Τα τελευταία 36 χρόνια οι Διωκτικές Αρχές αναγκάστηκαν να προβούν σε ειδικά σχέδια δράσης με στόχο τη ματαίωση εγκληματικών ενεργειών, αλλά και την εξάρθρωση παράνομων κυκλωμάτων.

Η επιχείρηση της Αστυνομίας για τον εντοπισμό και τελικά τη σύλληψη του ισοβίτη δραπέτη Αντώνη Προκοπίου Κίτα, λίγο μετά τις δύο το μεσημέρι της περασμένης Δευτέρας στο Παραλίμνι, ήταν μια από τις σημαντικότερες που διενεργήθηκαν από το Σώμα στην ιστορία του.
Στο ρεπορτάζ γίνεται μια αναδρομή στις σημαντικότερες αστυνομικές επιχειρήσεις, κάποιες από τις οποίες, όμως, δεν τελεσφόρησαν αναίμακτα, με αποκορύφωμα την τραγωδία των Χριστουγέννων του 1993 και το μακελειό στη Χλώρακα. Δύο πρώην ηγετικά στελέχη της Αστυνομίας, ο νυν υπουργός Άμυνας Κώστας Παπακώστας και ο πρώην Αρχηγός Αστυνομίας Πανίκος Χατζηλοΐζου θυμήθηκαν τα όσα έζησαν κατά τη διάρκεια της παρουσίας τους στο Σώμα και μας βοήθησαν να τα καταγράψουμε. Να σημειωθεί ότι ο κ. Παπακώστας ήταν ο δημιουργός της Μηχανοκίνητης Μονάδας Άμεσης Δράσης και διετέλεσε Διοικητής της από τον Οκτώβριο του 1978 μέχρι το 1990 και υπηρέτησε ως Υπαρχηγός Αστυνομίας μέχρι το Δεκέμβριο του 1995.

Η διπλή τραγωδία της Χλώρακας
ΜΕΛΑΝΟ σημείο στο χρονικό των επιχειρήσεων της Αστυνομίας αποτελεί αυτή που έγινε παραμονή Χριστουγέννων του 1993 στη Χλώρακα για διάσωση της ομήρου που φώναζε για βοήθεια. Οι συνθήκες της σκηνής και της στιγμής ήταν τέτοιες που οδήγησαν σε αποτυχία της επιχείρησης. Υπήρχε απειλή εναντίον της ζωής της ομήρου και κλήθηκαν οι αστυνομικοί να πάρουν απόφαση μέσα σε κλάσματα δευτερολέπτου για απελευθέρωση της ομήρου. Τα αποτελέσματα είναι σε όλους γνωστά. Τόσο ο απαγωγέας Λευτέρης Ανδρονίκου όσο και η όμηρός του Έλση Κωνσταντίνου, την οποία κρατούσε μπροστά του ως ασπίδα κατά την επέμβαση των αστυνομικών, τραυματίστηκαν θανάσιμα. Να σημειωθεί ότι ο Λευτέρης κρατούσε κυνηγετικό όπλο το οποίο χρησιμοποίησε εναντίον των αστυνομικών κατά την είσοδό τους στο σπίτι, τραυματίζοντας τον πρώτο εισελθόντα αστυνομικό. Σε αυτή την επιχείρηση Αρχηγός Αστυνομίας ήταν ο Ανδρέας Ποταμάρης.
Τον Ιανουάριο του 1997 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με απόφασή του, έκρινε ότι η ΜΜΑΔ δεν χρησιμοποίησε περιττή βία και αποφάνθηκε ότι η απειλή εναντίον της κοπέλας ήταν τόσο εμφανής και ξεκάθαρη που δικαιολογούσε άμεση επέμβαση. Η διπλή τραγωδία της Χλώρακας απασχόλησε και το τότε Υπουργικό Συμβούλιο, το οποίο, αφού μελέτησε την εμπεριστατωμένη έκθεση του ερευνώντος λειτουργού Ανδρέα Λοΐζου, που εξέτασε τις συνθήκες θανάτου της Έλσης Κωνσταντίνου και του Λευτέρη Ανδρονίκου, τα ξημερώματα της 25ης Δεκεμβρίου 1993, προέβη στις εξής διαπιστώσεις:
Πρώτο: Ορθά αποφασίστηκε η διενέργεια της επιχείρησης διάσωσης της Έλσης Κωνσταντίνου.
