Η έλλειψη ηθικής αποτελεί χαρακτηριστικό των καιρών μας και είναι η βασική αιτία των μεγαλύτερων προβλημάτων που βασανίζουν τις σύγχρονες κοινωνίες. Η παγκόσμια οικονομική κρίση - τα αποτελέσματα της οποίας βιώνει έντονα αυτή την περίοδο ο ελληνικός λαός - έχει τις ρίζες της στην έλλειψη ηθικής που χαρακτήριζε, και χαρακτηρίζει ακόμα, τα golden boys διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, δημόσιων οργανισμών και κυβερνήσεων του αναπτυγμένου (?) κόσμου αλλά και της ίδιας της Ελλάδας. Όμως η κρίση που βιώνουμε δεν είναι μόνο οικονομική. Είναι πολιτική, είναι κοινωνική, είναι και επιχειρηματική.
Η κοινωνία σήμερα αντιλαμβάνεται τις επιχειρήσεις ως οργανικά μέλη του κοινωνικού συνόλου και προσδοκά από αυτές να δρουν βάσει συγκεκριμένων προτύπων και κανόνων δεοντολογίας, και να εκπληρώνουν βασικές υποχρεώσεις απέναντι στο περιβάλλον, στο οποίο αναπτύσσονται, είτε πρόκειται για το φυσικό, είτε για το κοινωνικό, πολιτικό, πολιτιστικό, ή οικονομικό (περιβάλλον). Έτσι, η Επιχειρηματική Ηθική διαδραματίζει ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο στη σύγχρονη επιχειρηματικότητα. Τι είναι όμως η Επιχειρηματική Ηθική; Είναι η τήρηση ηθικών κανόνων μέσα σε ένα επιχειρηματικό πλαίσιο, η εφαρμογή των γενικών όρων περί ηθικής στην επιχειρηματική συμπεριφορά, με σκοπό τη δημιουργική εξισορρόπηση και σύνθεση των συμφερόντων και των σχέσεων επιχείρησης – μετόχου – εργαζόμενου – πελάτη – πολίτη – καταναλωτή – κοινωνικού συνόλου.
Σήμερα, λόγω της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης γίνεται όλο και πιο επιτακτική η ανάγκη ανάπτυξης νέων μορφών ευθύνης που συμβάλουν στη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας μιας επιχείρησης. Το γεγονός αυτό οφείλεται σε παράγοντες όπως: η παγκοσμιοποίηση των αγορών, ο τρόπος κατανομής των διαθέσιμων οικονομικών πόρων σε παγκόσμια κλίμακα, ο προβληματισμός για τις αλλαγές των περιβαλλοντικών συνθηκών (κλιματική αλλαγή) και τα επιτεύγματα στον τομέα των νέων τεχνολογιών.
Η αναπτυξιακή πολιτική που ακολουθήθηκε από κυβερνήσεις και επιχειρήσεις τις προηγούμενες δεκαετίες οδήγησε στην σημερινή οικονομική ύφεση. Πλέον κοινός στόχος όλων των επιχειρήσεων και οργανισμών, ιδιωτικών και δημόσιων, είναι η Αειφόρος Ανάπτυξη η οποία ορίζεται ως η βελτίωση της ποιότητας ζωής μέσω αναπτυξιακών και περιβαλλοντικών πολιτικών που βασίζονται σε μία ανάλυση κόστους-οφέλους και σε μία προσεκτική οικονομική ανάλυση που ενδυναμώνει την περιβαλλοντική προστασία και οδηγεί σε αυξανόμενα και διατηρήσιμα επίπεδα ευημερίας.
Η πορεία προς την Αειφόρο (βιώσιμη) Ανάπτυξη για να είναι επιτυχημένη θα πρέπει να γίνει με τρόπο Επιχειρηματικά Ηθικό ώστε η κοινωνία να μπορεί να βλέπει αρκετά μακριά, να υπάρχει για γενεές και γενεές, να είναι αρκετά ευέλικτη και σοφή, ώστε να μην υπονομεύει ούτε τα φυσικά, αλλά ούτε τα κοινωνικά της υποστηρικτικά συστήματα.
Αειφόρος Ανάπτυξη είναι δυνατόν να επιτευχθεί σε μια κοινωνία όταν οι επιχειρήσεις
· μεγιστοποιήσουν τις ικανότητες των ανθρώπων τους με αποτελεσματικό και αποδοτικό τρόπο,
· μεγιστοποιήσουν την ικανότητα του πλανήτη να διατηρεί και να ανανεώνει την δυνατότητά του να παρέχει βιώσιμη ζωή,
· βελτιώσουν τη ικανότητα της ίδιας της κοινωνίας να αυτό-υποστηρίζεται και να λύνει τα προβλήματά της,
· επαυξήσουν τη χρησιμότητα της ύπαρξής τους μέσω της καινοτομίας, της μεγιστοποίησης των διαθέσιμων πόρων και της εστίασης σε όλους τους συμμέτοχους (stakeholders)
· εστιάσουν στην ανακύκλωση σε όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας, από το σχεδιασμό του προϊόντος ή της υπηρεσίας μέχρι την ανακύκλωση του ίδιου του παραγόμενου προϊόντος.
