Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΟΥ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙ ΣΤΗ ΓΕΙΤΟΝΑ ΧΩΡΑ ΑΝΗΣΥΧΕΙ ΤΟΥΣ ΠΑΝΤΕΣ

Μετά την απόπειρα του πραξικοπήματος συνελήφθησαν ή διώχθηκαν περισσότεροι από 350 έμπειροι πιλότοι και τώρα, για να καλυφθεί το κενό, ζητούν από τους βετεράνους και συνταξιούχους συναδέλφους τους να επιστρέψουν

Η μακρά και επίπονη προσπάθεια της Τουρκίας να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται πως θα τερματιστεί με αποτυχία, εκτός και αν η Άγκυρα αναθεωρήσει τη συμπεριφορά της και σταματήσει τις παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων, τις διώξεις εναντίον των δημοσιογράφων και των δικαστών

Πολιτικά εμπόδια, όπως το Κυπριακό και οι αντιρρήσεις της Γερμανίας και της Γαλλίας για ένταξη μιας μεγάλης μουσουλμανικής χώρας, έχουν παγώσει την ενταξιακή διαδικασία, παρά τις πολλές προσπάθειες να επαναρχίσει, κυρίως τον Μάρτιο, όταν η Ε.Ε. ζήτησε τη βοήθεια της Άγκυρας - να συμβάλει ώστε να σταματήσει εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες από το να φτάσουν στην Ελλάδα

Το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ ίσως κάνει τον νεοσουλτάνο της Άγκυρας να ξανασκεφτεί τη στάση του. Ο εκλελεγμένος Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει άλλωστε άριστες σχέσεις με τον Πρωθυπουργό του Ισραήλ Νετανιάχου, ενώ στις δηλώσεις του πριν από τις εκλογές είχε στηρίξει την πολιτική της Ρωσίας στη Συρία

Η Τουρκία έκανε απεγνωσμένη έκκληση σε εκατοντάδες βετεράνους πιλότους της Πολεμικής της Αεροπορίας να επιστρέψουν για να καλύψουν το κενό που δημιουργήθηκε μετά τη σύλληψη ή την αποστράτευση 350 συναδέλφων τους, λόγω του αποτυχημένου πραξικοπήματος του Ιουλίου. Σύμφωνα με στρατιωτικές πηγές στην Άγκυρα αλλά και πρώην πιλότους, ελάχιστοι ανταποκρίθηκαν στην απεγνωσμένη έκκληση του Γενικού Επιτελείου, καθώς γίνεται ολοένα και περισσότερο φανερό το πόσο διχασμένη είναι η Τουρκία.

Έξι πιλότοι, που έφυγαν από την αεροπορία την τελευταία δεκαετία, μίλησαν στο πρακτορείο Reuters και, από αυτούς, μονάχα ένας δήλωσε πως θα επιστρέψει ώστε να συμβάλει στην κάλυψη του κενού που δημιουργήθηκε από την απόλυση συναδέλφων του, που το καθεστώς Ερντογάν πιστεύει ότι ανήκουν σε ένα δίκτυο συνωμοτών που επιχείρησαν το πραξικόπημα.

Μεγάλο το κενό…

Πιλότοι της Πολεμικής Αεροπορίας της Τουρκίας διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην κατάληψη πολεμικών αεροσκαφών και ελικοπτέρων, που βομβάρδισαν το Κοινοβούλιο και απείλησαν το αεροπλάνο του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Αλλά οι διώξεις στην Πολεμική Αεροπορία της Τουρκίας προκάλεσαν μεγάλο κενό, σε μια εποχή που η Άγκυρα μετέχει σε πολεμικές επιχειρήσεις εναντίον του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία και βομβαρδίζει θέσεις αυτονομιστών μαχητών του Κουρδικού ΡΚΚ στην Τουρκία και το βόρειο Ιράκ.

Οι βετεράνοι πιλότοι λένε ότι το καθεστώς δεν τους προστάτευσε από τους οπαδούς του Γκιουλέν, ενός κληρικού που ζει στις ΗΠΑ και που ο Ερντογάν πιστεύει ότι βρισκόταν πίσω από το αποτυχημένο πραξικόπημα. Οι βετεράνοι εργάζονται τώρα στην πολιτική αεροπορία της Τουρκίας με μισθούς πολύ καλύτερους από αυτούς που ελάμβαναν ως μάχιμοι πιλότοι.