Δεύτερο: Το σχέδιο διάσωσης ήταν το ενδεδειγμένο και ο τρόπος διεξαγωγής των διαπραγματεύσεων ήταν ο καλύτερος δυνατός.
Τρίτο: Ορθά και υπεύθυνα η ηγεσία της Αστυνομίας χειρίστηκε το όλο θέμα μέσα στα πλαίσια που καθορίζονται από το Σύνταγμα και το Νόμο.
Τέταρτο: Η στέρηση της ζωής του Λευτέρη Ανδρονίκου ήταν αποτέλεσμα της χρήσης βίας, η οποία δεν ήταν περισσότερο από απόλυτα αναγκαία για το σκοπό της προσπάθειας διάσωσης της ζωής της Έλσης Κωνσταντίνου και την άμυνα εκείνων που έλαβαν μέρος στην επιχείρηση.

Ο πάνοπλος δραπέτης Ανδρέας Μουστάκας
ΤΟ 1984 η Αστυνομία βρέθηκε αντιμέτωπη με μια περίπτωση που έμοιαζε με την αντίστοιχη του ισοβίτη Αντώνη Προκοπίου Κίτα άλλως Αλ Καπόνε. Στόχος ήταν η σύλληψη του δραπέτη από τις Κεντρικές Φυλακές Ανδρέα Μουστάκα. Την επιχείρηση εντοπισμού και σύλληψής του ανέλαβε η Μηχανοκίνητη Μονάδα Άμεσης Δράσης. Μετά από πολλές και επίμονες παρακολουθήσεις, ο Μουστάκας εντοπίστηκε σε διαμέρισμα στη Λεμεσό, όπου και διεξήχθη αιφνιδιαστική επιχείρηση σύλληψής του. Την επιχείρηση ανέλαβε ο ειδικός αντιτρομοκρατικός ουλαμός. Κατά τη σύλληψή του οι αστυνομικοί βρήκαν το Μουστάκα πάνοπλο, αφού έφερε καλασνίκοφ, πιστόλι και χειροβομβίδες, αλλά παρόλα αυτά ο δραπέτης δεν πρόλαβε να αντιδράσει. Αφού συνελήφθη ο Μουστάκας, οδηγήθηκε και πάλι στις Κεντρικές Φυλακές. Την περίοδο εκείνη Αρχηγός Αστυνομίας ήταν ο Σάββας Αντωνίου.

Εξουδετέρωση Τούρκου ένοπλου στρατιώτη
Η ΕΞΟΥΔΕΤΕΡΩΣΗ ενός ένοπλου Τούρκου στρατιώτη στην Αθηένου το 1988 ήταν μια άλλη πολύ σημαντική επιχείρηση που καταγράφηκε στο ενεργητικό της Αστυνομίας με θετικά αποτελέσματα, αλλά χύθηκε αίμα. Ο Τούρκος στρατιώτης εισήλθε σε οικία οικογένειας Ελληνοκυπρίων που βρισκόταν πλησίον φυλακίου της Εθνικής Φρουράς και έθεσε υπό ομηρία την οικογένεια. Στο κάλεσμα της οικογένειας για βοήθεια, δύο στρατιώτες του παρακείμενου φυλακίου προσέτρεξαν να βοηθήσουν. Ο Τούρκος στρατιώτης πυροβόλησε και σκότωσε τον ένα στρατιώτη και τραυμάτισε σοβαρά το δεύτερο. Τα μέλη του Αστυνομικού Σταθμού Αθηένου με τη βοήθεια της Εθνικής Φρουράς περικύκλωσαν την περιοχή του επεισοδίου και κλήθηκε η ΜΜΑΔ για επέμβαση. Ομάδα του Αντιτρομοκρατικού Ουλαμού της ΜΜΑΔ επενέβη και αφού εισήλθε αιφνιδιαστικά στην οικία σε ελάχιστο χρόνο εξουδετέρωσε μέσω πυρών τον ένοπλο Τούρκο στρατιώτη. Να σημειωθεί ότι όταν ο Τούρκος στρατιώτης εκαλείτο να παραδοθεί απαντούσε με πυρά εναντίον των αστυνομικών και όχι μόνο. Τότε Αρχηγός Αστυνομίας ήταν ο Σάββας Αντωνίου.

