Η λογική των εκβιασμών και το σύνδρομο του επαναστάτη που ερωτεύεται το σύστημα

Ποιο είναι το «όπλο» του Τσίπρα εάν γίνει Πρωθυπουργός, ποια τα σενάρια των εταίρων, η έξοδος από την Ευρωζώνη, το κούρεμα τραπεζών και η φυγή κεφαλαίων

ΓΙΑΤΙ ΠΡΕΠΕΙ να δημιουργηθεί Επιτροπή για τη νέα ελληνική κρίση

Αύριο Δευτέρα, 29 του μήνα, θα πραγματοποιηθεί η τρίτη ψηφοφορία για την ανάδειξη Πρόεδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας. Εάν ο υποψήφιος Σταύρος Δήμας συγκεντρώσει 180 ψήφους, η χώρα συνεχίζει την πορεία της για ανασυγκρότηση. Αλλιώς, εάν δεν εκλεγεί Πρόεδρος, η Ελλάδα πάει σε εκλογές. Και το στοίχημα είναι πολλαπλό: Πρώτον, εάν θα κερδίσει ή όχι ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Αλέξης Τσίπρας τις εκλογές και εάν θα καταφέρει ή όχι να σχηματίσει Κυβέρνηση. Και τονίζεται αυτό, διότι θα είναι δύσκολο να επιτύχει την αυτοδυναμία.

Συνεπώς, θα ψάχνει για συμμαχίες με το «Ποτάμι», το ΠΑΣΟΚ ή τους Ανεξάρτητους Έλληνες, εάν εισέλθουν στη Βουλή. Σε ό,τι αφορά το ΚΚΕ, είναι η θέση του παγίως κατατεθειμένη. Δεν συμμετέχει, για ιδεολογικούς και άλλους λόγους, στο σύστημα.

Σε περίπτωση εκλογών στο σκηνικό θα επανέλθει μάλλον ο Γεώργιος Παπανδρέου, προφανώς με νέο κόμμα. Δεύτερον, εάν ο κ. Τσίπρας σχηματίσει Κυβέρνηση, τότε το ερώτημα είναι εάν θα θέσει σε εφαρμογή ή όχι τις πολιτικές θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ, που στηρίζονται στην επαναδιαπραγμάτευση του μνημονίου για διαγραφή χρέους.

Ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας ισχυρίζεται ότι εάν δεν γίνει η επαναδιαπραγμάτευση, όπως τη θέλει, τότε η χώρα δεν θα πληρώσει τα χρέη της. Οπότε, τα πράγματα θα περιπλακούν. Και το ουσιαστικό στοίχημα θα είναι πλέον πώς θα γλιτώσει η Ελλάδα τη χρεοκοπία, εάν και σε ποιο βαθμό θα επηρεαστεί το σύνολο της Ευρωζώνης και εάν οι εταίροι και δη οι Γερμανοί έχουν έτοιμα σενάρια για να τη βάλουν σε καραντίνα.

Το παιχνίδι των εκβιασμών

Είναι πρόδηλον ότι, το μοναδικό «όπλο» που έχει ο ΣΥΡΙΖΑ, είναι αυτό του εκβιασμού, που είναι, όμως, δύσκολο να περάσει στην Ευρώπη. Ειδικώς οι Γερμανοί έχουν όλα τα σενάρια στο συρτάρι. Αυτό ισχυρίζονται. Ακόμη και αυτό της εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ.

Η διαγραφή χρέους για την Ελλάδα ανοίγει τρύπα στην Ευρωζώνη, αφού σε μια τέτοια εξέλιξη θα τεθεί το εξής ερώτημα: Γιατί μόνο για την Ελλάδα και όχι και για άλλες χώρες; Ήδη, οι αγορές είναι σε αναμονή και αναστατωμένες. Και αυτό αποτυπώνεται επί των ελληνικών κρατικών ομολόγων, των οποίων το ποσοστό αποπληρωμής έχει διπλασιαστεί και οι επενδυτές δεν θα έχουν λόγο να έρθουν στη χώρα υπό καθεστώς πολιτικής και οικονομικής αβεβαιότητας.

