Στην Τρίπολη της Λιβύης έχω δυο φίλους.

Στην Τρίπολη της Λιβύης δεν υπήρχε σπουδαίος σύγχρονος πολιτισμός. Η πόλη είναι κτισμένη πάνω σε αρχαία ερείπια χαμένα ίσως για πάντα και η Πράσινη πλατεία δεν ήταν δεντροφυτεμένη αλλά βαμμένη. Η παλιά πόλη ήταν ατημέλητη και οι σύγχρονες γειτονιές ήταν αδέξια κτισμένες.

Στην Τρίπολη της Λιβύης, τα χρόνια της τυραννίας του Καντάφι, ο άνθρωπος ήταν άρχοντας στο ταπεινό του σπίτι. Οι περισσότεροι νέοι ήταν απόφοιτοι των ντόπιων πανεπιστημίων, οι λίγοι πιο ευνοούμενοι ταξίδεψαν μέχρι εκεί που τους επιτρέπαν τα οικονομικά τους για να μορφωθούν ή να γνωρίσουν νέους κόσμους. Η σταθερότητα της καθημερινότητας του πολίτη ήταν εξασφαλισμένη από τον έναν τύραννο, το μηνιαίο εισόδημα σταθερό από μια μικροεπιχείρηση ή μια μόνιμη δουλειά για να δώσει στον κάθε πολίτη μια αξιοπρεπή ζωή.

Στην Τρίπολη της Λιβύης, πριν μερικά χρόνια, φιλοξενήθηκα σε σπίτια ταπεινά από περήφανους ανθρώπους, έφαγα φρέσκα ψάρια στο λιμάνι και έμεινα στο μοναδικό σύγχρονο ξενοδοχείο που στέγαζε εκτός από ταξιδιώτες, την Αμερικάνικη Πρεσβεία στην χώρα.

Στην Τρίπολη της Λιβύης έχω δυο φίλους, συμφοιτητές στο μεταπτυχιακό μας, παιδί ναυάρχου ο ένας, παιδί μεγαλοεπιχειρηματία ο άλλος.

Στην Τρίπολη της Λιβύης, επιχειρηματίες από όλον τον κόσμο, περιλαμβανομένου και Κυπρίων, κέρδισαν εκατομμύρια και χώρες βρήκαν ένα σύμμαχο. Μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο και την προσφυγιά, η Λιβύη έκανε εισαγωγές ρούχων, παπουτσιών και οτιδήποτε άλλο εξήγαγε ο επιχειρηματικός κόσμος της μεταπολεμικής Κύπρου. Μερικές φορές οι ποσότητες που παράγγελνε η Λιβύη ήταν τόσο μεγάλες που λέγεται πως μέχρι σήμερα υπάρχουν αποθήκες γεμάτες άσπρα πάνινα παπούτσια. Με οδηγίες του Καντάφι, δεν επιστράφηκε ούτε ένα προϊόν πίσω, αν και κάποιες φορές η ποιότητα ήταν πολύ πιο κάτω του μετρίου.  

Στην Τρίπολη της Λιβύης, σήμερα, η ανθρώπινη ζωή δεν είναι εξασφαλισμένη.  Εδώ και πέντε χρόνια, αυτή η σταθερότητα χάθηκε. Ο Καντάφι έπεσε και, λίγο ή πολύ, όλοι το χαρήκαμε. Από τότε όμως η σταθερότητα στην χώρα χάθηκε μαζί με τον δικτάτορα και μαζί της χάθηκε και εκείνη η αρχοντιά, που δεν είχε να κάνει με παλάτια και πλούτη αλλά με την δύναμη του κάθε ανθρώπου να ορίζει τα δυο τετραγωνικά που του αναλογούν.

Στη Λιβύη, δύο αντίπαλες κυβερνήσεις διεκδικούν την εξουσία. Και οι δυο αυτοαποκαλούνται νόμιμη κυβέρνηση. Η μια κυβέρνηση είναι εγκατεστημένη στο Ανατολικό τμήμα της χώρας, αναγνωρίζεται από τη διεθνή κοινότητα, έχει πείσμα και τη βοήθεια των Αμερικανών. Η δεύτερη κυβέρνηση έχει έδρα την Τρίπολη, αποτελείται από παραστρατιωτικές οργανώνεις, κυρίως Ισλαμιστικές και έχει χρήμα, όπλα και δύναμη.