Πασχαλινή αεροπειρατεία
ΤΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ του 1980 οργίαζαν οι αεροπειρατείες και η ΜΜΑΔ έλαβε σε αρκετές επιχειρήσεις καταστολής τους. Σε τουλάχιστον δέκα περιπτώσεις προσγειώθηκαν στο Αεροδρόμιο Λάρνακας υπό τον έλεγχο αεροπειρατών αεροσκάφη με σκοπό να ανεφοδιαστούν με καύσιμα για να συνεχίσουν την πορεία τους. Σε περιπτώσεις αεροπειρατειών η ΜΜΑΔ έθετε υπό έλεγχο τα υπό αεροπειρατεία αεροσκάφη και παράλληλα ετοίμαζε σχέδια δυναμικής επέμβασης. Την ίδια ώρα άρχιζαν και οι διαπραγματεύσεις με τους αεροπειρατές για παράδοσή τους και την απελευθέρωση των ομήρων. Σε μια περίπτωση επιτεύχθηκε η παράδοση των αεροπειρατών και η απελευθέρωση των ομήρων σε άλλες, όμως, αυτό δεν έγινε κατορθωτό.
Η πιο επικίνδυνη και αιματηρή αεροπειρατεία εκδηλώθηκε το Πάσχα του 1989. Αεροσκάφος με 190 περίπου επιβάτες των κουβετιανών αερογραμμών (Μπόινγκ 747) βρισκόταν υπό αεροπειρατεία και προσγειώθηκε στο Αεροδρόμιο Λάρνακας. Οι αεροπειρατές ήταν δέκα στον αριθμό και ανήκαν στη φιλοπερσική οργάνωση Χεζμπολάχ. Ήταν φανατικοί και πάνοπλοι. Απαίτησή τους ήταν να ανεφοδιαστούν με καύσιμα. Επιπρόσθετα, απαιτούσαν απελευθέρωση από τις φυλακές του Κουβέιτ συναγωνιστών τους. Άρχισαν σκληρές και επίμονες διαπραγματεύσεις για παράδοση και απελευθέρωση των ομήρων χωρίς όμως αποτέλεσμα. Την τρίτη ημέρα σκότωσαν δύο επιβάτες και τους έριξαν στο διάδρομο του Αεροδρομίου. Η διεξαγωγή επιχείρησης ήταν πολύ δύσκολη έως αδύνατη, γιατί η Αστυνομία βρέθηκε αντιμέτωπη με φανατικούς αεροπειρατές, που ήταν συνάμα και πάνοπλοι. Επιπλέον το αεροσκάφος ήταν διώροφο πράγμα, που καθιστούσε ακόμα δυσκολότερες τις συνθήκες της αστυνομικής επιχείρησης. Τελικά, μετά από πολλές προσπάθειες, που κράτησαν τρεις με τέσσερις ημέρες, έγινε κατορθωτό να δεχθεί τους αεροπειρατές η Αλγερία. Στην αφρικανική χώρα οι αεροπειρατές απελευθέρωσαν τους ομήρους και οι ίδιοι διέφυγαν. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Αστυνομία παρέδωσε όλα τα στοιχεία και τις πληροφορίες σε ειδικό Σώμα της Αγγλίας (S.A.S.) για να δοθεί σχετική άποψη από εμπειρογνώμονες σχετικά με τη διεξαγωγή της επιχείρησης. Οι Άγγλοι απάντησαν στην Αστυνομία ότι με τα δεδομένα που υπήρχαν, ελάχιστες πιθανότητες υπήρξαν για να επιτευχθεί τέτοια επιχείρηση. Γι' αυτό το λόγο, δόθηκαν συμβουλές στην Αστυνομία για να μη γίνει η επιχείρηση. Αρχηγός Αστυνομίας τότε ήταν ο Φρίξος Γιάγκου και Υπουργός Εσωτερικών ο Χριστόδουλος Βενιαμίν.

