20.10.2017
Νάσιος Ορεινός
Μια άγνωστη αλλά σημαντική παράμετρος η οποία έστω και σιωπηλά επηρεάζει τον τρόπο που συμπεριφέρεται το εκλογικό σώμα είναι η «τακτικιστική ψήφος». Στην Κύπρο αυτή η ψήφος καθώς και η επιρροή της δεν έχει μέχρι τώρα διερευνηθεί, αυτή είναι η πρώτη φορά που διερευνάται σε αυτή τη μορφή. Στην πιο απλή της μορφή η τακτικιστική, ή στρατηγική ψήφος όπως αλλιώς ονομάζεται, είναι αυτή όπου οι εκλογείς ψηφίζουν ένα υποψήφιο ή κόμμα εκτός της προτίμησης τους έχοντας κάτι άλλο στο μυαλό. Για παράδειγμα, θα μπορούσαν οι εκλογείς ψηφίσουν το κόμμα ή τον υποψήφιο που θεωρούν ότι έχει περισσότερες πιθανότητες να εκλεγεί παρά την επιλογή της προτίμησης τους την οποία μπορεί να θεωρούν ως «χαμένη ψήφο». Εάν ένας υποψήφιος ή κόμμα θεωρηθεί χαμένη ψήφος τότε μια μερίδα του εκλογικού σώματος συνήθως κινείται προς υποψήφιο ή κόμμα που έχει περισσότερες πιθανότητες να κερδίσει ή, εάν μιλούμε για βουλευτικές εκλογές, να εισέλθει στη βουλή. Μπορεί όμως να λειτουργήσει και αντίθετα, δηλαδή να ωθήσει την ψήφο προς μικρότερους υποψηφίους ή κόμματα ώστε να τα ωθήσει για παράδειγμα να ξεπεράσουν το μέτρο εισδοχής και να εισέλθουν στη βουλή. Τρανό παράδειγμα υπήρξαν οι βουλευτικές του 2016 όπου ακριβώς το εκλογικό σώμα λειτούργησε τιμωρητικά προς τα μεγαλύτερα κόμματα και έθεσε εντός βουλής τους Οικολόγους-Συνεργασία, το κίνημα «Αλληλεγγύη» και το ΕΛΑΜ, παρά την αύξηση του μέτρου εισδοχής. Σε μια τρίτη περίπτωση ένας ψηφοφόρος θα μπορούσε να θεωρήσει τον υποψήφιο της προτίμησης του σίγουρο στον 2ο γύρο κάτι που θα τον ωθούσε να ψηφίσει άλλον υποψήφιο χωρίς ιδιαίτερη προοπτική και του οποίου οι πιθανότητες να κερδίσει είναι λίγες. Στόχος είναι να περάσει αυτός στον 2ο γύρο και τον οποίο ο υποψήφιος της προτίμησης του μπορεί να κερδίσει ευκολότερα. Η έρευνα λοιπόν του Σίγμα καταδεικνύει ότι το 12% του εκλογικού σώματος θα ψηφίσει σε αυτές τις εκλογές τακτικιστικά και συγκεκριμένα σε αυτή την περίπτωση θα ψηφίσει όχι τον υποψήφιο τον οποίο στηρίζει αλλά θα ψηφίσει με στόχο να χάσει κάποιος άλλος, για παράδειγμα ίσως ψηφίσει κάποιο ώστε να περάσει στον Β γύρο με σκοπό να κερδίσει τον ανθυποψήφιο του. Ταυτόχρονα το 5% δεν τοποθετείται, ενδεχομένως να μην θέλει να φανερωθεί, κάτι που σημαίνει ότι το συνολικό ποσοστό ίσως αγγίζει το 16%-17%. Αυτό σε απόλυτους αριθμούς μεταφράζεται σε περίπου 90,000 εκλογείς στις επερχόμενες προεδρικές εκλογές. Σημειώνεται ότι στις πρόσφατες εκλογές στις ΗΠΑ το αντίστοιχο ποσοστό είχε καταγραφεί στο 25%.