Η πανδημία και η απειλή ευρείας εξάπλωσης του κορωνοϊού έχει επιβάλει την καραντίνα στη ζωή μας ως μέτρο επιδημιολογικής επιτήρησης για την αποτελεσματικότερη διαχείριση της απειλής.

 

Οι συνθήκες διαβίωσης λόγω του εγκλεισμού έχουν αλλάξει τη δυναμική των προσωπικών σχέσεων. Η επέλαση του Covid-19 προκάλεσε πολλές ψυχολογικές συνέπειες όπως αγωνία και ανασφάλεια λόγω των δυσμενών οικονομικών συνθηκών καθώς και άγχος λόγω της ανάγκης προσαρμογής σε τελείως καινούργιες συνθήκες προσωπικής και συλλογικής διαβίωσης. Η αναγκαστική συμβίωση των ζευγαριών λόγω της καραντίνας είναι πραγματικά μια πρόκληση.

Για τον αντίκτυπο που έχει η καραντίνα στις ανθρώπινες σχέσεις μίλησε στο SigmaLive ο Ειδικός Κλινικός Ψυχολόγος Λούης Χατζηθωμάς, ο οποίος εξήγησε τρόπους με τους οποίους μπορεί ένα ζευγάρι να «επιβιώσει» ζώντας μέσα στον εγκλεισμό.

Αρχικά ο κύριος Χατζηθωμάς, ανέφερε τα εξής:

Ο εγκλεισμός είχε σημαντικές ψυχολογικές και κοινωνικές επιπτώσεις στον γενικό πληθυσμό. Σχετικές έρευνες έχουν επισημάνει τον αντίκτυπο στην ψυχολογική υγεία των πιο εκτεθειμένων ομάδων, συμπεριλαμβανομένων παιδιών, φοιτητών και εργαζομένων στον τομέα της υγείας, οι οποίες είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν συμπτώματα  μετατραυματικής διαταραχής, στρες, άγχος, κατάθλιψη, αυτοκαταστροφικές και ετεροκαταστροφικές συμπεριφορές και άλλα ψυχολογικά συμπτώματα.

Η κοινωνική απόσταση και ο εγκλεισμός σε συνδυασμό με τα αλλά  μέτρα υγειονομικής ασφαλείας επηρέασαν τη σχέση μεταξύ των ανθρώπων και την προηγουμένη δυνατότητα τους για ανάπτυξη ενσυναίσθησης απέναντι στους άλλους ανθρώπους. Κατά την ψυχολογική ανάλυση της επίδρασης της καραντίνας, προκύπτει αβίαστά η τεράστια σημασία για τα άτομα να αισθάνονται αναπόσπαστο τμήμα της κοινωνίας, μια πτυχή που συχνά υποτιμάται στην διαδικασία επίτευξής και διατήρησης της  ψυχολογικής υγείας και σταθερότητας.

Οι ειδικοί στον τομέα της δημόσιας υγείας πιστεύουν ότι η κοινωνική αποστασιοποίηση είναι η καλύτερη λύση για την πρόληψη της εξάπλωσης του ιού. Ωστόσο, αν και δεν είναι δυνατόν να προβλεφθεί η διάρκεια της πανδημίας, γνωρίζουμε πολύ καλά τη πολύ σοβαρή επίδραση αυτών των μέτρων στην κοινωνία, στις σχέσεις και τις ψυχολογικές αλληλεπιδράσεις, ιδίως στην ενσυναίσθηση.

Ερωτηθείς πως έχει επηρεάσει τις ανθρώπινες σχέσεις ο εγκλεισμός στο σπίτι απάντησε τα εξής:

Η πανδημία και ο εγκλεισμός  έχουν αναδιαμορφώσει τις προσωπικές μας σχέσεις με πρωτοφανείς τρόπους, αναγκάζοντάς μας να ζούμε πιο κοντά με μερικούς ανθρώπους και πιο μακριά από άλλους.

Ο εγκλεισμός αναπόφευκτα οδηγεί σε  στενή, συνεχή επαφή με την οικογένεια και τους συνεργάτες μας αλλά την ιδιά ώρα τα μέτρα κοινωνικής απόστασης μας έχουν απομονώσει από τους φίλους και την κοινωνία στην ευρύτερη της διάσταση. Πιο συγκεκριμένα, το περιβάλλον του εγκλεισμού σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα περιοριστικά μετρά και την ανησυχία από την οικονομική αβεβαιότητα έχει ως αναπόδραστη εξέλιξη την ανάπτυξη  έντονων ψυχολογικών αντιδράσεων, οι οποίες με την σειρά τους έχουν οδηγήσει στην έξαρση ενδοοικογενειακών συγκρούσεων και βίας.

Οι λύσεις που προτείνει ο κλινικός ψυχολόγος ούτως ώστε ένα ζευγάρι να μην αφήσει τον εγκλεισμό να διαταράξει τη σχέση τους είναι τα ακόλουθα:
Η δημιουργία και η διατήρηση  δομής μέσα στην καθημερινότητα τους θα είναι αρκετά βοηθητική. Η διατήρηση ενός σταθερού ωραρίου για συγκεκριμένες δραστηριότητες όπως οι ώρες ύπνου, γευμάτων και εργασίας είναι σημαντική.

Εξίσου σημαντικές είναι οι από κοινού δραστηριότητες σε εξωτερικούς χώρους, όπως γυμναστική, τερματίζοντας έστω προσωρινά το ασφυκτικό αίσθημά του εγκλεισμού. Καλή ιδέα επίσης θα ήταν να οριστούν ξεχωριστοί προσωπικοί χώροι εργασίας ή απόσυρσης για τον καθένα, μειώνοντας έτσι τις τριβές αλλά παρέχοντας ταυτόχρονα χώρο για προσωπικό χρόνο.

Επίσης θα πρέπει να είναι πιο κατανοητικοί και συγχωρητικοί τόσο όσο αφορά τον σύντροφο τους αλλά και τον εαυτό τους αναπτύσσοντας ενσυναίσθηση στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό. Να επιδιώκουν την καθημερινή επικοινωνία σε σχέση με το πως αισθάνονται αναφορικά με την κατάσταση αλλά και για ζητήματα που αφορούν την σχέση τους, εκφράζοντας ελευθέρα τα συναισθήματα τους.

Σε ερώτηση αν αυξήθηκε η δουλειά τους λόγω του lockdown και αν τα ζευγάρια ζητούν βοήθεια από ειδικούς ψυχολόγους ο κύριος Χατζηθωμάς απάντησε ότι:

Θα πρέπει να σημειώσουμε εδώ ότι σε ορισμένες χώρες, οι οποίες επηρεάστηκαν σε μεγάλο βαθμό από την πανδημία τα στατιστικά δεδομένα μαρτυρούν μια κατακόρυφη αύξηση των διαζυγίων αλλά και περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας. Στην Κύπρο τώρα, υπάρχει μια σαφής και συνεχώς διογκούμενη αύξηση των αιτημάτων για ψυχολογική βοήθεια και σε ένα αρκετά μεγάλο βαθμό αυτό αφορά και προβλήματα σε σχέσεις ζευγαριών ή περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας.

Ο Παγκύπριος Σύλλογος Ψυχολόγων έχει εκδώσει ένα εκτενές οδηγό με σχετικές οδηγίες αναφορικά με την ψυχολογική διαχείριση της πανδημίας και ο οποίος καλύπτει ένα ευρύ φάσμα ζητημάτων. Το κοινό μπορεί να βρει και να αναγνώσει τον οδηγό εδώ:

https://www.pasypsy.com/518448810256/2021/1/16/covid-19-