Σε νέα φάση μπαίνει ο πόλεμος για το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού μετά την ανακοίνωση της Μόσχας ότι κατοχύρωσε το πρώτο στον κόσμο όπλο κατά της πανδημίας.

 

Το εμβόλιο, που ανέπτυξαν οι επιστήμονες του κρατικού ινστιτούτου Γκαμαλέγια είναι ασφαλές και αποτελεσματικό, είπε χθες Τρίτη ο Βλαντίμιρ Πούτιν.

Η βιασύνη της Μόσχας να κατοχυρώσει το εμβόλιο μέσα σε λιγότερο από δύο μήνες από την έναρξη των δοκιμών προβληματίζει τους επιστήμονες. Οι ρωσικές αρχές ετοιμάζονται να ξεκινήσουν την τρίτη φάση των δοκιμών με τη συμμετοχή χιλιάδων εθελοντών από αύριο.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας η ολοκλήρωση της φάσης αυτής πρέπει να προηγηθεί της κατοχύρωσης οποιουδήποτε εμβολίου.

Το εμβόλιο, δέχεται σοβαρές αμφισβητήσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η Ρωσία ισχυρίζεται ότι έχει ήδη δεχθεί παραγγελίες για ένα δισεκατομμύριο δόσεις από περισσότερες από 20 χώρες. Έτοιμος να δοκιμάσει προσωπικά το εμβόλιο δήλωσε ο πρόεδρος των Φιλιππίνων Ροντρίγκο Ντουτέρτε ενώ η κυβέρνηση Μπολσονάρου στη Βραζιλία δήλωσε έτοιμη να αρχίσει την παραγωγή του.

Και ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς δήλωσε πρόθυμος να δεχθεί το εμβόλιο εφόσον λάβει την έγκριση των επιστημόνων της χώρας του.

To εμβόλιο Sputnik V

H Ρωσία πανηγυρίζει, για έναν νέο τεράστιο, όπως η ίδια το παρουσιάζει, επιστημονικό επίτευγμα: Είναι η πρώτη χώρα στον κόσμο που δημιούργησε εμβόλιο κατά του κορωνοϊού. Επιβεβαιώνοντας μάλιστα αυτό που πολλοί σκέφτηκαν ως προς τα κίνητρά της αλλά και τον συμβολισμό που η ίδια θα ήθελε να δώσει, η ρωσική κυβέρνηση ονόμασε το εμβόλιο «Sputnik V» με το γράμμα V να αντιστοιχεί στην λέξη vaccin / εμβόλιο.

Η Μόσχα προχώρησε στην κυκλοφορία του συγκεκριμένου εμβολίου παρά τις προειδοποιήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας να μην παρεκκλίνει από τις συνήθεις μεθόδους και πρακτικές παρασκευής ενός εμβολίου, οι οποίες, όπως είναι λογικό, απαιτούν επαρκείς δοκιμές προκειμένου να εξακριβωθεί η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητά του.

Επιστημονική ψυχροπολεμική κατασκοπεία

Επιπλέον κάνοντας  το κλίμα ακόμα πιο ψυχροπολεμικό, οι κυβερνήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών, του Καναδά και της Βρετανίας κατήγγειλαν ότι ρώσοι χάκερς, έχοντας τη στήριξη της ρωσικής κυβέρνησης, προσπάθησαν να υποκλέψουν επιστημονικά στοιχεία ερευνών που γίνονται από πανεπιστήμια, φαρμακευτικές εταιρείες και υγειονομικούς οργανισμούς για την ανεύρεση εμβολίου κατά του κορωνοϊού.

Η Ρωσία πάντως αρνείται τις κατηγορίες και δηλώνει ότι το ρωσικό εμβόλιο βασίζεται σε έρευνα που είχε γίνει πολλά χρόνια πριν, από Ρώσους επιστήμονες, για την αντιμετώπιση του ιού Έμπολα.

