31.07.2015
Θανάσης Αθανασίου
Σε μια προσπάθεια καλλιέργειας θετικού κλίματος και δημιουργίας νέας-κοινής αφήγησης επιδίδονται οι ηγέτες των δύο κοινοτήτων, οι οποίοι κυκλοφορούν και διατυμπανίζουν ότι είναι φίλοι.
Στην πραγματικότητα προσπαθούν να πείσουν το λαό ότι ένας Ε/κ και ένας Τ/κ μπορούν να είναι φίλοι*, παρά τις διαφορές, που έχουν σε σημαντικούς τομείς.
Οι ζιβανίες, η παρακολούθηση θεάτρου και συναυλιών, η ανακοίνωση Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, ειδικά χαμηλής πολιτικής σημασίας, είναι σίγουρα «μικροπράγματα» και «μασκαραλλίκια» μπροστά στο πρόβλημα, που αντιμετωπίζει η Κύπρος και δεν σημαίνουν σε καμιά περίπτωση λύση του κυπριακού.
Παρόλα αυτά, οι πιο πάνω ενέργειες περιέχουν ένα πολύ ισχυρό συστατικό.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης προσπαθεί σε αυτή τη φάση, (από την εκλογή Ακιντζί στην ηγεσία της Τ/κ κοινότητας και έπειτα), να συστήσει στο λαό του έναν άγνωστο. Επιχειρεί, ουσιαστικά, να συστήσει στους νέους του λαού του, τους "άλλους" νέους του λαού του. Δεν γνωρίζουν οι άνθρωποι ο ένας τον άλλον και κάποιος πρέπει να κάνει τις συστάσεις. Αυτόν τον ρόλο ανέλαβαν οι δύο ηγέτες.
Δεν πέρασαν πολλά χρόνια από τότε που άνοιξαν τα οδοφράγματα. Οι άνθρωποι και δη οι νέοι και στις δύο πλευρές δεν έζησαν μαζί, ούτε συνεργάστηκαν σε κάποιο επίπεδο (πλην εξαιρετικών περιπτώσεων) άρα είναι άγνωστοι και δικαίως φοβούνται καθώς είναι φυσικό, οι άνθρωποι, όσο θαρραλέοι κι αν είναι, να φοβούνται το άγνωστο σε όλες του τις εκφάνσεις.
[Αν, για παράδειγμα, ερωτηθεί ο κάθε νέος, που γεννήθηκε αρκετά χρόνια μετά την εισβολή και αρκετά πριν το άνοιγμα των οδοφραγμάτων, για την αντίληψη, την οποία είχε για τους απέναντι σε εκείνο το χρονικό διάστημα, η απάντηση που θα δώσει θα είναι από εκπληκτική έως περίεργη].
Έχω την εντύπωση ότι όλοι συμφωνούμε πως τούτα, που κάμνουν οι ηγέτες είναι μουσκουρούθκια μπροστά στο μεγάλο πρόβλημα, που είναι η Τουρκία. Υπάρχουν, ωστόσο, ισχυρές ενδείξεις ότι οι τ/κ δεινοπαθούν κάτω από τον τουρκικό ζυγό και θέλουν να απαλλαγούν. Συνεπώς, ας αφεθεί ο κόσμος να συστηθεί. Καμιά φορά η νίκη κρίνεται στη λεπτομέρεια. [Για την προπαγάνδα να μιλήσουμε άλλη φορά].
Μια νέα αφήγηση...
Οι ηγέτες προσπαθούν να δημιουργήσουν μια νέα αφήγηση και να την "προσφέρουν" στο λαό ώστε να ξεπεράσει την κρίση του 1974, που διέρρηξε βίαια την ταυτότητα, τη συνεκτικότητα και συνέχεια της καθημερινής ζωής των ανθρώπων.
Αναστασιάδης και Ακιντζί αποφάσισαν να λύσουν το κυπριακό και ότι η Κύπρος "αλλάζει". Προσπαθούν, ταυτόχρονα, να πείσουν τον κόσμο να ακολουθήσει. Οι κινήσεις Αναστασιάδη –Ακιτζί, όπως η θεατρική παράσταση, που παρακολούθησαν μαζί στη Λεμεσό, οι ζιβανίες και η δικοινοτική συναυλία, μοιάζουν τόσο πρωτοποριακά περίεργες. Η ηγεσία προσπαθεί γίνει παράδειγμα προς μίμηση και ψάχνει υποστηρικτές. Φαίνεται, όμως, παράλληλα ότι οι ηγέτες γοητεύονται από την "αλλαγή".
