Δεν είναι συνηθισμένο φαινόμενο οι εκπλήξεις στον θεσμό του κυπέλλου, ιδιαίτερα στα τελευταία χρόνια με τον τρόπο που γίνεται η κλήρωση. Και όμως οι εκπλήξεις είναι αυτές που δίνουν χρώμα στον θεσμό και στα παλαιότερα χρόνια υπήρχαν παιγνίδια που άφησαν ιστορία. Μπορεί οι αγώνες να ήταν διπλοί, όμως όλες οι ομάδες, ανεξαρτήτως κατηγορίας, ήταν μέσα στην ίδια κληρωτίδα.

Πηγαίνοντας 40 χρόνια πίσω, θα θυμηθούμε κάποιους αγώνες που προκάλεσαν αίσθηση, αφού μεγάλες ομάδες είτε έμειναν εκτός θεσμού, είτε δυσκολεύτηκαν πολύ να πάρουν την πρόκριση. Σύμφωνα με τον αθλητικό Τύπο του 1974, η μεγάλη βόμβα έσκασε στη Λύση! Ο ΑΣΙΛ έγραψε τη μεγαλύτερη έκπληξη του κυπέλλου, αφού κέρδισε την ΑΕΛ 2-1 και πήρε την πρόκριση. Στο πρώτο παιγνίδι στο ΓΣΟ οι δύο ομάδες έμειναν στην ισοπαλία. Η ομάδα της Λεμεσού είχε πάρει την τρίτη θέση στο πρωτάθλημα, είχε την υπεροχή, όμως ο τερματοφύλακας του ΑΣΙΛ Στάσος ήταν σε μεγάλη μέρα. Για τους νικητές σκόραραν οι Γ. Παναγίδης (24΄), Παντελάκης (56΄) και μείωσε η ΑΕΛ με αυτογκόλ του Β. Λάρκου (58΄). Ο ΑΣΙΛ είχε πάρει τη χρονιά εκείνη το πρωτάθλημα β’ κατηγορίας.

ΑΣΙΛ: Στάσος, Λάρκου, Γ. Βασιλείου, Φλωρής, Παρπούνας, Ασσιώτης, Σώτος, Ντάκκας, Καλλής, Παντελάκης, Παναγίδης (Λ. Ιωάννου, Σιάλος).

ΑΕΛ: Κωνσταντίνου, Τρίφωνας, Χ’’Σωκράτους, Σταύρος, Πόντζιος, Χ΄΄Κωνσταντής, Πατούνας, Χάρης, Κυριάκος, Άριστος, Κολοσσιάτης, Αναστασίου.

Η ΑΕΛ είχε παίξει με τη φωτιά και στον α’ γύρο του κυπέλλου, όπου αντιμετώπισε τον Εθνικό Άχνας, πάλι ομάδα β’ κατηγορίας. Στην Άχνα έφερε ισοπαλία 1-1, ισοφαρίζοντας στο 85΄ με τον Κολοσσιάτη, τον Εθνικό που είχε προηγηθεί με τον Χατζηγεωργίου στο 65΄. Στον επαναληπτικό στη Λεμεσό η ΑΕΛ κέρδισε 4-0. Ο Εθνικός είχε αγωνιστεί με τους Μωυσή, Γερμανό, Τσαππή, Κλείτο (Καλλή), Κώστα, Χαμπή, Καρσερά, Θεοδόση, Χ΄΄Γεωργίου, Προκόπη, Ν. Σκάγια.

Ο ΑΣΙΛ πριν από την ΑΕΛ είχε αποκλείσει την ΑΕΜ Μόρφου σε δύο ντέρμπι με 2-0 και 1-0 για να χάσει τα προημιτελικά από την Ένωση 5-0 και 2-1.

· Ο Εθνικός Άσσιας που αγωνιζόταν στη β’ κατηγορία έκανε την έκπληξη, νικώντας στην έδρα του τον Ολυμπιακό 2-1, ομάδα που πρωταγωνιστούσε στην Α’ κατηγορία. Ήταν κάτι που κανένας δεν περίμενε, όμως οι παίκτες του Εθνικού, με πάθος και ενθουσιασμό, έγραψαν ιστορία. Ο Ολυμπιακός είχε προηγηθεί με τον Ευθυμιάδη (20΄). Ο Εθνικός ισοφάρισε με τον Ττάκο (40΄) και πήρε τη νίκη με τον Χ΄΄Γιάννη (55΄). Στον επαναληπτικό, όμως, ο Ολυμπιακός κέρδισε 3-1 και πήρε την πρόκριση.

Εθνικός: Κκίμης, Τάκης, Ζαννέτος, Κύρρης, Χ΄΄Χρίστου, Άντρος, Λοΐζος, Λόντος, Θύσιαρος, Ττάκος, Χ΄΄Γιάννης.

