Πιθανές ιατρικές εφαρμογές για αντιμετώπιση του καρκίνου και σπάνιων γενετικών παθήσεων προκύπτουν από μια πρωτοποριακή μελέτη, στην οποία επιστήμονες από το Εργαστήριο Κυτταρικής και Αναπτυξιακής Βιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου, σε συνεργασία με ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, ανακάλυψαν έναν νέο μηχανισμό με τον οποίον τα κύτταρα προστατεύουν τον πυρήνα τους από εξωτερικές μηχανικές δυνάμεις.
Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο Science Advances, αποκαλύπτει έναν νέο ρόλο για την πρωτεΐνη ATR, γνωστή για τη συμβολή της στην επιδιόρθωση βλαβών του DNA. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η ATR δεν περιορίζεται μόνο σε αυτήν τη λειτουργία, αλλά συμμετέχει και στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας του πυρήνα.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του Πανεπιστημίου Κύπρου, αυτή η ανακάλυψη θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέες θεραπείες για παθήσεις που σχετίζονται με την ευθραυστότητα του κυτταρικού πυρήνα, όπως ορισμένοι τύποι καρκίνου και σπάνιες γενετικές διαταραχές.
Η Δρ Μαρία Χατζηφραγκέσκου, κύρια συγγραφέας της μελέτης, τόνισε τη δυνητική κλινική σημασία των ευρημάτων. «Η εργασία μας αναδεικνύει έναν κρίσιμο κυτταρικό μηχανισμό που θα μπορούσε να αποτελέσει το κλειδί για νέες θεραπείες ασθενειών όπου όπου ο πυρήνας των κυττάρων είναι ιδιαίτερα ευάλωτος», είπε.
Αν και η πρωτεΐνη ATR είναι γνωστή για τον ρόλο της στην επιδιόρθωση βλαβών του DNA, η μελέτη δείχνει ότι έχει και μια άλλη, εξίσου σημαντική λειτουργία. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η ATR μετακινείται στο περίβλημα του πυρήνα, όπου ενεργοποιεί έναν μηχανισμό που προάγει τον σχηματισμό ενός προστατευτικού «δικτύου» πρωτεϊνών, που λέγεται πυρηνική ακτίνη. Αυτό το εσωτερικό στήριγμα είναι απαραίτητο για την ενίσχυση του πυρήνα και την προστασία του από εξωτερικές πιέσεις, ιδιαίτερα σε ιστούς που υπόκεινται σε συνεχείς μηχανικές δυνάμεις, όπως οι πνεύμονες, η καρδιά και οι μύες.
Ιατρικές Εφαρμογές
-----------
Οι ευρύτερες ιατρικές προεκτάσεις αυτής της ανακάλυψης είναι σημαντικές, σημειώνεται στην ανακοίνωση. Η αστάθεια του πυρήνα αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα διαφόρων ασθενειών, όπως οι μυϊκές δυστροφίες, η προγηρία (μια σπάνια διαταραχή πρόωρης γήρανσης) και ορισμένοι επιθετικοί καρκίνοι. Όταν τα κύτταρα δεν διαθέτουν ισχυρούς μηχανισμούς προστασίας του πυρήνα, γίνονται πιο ευάλωτα σε βλάβες, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει στην επιδείνωση αυτών των ασθενειών.
Οι επικεφαλής ερευνητές στο Πανεπιστήμιο Κύπρου πιστεύουν ότι η στόχευση της ATR θα μπορούσε να προσφέρει νέες θεραπευτικές δυνατότητες. Για παράδειγμα, σε καρκινοπαθείς, η ενίσχυση της ανθεκτικότητας του πυρήνα μπορεί να εμποδίσει τη μετάσταση των καρκινικών κυττάρων, βελτιώνοντας ενδεχομένως τα ποσοστά επιβίωσης. Επιπλέον, η ρύθμιση της δυναμικής της πυρηνικής ακτίνης θα μπορούσε να έχει εφαρμογές στη γονιδιακή θεραπεία, προσφέροντας νέες λύσεις για ασθένειες που χαρακτηρίζονται από ευθραυστότητα του πυρήνα.
«Τα ευρήματά μας αλλάζουν ριζικά τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την ATR. Πέρα από τον καθιερωμένο της ρόλο στην επιδιόρθωση του DNA, φαίνεται να είναι καθοριστική για την προστασία του πυρήνα από εξωτερικές πιέσεις. Αυτή η γνώση μπορεί να οδηγήσει σε νέες θεραπευτικές προσεγγίσεις για ασθένειες, όπου ο πυρήνας των κυττάρων είναι ιδιαίτερα ευάλωτος», δήλωσε η Δρ Μαρία Χατζηφραγκέσκου.
Σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο Κύπρου, αυτή η μελέτη έρχεται σε μια περίοδο που οι επιστήμονες δίνουν όλο και μεγαλύτερη προσοχή στις μηχανικές δυνάμεις που δρουν στα κύτταρα και στο πώς αυτές επηρεάζουν την υγεία μας. Από τις καρδιακές παθήσεις έως τις νευροεκφυλιστικές διαταραχές, ο τρόπος με τον οποίο τα κύτταρα ανταποκρίνονται σε μηχανικές πιέσεις παίζει κρίσιμο ρόλο στην εμφάνιση και την εξέλιξη πολλών ασθενειών. Η ανακάλυψη του ρόλου της ATR στην προστασία του πυρήνα δίνει μια νέα διάσταση στην κατανόηση αυτών των μηχανισμών. Παράλληλα, η πρωτοποριακή αυτή έρευνα τοποθετεί την Κύπρο στο επίκεντρο ενός συναρπαστικού επιστημονικού πεδίου, συμβάλλοντας στη διεθνή προσπάθεια για την ανάπτυξη νέων θεραπειών βασισμένων στις μηχανικές ιδιότητες των κυττάρων.
Διαβάστε επίσης: Δαμιανός: Η ρύθμιση επαγγέλματος διασώστη αναβαθμίζει υπηρεσίες ΓεΣΥ
Πηγή: ΚΥΠΕ