Στις 17 Μαρτίου του τρέχοντος έτους, 51 Κυπριακές εταιρείες, αναγνωρίζοντας ότι η Κύπρος επηρεάζεται ήδη και θα επηρεαστεί άμεσα και στο μέλλον από το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής, υπέγραψαν την Χάρτα κατά της Κλιματικής Αλλαγής. Με αυτή την εθελοντική κίνησή τους οι 51 αυτές επιχειρήσεις ανέλαβαν την ευθύνη να περιορίσουν τις επιπτώσεις της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας στο φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής, να συμβάλλουν στην επίτευξη του εθνικού στόχου της Κύπρου για μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) κατά 15% μέχρι το 2020, να υποστηρίξουν κατά το μέτρο του δυνατού την προώθηση σχετικών κυβερνητικών δράσεων και να συμβάλλουν στην ενημέρωση των εργαζομένων, των πελατών, των προμηθευτών και των συνεργατών τους για την κλιματική αλλαγή.
Στο τεύχος του Ιουνίου 2010 και στο άρθρο του με τίτλο Αειφόρος Ανάπτυξη – Ζητείται Μοντέλο, ο Γ. Ιωάννου ανέφερε ότι οι ενέργειες στις οποίες θα προβούν οι επιχειρήσεις που υπέγραψαν την Χάρτα κατά της Κλιματικής Αλλαγής «θα συμβάλουν στην αειφόρο ανάπτυξη μόνο εάν ενταχθούν στο πλαίσιο ενός ορθού μοντέλου και μιας καλά οργανωμένης στρατηγικής». Ένα τέτοιο μοντέλο είναι το Μοντέλο Επιχειρηματικής Ηθικής που αναπτύχθηκε από το Ελληνικό Ινστιτούτο Επιχειρηματικής Ηθικής (EBEN GR). Το ΕΒΕΝ GR εκπροσωπεί στην Ελλάδα το Εuropean Business Ethics Network (ΕΒΕΝ) που ιδρύθηκε το 2000 και είναι ήδη αναγνωρισμένο παγκοσμίως ως εκπρόσωπος της ευρωπαϊκής αντίληψης για την Επιχειρηματική Ηθική. Στόχος του ΕΒΕΝ είναι να διαδώσει ένα νέο μοντέλο διοίκησης που βασίζεται σε αξίες και στην ηθική της ηγεσίας, και παράλληλα να συμβάλλει στην ανάπτυξη της γνώσης για την ευθύνη που έχουν οι επιχειρήσεις προς την κοινωνία. Μακροπρόθεσμος στόχος του ΕΒΕΝ είναι η δημιουργία μιας κοινωνίας με επιχειρηματική κουλτούρα πάνω στην οποία επιχειρηματίες και ακαδημαϊκοί που ασπάζονται τις αξίες της επιχειρηματικής ηθικής, θα γαλουχήσουν τις επόμενες γενιές επιτυχημένων επαγγελματιών.
Το Μοντέλο Επιχειρηματικής Ηθικής έχει χαρακτηρισθεί ως ένα «εξαίσιο εργαλείο Διοίκησης» από τον προηγούμενο Πρόεδρο του ΕΒΕΝ, Prof. Luc Van Liedekerke. Οι επιχειρήσεις μέσω του συγκεκριμένου μοντέλου το οποίο παρέχει ένα σύνολο ποσοτικών – ποιοτικών, θεωρητικών και εφαρμόσιμων, έγκυρων κριτηρίων και αρχών, οδηγούνται στην ανάπτυξη και επίτευξη επιπέδων Αριστείας της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης και Εταιρικής Διακυβέρνησης. Το Μοντέλο έχει ως βάση τις αξίες και αρχές ενός καθολικά αποδεκτού κώδικα επιχειρηματικής ηθικής δεοντολογίας και τη διάχυσή του σε όλα τα συστήματα και διεργασίες της Επιχειρηματικής Ηθικής στους δύο άξονες-πυλώνες: της Εταιρικής Διακυβέρνησης και της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης.
Το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας ήδη εφαρμόζει επιτυχημένα το Μοντέλο Επιχειρηματικής Ηθικής και έχει λάβει σχετικές διακρίσεις καθώς ήταν το πρώτο πανεπιστημιακό ίδρυμα που έλαβε το Silver Business Ethics Excellence Award. To Consultancy Unit του Πανεπιστημίου Λευκωσίας κατέχει την τεχνογνωσία και εμπειρία για να παρέχει αποτελεσματική υποστήριξη στις επιχειρήσεις σχετικά με την εφαρμογή του Μοντέλου Επιχειρηματικής Ηθικής.