Ολυμπιακός: Ν. Ηλία, Η. Μιχαήλ, Σκουφάρης, Μ. Καλοθέου, Αριστείδου, Παπέττας, Γιάννος (90΄ Ηλιάδης), Π. Ευθυμιάδης, Μητσίδης, Λυμπουρής (80΄ Π. Κωνσταντίνου), Φ. Καλοθέου.

Η ΠΑΕΚ λύγισε στο Γ.Σ. Πράξανδρος τον σκληροτράχηλο Ευαγόρα -που ήταν στην Α’ κατηγορία- με 2-1. Η ΠΑΕΕΚ έπαιξε πολύ καλό ποδόσφαιρο και κέρδισε δίκαια με τέρματα των Σοφού (11΄) και Ατουάν (72΄). Ο Ευαγόρας είχε προηγηθεί μόλις στο 8΄ με πέναλτι του Τ. Χαραλάμπους.

ΠΑΕΚ: Σταύρος, Οδυσσέως, Νίκος, Τέλης, Κρίνος, Γιώργος,Τσίκκος, Ατουάν, Νικάκης, Σοφός, Περέας (Νικόλας, Πανίκος).

Ευαγόρας: Ζυμαράς, Πενταράς, Μερκής, Αττίκης, Πετρίδης, Στέφος, Γιαλλούρης, Κενδέας, Κόκος, Π. Γεωργίου, Τ. Χαραλάμπους.

Ο Ευαγόρας πήρε την πρόκριση αφού κέρδισε στον επαναληπτικό με 3-0.

· Η Ομόνοια ίδρωσε για να κερδίσει στο ΓΣΠ τον Νέο Αιώνα Τρικώμου -ομάδα β’ κατηγορίας- με 2-1. Η Ομόνοια απογοήτευσε τους φίλους της, αφού η εμφάνισή της ήταν μέτρια, ενώ ο Ν. Αιώνας αντιστάθηκε και κέρδισε το χειροκρότημα. Η Ομόνοια προηγήθηκε στο 16΄ με φάουλ του Ν. Χαραλάμπους. Ο Ν. Αιώνας ισοφάρισε στο 44΄ με τον Κυριάκο. Τη νίκη στο «τριφύλλι» έδωσε ο Γκρέκορι στο 70΄. Άνετη η Ομόνοια στον επαναληπτικό κέρδισε στο Τρίκωμο με 5-0.

Ομόνοια: Λ. Ανδρέου, Καρταμπής, Κοντογιώργης, Λούκας, Δράκος, Κ. Αντωνίου, Α. Σάββα (60΄ Μούσκος), Φραντζίλα (38΄ Γκρέκορι), Καϊάφας, Ν. Χαραλάμπους, Κανάρης.

Νέος Αιώνας: Κωνσταντίνου, Μουζουρής, Σιδεράς, Χρυσοστόμου, Καλλής, Προδρόμου (80΄ Ροβέρτος), Α. Βάσου, Πιτυρής, Κότροφος, Χαριλλής (65΄ Πέρος), Κυριάκος.

Δυσκολίες συνάντησε η Ομόνοια και στον β’ γύρο του θεσμού με αντίπαλο τον Άρη. Στο ΓΣΠ, ενώ προηγήθηκε 2-0 με γρήγορα τέρματα των Κανάρη 16΄ και Γκρέκορ 20΄ και φαινόταν να πηγαίνει για άνετη νίκη, ο Άρης αντέδρασε και ισοφάρισε με δύο τέρματα του Καρεκλά (38΄ και 50΄), Η Ομόνοια προκρίθηκε αφού κέρδισε 2-1 στο ΓΣΟ και τη χρονιά αυτή είχε κάνει νταμπλ.

*Απογοητευτικός ο Πεζοπορικός -που πρωταγωνιστούσε στο πρωτάθλημα- δεινοπάθησε να κερδίσει τον Οθέλλο στο ΓΣΖ με 1-0, τέρμα που πέτυχε στο 94' ο Σταύρος Παπαδόπουλος. Στην Αθηένου οι δύο ομάδες έμειναν στο 1-1 και ο ΠΟΛ προκρίθηκε.

ΠΟΛ: Κυριακίδης, Στέλιος, Α. Παστελλίδης, Κ. Αλεξάνδρου, Καλλής, Λεωνίδας, Κουννίδης (Ιακώβου), Ντάφφι, Παπαδόπουλος, Μελής, Χάρης (Αθανάσης).

Οθέλλος: Δύσκολη εκτός έδρας νίκη πέτυχε η Νέα Σαλαμίνα επί του Χαλκάνορα με πέναλτι του Π. Φώκκη (65΄). Πήρε την πρόκριση με νίκη 3-0 στον επαναληπτικό. Δυσκολίες συνάντησε και ο Διγενής, που κέρδισε 2-0 την ΑΕΚ Καρβά (Γ’ κατηγορίας) με δύο τέρματα του Σίμου Σιμεωνίδη σε ένα λεπτό (75-76). Κέρδισε όμως εύκολα στον επαναληπτικό με 4-0.

