28.01.2016
Νικόλας Ζαννέττος
Όσοι πιστεύουν πως η ένταξη στην ΕΕ είναι οτιδήποτε λιγότερο από το μεγαλύτερο διπλωματικό επίτευγμα από ιδρύσεως της Κυπριακής Δημοκρατίας, παραμένουν κατά την άποψη μου εκτός τόπου και χρόνου.
Επιστρέφοντας από άλλη μια αποστολή στην έδρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες, επαναβεβαιώνω τη σταθερή μου άποψη. Ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί ένα χρήσιμο διπλωματικό πολυεργαλείο, ιδιαίτερα για την Κυπριακή Δημοκρατία, ένα κράτος που είναι αναγκασμένο από την ημερομηνία ίδρυσης του και ιδιαίτερα μετά την εισβολή του 1974, να δίνει ασταμάτητες μάχες για την επιβίωση του. Αλλά την ίδια ώρα αποτελεί ένα οργανισμό στον οποίο τα συμφέροντα μεταβάλλονται συνεχώς, με το δίκαιο του ισχυρού να υπερισχύει συνήθως και αυτό, ως μια μικρή χώρα, δεν πρέπει ποτέ να το ξεχνάμε.
Σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση, έστω και θεωρητικά, διαδραματίζει, ή μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις στο κυπριακό.
Ανώτατος αξιωματούχος της Ένωσης, σε πρόσφατη συνάντηση που είχε με πολιτειακό αξιωματούχο της Κύπρου, του ανέφερε χαρακτηριστικά: «Δεν θέλω να ξαναδώ την τουρκική σημαία στον Πενταδάκτυλο όταν επισκεφτώ ξανά την Κύπρο».
Δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος να αμφισβητήσει κανείς την ειλικρίνεια αυτής της δήλωσης. Από την άλλη όμως, οι πράξεις από τα λόγια, απέχουν πάρα πολύ και θα πρέπει να εξασφαλίσουμε απτές δεσμεύσεις πέραν των θετικών τοποθετήσεων. Η προθυμία της Ένωσης να διαδραματίσει ρόλο στο κυπριακό είναι δεδομένη και αυτό που απομένει είναι η κυπριακή κυβέρνηση να δώσει με έξυπνο τρόπο τον χώρο που χρειάζεται ούτως ώστε αυτό να γίνει στην πράξη, χωρίς παράλληλα να ξυπνά το ένστικτο της Άγκυρας, που είναι σφόδρα ενάντια σε κάτι τέτοιο.
Τα ζητούμενα για την πλευρά μας δεν είναι τόσο περίπλοκα όσο νομίζουμε. Η επιδιωκώμενη λύση του κυπριακού, θα πρέπει να διασφαλίζει την οριζόντια και κάθετη εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου σε όλη την επικράτεια της κυπριακής δημοκρατίας χωρίς μόνιμες παρεκκλίσεις, τις τεσσερις βασικές ελευθερίες, την απόσυρση των εγγυήσεων και του κατοχικού στρατού, καθώς επίσης και την οικονομική βιωσιμότητα και λειτουργικότητα του κράτους.
Οτιδήποτε λιγότερο από τα πιο πάνω, θα σημαίνει ότι η επόμενη μέρα της λύσης, θα οδηγήσει τον κυπριακό λαό σε νέες περιπέτειες και θα θέσει σε κίνδυνο την ίδια του την ύπαρξη.
Βεβαίως είναι μετά λύπης μου που παρατηρώ συχνά πυκνά ιδιαίτερα τον Υπουργό Εξωτερικών Ιωάννη Κασουλίδη να προβαίνει σε άτσαλες δηλώσεις, οι οποίες είναι πιο κοντά στις θέσεις της Τουρκίας και του ηγέτη των Τ/κ παρά με οποιουδήποτε άλλου ξένου αξιωματούχου. Πόσο μάλλον στις παραδοσιακές μας θέσεις στο κυπριακό. Πρόσφατο παράδειγμα οι δηλώσεις περί «μη επιδίωξης μας να μεταμορφώσουμε τον Βορρά μέσω πληθυσμού και ή ιδιοκτησίας περιουσιών».
Πέραν από απαράδεκτες, οι πιο πάνω δηλώσεις στέλνουν αντιφατικά μηνύματα προς τα έξω και δημιουργούν λανθασμένες εντυπώσεις για το ποιες είναι οι επιδιώξεις της πλευράς μας από τον εν εξελίξει διάλογο. Ποιος θα στηρίξει την Κύπρο σε περίπτωση που ένα σχέδιο απορριφθεί για αυτούς ακριβώς τους λόγους;
Αποτελεί λοιπόν επιτακτική ανάγκη, η Κυβέρνηση να δώσει ορθή και ξεκάθαρη γραμμή στους κρατικούς της αξιωματούχους, όπως επίσης και να αξιοποιήσει δημιουργικά τον παράγοντα Ευρωπαϊκή Ένωση.
Εάν από την άλλη ο κύριος Κασουλίδης και ο όποιος άλλος κρατικός αξιωματούχος προβαίνει σε τέτοιες δηλώσεις, έχοντας υπόψη τις «πραγματικότητες» στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, τότε αυτό θα πρέπει να εξηγηθεί με ξεκάθαρο τρόπο. Διαφορετικά εάν παρουσιαστεί κάτι στον λαό το οποίο δεν διασφαλίζει τα όσα προαναφέραμε, και που επίσημα αποτελούν επιδίωξη μας, τότε θα πρόκειται για ένα ακόμα εμπαιγμό του κυπριακού λαού.
Μόνο που αυτή τη φορά...το τίμημα που θα κληθούμε να πληρώσουμε θα είναι εξαιρετικά μεγάλο, ενδεχομένως και καταστροφικό.
Άλλωστε η ιστορία μας διδάσκει πολλά. Το απαράδεκτο σχέδιο Ανάν απορρίφθηκε διότι ήταν κάθε άλλο παρά δίκαιο, λειτουργικό και βιώσιμο. Ο Νίκος Αναστασιάδης έχει ήδη δεσμευτεί ότι δεν πρόκειται να φέρει ενώπιον του λαού κάτι ανάλογο, ενώ ξεκίνησε τις διαπραγματεύσεις από μηδενική βάση ακριβώς για να πετύχει το στόχο αυτό.
Αναμένουμε λοιπόν...