Υπάρχουν και άλλα αρνητικά: Γιατί να έρθουν επενδύσεις στην Ελλάδα με το τραπεζικό σύστημα να μη χαρακτηρίζεται από στέρεο έδαφος και με έναν νέο Πρωθυπουργό που υπόσχεται να τσακίσει το κεφάλαιο, δηλαδή τις επενδύσεις, και να προχωρήσει σε ανακατανομή του πλούτου; Πώς άραγε θα το πράξει; Θα προχωρήσει σε φορολογήσεις των επενδυτών; Εάν συμβεί κάτι τέτοιο, γιατί να μην πάρουν ό,τι έχουν και να φύγουν για χώρες όπου υπάρχει πολιτική και νομοθετική σταθερότητα και όπου οι επενδύσεις δεν διώκονται;

Η άλλη επιλογή για να βρει χρήματα ο ΣΥΡΙΖΑ είναι να φορολογήσει τις αποταμιεύσεις, που σημαίνει ότι ο τραπεζικός τομέας θα έχει επιπρόσθετο πρόβλημα ρευστότητας. Και, χωρίς ρευστότητα, πώς θα γίνουν δανειοδοτήσεις για να κινηθεί η αγορά; Εκτός και αν ο ΣΥΡΙΖΑ εφαρμόσει ένα νέο σοσιαλιστικό κομμουνιστικό σύστημα, που παραπέμπει σε έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη.

Σενάριο εξόδου από Ευρωζώνη

Εάν θεωρήσουμε ότι οι δανειστές δεν υποκύψουν στους εκβιασμούς του ΣΥΡΙΖΑ -που σημαίνει ότι εάν δεν γίνει επαναδιαπραγμάτευση του μνημονίου με τους όρους του κ. Τσίπρα, η Ελλάδα δεν θα πληρώσει τις οφειλές της- τότε, οι Γερμανοί ειδικότερα, αλλά και οι λοιποί εταίροι δεν θα διστάσουν να βάλουν την Ελλάδα σε καραντίνα.

Υπό αυτές τις συνθήκες πώς θα γίνουν οι υποσχέσεις περί χαμηλότερης τιμής σε φάρμακα και είδη πρώτης ανάγκης πράξη; Πώς θα τεθεί σε εφαρμογή η κοινωνική πολιτική; Ποιος θα πωλεί στην Ελλάδα και με τι τιμές; Εάν η χώρα επιστρέψει στη δραχμή, θα περνά από υποτίμηση σε υποτίμηση και θα έχουμε ένα κράτος:

1. Χωρίς επενδύσεις.

2. Χωρίς παραγωγικότητα.

3. Με νόμισμα που θα μοιάζει με πετσετάκια, με πληθωριστικές πιέσεις και με τον πολίτη να γίνεται ακόμη πιο φτωχός απ' ό,τι σήμερα, ειδικώς σε σύγκριση με την Ευρωζώνη και γενικότερα τον έξω κόσμο.

Η υποτίμηση ενός εθνικού νομίσματος μπορεί να είναι επικερδής σε περιπτώσεις κατά τις ποίες οι χώρες που προβαίνουν σε ένα τέτοιο μέτρο θέλουν να αυξήσουν την ανταγωνιστικότητά τους, λόγω παραγωγικότητας, ειδικώς σε βιομηχανικά και άλλα προϊόντα. Στην Ελλάδα, όμως, τα αποτελέσματα θα είναι αρνητικά.

Και, το χειρότερο, είναι ότι το λεγόμενο ξεπούλημα, τότε είναι που θα προκύψει. Διότι, μετά από τέτοιες εξελίξεις, οι ξένοι θα έχουν τη δυνατότητα να αγοράζουν τη χώρα τζάμπα. Εκτός και αν η Ελλάδα γίνει η Κούβα της ΕΕ. Εκτός και αν βγει μόνη της από την ΕΕ. Πώς, όμως, θα επιβιώσει; Ακόμη και αυτή η Κούβα, ένα μοντέλο που ζει σε απομόνωση και μιζέρια, κάνει ανοίγματα πλέον προς τις ΗΠΑ και τον έξω κόσμο.