FLASH BACK: Με τη σκέψη και τη θωριά στην Άχνα

Με τη σκέψη και τη θωριά στην Άχνα. Αυτή είναι η επιγραφή που υπάρχει στο οίκημα του Εθνικού, δίπλα από το γήπεδό του στο Δασάκι Άχνας. Και δείχνει πως αυτό το μικρό σωματείο δεν ενδιαφέρεται μόνο για τον αθλητισμό, αλλά είναι το σημείο αναφοράς για τους εκτοπισμένους Αχνιώτες, το σωματείο που κρατεί αναμμένη τη δάδα της επιστροφής, γαλουχώντας τη νέα γενιά. Μόλις 300 μέτρα από την κατεχόμενη Άχνα και τη φυσική έδρα του σωματείου.

Όλα αυτά τα χρόνια ο Εθνικός όχι μόνο δεν λύγισε, αλλά στάθηκε όρθιος, δημιουργώντας τη δική του έδρα με χορτάρι, το οίκημά του και σημειώνοντας επιτυχίες, με τις οποίες κέρδισε την αγάπη και την εκτίμηση του κάθε φιλάθλου. Στο πλαίσιο της συμπλήρωσης 45 χρόνων από την ίδρυσή του, ο Εθνικός Άχνας ξεκίνησε μια σειρά από εκδηλώσεις που θα κρατήσουν όλη τη χρονιά και θα είναι, εκτός από αθλητικές, και πολιτιστικές, κοινωνικές και άλλες, αφού το μικρό προσφυγικό σωματείο θέλει να προβάλει και το άλλο πρόσωπό του.

Ο Εθνικός ιδρύθηκε το 1968 και τον επόμενο χρόνο εντάχθηκε στην ΚΟΠ. Είναι το μοναδικό σωματείο που είχε φανερώσει τον πόθο του κυπριακού Ελληνισμού εκείνα τα χρόνια, την Ένωση με την Ελλάδα. Η ομάδα του Εθνικού άρχισε να αγωνίζεται στη β’ κατηγορία και συνέχισε εκεί στα πρώτα δύσκολα χρόνια της προσφυγιάς. Το 1983 ανήλθε για πρώτη φορά στην Α’ κατηγορία, αλλά παρά τις προσπάθειές του δεν κατάφερε την παραμονή του.

Το 1986-87 επανήλθε για να πέσει το 1990 στη β’ κατηγορία, όπου παρέμεινε δύο αγωνιστικές περιόδους. Την περίοδο 1993-94 πήρε την υψηλότερη θέση στη βαθμολογία που είχε πάρει ποτέ. Τερμάτισε στην 4η θέση, υποσκελίζοντας ομάδες όπως ο ΑΠΟΕΛ και ο Απόλλων σε ένα πρωτάθλημα 33 αγώνων. Ο Εθνικός είχε καθιερωθεί πλέον ως ομάδα πρώτης κατηγορίας, ενώ πάντα είχε και καλή παρουσία στο κύπελλο. Το 1997-98 πήρε ξανά την 4η θέση και έφτασε μέχρι τα ημιτελικά του κυπέλλου, οπότε αποκλείστηκε από την κυπελλούχο Ανόρθωση. Την περίοδο 2001-02 έφτασε στον τελικό κυπέλλου για πρώτη φορά και ηττήθηκε 1-0 από την Ανόρθωση.

Ο Εθνικός μεγαλούργησε στην Ευρώπη την περίοδο 2006-07, δίνοντας 10 αγώνες. Με προπονητή τον Τόζα Σάπουριτς έδωσε έξι αγώνες και απέκλεισε τρεις ομάδες στο ιντερτότο. Πήρε μέρος στα προκριματικά του κυπέλλου ΟΥΕΦΑ, όπου αντιμετώπισε τη βελγική Ρούζελαρ, από την οποία ηττήθηκε 2-1 εκτός έδρας και τη διέλυσε στο ΓΣΠ με 5-0, παίρνοντας πανηγυρική πρόκριση. Ακολούθησε η γαλλική Λανς, που η πρόκριση ήταν ένα όνειρο για τον Εθνικό. Πάλεψε στο ΓΣΠ, όμως έμεινε στο 0-0 για να χάσει στη Γαλλία 3-1. Αποχώρησε με ψηλά το κεφάλι, κερδίζοντας τον θαυμασμό και το χειροκρότημα των φιλάθλων.

Η μεγάλη πορεία του Εθνικού Άχνας ανταμείφθηκε και τιμήθηκε από την ΕΑΚ ως η καλύτερη ομάδα της χρονιάς για το 2006, ενώ πολλές φορές βραβεύτηκε με το βραβείο ήθους.