Όπως αναφέρουν οι New York Times, αυτήν τη στιγμή παγκοσμίως, από τα συνολικά 165 εμβόλια που βρίσκονται υπό έρευνα, τα 30 βρίσκονται στη φάση των κλινικών δοκιμών σε ανθρώπους, ενώ 8 έχουν εισέλθει στην τελική φάση μαζικών δοκιμών και πειραματικών εμβολιασμών. Σε αυτά περιλαμβάνεται το εμβόλιο του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης στο Λονδίνο, ένα εμβόλιο που δοκιμάζεται στις ΗΠΑ ενώ τα υπόλοιπα δοκιμάζονται από εταιρείες στην Κίνα.

Βέβαια, κάποιες από τις κινεζικές εταιρείες έχουν επίσης δεχθεί κριτική ότι «κόβουν» δρόμο, στην προσπάθειά τους να βρουν πρώτες το εμβόλιο. Μάλιστα προκειμένου να βρουν γρήγορα «εθελοντές» για τις δοκιμές τους, μία από αυτές προχώρησε σε συνεργασία με τον Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό της Κίνας, ενώ μία άλλη με την κρατική πετρελαϊκή εταιρεία.

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επίσης πιέζει με κάθε τρόπο τους επιστήμονες της χώρας του, για δημιουργία και μαζική κυκλοφορία εμβολίου πριν καν τις προεδρικές εκλογές του ερχόμενου Νοεμβρίου.

Το ρωσικό χρονοδιάγραμμα και οι εσωτερικές αντιδράσεις

Στη Ρωσία ο υπουργός υγείας, Μιχαήλ Μουράσκο, δήλωσε ότι η χώρα του θα ξεκινήσει εκστρατεία μαζικού εμβολιασμού το φθινόπωρο και πως από την ερχόμενη εβδομάδα θα εμβολιαστούν κατά προτεραιότητα οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία και οι δάσκαλοι.

Εντός Ρωσίας, η ανακοίνωση για το εμβόλιο Sputnik προκάλεσε ανάμεικτες αντιδράσεις.  Η 70χρονη Λιντίγια Ίβλεβα, συνταξιούχος νοσηλεύτρια δεν έχει ξεκάθαρη άποψη. Ενώ χαρακτηρίζει το εμβόλιο «ένα σπουδαίο επίτευγμα» των Ρώσων επιστημόνων, δήλωσε πως δεν θα βιαστεί να εμβολιαστεί η ίδια εξαιτίας των «βιαστικών» δοκιμών.

«Αυτοί που φοβούνται την πανδημία περισσότερο, θα το πάρουν πρώτοι και καλώς να το πάρουν», αναφέρει η Ίβλεβα η οποία, όσον αφορά την ίδια, δηλώνει ότι αν σε έναν περίπου χρόνο, έχει ξεκαθαρίσει ότι το εμβόλιο είναι ασφαλές, τότε θα ξανασκεφτεί αν θα εμβολιαστεί ή όχι.

Οι διεθνείς κανόνες

Σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες, τα εμβόλια προτού εγκριθούν για ευρεία χρήση περνούν από τρεις φάσεις δοκιμών σε ανθρώπους.

Στις πρώτες δύο φάσεις, το εμβόλιο δοκιμάζεται σε σχετικά μικρές ομάδες ανθρώπων, για να διαπιστωθεί αν προσβάλουν τον οργανισμό και αν ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα. Η τελική φάση, γνωστή ως «Φάση 3» είναι απαραίτητη γιατί μπορεί να αναγνωρίζει πιο δυσδιάκριτες παρενέργειες ενός εμβολίου, που οι προηγούμενες φάσεις δεν μπορούν.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, εκτός των άλλων κινδύνων, ένα μη επαρκές και ασφαλές εμβόλιο θα καθιστούσε αυτούς που εμβολιάστηκαν περισσότερο ευάλωτους σε σοβαρές μορφές της επιδημίας Covid-19, γεγονός που μπορεί να αποφευχθεί μόνο μέσα από εκτεταμένους πειραματικούς εμβολιασμούς σε μεγάλο αριθμό εθελοντών.