Το Υπουργείο Άμυνας ήδη άρχισε να καλεί για εκπαίδευση στην Ακαδημία της Πολεμικής Αεροπορίας φοιτητές των ιδιωτικών Πανεπιστημίων. Στόχος, έπειτα από δύο χρόνια, η Τουρκία να έχει και πάλι αξιόμαχη Πολεμική Αεροπορία. Σημειώνεται πως η Πολεμική Αεροπορία της Τουρκίας διαθέτει 240 F-16 και 49 F-4 για πολεμική χρήση. Το ΝΑΤΟ ισχυρίζεται πως η αναταραχή στις ένοπλες δυνάμεις της Τουρκίας δεν έχει δημιουργήσει πρόβλημα στην επιχειρησιακή ετοιμότητα της Συμμαχίας. Εντούτοις, η επείγουσα έκκληση για επιστροφή των βετεράνων άλλα μαρτυρεί, λένε στρατιωτικοί παρατηρητές.

Στο μηδέν οι σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση

Την ίδια ώρα, η μακρά και επίπονη προσπάθεια της Τουρκίας να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται πως θα τερματιστεί με αποτυχία, εκτός και αν η Άγκυρα αναθεωρήσει τη συμπεριφορά της και σταματήσει τις παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων, τις διώξεις εναντίον των δημοσιογράφων και των δικαστών. Αυτό ανακοίνωσε ο υπεύθυνος της ΕΕ για τις σχέσεις με την Τουρκία, με τον πιο εμφατικό τρόπο. Ενώ η Άγκυρα είναι σημαντικός εταίρος στις προσπάθειες των Βρυξελλών να σταματήσει το κύμα των μεταναστών, που προσπαθούν να φτάσουν στην Ευρώπη, η Επιτροπή που έχει την ευθύνη για τη διεύρυνση της ΕΕ ανησυχεί ολοένα και περισσότερο από το γεγονός ότι το καθεστώς στην Τουρκία γίνεται συνεχώς πιο ολοκληρωτικό.

Η τουρκική αίτηση για ένταξη στην ΕΕ χάνει τη δυναμική της μετά τα όσα ακολουθούν το αποτυχημένο πραξικόπημα του καλοκαιριού. «Τα όσα συμβαίνουν στην Τουρκία σίγουρα δεν βρίσκονται προς την κατεύθυνση της Ευρώπης», δήλωσε ο Ευρωπαίος Επίτροπος Γιοχάνες Χαν, που δεν έκρυψε τη φανερή δυσφορία του για το μέγεθος των διώξεων που έχει διατάξει ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εναντίον των δικαστών, των δασκάλων και των στρατιωτικών, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιουλίου.

Εκτός… διαπραγμάτευσης

Την ώρα, δε, που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε την πιο επικριτική ώς τώρα ετήσια έκθεση για την ενταξιακή πρόοδο της Τουρκίας, ο Χαν διακήρυξε πως οι δημοκρατικές αξίες, οι οποίες είναι το σημαντικότερο που έχει να επιδείξει μια χώρα η οποία επιδιώκει την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν βρίσκονται πλέον σε επίπεδο διαπραγμάτευσης.

«Η Τουρκία είναι υποψήφια για την ΕΕ και αυτό σημαίνει πως οφείλει να αποδεχτεί πως ζητούμε υψηλά κριτήρια. Αν οι Τούρκοι δεν θέλουν να το δεχτούν, τότε, θα υποστούν τις συνέπειες», δήλωσε ο Χαν σε μια συνέντευξή του με το πρακτορείο Reuters. «Κανείς δεν μπορεί να διαπραγματευτεί το θέμα της δημοκρατίας, της ανεξαρτησίας, της δικαιοσύνης και της ελευθερίας του Τύπου», επεσήμανε ο Χαν.

Ένα πολύ δύσκολο ζήτημα η ένταξή της

Αξίζει να τονιστεί, πάντως, πως η ένταξη της Τουρκίας ως χώρας-μέλους του ΝΑΤΟ είναι από τα πιο δύσκολα ζητήματα που αντιμετωπίζει η ΕΕ από τότε που η Άγκυρα και οι Βρυξέλλες άρχισαν επίσημα τις συνομιλίες τους το 2005, 18 ολόκληρα χρόνια αφότου η Άγκυρα έκανε την αίτηση για ένταξη. Έχουν περάσει τόσα χρόνια και οι διαπραγματεύσεις διεξάγονται με πολύ αργό ρυθμό.

