06.03.2016
Αυγή Σαββίδου
Οι άντρες δεν είναι έτοιμοι να δούνε τις γυναίκες σε ψηλά αξιώματα. Όταν μια από αυτές παραστρατήσει της φέρονται με τον χειρότερο δυνατό τρόπο. Φαίνεται να υπάρχει μια ηδονή στην καταδίωξη τους.
Την χρονιά που πέρασε δυο ιστορίες σχετικές με γυναίκες-ηγέτες σε πρωταγωνιστικό ρόλο μπήκαν στο μικροσκόπιο της δικαιοσύνης. Και οι δυο γυναίκες, στα μάτια της δικαιοσύνης, δεν αποδείκτηκαν ένοχες. Παρόλα αυτά, και οι δυο, διασύρθηκαν στα μάτια του κόσμου σαν κοινοί εγκληματίες.
Η ερώτηση που έπαιζε στο μυαλό μου όσο οι ιστορίες τους έπαιζαν στις ειδήσεις ήταν: Αν ήταν άντρας στην θέση τους, θα τον διέσυραν με τον ίδιο τρόπο; Κάτι μου έλεγε πως όχι. Μεταξύ αντρών υπάρχει ένας κώδικας αλληλεγγύης, γίνονται οι μάχες με το γάντι. Αν θέλει π.χ. ο Πρόεδρος να απομακρύνει έναν άντρα υπουργό, γιατί είναι λίγος στα καθήκοντα του ή διεφθαρμένος, τον καταχωνιάζει σε άλλη θέση, δεν τον διασύρει. Για τις γυναίκες όμως δεν ισχύει το ίδιο.
Η πρώτη ιστορία ήταν αυτή της Ελπίδας Κεραυνού-Παπαηλίου, τότε πρύτανη του ΤΕΠΑΚ. Αναλογιστείτε, αν ήταν άντρας στην θέση του πρύτανη του ΤΕΠΑΚ και αν αντιμετώπιζε τις ίδιες κατηγορίες, θα τον έβαζαν στην φυλακή για να διευκολύνουν τάχα τις ανακρίσεις; Τι φοβήθηκαν δηλαδή; Θα έφευγε από την χώρα; Θα έκανε απάτες αστραπή; Κανείς δεν φάνηκε να σκέφτηκε πόσο πλήγηκε το κύρος του πανεπιστημίου, πως υπάρχουν πολύ πιο ήπιοι τρόποι να παρουσιαστεί ένας άνθρωπος ενώπιον της δικαιοσύνης, και πως, και αυτή όπως ο κάθε πολίτης, ήταν αθώα μέχρι να αποδειχτεί η ενοχή της.
Η δεύτερη ιστορία είναι αυτή της Χρυστάλλας Γιωρκάτζη, της Διοικητού της Κεντρικής Τράπεζας. Είπαν, είπαν, είπαν και μετά σώπασαν. Δεν γνωρίζω που κατέληξε η ιστορία επί της ουσίας της, αλλά ποιος άκουσε την κυρία Γιωρκάτζη τους τελευταίους έξι μήνες; Παραμένει στη θέση της, αλλά είναι σχεδόν άηχη η παρουσία της στα κοινά του τόπου. Την κατηγόρησαν για διαπλεκόμενα συμφέροντα. Πείτε μου έναν άντρα που είναι στην πολιτική πάνω από πενταετία και δεν έχει έστω και λίγο λερωμένη τη φωλιά του. Είναι σχεδόν αναμενόμενο ότι κάποιο όφελος θα έχει πέρα από τον μισθό του, και αν δεν έχει κάποιο όφελος θεωρείται από τους άλλους πολιτικούς αφελής. Τέλος, αν ήταν ένοχη ας την έφερναν ενώπιον της δικαιοσύνης και όχι της λαϊκής ετυμηγορίας στην πλατεία της πόλης όπου απαίτησαν την κεφαλή της επί πίνακι.
Οι άντρες δεν είναι έτοιμοι να δούνε τις γυναίκες σε ψηλά αξιώματα. Τόσο πολύ δεν είναι έτοιμοι που όταν μια από αυτές παραστρατήσει της φέρονται με τον χειρότερο δυνατό τρόπο. Φαίνεται να υπάρχει μια ηδονή στην καταδίωξη τους. Δεν κάναμε ούτε ένα βήμα όλα αυτά τα χρόνια του αγώνα για την ισότητα των φύλων αν, ότι ήταν στον Μεσαίωνα το λιθοβόλημα στην πλατεία, είναι σήμερα η διάσυρση στα ΜΜΕ. Η γυναίκα ηγέτης είναι στην αντίληψη κάποιων ότι ο αφροαμερικανός στην Κου Κλουξ Κλαν ή ο γκέι στην Καθολική Εκκλησία. Στην αντίληψη τους δεν ανήκει εκεί, και για να είναι εκεί είναι παράσιτο που με την πρώτη ενόχληση πρέπει να εξολοθρευθεί. Είναι απειλή.
Το χειρότερο δεν είναι ότι αυτό το κάνουν οι άντρες που βρίσκονται στην εξουσία. Το κάνουμε κι εμείς, οι γυναίκες, σε μια ασυνείδητη κίνηση μετριότητας, σαν να μην θέλουμε άλλο χώρο να ανελιχθούμε, ή περισσότερη δύναμη για να ορίζουμε όχι μόνο τη δική μας ζωή αλλά το πόσο συμβάλλουμε στη δημιουργία της χώρας στην οποία ζούμε όπως κτίζεται μέσα από νόρμες, νόμους και κέντρα αποφάσεων.