Το ρωσικό εμβόλιο χρησιμοποιεί δύο στελέχη αδενοϊού που ευθύνεται για την πρόκληση ήπιου συναχιού. Οι Ρώσοι επιστήμονες μετέτρεψαν γενετικά τα στελέχη αυτά προκειμένου τα προσβεβλημένα κύτταρα να παράξουν τις λεγόμενες πρωτεΐνες αιχμής που θα οδηγήσουν στην εξουδετέρωση του νέου κορωνοϊού.

Η προσέγγιση αυτή είναι παρόμοια με αυτή που ακολουθεί το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και τώρα βρίσκεται στη Φάση 3, με δοκιμαστικούς εμβολιασμούς στη Βρετανία, τη Βραζιλία και τη Νότια Αφρική.

Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του ΠΟΥ, Τάρικ Γιασάρεβιτς, ο οργανισμός βρίσκεται σε στενή επαφή με τις ρωσικές αρχές προκειμένου να ακολουθηθούν οι σωστές διαδικασίες.

Όπως πάντως τονίζει ο Γιασάρεβιτς προκειμένου το εμβόλιο Sputnik να έχει την επίσημη έγκριση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, απαιτούνται «αυστηροί έλεγχοι για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα» που θα προκύπτουν από κλινικές δοκιμές.

Η «Κούρσα του Διαστήματος» μεταξύ ΗΠΑ και ΕΣΣΔ στα μέσα του 20ου αιώνα αποδείχθηκε ωφέλιμη για την ανθρωπότητα.  Η επιστημονική κούρσα του κορωνοϊού αντιθέτως, περισσότερους κινδύνους μπορεί να φέρει παρά λύσεις, ιδιαίτερα μάλιστα, αν πολλοί από τους ανταγωνιστές επιλέγουν, χωρίς προσχήματα, να «κόψουν» δρόμο.

Πού βρίσκονται τα υπόλοιπα εμβόλια

Πάνω από πέντε φαρμακευτικές εταιρίες σε όλο τον κόσμο διενεργούν προηγμένες κλινικές δοκιμές, καθεμία με δεκάδες χιλιάδες συμμετέχοντες, και αρκετές αναμένουν να γνωρίζουν εάν τα εμβόλιά τους για την COVID-19 είναι αποτελεσματικά και ασφαλή έως τα τέλη του έτους.

Το πιο αισιόδοξο χρονοδιάγραμμα έρχεται από την AstraZeneca, η οποία διενεργεί μελέτη στη Βρετανία που λέει ότι μπορεί να ολοκληρωθεί ακόμα και αυτό τον μήνα.

Ο δρ Άντονι Φάουτσι, ο επικεφαλής επιδημιολόγος των ΗΠΑ, δήλωσε στο Reuters την περασμένη εβδομάδα ότι η δοκιμή της Moderna μπορεί να έχει καθοριστικά αποτελέσματα έως τον Νοέμβριο ή τον Δεκέμβριο. Άλλες θα ακολουθήσουν αργότερα, κάποιες ίσως ακόμα πιο μετά.

Ορισμένοι ειδικοί διατυπώνουν επιφυλάξεις ότι οι δοκιμές, που πρέπει να μελετήσουν πιθανές παρενέργειες σε διαφορετικούς ανθρώπους, μπορεί να ολοκληρωθούν τόσο γρήγορα. Ο Πίτερ Χότεζ, πρύτανης της Εθνικής Σχολής Τροπικών Φαρμάκων στο Baylor College of Medicine στο Τέξας, λέει ότι η συλλογή επαρκών στοιχείων προκειμένου να αποδειχθεί ότι ένα εμβόλιο είναι ασφαλές για τον κόσμο μπορεί να τραβήξει έως τα μέσα του 2021.

Πότε θα είναι έτοιμα τα εμβόλια

Αρκετές φαρμακοβιομηχανίες αυξάνουν την μεταποιητική τους δυνατότητα ούτως ώστε να μπορέσουν να ξεκινήσουν την παραγωγή μόλις τα εμβόλια εγκριθούν από τις ρυθμιστικές αρχές. Κάποιες προσπάθειες έχουν τη στήριξη αμερικανικού κυβερνητικού προγράμματος που ονομάζεται 'Operation Warp Speed'.

