ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΑ, ΑΛΛΑ ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΤΟΥΣ ΣΤΕΡΗΣΕΙ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΙΣΗΣ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ

ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΖΗΤΟΥΝ ΝΑ ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΤΕΙ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΓΙΑ ΦΟΙΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΝΙΑΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ, ΟΠΩΣ ΠΡΟΝΟΕΙ Η ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΟΥ ΟΗΕ

Ο νόμος που εφαρμόζεται από το 2011 είναι αναχρονιστικός και χρήζει άμεσης ανανέωσης και εκσυγχρονισμού, διαμηνύει ο Πρόεδρος της Συνομοσπονδίας Δημοτικής Εκπαίδευσης, Μορφάκης Σολομωνίδης

Παιδιά που έτυχε να γεννηθούν με κάποιου είδους αναπηρία, γεμάτα όρεξη για τη ζωή και πολλές άλλες ικανότητες, γεγονός που τους δίνει το δικαίωμα να ζήσουν σαν όλα τα άλλα παιδιά και να απολαμβάνουν τα ίδια ωφελήματα ειδικά στον τομέα της εκπαίδευσης. Ίσα δικαιώματα στην εκπαίδευση, στην ένταξή τους στο σχολικό περιβάλλον, στις σχολικές δραστηριότητες, στην ίδια τη ζωή. Δικαιώματα που πολλές φορές ακόμη και σήμερα δεν εξασφαλίζονται, με αποτέλεσμα τα παιδιά και οι ίδιοι οι γονείς τους να ταλαιπωρούνται στον αγώνα για τα δικά τους αυτονόητα, ενώ παράλληλα γίνονται προσπάθειες για βελτίωση όλων των συνθηκών.

Από τη μια μεριά η Συνομοσπονδία Γονέων Δημοτικής Εκπαίδευσης προσπαθεί να πείσει για το αναχρονιστικό της νομοθεσίας «Περί Αγωγής και Εκπαίδευσης Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες» και για τον άμεσο εκσυγχρονισμό της, ενώ από την άλλη πλευρά οι γονείς των παιδιών με αναπηρία ζητούν τη διασφάλιση της σωστής εκπροσώπησης των παιδιών με αναπηρία στα σχολεία.

Το αναχρονιστικό της νομοθεσίας

Σύμφωνα με τη Συνομοσπονδία Γονέων Δημοτικής Εκπαίδευσης, ο νόμος που εφαρμόζεται από το 2011 είναι αναχρονιστικός και χρήζει άμεσης ανανέωσης και εκσυγχρονισμού. Ο Πρόεδρος της Συνομοσπονδίας, κ. Μορφάκης Σολομωνίδης, μιλώντας στη «Σ», εξήγησε πως υπάρχουν πολλά προβλήματα στις διαδικασίες και στην εφαρμογή υφιστάμενων κανονισμών, με αποτέλεσμα να υπάρχουν αρνητικές επιπτώσεις στα παιδιά.

Με γραπτό υπόμνημά της, η Συνομοσπονδία κατέθεσε τις θέσεις και εισηγήσεις της για βελτίωση της κατάστασης, με κύριο αίτημά της τη δημιουργία Διεύθυνσης Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, η οποία θα υπάγεται στο Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού. Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της Συνομοσπονδίας, κ. Σολομωνίδη, ο εκσυγχρονισμός της Ειδικής Εκπαίδευσης πρέπει να εστιαστεί σε τέσσερεις πυλώνες.

«Στη νέα πρόταση για εκσυγχρονισμό της Νομοθεσίας. Για το θέμα των σχολικών συνοδών, θα πρέπει να καθοριστούν προσόντα πρόσληψης ανάλογα με τις ανάγκες των παιδιών. Να αλλάξει η διαδικασία πρόσληψης και να υπάρχει έλεγχος από τη νέα Διεύθυνση Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης στην εφαρμογή των νέων διαδικασιών. Οι νέες διαδικασίες να ενσωματωθούν στη νέα νομοθεσία.

»Όσον αφορά τις κτηριακές εγκαταστάσεις και τον ειδικό εξοπλισμό, θα πρέπει να διενεργηθεί έρευνα σε όλες τις κτηριακές εγκαταστάσεις των ειδικών μονάδων και τάξεων και, όπου υπάρχουν προβλήματα, να καθοριστεί πρόγραμμα αναβάθμισής τους. Να εξοπλιστούν πλήρως όλες οι ειδικές μονάδες με ειδικό εξοπλισμό. Η υποστηρικτική τεχνολογία κρίνεται ως πολύ σημαντική, αφού θα επιτρέψει στον μαθητή με αναπηρία να έχει πρόσβαση στην επικοινωνία και στην εκπαίδευση».

