Το Βρετανικό Εφετείο απέρριψε απόφαση του Ανωτάτου
Επανειλημμένα στο παρελθόν το Εφετείο τόνισε ότι τα λάθη που σχετίζονται με τις μυστικές υπηρεσίες πρέπει να εξετάζονται, αν είναι να γίνεται σεβαστό το Κράτος Δικαίου…

Το Βρετανικό Εφετείο, με απόφασή του ημερ. 30 Οκτωβρίου 2014, απέρριψε προηγούμενη απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Βρετανίας και αποφάνθηκε ότι ο Λίβυος Abdul Hakim Belhaj και η σύζυγός του μπορούν να ενάγουν την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου για τους ισχυρισμούς των ότι στάλθηκαν παράνομα πίσω στη Λιβύη, όπου κακοποιήθηκαν και βασανίστηκαν. Την είδηση πρόβαλε το «BBC» στις 30 Οκτωβρίου 2014.

Το Ανώτατο Δικαστήριο τον Οκτώβριο του 2013 απέρριψε την αίτηση των εναγόντων, με το σκεπτικό ότι η υπόθεση δεν μπορούσε να δικαστεί στα δικαστήρια του Ηνωμένου Βασιλείου γιατί μπορούσε να κάνει ζημιά στις διεθνείς σχέσεις της χώρας. Όμως το Εφετείο με τρεις δικαστές, περιλαμβανομένου και του Δικαστή Λόρδου Dyson, Master of the Rolls, επικεφαλής της Δικαιοσύνης στην Αγγλία και Ουαλία, είδε τα πράγματα διαφορετικά, τονίζοντας ότι οι κατηγορίες είναι τόσο «σοβαρές» που πρέπει να ακουστούν σε δικαστήριο. Οι τρεις δικαστές ζήτησαν όπως ριχτεί φως στις σκοτεινές γωνιές της δράσης της κυβέρνησης, και όχι για πρώτη φορά.  Επανειλημμένα στο παρελθόν το Εφετείο τόνισε ότι τα λάθη που σχετίζονται με τις μυστικές υπηρεσίες πρέπει να εξετάζονται, αν είναι να γίνεται σεβαστό το Κράτος Δικαίου.  

Σημεία-κλειδιά για την απόφαση
Τα σημεία-κλειδιά για την απόφαση του Εφετείου είναι σαφή: Οι Δικαστές λένε ότι το Διεθνές Δίκαιο και οι πρακτικές απαιτούν όπως ισχυρισμοί για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων εξετάζονται. Και είναι ακόμα πιο σημαντικό να εξετάζονται όταν αφορούν ισχυρισμούς εναντίον πρώην ή νυν Βρετανών αξιωματούχων. Ακόμα ένας λόγος για την απόφαση των Δικαστών του Εφετείου είναι πως αν δεν ακουστούν αυτές οι κατηγορίες σε αγγλικό δικαστήριο, ίσως η αλήθεια να μην βγει ποτέ έξω και αυτό θα αποτελεί άρνηση της δικαιοσύνης για αμφότερες τις πλευρές. Και το πιο ενοχλητικό για τους υπουργούς είναι ότι το Εφετείο απέρριψε τους ισχυρισμούς της κυβέρνησης ότι μια τέτοια δίκη θα ενοχλούσε τις διεθνείς σχέσεις του Ηνωμένου Βασιλείου.

Ο Λίβυος Abdul Hakim Belhaj, ο οποίος σήμερα είναι πολιτικός στη Λιβύη, και πρώην ηγέτης ισλαμικής ομάδας στη χώρα του που πολέμησε το καθεστώς του Συνταγματάρχη Γκατάφι, ισχυρίζεται ότι οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες έδωσαν πληροφορίες που βοήθησαν στην παράδοσή του μαζί με την τότε έγκυο σύζυγό του Fatima Boudchar και ευθύνονται για τα βασανιστήρια που υπέστησαν.

Εδώ ακριβώς βρίσκονται και οι κατηγορίες εναντίον του πρώην Βρετανού Υπ. Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας Τζακ Στρο και του πρώην επικεφαλής της βρετανικής αντικατασκοπίας (ΜΙ6) Σερ Μαρκ Άλλεν και των ευθυνών τους, εφόσον ο προϊστάμενος των υπηρεσιών αυτών, είναι ο εκάστοτε Υπ. Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας της χώρας. Ο Τζακ Στρο υπηρέτησε ως Υπουργός Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας μεταξύ 2001-2006 και η παράδοση του Λίβυου και της συζύγου του έγινε εντός της περιόδου της υπηρεσίας του.