Απομόνωση, κούρεμα και φυγή κεφαλαίων

Στην ΕΕ, η Γερμανία με τη στήριξη της Ολλανδίας, της Φινλανδίας, καθώς και άλλων κρατών τραβά από το συρτάρι παλιά σενάρια δράσης, που αφορούν: Α. Στην απομόνωση της Ελλάδας και στην έξοδό της από το ευρώ. Οι Γερμανοί, όπως και άλλοι Ευρωπαίοι εταίροι, είναι έτοιμοι να πληρώσουν ένα «άλφα» κόστος για μικρό χρονικό διάστημα, αλλά να απαλλαγούν από το «καρκίνωμα» της Ελλάδας. Συνεπώς, ο όποιος εκβιασμός Τσίπρα ότι με την Ελλάδα θα βουλιάξει και η Ευρωζώνη, είναι πολύ πιθανό να εξελιχθεί σε μπούμερανγκ για την Αθήνα.

Η Ελλάδα θα κινδυνέψει με στάση πληρωμών, οι τράπεζες δεν θα έχουν χρήμα, αφού ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας της ΕΕ και το ΔΝΤ δεν θα δίνουν στη χώρα μία, και η Ελλάδα θα επιστρέψει σε μια δραχμή «χώμα», οπότε ο καθείς μπορεί να αντιληφθεί τι θα συμβεί.

Οι ζημιές στην Ελλάδα θα είναι πολύ μεγαλύτερες από αυτές στις χώρες της Ευρωζώνης, οι οποίες έχουν ήδη πληρώσει κόστος από τα προηγούμενα κουρέματα του ελληνικού χρέους. Βεβαίως, ένα από τα πρώτα διαμερίσματα της Ευρωζώνης που θα πληγεί, λόγω του μικρού μεγέθους του, θα είναι η Κύπρος, η οποία σε συνεργασία με την Ευρωζώνη θα πρέπει να εξετάσει τους τρόπους αμύνης της και πώς θα αποφύγει το όποιο κόστος.

Γι' αυτό επιβάλλεται από τώρα η σύσταση μιας Επιτροπής Διαχείρισης μιας νέας ελληνικής κρίσης. Εάν, από την άλλη, ένα τέτοιο σενάριο, δηλαδή να πετάξουν οι εταίροι την Ελλάδα εκτός Ευρωζώνης, κριθεί ακραίο, οι Βρυξέλλες θα κρατούν την Ελλάδα "από τα μαλλιά" για να αποφύγουν το μεγάλο δικό τους κόστος και θα την ανεβοκατεβάζουν μέσα στη λίμνη χρεών και πολιτικών επιλογών που η ίδια δημιούργησε. Β. Στο κούρεμα τραπεζών και έξοδό τους από τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό για τις Τράπεζες που έχει τεθεί από τις 3 Νοεμβρίου σε εφαρμογή και έχει συγκεκριμένους τρόπους λειτουργίας.

Πρώτο μέτρο είναι το κούρεμα των καταθετών πάνω από 100 χιλιάδες ευρώ. Άρα με τις πρώτες αντιδράσεις και απειλές Τσίπρα προς τους δανειστές και με δεδομένο ότι οι καταθέτες και δη οι επενδυτές γνωρίζουν από τώρα ότι είναι ανοικτό το κούρεμα των τραπεζών, εκείνο που θα παρατηρηθεί είναι η φυγή κεφαλαίων.