Ο Φάουτσι δήλωσε στο Reuters ότι αναμένεται «δεκάδες εκατομμύρια» δόσεις να είναι διαθέσιμες στις αρχές του 2021, και ότι έως τα τέλη του έτους θα μπορούσαν να υπάρχουν πάνω από ένα δισεκατομμύριο. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τις πιο αισιόδοξες κατευθυντήριες γραμμές από τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, που δήλωσε ότι ένα εμβόλιο μπορεί να είναι έτοιμο πριν από τις προεδρικές εκλογές της 3ης Νοεμβρίου, αν και δεν διευκρίνισε τον όρο «έτοιμο».

Αρκετές εταιρίες, μεταξύ των οποίων η Moderna, η AstraZeneca και η Pfizer, έχουν ανακοινώσει ότι αναμένουν να παράγουν έκαστη πάνω από 1 δισεκ. δόσεις την επόμενη χρονιά. Αυτό μπορεί να σημαίνει αρκετά δισεκατομμύρια διαθέσιμα έως τα τέλη του 2021.

Οι πρώτες προμήθειες στα τέλη της φετινής χρονιάς ή στις αρχές της επόμενης πιθανόν θα δοθούν σε ανθρώπους σε πλούσια κράτη που θεωρούνται από τις κυβερνήσεις τους ότι εργάζονται σε κρίσιμης σημασίας κλάδους ή που κινδυνεύουν περισσότερο από τον ιό. Αυτό πιθανόν να περιλαμβάνει ανθρώπους με προβλήματα υγείας, όπως διαβήτη, εργαζομένους των υγειονομικών υπηρεσιών και στρατιωτικούς.

Χώρες, όπως ο Καναδάς, η Ιαπωνία, η Βρετανία και οι ΗΠΑ έχουν συνάψει συμφωνίες που θέτουν τους πολίτες τους στην πρώτη γραμμή εμβολιασμού όταν τα εμβόλια αυτά γίνουν ευρέως διαθέσιμα κατά τη διάρκεια του 2021.

Τα περισσότερα εμβόλια βρίσκονται σε φάση δοκιμών καθώς δύο δόσεις χορηγούνται με διαφορά ενός μήνα, παρέχοντας πλήρη προστασία μόνο μετά τη χορήγηση της δεύτερης δόσης.

Ο χρόνος αναμονής για τα εμβόλια της COVID-19 πιθανόν να είναι μεγαλύτερος για ανθρώπους σε αναπτυσσόμενες χώρες, οι οποίες δεν έχουν συμφωνίες προμήθειας. Κάποιοι ίσως δυσκολευθούν να πληρώσουν τα εμβόλια που μπορεί να κοστίζουν πάνω από 40 δολάρια το άτομο, δήλωσε ο Χότεζ.

«Ανησυχώ ότι τα εμβόλια της Operation Warp Speed δεν θα φθάσουν σύντομα σε αναπτυσσόμενες χώρες», δήλωσε ο Χότεζ.

Η Gavi, μια συμμαχία για εμβόλιο σε αναπτυσσόμενες χώρες, σκοπεύει να διασφαλίσει 2 δισεκ. δόσεις εμβολίου το 2021, αρκετές για να εμβολιαστεί το ευπαθέστερο 20% του πληθυσμού σε φτωχότερες χώρες. Αρκετές εταιρίες και φορείς, όπως το Serum Institute of India, ετοιμάζονται να προχωρήσουν σε παραγωγή για φτωχές χώρες και κράτη μεσαίου εισοδήματος.

Διαβάστε επίσης:

Κορωνοϊός: Πως θα μας «συντροφεύει» στην υπόλοιπη μας ζωή - Επιστήμονες

Kορωνοϊός: Σε επικίνδυνη τροχιά η Ελλάδα - Τριπλασιάστηκαν οι διασωληνωμένοι

Πληροφορίες από Sputnik- Reuters- ΑΠΕ- ΜΠΕ- in- Βήμα