Η απόδραση και η επεισοδιακή σύλληψη του Αλ Καπόνε
ΓΙΑ ιστορικούς λόγους αξίζει τον κόπο να αναφερθούμε στην υπόθεση που απασχολεί ακόμα την κοινή γνώμη αναφορικά με την απόδραση του ισοβίτη κατάδικου Αντώνη Προκοπίου Κίτα άλλως Αλ Καπόνε. Όλα άρχισαν στη 1.45 τα χαράματα της Παρασκευής 12 Δεκεμβρίου 2008 όταν ο Αλ Καπόνε απέδρασε από νόμιμη κράτηση ενώ φρουρείτο από τρεις δεσμοφύλακες. Ο Αλ Καπόνε φέρεται να δραπέτευσε από ανοικτό παράθυρο στο δωμάτιό του, ενώ στο χώρο βρισκόταν και η σύζυγός του η οποία εκείνη την ώρα κοιμόταν. Στη συνέχεια, ο Αλ Καπόνε επιβιβάστηκε σε άλλο όχημα στο οποίο επέβαιναν άλλα τρία πρόσωπα και διέφυγαν.
Μόλις οι αστυνομικοί πληροφορήθηκαν ότι συγκεκριμένο αυτοκίνητο κινείτο ύποπτα το ανέκοψαν για έλεγχο στην οδό Φώτη Πίττα στη Λευκωσία. Την ώρα που οι αστυνομικοί προσέγγισαν το όχημα εξήλθε του αυτοκινήτου από τη θέση του συνοδηγού ο Κίτας και πρόταξε πιστόλι σε βάρος των αστυνομικών. Στη συνέχεια, αστυνομικός πυροβόλησε εναντίον του Αλ Καπόνε με αποτέλεσμα ο ισοβίτης να ρίξει το πιστόλι στο έδαφος και να εισέλθει πάλι στο αυτοκίνητο. Ακολούθως, ο οδηγός του οχήματος ανέπτυξε ταχύτητα προσκρούοντας πάνω σε αστυνομικά οχήματα. Εναντίον του οχήματος ρίφθηκε αριθμός πυροβολισμών από τους αστυνομικούς, με σκοπό την ακινητοποίησή του χωρίς όμως αποτέλεσμα, αφού οι δράστες διέφυγαν προς άγνωστη κατεύθυνση. Στη σκηνή του επεισοδίου εντοπίστηκαν διάφορα τεκμήρια μεταξύ των οποίων και ένα πιστόλι με σιγαστήρα. Πρόκειται για το πιστόλι που είχε προτάξει ο Αλ Καπόνε εναντίον των αστυνομικών, αλλά έπαθε εμπλοκή την ώρα του επεισοδίου.
Από τη συμπλοκή ο Αλ Καπόνε υπέστη τραύματα από σφαίρες στο πέλμα του δεξιού του ποδιού και στην κοιλιακή χώρα. Την Παρασκευή 2 Ιανουαρίου 2009, μετά από πληροφορίες ότι ο ισοβίτης κρυβόταν σε τουριστικό διαμέρισμα στην περιοχή Αγίου Θεοδώρου, με εντολές του Αρχηγείου Αστυνομίας κινητοποιήθηκε όλη σχεδόν η Δύναμη με σκοπό τον εντοπισμό και τη σύλληψη του Κίτα.