Ευτυχώς μερικές γυναίκες είναι πιο γενναίες από άλλες. Μια καναδέζα πολιτικός είπε κάποτε πως "ό,τι κάνουν οι γυναίκες πρέπει να το κάνουν δύο φορές καλύτερα από τους άντρες για να θεωρηθεί ότι είναι τουλάχιστον σχεδόν καλό. Ευτυχώς, αυτό δεν είναι δύσκολο". Η Ειρήνη Χαραλαμπίδου δεν είναι η αγαπημένη μου πολιτικός. Έχει όμως τον θαυμασμό μου, που είναι πολύ πιο ακριβός από την συμπάθεια μου, για την εργατικότητα, την τόλμη και την σοβαρότητα με την οποία αντιμετωπίζει την βουλευτική ιδιότητα και το έργο της. Αν οποιοσδήποτε άντρας βουλευτής επιδείκνυε την πυγμή και το σθένος της κυρίας Χαραλαμπίδου θα θεωρείτο άξιος. Επειδή όμως η συμπεριφορά αυτή έρχεται από μια γυναίκα δεν είναι αποδεκτή. Εγώ η ίδια συχνά παραπονιέμαι για το θυμωμένο ύφος και τον τόνο της φωνής της. Δεν θέλω να είναι πάντα έτοιμη για καβγά. Δεν έχω όμως την ίδια απαίτηση από τους άντρες βουλευτές. Η κοινωνία την θέλει ουτοπικά άβουλη, ήσυχη και γοητευτικά αδύναμη. Την θέλει να μιλά πιο χαμηλόφωνα, πιο γλυκά και που και που να ρίχνει και κανένα χαμόγελο. Την θέλει να μην το κάνει θέμα επειδή ο άλλος της σήκωσε την φούστα να φωτογραφίσει το βρακί της, την θέλει να μην αντιδρά επειδή οι συνάδελφοι της καπνίζουν εντός βουλής παραβιάζοντας τον νόμο που ψήφισαν οι ίδιοι. Την θέλει να είναι μελετηρή και παρούσα και εργατική αλλά στο τέλος να κάνει αυτό που της λένε οι άντρες. Μπράβο της, λοιπόν, που είναι όσο γενναία την θέλει η μάνα φύση και όχι τα στερεότυπα του φύλου της.
Με λυπεί που οι άντρες δεν μπορούν να δουν ότι η γυναίκα δεν είναι μόνο κόρη, σύζυγος, μάνα, μαία, γραμματέας και καθαρίστρια. Με λυπεί που οι γυναίκες καταλήγουν να αποποιούνται την θηλυκότητα τους για να κερδίσουν μια θέση στον κόσμο των αντρών, αντί να συσπειρωθούν για να κτίσουν ένα νέο κόσμο που χωράει άντρες και γυναίκες που σέβονται ο ένας τις ελευθερίες και τις προοπτικές του άλλου. Γιατί θηλυκότητα δεν είναι να μοιάζει η γυναίκα με Barbie. Θηλυκότητα είναι ο τρόπος που κουβαλά η γυναίκα τον εαυτό της, το πώς αγκαλιάζει όλες τις πτυχές του εαυτού της και το τι την παθιάζει.
Ίσως η νέα γενιά τα πάει λίγο καλύτερα. Νέες γυναίκες όπως η Ειρένα Γεωργιάδου, Προέδρος του ΔΣ της Ελληνικής Τράπεζας και η κινητήριος δύναμη πίσω από την εξυγίανση της τράπεζας να τα καταφέρουν καλύτερα. Να κρατήσουν τον επαγγελματισμό τους χωρίς να πρέπει να καπνίσουν πούρα ή να καταχωνιάσουν την θηλυκότητα τους στα αζήτητα για να αποδείξουν ότι ξέρουν να ‘φοράνε πανταλόνια’. Γιατί, ο επαγγελματισμός δεν χρειάζεται γραβάτα και πανταλόνια. Θέλει γνώσεις, διάκριση, αυτογνωσία, την ικανότητα να ελέγξεις τα συναισθήματα και τη δυνατότητα να προσαρμόζεσαι. Μια γυναίκα μπορεί να τα κατακτήσει όλα αυτά. Φτάνει να ξεφύγει από τον προγραμματισμό που υπέστη μικρή με τα όσα άκουσε, όσα είδε και όσα διάβασε που την θέλουν ωραία κοιμωμένη ή ανήμπορη σταχτοπούτα.
Οι πρωτοπόρες του φεμινισμού θα περίμεναν περισσότερα από εμάς. Κέρδισαν με δύσκολο αγώνα όσα δικαιώματα απολαμβάνουμε σήμερα εμείς, για να είναι η ζωή της γυναίκας δική της. Εμείς πήραμε το δώρο τους αλλά δεν συνεχίσαμε τον αγώνα τους, παρά δώσαμε στην λέξη φεμινισμός μια ντροπή.
Η συνέχιση του αγώνα για ισότητα είναι ευθύνη τόσο των γυναικών όσο και αντρών. Η αποδοχή της διαφορετικότητας ως δύναμη παρά αδυναμία και η εξασφάλιση ισότητας σε όλα τα επίπεδα είναι ίσως το μεγαλύτερο χρέος μας. Όχι για να γίνει η κάθε γυναίκα αρχηγός αλλά για να έχει η κάθε γυναίκα το δικαίωμα να φτάσει ως εκεί που θέλει και μπορεί. Για το καλό όλων.