Στην Τρίπολη της Λιβύης, η ζωή δεν είναι εγγυημένη. Όσοι μπόρεσαν να φύγουν, έφυγαν. Άλλοι ακόμα το προσπαθούν. Στην πόλη οι τρομοκρατικές δράσεις ή οι στρατιωτικές επιθέσεις δεν είναι άγνωστες στους πολίτες. Οποιαδήποτε διακίνηση εκτός πόλης, είναι σαν να παίζεις κορώνα γράμματα τη ζωή σου. Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα. Αν σε σταματήσουν οι ισλαμιστές, και κρίνουν πως δεν είσαι δικός τους σε σκοτώνουν. Αν σε σταματήσουν οι άλλοι, και κρίνουν ότι είσαι ισλαμιστής σε σκοτώνουν. Μπορεί και όχι. Η αναρχία βασιλεύει. Το σίγουρο είναι ότι η εμπιστοσύνη στην χώρα της Λιβύης είναι σπάνιο αγαθό. Έγιναν όλοι εχθροί όλων, ενώ ο έξω κόσμος τους έχει ακόμα χρεωμένους με την ανοχή που έδειξαν στον τύραννο τους, σαν να ήταν όλοι άβουλα και βολεμένα παιδιά του εγωπαθή δικτάτορα.

Και ενώ ο κόσμος στην Λιβύη του εμφύλιου πολέμου και των δυο κυβερνήσεων καίγεται, η επικεφαλής της διπλωματίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Φεντερίκα Μογκερίνι λέει ότι οι «Ευρωπαίοι οφείλουν να περιμένουν να υπάρξει επίσημο αίτημα από μια νόμιμη κυβέρνηση στη Λιβύη προτού επέμβουν στη χώρα για να καταπολεμήσουν το Ισλαμικό κράτος». Ποια κυβέρνηση ακριβώς και ποιανού τον νόμο σε ένα κράτος αναρχίας και εμφυλίου; Πόσο να περιμένουν δηλαδή; Οι Αμερικάνοι καλώς-κακώς πολεμούν στο πλευρό της εκτός Τριπόλεως κυβέρνησης εναντίον των Ισλαμιστών και οι Άγγλοι παρέχουν χρήση στρατιωτικών βάσεων.

Στην Τρίπολη της Λιβύης έχω δυο φίλους. Ο ένας είχε αρκετά λεφτά να αγοράσει σπίτι στην Κύπρο κάτι που του εξασφαλίζει το δικαίωμα διαμονής μαζί με την οικογένεια του. Δυσκολεύτηκε να τους βγάλει από την χώρα. Τελικά, τα κατάφερε αν και είναι ακόμα όλοι σκορπισμένοι σε διάφορες χώρες της Μεσογείου.

Ο άλλος χάθηκε. Τουλάχιστον από το δικό μου ραντάρ. Όπως χάθηκε η ειρήνη. Όπως χάθηκε και η δική μας ανθρωπιά. Γιατί αν και όλα αυτά συμβαίνουν γύρω μας, κοντά μας, έξω από την πόρτα μας, εμείς συνεχίσουμε να ζούμε σαν να μην μας αφορούν. Τι είναι άραγε η ανθρωπιά; Που αρχίζει και που σταματά; Άραγε αρχίζει με μια μικρή προσευχή με στραμμένη τη σκέψη κοντά τους τόση όση «ο Θεός να τους προσέχει» και τελειώνει με τη σκέψη «όπως έστρωσαν θα κοιμηθούν»; Άραγε όσοι μπορούν να κάνουν κάτι περισσότερο από το πρώτο και κάτι λιγότερο από το τελευταίο είναι πιο άνθρωποι από μένα και σένα;

Δεν σας κατακρίνω. Δεν είμαι και εγώ καλύτερη από σένα και σένα και σένα.