Πολιτικά εμπόδια, όπως το Κυπριακό και οι αντιρρήσεις της Γερμανίας και της Γαλλίας για ένταξη μιας μεγάλης μουσουλμανικής χώρας, έχουν παγώσει την ενταξιακή διαδικασία, παρά τις πολλές προσπάθειες να επαναρχίσει, κυρίως τον Μάρτιο, όταν η Ε.Ε. ζήτησε τη βοήθεια της Άγκυρας να συμβάλει ώστε να σταματήσει εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες από το να φτάσουν στην Ελλάδα.

Η Τουρκία, με διαβολικό θα έλεγε κανείς σχεδιασμό, επέτρεπε να φτάνουν στα ελληνικά νησιά χιλιάδες δυστυχισμένοι άνθρωποι, οι οποίοι όμως έχουν δημιουργήσει τεράστιο πρόβλημα στον νησιωτικό χώρο του Αιγαίου, που είναι και στόχος της Άγκυρας, καθώς τα περισσότερα από αυτά τα ελληνικά νησιά τα θεωρεί… δικά της. Οι ελληνικές Αρχές, κάτω από το βάρος των σκληρών οικονομικών μέτρων που έχουν επιβληθεί από την Τρόικα, είναι αδύνατο να εξυπηρετήσουν τόσους ανθρώπους, παρ' όλο που η Ελλάδα, παρά τα προβλήματά της, άνοιξε την αγκαλιά της προσπαθώντας να βοηθήσει. Αλλά τα νησιά καταστράφηκαν φέτος γιατί οι τουρίστες, βασική πηγή εσόδων τους, δεν πήγαν εκεί, λόγω των μεταναστών και της συμπεριφοράς πολλών από αυτούς. Προκάλεσαν ταραχές, που υποχρέωσαν τις ελληνικές Αρχές να πάρουν αυστηρά μέτρα.

Οι διώξεις σε όλα τα επίπεδα

Εν τω μεταξύ, όμως, στην Τουρκία διώχθηκαν περισσότεροι από 100.000 δικαστές, αστυνομικοί, δάσκαλοι, καθηγητές και στρατιώτες, από τότε που απέτυχε το πραξικόπημα. Όλες αυτές οι διώξεις φανερά αντιβαίνουν τις αρχές των ενταξιακών κανόνων της ΕΕ, που επικεντρώνονται στην ικανότητα μιας χώρας να εγγυηθεί δίκαιες δίκες και σεβασμό των ανθρώπινων δικαιωμάτων.

Τούρκοι αξιωματούχοι λένε πως η κλίμακα των διώξεων, που τυγχάνουν μεγάλης λαϊκής αποδοχής στο εσωτερικό της χώρας, δικαιολογείται από τη σοβαρότητα της κατάστασης που δημιουργήθηκε τον Ιούλιο, αλλά και ύστερα. Τότε ήταν που αντίπαλοι του Ερντογάν, μεταμφιεσμένοι σε στρατιώτες, κατέλαβαν άρματα μάχης, πολεμικά αεροσκάφη και ελικόπτερα και βομβάρδισαν τη Βουλή και κυβερνητικά κτήρια προκειμένου να καταλάβουν την εξουσία. Περισσότεροι από 240 άνθρωποι, οι περισσότεροι άμαχοι, σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος.

Καταδικάζεται το πραξικόπημα, αλλά…

Ο Χαν έχει δημόσια καταδικάσει την απόπειρα του πραξικοπήματος και, όπως δήλωσε στο Reuters, η Τουρκία προφανώς δικαιολογείται να αντιδρά σε αυτό, αλλά όπως τόνισε -κατά την άποψή του- η αντίδραση ξεπέρασε τις κόκκινες γραμμές. «Αν υπολογίσει κανείς τον τεράστιο αριθμό των ανθρώπων που απολύονται, συλλαμβάνονται και κακοποιούνται, είναι πάρα πολύ δύσκολο να πιστέψει πως όλοι αυτοί οι άνθρωποι, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, είχαν κάποια σχέση με το πραξικόπημα», τόνισε.