Αυτογένεση της κρίσης...
Και πριν προλάβει να αρχίσει να λειτουργεί η νέα αφήγηση, ξαφνικά δημιουργείται μια νέα κρίση (ή επανέρχεται πιο ισχυρή η παλιά-ένα είδος αυτογένεσης της κρίσης): "Να το διασκεδάσουμε μαζί τους; Γιατί να τους πιστέψουμε; Ο ένας φέρει ευθύνες για την κατάσταση της οικονομίας και για την κοινωνική εξαθλίωση, ήταν υπέρ του σχεδίου ΑΝΑΝ κλπ, και ο άλλος είναι εγκάθετος της Τουρκίας στα κατεχόμενα". Αυτή την κρίση με ποια αφήγηση την ξεπερνά ο λαός έτσι που τα εκάμαμε με την μεταπολεμική παιδεία; "Το τέλος των ψευδαισθήσεων" μας εμάρανε. Εκτός κι αν όλα τα πιο πάνω εντάσσονται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο στρατηγικής επικοινωνίας. [Αποσύρεται σιγά-σιγά ο όρος "κατοχικός ηγέτης" και αντικαθίσταται με τον όρο "Τ/κ ηγέτης", παίζουν λίον πελλόν με τις παράνομες εκλογές στα κατεχόμενα, ότι είναι η επιλογή των Τ/κ κλπ].
Ο ρόλος της παιδείας...
Για αυτόν ακριβώς τον λόγο, η δημιουργία δοτής αφήγησης δεν είναι αρκετή για να πείσει τον λαό ότι μπορεί να συμβιώσει σε μια επανενωμένη Κύπρο, ούτε μπορεί να κτυπήσει αποτελεσματικά τον ηγεμονικό λόγο των τελευταίων δεκαετιών, ούτε να στηρίξει τα θύματα του. Στα θετικά καταγράφονται οι θαρραλέες παραδοχές, που εκφράστηκαν από τους δύο ηγέτες σε σχέση με τη ζημιά, που προκάλεσε τόσο η μια κοινότητα στην άλλη, όσο και οι εγγυήτριες δυνάμεις (για να εξηγούμαι, δεν εξισώνω την ανήθικη εισβολή εναντίον μισού εκατομμυρίου ανθρώπων από μια υπερδύναμη της περιοχής 70, 000 000 και την παράνομη κατοχή με το πραξικόπημα, αλλά αναγνωρίζω τις συνιστώσες της «έκρηξης»).
Το θέμα αφορά την Παιδεία. Οι νέοι πρέπει να διδαχτούν όλη την ιστορία με το ν και με το σ. Μόνο με αυτό τον τρόπο θα καταρρεύσει ο διχοτομικός και διχαστικός κυρίαρχος λόγος, που δεν επιτρέπει την επανένωση του νησιού και τη μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας σε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος.
Ο Ακιντζί φαίνεται, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, ότι είναι «μάστρος» της χρυσής τομής (και αυτό πιστώνεται στις επικοινωνιακές του επιτυχίες, είτε εννοεί τα όσα λέει είτε όχι). Καταφέρνει με τις τοποθετήσεις του να διατηρήσει το καλό κλίμα, που δημιουργήθηκε με τους Ε/κ και παράλληλα να μην προκαλεί την αντίδραση της Τουρκίας.
Οψόμεθα...
ΥΓ1 * Γίνεται συχνά λόγος για «φιλίες μεταξύ των κοινοτήτων». Πιστεύω ότι δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα. Φιλίες δημιουργούνται μεταξύ ανθρώπων. Δεν γίνεσαι φίλος με κάποιον απλώς και μόνο επειδή είναι ελληνοκύπριος ή τουρκοκύπριος. Η φιλία είναι ανθρώπινη υπόθεση, όχι εθνοτική.
ΥΓ2 Δεν εξετάζω σε αυτή τη φάση το πλαίσιο/περιεχόμενο της λύσης. Κάτι τέτοιο θα ήταν ασόβαρο και ύποπτο διότι δεν υπάρχει προς το παρόν κάτι ουσιαστικό προς εξέταση. Αναμένουμε να δούμε πώς θα διαμορφωθεί η κατάσταση.