Η επιχείρηση διεξήχθη από θάλασσα, ξηρά και αέρα. Μετά από 24 ώρες εξονυχιστικών ερευνών και αφού οι αστυνομικοί εισήλθαν στις οικίες κατοίκων προς αναζήτηση του Αλ Καπόνε, δεν έγινε κατορθωτός ο εντοπισμός του δραπέτη.
Μετά από 25 ημέρες άκαρπων προσπαθειών, ωστόσο, η Αστυνομία κατόρθωσε να τον συλλάβει λίγο μετά τις δύο το μεσημέρι της περασμένης Δευτέρας. Χαρακτηριστικά, συγγενικό πρόσωπο του ισοβίτη εγκατέλειψε το σπίτι όπου φιλοξενείτο ο Αλ Καπόνε στο Παραλίμνι, με σκοπό να επισκεφθεί φαρμακείο και να προμηθευτεί γάζες και φάρμακα για την επούλωση των πληγών του διαβόητου δραπέτη. Η ενέργεια αυτή κίνησε τις υποψίες έξι μελών της Υπηρεσίας Καταπολέμησης Ναρκωτικών οι οποίοι έθεσαν σε εφαρμογή τις διαδικασίες σύλληψης του ισοβίτη. Οι αστυνομικοί που βρίσκονταν στη σκηνή με πολιτική περιβολή ειδοποίησαν τα μέλη του Ειδικού Αντιτρομοκρατικού Ουλαμού, οι οποίοι μέσα σε διάστημα 25 λεπτών βρίσκονταν στο Παραλίμνι. Εντός του σπιτιού και στο υπνοδωμάτιο όπου βρισκόταν ο Κίτας εισήλθαν δύο μέλη του Αντιτρομοκρατικού και ένας αστυνομικός της ΥΚΑΝ, ο οποίος τοποθέτησε το υπηρεσιακό του πιστόλι στον κρόταφο του Αλ Καπόνε, ο οποίος δεν αντέδρασε.
Αξίζει να σημειωθεί ότι την επιχείρηση συντόνιζε από το γραφείο του ο Αρχηγός Αστυνομίας Ιάκωβος Παπακώστας στην παρουσία του Υπαρχηγού Μιχάλη Παπαγεωργίου και του Βοηθού Αρχηγού στον κλάδο Επιχειρήσεων Χριστάκη Διονυσίου. Μετά από πληροφορίες, η Αστυνομία έσφιξε τον κλοιό γύρω από τον Αλ Καπόνε, αφού υπό εποπτεία βρέθηκαν δύο σπίτια στο Παραλίμνι που ανήκουν στον ξάδελφο του Κίτα. Παράλληλα, αστυνομικές δυνάμεις βρέθηκαν και στην Αθηένου όπου βρίσκεται το πατρικό σπίτι του ισοβίτη. Όπως είναι γνωστό, η απόδραση του Κίτα προκάλεσε σοβαρούς τριγμούς στην Κυβέρνηση αφού οδήγησε στις 17 Δεκεμβρίου 2008 στην παραίτηση του Υπουργού Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης Κύπρου Χρυσοστομίδη και την αντικατάστασή του στις 22 Δεκεμβρίου από τον νυν υπουργό Λουκά Λουκά, ο οποίος είναι αποφασισμένος να επιφέρει τομές στην Αστυνομία και στις Κεντρικές Φυλακές.