Όπως μας δήλωσε και πανεπιστημιακός παράγοντας στο Ηνωμένο Βασίλειο, «Άσχετο με τα όποια λάθη στο Ηνωμένο Βασίλειο (και υπάρχουν πολλά), οι Δικαστές μας δεν φοβούνται να σέβονται τους Νόμους για τα συμφέροντα της Δικαιοσύνης, έστω και αν αυτό δημιουργεί δυσκολίες στο Πρωθυπουργό, εν υπηρεσία υπουργούς ή πρώην υπουργούς».
Στον Τζακ Στρο, ο οποίος είχε αρνηθεί ότι είχε γνώση της παράδοσης του Λίβυου, και στην κυβέρνηση παραχωρήθηκε το δικαίωμα εφέσεως. Το Φόρεϊν Όφις είπε ότι σκέφτεται αν θα κάνει αίτηση για έφεση.

«Βάλτε Μπλέαρ και Στρο στο εδώλιο για βασανισμούς»
ΜΕ  δηλώσεις του στην «Κυριακάτικη Μέιλ» (14.12.2014) ο πρώην Βρετανός Πρέσβης στο Ουζπεκιστάν Κρεκ Μάρρεϋ, ζητεί να δικαστούν οι Τόνυ Μπλέαρ και Τζακ Στρο για βασανισμούς. Ο Μάρρεϋ πριν από δέκα χρόνια, όταν υπηρετούσε ως Πρέσβης στο Ουζμπεκιστάν, το καλοκαίρι του 2004, προειδοποίησε το Φόρεϊν Όφις ότι η Βρετανία χρησιμοποιούσε μυστικές πληροφορίες που έπαιρνε από τη ΣΙΑ μέσω βασανισμών και για συνεργασία της Εργατικής βρετανικής κυβέρνησης με την αμερικανική για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Δύο μήνες αργότερα ο Μάρρεϋ εκδιώχθηκε από τη διπλωματική υπηρεσία μετά από υπηρεσία 20 χρόνων, με εντολές της 10 Ντάουνινγ Στριτ.  Και όταν προέβη τότε σε δημόσιες δηλώσεις ότι το έδαφος του Ουζμπεκιστάν χρησιμοποιείτο από τη ΣΙΑ για πρόγραμμα βασανισμών τον λοιδόρησαν, τον λασπολόγησαν και αποκάλεσαν τις δηλώσεις του ως φαντασιώσεις. «Τελικά δικαιώθηκα», δήλωσε στην εφημερίδα, «δέκα χρόνια αργότερα, με τις τρομερές αποκαλύψεις της αμερικανικής έκθεσης της περασμένης εβδομάδας».

 «Το 2003», είπε ο πρώην διπλωμάτης Μάρρεϋ, «σε συνάντηση στο Φόρεϊν Όφις αξιωματούχοι μού είπαν ότι δεν ήταν παράνομο για μας να χρησιμοποιούμε πληροφορίες για βασανισμούς, φθάνει να μην τους κάνουμε εμείς, ότι οι πληροφορίες ήσαν "χρήσιμες" και ότι η πολιτική εκείνη ήταν ευθύνη απευθείας του Τζακ Στρο».

«Τώρα που δικαιώθηκα είναι καιρός για μια κυβερνητική απολογία... ΄Ομως δεν είναι μόνο προηγούμενες βρετανικές κυβερνήσεις που ευθύνονται για συνενοχή σε βασανιστήρια και συγκάλυψη. Εδώ και ένα χρόνο ο Βρετανός Πρέσβης στην Ουάσιγκτον και οι δικοί του συστηματικά πιέζουν τις αμερικανικές Αρχές να μην αποκαλύψουν τη βρετανική ανάμειξη στο πρόγραμμα βασανισμών της ΣΙΑ», πρόσθεσε ο Κρεκ Μάρρεϋ.

 (Πηγή είδησης: «BBC» 30.10.2014 UK government can be sued over rendition claims, judges rule).

ΦΑΝΟΥΛΑ ΑΡΓΥΡΟΥ
Ερευνήτρια/δημοσιογράφος