Τραπεζικός δανεισμός

Η Τρόικα έχει ήδη καταστήσει σαφές -και αυτό είναι λογικό- ότι εάν η χώρα πάει σε εκλογές, δεν θα επιστρέψει στις 4 Ιανουαρίου για να προχωρήσει το πρόγραμμα στήριξης και μεταρρυθμίσεων, που θα επιφέρει και την αποδέσμευση της επόμενης δόσης που φθάνει το 1,8 δις ευρώ συν ένα άλλο ανάλογο ποσό από το ΔΝΤ. Ήδη, ενόψει του ενδεχομένου των εκλογών, η Τράπεζα της Ελλάδας μελετά την έκδοση εντόκων γραμματίων, προκειμένου να εξεύρει το ελληνικό Δημόσιο 4,5 δις ευρώ για κάλυψη αναγκών που αφορούν τόκους και τοκοχρεολύσια για το πρώτο τρίμηνο του 2015.

Και αυτό θα συμβεί στην περίπτωση που δεν κλείσει η νέα συμφωνία με την Τρόικα. Τα χρήματα αυτά προφανώς θα διοχετευτούν από τις τράπεζες, για να αποφευχθεί η στάση πληρωμών. Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι, αντί οι τράπεζες να διαθέτουν χρήματα για την εσωτερική πραγματική αγορά, θα τα διαθέσουν για την κάλυψη χρεών. Άρα παγιδεύεται η ανάπτυξη. Σημειώνεται ότι το Δημόσιο έχει ήδη δανείσει άλλα 11 δις ευρώ.

Οφειλές και στάση πληρωμών

Ένα συναφές ερώτημα, του οποίου η απάντηση μπορεί να αποτυπώσει την πραγματική οικονομική κατάσταση της Ελλάδας, είναι το εξής: Τι ποσά οφείλει να πληρώσει η χώρα το 2015; Καταγράφουμε λοιπόν τα ακόλουθα: Η Ελλάδα πρέπει να πληρώσει το ποσόν των 8,4 δισ. ευρώ προς το ΔΝΤ, άλλα 6 δισ. περίπου σε τόκους, και 6,7 δις ευρώ σε ομόλογα προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και προς άλλες τράπεζες της Ευρωζώνης.

Τα ομόλογα αυτά λήγουν τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 2015. Ακόμη, η Ελλάδα πρέπει να εξοφλήσει 300 εκατομμύρια ευρώ σε άλλες πληρωμές ομολόγων. Συνολικά, η χώρα θα πρέπει να πληρώσει εντός του 2015 γύρω στα 21 δισ. ευρώ.

Προληπτική Πιστωτική Γραμμή

Με βάση την πολιτική Σαμαρά, οι εκκρεμείς για την Ελλάδα δόσεις θα είναι στο τέλος του 2015 της τάξης των 7 δις ευρώ. Εάν κλείσει η συμφωνία με την Τρόικα, η χώρα θα έχει τη δυνατότητα για τη μετάβαση από το μνημόνιο στην Προληπτική Πιστωτική Γραμμή. Με τη φόρμουλα αυτή η Ελλάδα θα μπορεί να καλύψει τις ανάγκες της μέσω των αγορών.

Εάν η χώρα εκτροχιαστεί, τότε ακόμη και αυτό το ζήτημα της στάσης πληρωμών θα είναι ανοικτό, γεγονός που θα φέρει σε δύσκολη θέση τη νέα ελληνική Κυβέρνηση και τους εταίρους να μελετούν πώς θα σφραγίσουν την Ελλάδα για να μην καλύψουν οι πλημμύρες τα υπόλοιπα διαμερίσματα της Ευρωζώνης.

Σημειώνουμε ότι με την Προληπτική Πιστωτική Γραμμή μια χώρα που βγαίνει από το μνημόνιο, θα έχει τη δυνατότητα να απολαμβάνει τη βοήθεια του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, δηλαδή οικονομική στήριξη, επί τη βάσει όρων δανεισμού, όταν και αν χρειαστεί.