Ο Χαν παρότρυνε την Τουρκία να επιτρέψει στο Συμβούλιο της Ευρώπης, ένα ευρύ Σώμα 47 κρατών που προάγει τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Γηραιά Ήπειρο, να ελέγξει τις συλλήψεις και τις δίκες αυτών για τους οποίους υπάρχουν υπόνοιες συμμετοχής στο πραξικόπημα. Αλλά, όπως επίσης τόνισε, εναπόκειται στις κυβερνήσεις των χωρών-μελών της ΕΕ και όχι στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το να αποφασίσουν πώς θα μπορούσαν να συνεχιστούν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις.

Αύριο επί τάπητος η κατάσταση στη χώρα στη Σύνοδο των ΥΠΕΞ

Οι Υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ θα συζητήσουν την κατάσταση στην Τουρκία την ερχόμενη Δευτέρα και, πάλι, τον Δεκέμβριο. Σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, ορισμένες χώρες -περιλαμβανομένων της Ελλάδας και της Αυστρίας- ζητούν να τερματιστούν οι ενταξιακές συνομιλίες με την Τουρκία. Η Ελλάδα έχει κάθε δίκιο να είναι πολύ αναστατωμένη από την πρόσφατη συμπεριφορά της Τουρκίας.

Στα χρόνια που η γειτονική της χώρα περνούσε δύσκολες στιγμές λόγω της οικονομικής κατάστασής της η Αθήνα στάθηκε στο πλευρό της Άγκυρας και ποτέ δεν της προκάλεσε πρόβλημα με παράλογες εδαφικές αξιώσεις. Τώρα, που η Ελλάδα δοκιμάζεται σκληρά, η Τουρκία αμφισβητεί τη Συνθήκη της Λωζάννης, προκαλεί με τις αξιώσεις της να έχει λέγειν σε περιοχές της βόρειας Ελλάδας, ενώ δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία, αποκαλώντας την εκλιπούσα Δημοκρατία.

Στην ουσία, η Άγκυρα είναι αυτή που διεξάγει τις διαπραγματεύσεις με την ελληνοκυπριακή Κυβέρνηση, ενώ με τη στάση της δημιουργεί συνεχώς προβλήματα, που είναι αδύνατο να ξεπεραστούν από τους Τ/κ, οι οποίοι φανερά καταπιέζονται από τους Τούρκους, αλλά δεν μπορούν να κάνουν το παραμικρό μιας και εξαρτώνται από αυτούς για να επιβιώσουν.

«Μερικά κράτη-μέλη λένε ότι πρέπει όχι μόνο να διακόψουμε, αλλά να σταματήσουμε εντελώς τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Άλλα μιλούν για την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία», υπέδειξε ο Χαν, αναφερόμενος στα σχόλια του Υπουργού Εξωτερικών του Λουξεμβούργου Ζαν Άσελμπομ αυτήν τη βδομάδα, σύμφωνα με τα οποία οι διώξεις στην Τουρκία μοιάζουν με αυτές που γίνονταν στη ναζιστική Γερμανία. Βέβαια, το Βερολίνο αντιτίθεται στην επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία, ενώ τονίζει πως η Άγκυρα είναι σύμμαχος-κλειδί στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας στη Μέση Ανατολή.

Σκληρή και συνάμα δίκαιη συζήτηση

«Νομίζω πως έφτασε η ώρα να έχουμε μια σκληρή, αλλά συνάμα δίκαιη συζήτηση με τους Τούρκους εταίρους μας για τον τρόπο με τον οποίο θα προχωρήσουμε», είπε ο Χαν. Εν τω μεταξύ, όμως, η Τουρκία αντιδρά με οξείς τόνους εναντίον της ΕΕ, δημιουργώντας πολλά ερωτηματικά για το αν πραγματικά επιθυμεί να ενταχθεί στην ΕΕ. Το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ ίσως κάνει τους νεοσουλτάνους της Άγκυρας να ξανασκεφτούν τη στάση τους.

Ο εκλελεγμένος Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει, άλλωστε, άριστες σχέσεις με τον Πρωθυπουργό του Ισραήλ Νετανιάχου, ενώ στις δηλώσεις του πριν από τις εκλογές είχε στηρίξει την πολιτική της Ρωσίας στη Συρία και, παράλληλα, είχε αποφύγει να καταδικάσει το καθεστώς του Σύρου Προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ. Ισραήλ, Ρωσία και Συρία δεν έχουν και τις καλύτερες των σχέσεων με την Αμερική του Τραμπ.