Η ψηφιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς της Κύπρου είναι ζωτικής σημασίας για τη διάσωση της σε μια εποχή πολλών προκλήσεων, ανέφεραν την Δευτέρα η Υφυπουργός Πολιτισμού,  Δρ. Βασιλική Κασσιανίδου και ο Υφυπουργός  Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, Φίλιππος Χατζηζαχαρίας, χαιρετίζοντας την έναρξη του εκπαιδευτικού σχολείου του Εργαστηρίου Ψηφιακής Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΤΕΠΑΚ, κατά τη διάρκεια του οποίου το Πανεπιστήμιο υπέγραψε συμφωνία συνεργασίας με την Ένωση Εκτοπισμένων Κοινοτήτων Αμμοχώστου.

Την εναρκτήρια τελετή του εκπαιδευτικού σχολείου, με θέμα «Επαναπροσδιορισμός της τεκμηρίωσης της πολιτιστικής κληρονομιάς στην μεταβατική εποχή του Ψηφιακού Σύμπαντος», χαιρέτησαν επίσης ο Έλληνας Πρέσβης Ιωάννης Παπαμελετίου και ο Δήμαρχος Λεμεσού, Νίκος Νικολαΐδης.

Στο χαιρετισμό της, η Υφυπουργός Πολιτισμού, ανέφερε πως αποτελεί συλλογική ευθύνη η διαφύλαξη, διατήρηση και προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου για τις επόμενες γενιές, υποδεικνύοντας τους πολυάριθμους παράγοντες που την απειλούν, όπως οι φυσικές καταστροφές, η κλιματική αλλαγή αλλά και ανθρώπινες ενέργειες, όπως οι ένοπλες συγκρούσεις.

Ως εκ τούτου, συνέχισε, θα πρέπει να δράσουμε γρήγορα και αποτελεσματικά και σημείωσε ότι η ψηφιοποίηση αποτελεί μια λύση ζωτικής σημασίας για την διατήρηση, αποκατάσταση, διαχείριση και τεκμηρίωση της πολιτιστικής κληρονομιάς ενός τόπου.

Επιπρόσθετα υπογράμμισε ότι το Υφυπουργείο Πολιτισμού στηρίζει και επικροτεί πρωτοβουλίες, όπως το εκπαιδευτικό σχολείο του Εργαστηρίου Ψηφιακής Κληρονομιάς του ΤΕΠΑΚ, μέσα από τις οποίες γίνεται ανταλλαγή γνώσεων και ανάπτυξη βέλτιστων πρακτικών για την πλήρη ψηφιακή τεκμηρίωση και ψηφιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς της Κύπρου.

Η Βασιλική Κασσιανίδου αναφέρθηκε στις δράσεις του Υφυπουργείου της σε θέματα ψηφιοποίησης της πολιτιστικής κληρονομιάς, σημειώνοντας πως η ψηφιοποίηση θεωρείται μεγάλη αναγκαιότητα στην περίπτωση της Κύπρου, στην προσπάθεια επαναπατρισμού αντικειμένων παράνομης διακίνησης, ως αποτέλεσμα της τουρκικής εισβολής του 1974.

Εξάλλου, σε χαιρετισμό του που διαβάστηκε στην τελετή, ο Υφυπουργός Έρευνας, Φίλιππος Χατζηζαχαρίας υπενθυμίζει πως η σύσταση, το 2017, της «Εθνικής Επιτροπής για την Ψηφιοποίηση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Κύπρου», στοχεύει στη χάραξη ενιαίας πολιτικής γύρω από το θέμα.

Στο πλαίσιο αυτό, προσθέτει, «βρίσκεται σε εξέλιξη και η δημιουργία του Αποθετηρίου Κυπριακής Ψηφιακής Κληρονομιάς, κύριος στόχος του οποίου είναι η δημιουργία μιας ενιαίας πλατφόρμας για την ψηφιακή πολιτιστική κληρονομιά, που να περιλαμβάνει ψηφιακά αρχεία και συλλογές από όλους τους εμπλεκόμενους κυπριακούς οργανισμούς». Θα προσφέρεται στο ευρύ κοινό, αναφέρει, μια εκτενή και σύγχρονη διαδικτυακή πλατφόρμα πρόσβασης και εξερεύνησης ψηφιακού πολιτιστικού περιεχομένου σύμφωνα με τα παγκόσμια πρότυπα και πρακτικές.

«Ταυτόχρονα, η Εθνική Επιτροπή επεξεργάζεται ένα πλαίσιο για την πρόσβαση και τη χρήση του Αποθετηρίου Κυπριακής Ψηφιακής Κληρονομιάς από όλους, για σκοπούς αναπαραγωγής, προβολής και ενημέρωσης, καθώς και για χρήση στην εκπαίδευση και την έρευνα», συμπληρώνει στο χαιρετισμό του ο Υφυπουργός Έρευνας.

Μεταξύ άλλων, υποδεικνύει ότι η εφαρμογή της ψηφιοποίησης της πολιτιστικής κληρονομιάς μπορεί να προσελκύσει τουρίστες και να εξασφαλίσει ευκολότερη πρόσβαση στον πολιτισμό μας, όχι μόνο σε εθνικό αλλά και διεθνές επίπεδο, ενώ η διαθεσιμότητα της πολιτιστικής κληρονομιάς σε ψηφιακή μορφή, επιτρέπει σε σχολεία, πανεπιστήμια και εκπαιδευτικούς οργανισμούς, να χρησιμοποιούν αυτούς τους πόρους για διδασκαλία και έρευνα, διευκολύνοντας τη μεταφορά γνώσης από γενιά σε γενιά, με φιλικό προς τον χρήστη και τεχνολογικά προηγμένο τρόπο.