Η ασφάλεια του Συνεδρίου της Κοινοπολιτείας
Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ επιχείρηση ασφαλείας που έγινε στα χρονικά της Κυπριακής Αστυνομίας αφορούσε την ασφάλεια του Συνεδρίου Αρχηγών Κρατών της Κοινοπολιτείας που έλαβε χώρα τον Οκτώβριο του 1993 και στην οποία συμμετείχαν 2500 αξιωματικοί άνδρες της Αστυνομίας. Το Σχέδιο επιχειρήσεων αριθμούσε εκατόν πενήντα περίπου σελίδες και διεξήχθη μέσα σε συνθήκες πλήρους συντονισμού και υποδειγματικής ασφάλειας. Στο συνέδριο συμμετείχαν πενήντα αρχηγοί κρατών και Κυβερνήσεων περιλαμβανομένης και της Βασίλισσας της Αγγλίας Ελισάβετ. Οι επίσημοι αντιπρόσωποι που συνόδευαν τους αρχηγούς κρατών ήταν 700 περίπου τον αριθμό. Την ευθύνη του σχεδιασμού, οργάνωσης και διεξαγωγής της όλης επιχείρησης είχε ο τότε Υπαρχηγός Αστυνομίας και νυν Υπουργός Άμυνας Κώστας Παπακώστας. Αρχηγός Αστυνομίας ήταν ο Ανδρέας Ποταμάρης.

Εξάρθρωση κυκλώματος
ΤΟ 1988 διεξήχθη επιχείρηση - μαμούθ με στόχο την εξάρθρωση κυκλώματος και την κατάσχεση 20 τόνων ναρκωτικών που συσκευάστηκαν στο Λίβανο και θα κατέληγαν στην Ολλανδία. Στην επιχείρηση έλαβαν μέρος ελικόπτερα των Βρετανικών Βάσεων, η ΜΜΑΔ, σκάφη της Λιμενικής Αστυνομίας και Βρετανοί αστυνομικοί. Λόγω της σοβαρότητας της υπόθεσης, η επιχείρηση, αφού άρχισε ανοικτά του Ακρωτηρίου - Ζυγίου, κάλυψε ακόμα και απόσταση 85 ναυτικών μιλίων έξω από τα χωρικά ύδατα της Κύπρου. Τελικά, η μεγάλη αυτή επιχείρηση είχε θετικά αποτελέσματα, αφού μετά από κοπιώδεις και συντονισμένες προσπάθειες η Αστυνομία εντόπισε και κατέσχεσε τα ναρκωτικά και συνέλαβε 17 Λιβάνιους - μέλη του κυκλώματος, οι οποίοι οδηγήθηκαν ενώπιον του Κακουργιοδικείου Λάρνακας και καταδικάστηκαν. Αρχηγός Αστυνομίας ήταν τότε ο Πανίκος Χατζηλοΐζου.

Ναρκωτικά στο λιμάνι Αμμοχώστου
Το 1973 στο κατεχόμενο τώρα λιμάνι της Αμμοχώστου στήθηκε ολόκληρη επιχείρηση, με σκοπό τη σύλληψη ενός Τούρκου ονόματι Μουσταφά, ο οποίος καταδικάστηκε για φόνο στην Αγγλία. Ο Τούρκος θα διακινούσε μεγάλη ποσότητα ναρκωτικών και συγκεκριμένα 48 κιλών κάνναβης στην κατεχόμενη Ελιά Μόρφου. Οι ίδιες πληροφορίες έκαναν λόγο ότι τα ναρκωτικά θα έρχονταν στην Κύπρο με πλοίο και θα επιβιβάζονταν στο αυτοκίνητο του Μουσταφά. Οι αστυνομικοί περικύκλωσαν το χώρο του λιμανιού, ενώ προέβησαν σε έλεγχο 300-400 αυτοκινήτων που ομοίαζαν με το όχημα που θα επέβαινε ο Μουσταφά. Τελικά, μετά από πολλές προσπάθειες, οι αστυνομικοί κατόρθωσαν και εντόπισαν το αυτοκίνητο του Μουσταφά το οποίο αφού έλεγξαν εξονυχιστικά εντόπισαν και κατέσχεσαν τα ναρκωτικά. Στην ηγεσία της Αστυνομίας βρισκόταν τότε ο Σάββας Αντωνίου.