Σε μια πιο βαθιά ανάλυση των εισηγήσεων της συνομοσπονδίας, παρατηρείται η έντονη πεποίθησή τους ως προς την επιτακτική ανάγκη για αλλαγή στις διαδικασίες αξιολόγησης των παιδιών, αλλαγή στον τρόπο στελέχωσης των σχολείων με επιστημονικό και διοικητικό προσωπικό ειδικών παιδαγωγών, αλλαγή στον τρόπο στήριξης των παιδιών αυτών.

Εκπροσώπηση των παιδιών από τους ίδιους τους γονείς

Από την άλλη πλευρά, οι γονείς των παιδιών με αναπηρία αντιτίθενται στις θέσεις της συνομοσπονδίας, θεωρώντας ότι «τόσο η “γενική” σκέψη, όσο και οι “ειδικές” προτάσεις που προτείνουν, τοποθετούνται στον αντίποδα όλων των διεθνώς κεκτημένων “περί εκπαίδευσης” εδώ και δεκαετίες. Είναι αντίθετες της έννοιας της ενιαίας εκπαίδευσης και όσων τη συγκροτούν.

»Αρνούνται εκ βάθρων τον διαρκή στρατηγικό στόχο της, στο όνομα της ισοτιμίας των εκπαιδευτικών δικαιωμάτων όλων των παιδιών, με αναπηρία και μη. Στρέφονται ενάντια στις διεκδικήσεις των αναπηρικών και εκπαιδευτικών φορέων σε όλον τον προηγμένο κόσμο εδώ και δεκαετίες, ακυρώνουν το πνεύμα και το γράμμα όλων των σχετικών διεθνών συμβάσεων, κορυφαία των οποίων είναι η διεθνής σύμβαση για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία του ΟΗΕ που και η Κυπριακή Δημοκρατία από το 2011 έχει κυρώσει».

Η κα Γιούλα Πιτσιάλη, που εκπροσωπεί γονείς με παιδιά με αναπηρίες μέσα από τον σύνδεσμο «Αγκαλιά Ελπίδας», μίλησε στη «Σ» ξεκαθαρίζοντας σε ποια σημεία τους βρίσκουν αντίθετους οι θέσεις της Συνομοσπονδίας, εκφράζοντας το αίτημα για άμεση εκπροσώπηση των παιδιών με αναπηρία από γονείς που μπορούν να κατανοήσουν πλήρως τις ανάγκες τους.

«Μερικές από τις πιο σοβαρές παραβιάσεις που έχουν καταγγελθεί σ' εμάς είναι η παραπομπή, χωρίς την συγκατάθεση των γονέων, παιδιών σε ειδικές μονάδες και ειδικά σχολεία, στερώντας τους ίση πρόσβαση στις τάξεις και στην εκπαιδευτική ύλη κατά παράβαση του δικαιώματός τους να φοιτήσουν στη γενική, ενιαία εκπαίδευση. Ακόμη παρατηρείται μεγάλη καθυστέρηση σε αξιολογήσεις και παροχές ειδικού εξοπλισμού και τροχοκαθισμάτων.

»Μείωση ωρών ένταξης και ειδικής εκπαίδευσης. Άστοχες τοποθετήσεις συνοδών, οι οποίοι δεν μπορούν να ασκήσουν τα καθήκοντά τους και να εξυπηρετήσουν τις πραγματικές ανάγκες των μαθητών. Αποφυγή ξεκάθαρων οδηγιών για διαφοροποίηση ύλης και διαμόρφωση εναλλακτικών τρόπων διδασκαλίας, με τρόπο που όλα τα παιδιά να έχουν πρόσβαση στην εκπαιδευτική ύλη. Τέλος, ο αποκλεισμός των παιδιών με αναπηρίες από σχολικές δραστηριότητες».

Ίση πρόσβαση σε δωρεάν και ποιοτική εκπαίδευση

Το μήνυμα των γονιών που αγωνίζονται για τα δικαιώματα των παιδιών τους είναι ξεκάθαρο. «Η φοίτηση όλων των παιδιών στο ενιαίο εκπαιδευτικό σύστημα δεν είναι διαπραγματεύσιμη. Καμία επιτροπή και καμία αξιολόγηση δεν μπορεί να στερεί από τα παιδιά με αναπηρίες το δικαίωμά τους για ίση πρόσβαση στη δωρεάν και ποιοτική εκπαίδευση.