Συγχαίροντας το ΤΕΠΑΚ και την Ένωση Εκτοπισμένων Κοινοτήτων Αμμοχώστου για τη συνεργασία τους, ο Πρέσβης της Ελλάδας στην Κύπρο, Ιωάννης Παπαμελετίου είπε πως το εκπαιδευτικό σχολείο του Εργαστηρίου Ψηφιακής Κληρονομιάς του ΤΕΠΑΚ φιλοξενείται σε μια περιοχή που θεωρείται από τις πιο σημαντικές σε θέματα πολιτισμού, αφού όπως υπέδειξε, οι χώρες της Μεσογείου διαθέτουν περισσότερα από 230 μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.

Την ίδια ώρα σημείωσε ότι η Κύπρος είναι μια χώρα όπου καθημερινά μας υπενθυμίζεται η ανάγκη για προστασία της πολιτιστικής της κληρονομιάς, αφού στο παρελθόν το νησί υπέστη ανελέητη λεηλασία και σήμερα, «στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου η λεηλασία και η καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς είναι συστηματική και μεγάλης έκτασης». Εξέφρασε επίσης πλήρη στήριξη στις προσπάθειες των Κυπριακών Αρχών «για την επιστροφή όλων των κλεμμένων κειμηλίων και αντικειμένων».

Στην εξαιρετική συνεργασία των Τοπικών Αρχών με το Εργαστήρι Ψηφιακής Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΤΕΠΑΚ, αναφέρθηκε ο Δήμαρχος Λεμεσού, Νίκος Νικολαΐδης, σημειώνοντας ότι πρόσφατα ολοκληρώθηκε η ψηφιοποίηση του ιστορικού σκάφους «Λάμπουσα», το οποίο αναμένεται να αποκατασταθεί πλήρως και να επιστρέψει στο παλιό λιμάνι στις αρχές του 2024.

Σημείωσε ακόμη ότι ο Δήμος Λεμεσού στηρίζει την ψηφιοποίηση του αρχείου του Πατριαρχείου Αλεξάνδρειας από το ΤΕΠΑΚ, χρηματοδοτώντας την εργασία επτά μεταπτυχιακών φοιτητών και διαβεβαίωσε για τη συνεχή στήριξη των δημοτικών Αρχών.

Είπε ακόμη ότι οι ψηφιακές τεχνολογίες αποτελούν ένα βασικό εργαλείο στην προσπάθεια της πόλης να καταστεί κλιματικά ουδέτερη και έξυπνη πόλη, μέχρι το 2030, στο πλαίσιο συμμετοχής της στην Ευρωπαϊκή «Αποστολή Πόλεων».

Το ΤΕΠΑΚ είναι πρωτοπόρο στον τομέα της ψηφιοποίησης, κάτι που αποδεικνύουν  οι δραστηριότητες του Εργαστηρίου Ψηφιακής Πολιτιστικής Κληρονομιάς και το εκπαιδευτικό σχολείο του, ανέφερε σε σύντομο χαιρετισμό του ο Πρύτανης, καθηγητής Παναγιώτης Ζαφείρης.

Υπογράφοντας το μνημόνιο συνεργασίας με τον Πρύτανη του ΤΕΠΑΚ, ο Πρόεδρος της Ένωσης Εκτοπισμένων Κοινοτήτων Αμμοχώστου, Μιχάλης Τζιώρτας, ευχαρίστησε τον διευθυντή του Εργαστηρίου Ψηφιακής Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΤΕΠΑΚ, Δρ. Μαρίνο Ιωαννίδη και τις Πρυτανικές Αρχές, καθώς η συμφωνία προβλέπει, μεταξύ άλλων, την ψηφιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς των κοινοτήτων.

Η συνεργασία αυτή, είπε, θα δώσει τη δική της σφραγίδα στην κυπριακή κοινωνία ως επίσης την περηφάνια, την αξιοπρέπεια και τον σεβασμό της ιστορίας της κάθε κοινότητας ξεχωριστά, ενώ υπέδειξε ότι, μετά από μισό αιώνα κατοχής, πέραν από την αλλοίωση του δημογραφικού χαρακτήρα και τον σφετερισμό των Ε/κ περιουσιών, ανεκτίμητοι εκκλησιαστικοί και αρχαιολογικοί θησαυροί εξακολουθούν να κινδυνεύουν, 60 χιλιάδες πολύτιμα αντικείμενα έχουν πουληθεί στο εξωτερικό και 20 χιλιάδες ιερά σκεύη, ευαγγέλια και εικόνες έχουν εξαφανιστεί.

Το πρωτόκολλο συνεργασία ΤΕΠΑΚ και Ένωσης Εκτοπισμένων Κοινοτήτων Αμμοχώστου περιλαμβάνει, πέραν της ψηφιοποίησης της πολιτιστικής κληρονομιάς, κοινές πολιτιστικές, επιστημονικές εκπαιδευτικές εκδηλώσεις και δραστηριότητες.,  συμβουλευτικές – επιστημονικές υπηρεσίες και μελέτες, κοινή συμμετοχή σε ερευνητικά και αναπτυξιακά προγράμματα των κατεχόμενων κοινοτήτων, τοποθέτηση φοιτητών σε εργασιακούς χώρους και ανταλλαγή πληροφοριών και τεχνογνωσίας σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος.

Πηγή: ΚΥΠΕ