Τα χρέη επί ΣΥΡΙΖΑ

Τι θα συμβεί, λοιπόν, εάν έρθει στην εξουσία ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος δεν έχει πρόθεση ούτε για την υιοθέτηση νέων δημοσιονομικών μέτρων ούτε για περιορισμό δαπανών το 2015, όπως προβλέπονται στο πρόγραμμα ανασυγκρότησης της χώρας; Με βάση το καλύτερο σενάριο, το πρωτογενές πλεόνασμα δεν θα φθάσει στο πρώτο μισό του 2015 τα 7,1 δισ. ευρώ, τα οποία χρειάζεται η χώρα για τις πληρωμές επιτοκίων που περιλαμβάνουν και οφειλές προς το ΔΝΤ. Το ποσό που θα συγκεντρωθεί δεν θα είναι επαρκές για την κάλυψη των 3,4 δις ευρώ που αφορά σε πληρωμές επιτοκίων ώς το τέλος Ιουνίου του 2015 και άλλες οφειλές.

Συναφώς σημειώνουμε ότι το σημαντικό χρονικό σημείο για μια Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα είναι ο Αύγουστος, καθότι τότε θα κληθεί να αποπληρώσει ομόλογα της τάξης των 6,7 δις ευρώ. Και όλ' αυτά θα συμβαίνουν χωρίς η χώρα να βγαίνει στις αγορές για την κάλυψη των αναγκών και χωρίς οι εταίροι να τη δανείζουν. Το ερώτημα είναι, εάν θα δεχθεί η Τρόικα την οικονομική πολιτική ΣΥΡΙΖΑ. Εάν όχι, είναι πολύ πιθανό το σενάριο αυτό να είναι πολύ χειρότερο απ' ό,τι τώρα φαίνεται.

Ακροβασία ή συμβιβασμός

Το ελληνικό ζήτημα επανέρχεται στο ευρωπαϊκό και διεθνές σκηνικό. Μια μεγάλη μερίδα Ελλήνων πολιτών, που βρίσκονται στη γωνία με τις τσέπες άδειες, δυσκολεύονται να κατανοήσουν τις οικονομικές αναλύσεις και κυρίως τη σκληρή πολιτική των Τροϊκανών. Εφόσον, λοιπόν, οι εταίροι δεν χαλάρωσαν τα μέτρα, είναι πρόδηλο ότι ο Σαμαράς επιταχύνει τις διαδικασίες και θέτει όλους ενώπιον των ευθυνών τους. Και το Κοινοβούλιο, και τον ελληνικό λαό και τους εταίρους.

Και είναι πρόδηλον ότι, εάν η Τρόικα ήταν πιο χαλαρή στα μέτρα της, θα έδινε οξυγόνο στον πολίτη και στην Κυβέρνηση Σαμαρά, η οποία φαίνεται να ισοσκελίζει τον προϋπολογισμό του κράτους και να δημιουργεί τις προϋποθέσεις ανάκαμψης και ανάπτυξης, που θα γίνουν χειροπιαστές στην πραγματική οικονομία σταδιακά. Όχι εν μιά νυχτί, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας και ανάπτυξης. Αυτό δεν το ζει, όπως θα ήθελε να το ζήσει από τώρα, μια μεγάλη μερίδα του ελληνικού λαού.

Μετά από μια τέτοια οικονομική καταστροφή, χρειάζεται χρόνος. Και όχι πειράματα και ζαριές. Η χαλάρωση των μέτρων ενδεχομένως να μην έφερνε στο προσκήνιο τη λογική των εκβιασμών και να είχε δημιουργηθεί μια κατάσταση αμοιβαίου οφέλους και για την Ελλάδα και για την Ευρωζώνη. Τώρα η Ευρωζώνη, αλλά κυρίως η Ελλάδα πρέπει να είναι έτοιμες να περπατήσουν σε τεντωμένο σχοινί.

Εκτός και αν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έλθει στην εξουσία ή εάν ο κ. Τσίπρας δεν πραγματοποιήσει τις απειλές του και γίνει τελικά άλλος ένας «επαναστάτης», που θα ερωτευτεί το σύστημα, θα σαγηνευτεί από τη μαγεία της εξουσίας και θα εξοκείλει από το ιδεολογικό του συγκείμενο.