Μετά από δύο χρόνια πανδημίας Covid-19 και παρά τα μέτρα που έχουν ληφθεί εν τω μεταξύ, η ανθρωπότητα παραμένει «επικίνδυνα απροετοίμαστη» για την επόμενη πανδημία, προειδοποιεί η έκθεση που συνοδεύει τη δημοσιοποίηση για δεύτερη φορά του Παγκόσμιου Δείκτη Ασφάλειας Υγείας (2021 Global Health Security Index), ο οποίος κατατάσσει 195 χώρες ανάλογα με την εκτιμώμενη ικανότητά τους να ανταποκριθούν στις μελλοντικές επιδημίες και πανδημίες. Οι ΗΠΑ καταλαμβάνουν την πρώτη θέση, η Ελλάδα βρίσκεται στην 42η, ενώ η Κύπρος στην 70η θέση. Το βασικό συμπέρασμα των συντακτών του Δείκτη είναι ότι καμία χώρα δεν βρίσκεται σήμερα στο επιθυμητό στάδιο, όσον αφορά την προετοιμασία της για τέτοιες σοβαρές υγειονομικές κρίσεις.
Ο Δείκτης δημιουργήθηκε από το Κέντρο για την Ασφάλεια της Υγείας της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς της Βαλτιμόρης, την Economist Impact και τον διεθνή μη κερδοσκοπικό οργανισμό Nuclear Threat Initiative. Πάνω από το 90% των χωρών -εννέα στις δέκα- δεν έχουν κανένα σχέδιο για τη διανομή εμβολίων ή φαρμάκων στη διάρκεια μίας επείγουσας κατάστασης, ενώ το 70% ή οι επτά στις δέκα έχουν ανεπαρκές δυναμικό σε νοσοκομεία, κλινικές και κέντρα υγείας, σύμφωνα με την έκθεση. Όπως επισημαίνεται, ενώ πολλά κράτη διοχέτευσαν κονδύλια για την αντιμετώπιση της Covid-19, λίγα έχουν κάνει επενδύσεις για τη γενικότερα μονιμότερη βελτίωση των υποδομών και του βαθμού προετοιμασίας τους ενόψει μίας μελλοντικής υγειονομικής κρίσης.
Διαβάστε επίσης: Νέα μελέτη: Η 3η δόση Pfizer μειώνει κατά 90% τον κίνδυνο θανάτου
Όπως ανέφερε στους «Τάιμς της Νέας Υόρκης» η επιδημιολόγος δρ Τζένιφερ Νούτσο του Τζονς Χόπκινς, «αν οι πολιτικοί ηγέτες δεν δράσουν ώστε να διασφαλίσουν πως ό,τι πετύχαμε με σκληρή δουλειά εν μέσω της Covid-19 δεν θα πάει χαμένο μετά το τέλος αυτής της πανδημίας, μπορεί να βρεθούμε πίσω, εκεί από όπου ξεκινήσαμε ή σε ακόμη χειρότερο σημείο».
Ο Δείκτης βαθμολογεί κάθε χώρα σε μία κλίμακα από το 0 έως το 100 με βάση διάφορα κριτήρια (σύστημα υγείας, εργαζόμενοι στην υγεία, επιστημονικά εργαστήρια, αλυσίδες τροφοδοσίας, υποδομές υγείας, εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση κ.ά.). Η μέση βαθμολογία όλων των χωρών είναι 38,9 (έναντι 40,2 το 2019, όταν είχε δημοσιευθεί για πρώτη φορά ο Δείκτης) και καμία χώρα δεν ξεπερνά το όριο επαρκούς προετοιμασίας που είναι πάνω από 80, καθώς και οι πρώτες ΗΠΑ βαθμολογούνται με 75,9. Την πρώτη πεντάδα συμπληρώνουν κατά σειρά Αυστραλία, Φινλανδία, Καναδάς και Ταϊλάνδη (η έκπληξη).
Η Ελλάδα, με βαθμολογία 51,5, βρίσκεται στην 42η θέση, ακριβώς κάτω από την Ιταλία (51,9) και πάνω από χώρες όπως η 46η Τουρκία (50), η 47η Ρωσία (49,1), η 52η Κίνα (47,5) και το 53ο Ισραήλ (47,2). Η Κύπρος με βαθμολογία 41,9 βρίσκεται στην 70η θέση.
Άλλοι επιστήμονες εξέφρασαν τον σκεπτικισμό τους κατά πόσο, όντως, οι ΗΠΑ είναι η καλύτερα προετοιμασμένη χώρα στον κόσμο για μία επόμενη πανδημία. Η Νούτσο διευκρίνισε ότι ο Δείκτης αντανακλά πόσα εργαλεία και πόρους έχει μία χώρα στη διάθεσή της και δεν μπορεί να προβλέψει κατά πόσο θα γίνει γρήγορη και αποτελεσματική χρήση αυτών των μέσων σε μία επείγουσα κατάσταση. Όπως είπε, «το ότι απλώς υπάρχει κάτι στα χαρτιά, δεν σημαίνει ότι πρόκειται και να λειτουργήσει».
Η έκθεση εισηγείται, μεταξύ άλλων, οι χώρες να συμπεριλάβουν στους εθνικούς προϋπολογισμούς τους ειδική χρηματοδότηση για θέματα ασφάλειας υγείας και σχετικής προετοιμασίας. Επίσης, προτείνει στενότερη συνεργασία των κυβερνήσεων με τον ιδιωτικό τομέα στο πεδίο της έγκαιρης προετοιμασίας, καθώς και μεγαλύτερη ενεργοποίηση των φιλανθρωπικών οργανισμών προς αυτήν την κατεύθυνση.