»Δυστυχώς, όμως, οι πρακτικές του Υπουργείου Παιδείας εξαναγκάζουν τους γονείς για φοίτηση των παιδιών τους στις Ειδικές Μονάδες ή στα Ειδικά Σχολεία, αφαιρώντας τους το δικαίωμα για εκπαίδευση, αφού οι πρακτικές αυτών των ειδικών πλαισίων δεν βοηθούν στην ακαδημαϊκή τους ανάπτυξη στο μέγιστο των ικανοτήτων τους. Μάλιστα, πολλές φορές υπάρχει ο εκφοβισμός των οικογενειών ως προς την απόφασή τους για φοίτηση των παιδιών τους σε τάξεις, με το ενδεχόμενο τα παιδιά με αναπηρίες να μην μπορέσουν να συμβαδίσουν με την τάξη και έτσι τους αποτρέπουν από την ενιαία εκπαίδευση.

»Ακόμη, η παροχή θεραπειών στα ειδικά σχολεία και η έλλειψη παροχής υπηρεσιών θεραπείας κατά τις απογευματινές ώρες, αποτελεί αντικίνητρο προς τις οικογένειες για να εγγράψουν τα παιδιά τους στην ενιαία εκπαίδευση. Τα παιδιά με αναπηρία λαμβάνουν την υποστήριξη που απαιτείται, εντός του γενικού εκπαιδευτικού συστήματος, για να διευκολύνουν την αποτελεσματική τους εκπαίδευση, θέτοντας υψηλούς εκπαιδευτικούς και εξατομικευμένους στόχους.

»Αυτό μπορεί να γίνει με την πρόσληψη του αναγκαίου επιστημονικού και άλλου προσωπικού. Για παράδειγμα, οι συνοδοί θα πρέπει να είναι προσοντούχοι. Οι χώροι στους οποίους παρέχεται αγωγή και εκπαίδευση θα πρέπει να είναι κατάλληλα εφοδιασμένοι για να διευκολύνουν τη διακίνηση, δραστηριοποίηση, εξάσκηση, ψυχαγωγία».

Η υποστηρικτική τεχνολογία είναι πολύ σημαντική, όπως υποστηρίζουν οι γονείς των παιδιών με αναπηρία, αλλά και η Συνομοσπονδία των Γονέων Δημοτικής Εκπαίδευσης, εφόσον η πρόσβαση στην επικοινωνία και στην εκπαίδευση μέσω τεχνολογίας κρίνεται απαραίτητη. Όσον αφορά την ύλη, οι γονείς θεωρούν ότι η διαφοροποίησή της με τρόπο που να επιτρέπει στο παιδί να αναπτύξει στο μέγιστο τις ικανότητές του βάσει του δικού του εκπαιδευτικού προφίλ, δεν αποτελεί αδικία ως προς τα άλλα παιδιά, όπως υποστηρίζει το Υπουργείο Παιδείας, αλλά αντίθετα η μη διαφοροποίηση αποτελεί διάκριση ως προς τα παιδιά με αναπηρίες.

Δικαίωμα στην Ενιαία Εκπαίδευση

Με απλά λόγια, οι γονείς των παιδιών με αναπηρία ζητούν να εξασφαλιστεί το δικαίωμα όλων των παιδιών για φοίτηση στην ενιαία συμμετοχική εκπαίδευση, όπως προνοεί η Σύμβαση του ΟΗΕ. «Μόνο με τη συναίνεση των γονιών, το παιδί να οδηγείται σε κλειστού τύπου εκπαίδευση, όπως ειδικές μονάδες και ειδικά σχολεία, εφόσον υπάρχουν σοβαροί λόγοι».

Η συστηματική αξιολόγηση από ομάδα ειδικών, ανεξάρτητων από το Υπουργείο Παιδείας, θα πρέπει να νομοθετηθεί. Η εκπαιδευτική υπηρεσία να μπορεί να είναι ευέλικτη στους διορισμούς για να μπορούν να τοποθετούνται δάσκαλοι και καθηγητές εύστοχα βάσει των αναγκών κάθε σχολείου και της κάθε τάξης. Η πρόσληψη προσοντούχων σχολικών βοηθών, ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε παιδιού, θα βοηθήσει σε μεγάλο βαθμό την επιτυχή συμμετοχή των μαθητών με αναπηρίες στην Ενιαία Εκπαίδευση.

Για το θέμα της Ενιαίας Εκπαίδευσης, στο οποίο φαίνεται να υπάρχουν ακόμη εμπόδια, ο κ. Μορφάκης Σολομωνίδης ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι η ενιαία εκπαίδευση θα μπορεί να γίνει πράξη εφόσον προηγηθούν τεράστιες δαπανηρές αλλαγές στον χώρο της εκπαίδευσης, γεγονός που στην παρούσα φάση καθίσταται αδύνατο. Από την άλλη, οι γονείς των παιδιών με αναπηρίες δεν θα σταματήσουν να αγωνίζονται για τα δικαιώματα που οφείλουν να έχουν τα παιδιά τους, απολαμβάνοντας ίση μεταχείριση στο χώρο της εκπαίδευσης και όχι μόνο.