Να επιστραφεί η Βάση Δεκέλειας στην Κυπριακή Δημοκρατία πριν από τη λύση

Τη βάση Δεκέλειας οι Βρετανοί δεν τη χρειάζονται από πολύ πριν από το 1974, όμως δεν τολμούν να την επιστρέψουν στην ΚΔ, όπως υποχρεούνται και είναι δεσμευμένοι να κάνουν για όσες περιοχές δεν χρειάζονται, γιατί είναι εγκλωβισμένοι στις φιλοτουρκικές τους θέσεις

«Πέραν του… άδωρου δώρου που μας προτείνουν, δεν μας είπαν ποτέ από το 2004 ποιες είναι αυτές οι εκτάσεις των 50 τόσων τετραγωνικών μιλίων που θέλουν να επιστρέψουν»

Ακούσαμε στις ειδήσεις (3.11.2016) για τις δηλώσεις της Βαρώνης Γκόλτι στη Βουλή των Κοινοτήτων (που έγιναν στις 27.10.2016), ότι η Βρετανία θα μας επιστρέψει μέρος των περιοχών των «κυρίαρχών» της βάσεων, αν δεχθούμε τη «λύση». Δεν είναι η πρώτη φορά που από το 2004 οι Βρετανοί φανερά προσπαθούν να μας ελκύσουν να δεχθούμε το τρικέφαλο διζωνικό δικοινοτικό ομόσπονδο τέρας που ονομάζουν «λύση» του Κυπριακού, με το οποίο θα μετατραπούν ουσιαστικά σε... σεΐχηδες οι Κύπριοι από τα πλούτη που θα επιφέρει αυτή η διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Προσφέροντάς μας ως δώρον άδωρον την παραχώρηση της μισής σχεδόν έκτασης των βρετανικών «κυρίαρχων» περιοχών των βάσεων, που πήραν από το 1960. Επικαλούμενοι τις σκόπιμες και επιτήδειες «μελέτες» του ξενοκίνητου ΠΡΙΟ Νορβηγίας, που εργολαβικά πληρώνεται για να κάνει πλύση εγκεφάλου των Κυπρίων και κυρίως των νέων μας, να δεχθούν τη διάλυση της πατρίδας τους.

Προσφορά με παρασκήνιο

Αυτή η... γενναία προσφορά εκ μέρους του Υπουργείου Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας, όμως, έχει κάποιο παρασκήνιο. Κατ’ αρχάς η σκέψη αυτή για επιστροφή εδαφών ξεκίνησε τουλάχιστον από το τέλος της δεκαετίας του 1960, όταν κατάλαβαν πλέον ότι η βάση της Δεκέλειας δεν τους ήταν αναγκαία, και ήδη είχαν αρχίσει από πιο νωρίς να επιστρέφουν στην Κυπριακή Δημοκρατία (σύμφωνα με τη δέσμευσή τους το 1960 να επιστρέφουν στην ΚΔ όσες περιοχές δεν θα χρειάζονταν) διάφορες άλλες περιοχές που είχαν πάρει ως «retained sites», που δεν περιλαμβάνονταν στις «κυρίαρχές» τους περιοχές.

Μετά τις δύο τουρκικές εισβολές του 1974, και ενόσω η κυπριακή κυβέρνηση από το 1973 είχε εντατικοποιήσει τις απαιτήσεις της για πληρωμή των οφειλών της Βρετανίας για τις διευκολύνσεις που της παρέχει η Δημοκρατία και τις οποίες είχε σταματήσει να πληρώνει (η Βρετανία) από το 1965, είχαν αποφασίσει σε Αναθεώρηση των Αμυντικών τους Δαπανών να εγκαταλείψουν ΠΛΗΡΩΣ τις «κυρίαρχες» βάσεις στην Κύπρο. Όμως, κατόπιν πιέσεων από τον Αμερικανό Υπ. Εξωτερικών Δρα Χένρι Κίσινγκερ, πείσθηκαν να τις κρατήσουν (Νοέμβριος-Δεκέμβριος 1974) και βέβαια με το αζημίωτο εκ μέρους των Αμερικανών, που ήθελαν να τις χρησιμοποιούν...

Τουρκικές απαιτήσεις

Ο λόγος που μετά το 1965 τερμάτισαν την οικονομική βοήθεια προς την Κυπριακή Δημοκρατία, που είχαν συμφωνήσει να πληρώνουν κάθε πέντε χρόνια, ήταν γιατί εκμεταλλεύθηκαν τις τουρκικές απαιτήσεις. Που ζητούσαν οι Τουρκοκύπριοι σε τέτοια περίπτωση να έπαιρναν το... μερίδιό τους, στους θυλάκους που είχαν μαζευτεί μετά το αποτυχημένο τουρκικό πραξικόπημα του 1964, για ανατροπή της Κυπριακής Δημοκρατίας και αντικατάστασή της με δύο ομόσπονδα συνιστώντα κράτη. Οι Τούρκοι και Τουρκοκύπριοι προς το τέλος της δεκαετίας του 1960 ξεκίνησαν να προβάλλουν το αίτημα ότι, σε οποιαδήποτε περίπτωση αποχώρησής τους από τη βάση Δεκέλειας, αυτή να δοθεί σε αυτούς.

Προς το τέλος της δεκαετίας του 1970 με αρχές του 1980 στο Υπουργείο Άμυνας έγιναν, ξανά, διάφορες βολιδοσκοπήσεις για περιορισμό των Αμυντικών Δαπανών και στο πλαίσιο εκείνο επανήλθε η πρόταση απαλλαγής αρκετών τετραγωνικών μιλίων των «κυρίαρχων» βρετανικών περιοχών στην Κύπρο. Ότε και σκέφτηκαν να χρησιμοποιήσουν την επιστροφή των εδαφών αυτών για να μας ελκύσουν να δεχθούμε τη «λύση» της τουρκικής διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας (που είχαν υιοθετήσει και οι ίδιοι ως ΛΥΣΗ του Κυπριακού από τις 16 Αυγούστου 1974 και είχαν εξασφαλίσει και την υποστήριξη προς αυτήν από τον Δρα Χ. Κίσινγκερ, σε συνάντησή τους στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ στις 27.8.1974).

Έγιναν κάποιες μελέτες και ένας αξιωματούχος στο Υπ. Άμυνας έγραψε ο άνθρωπος ότι ουσιαστικά η σκέψη αυτή ήταν ειρωνεία, εφόσον τα εδάφη που πρότειναν οι συνάδελφοί του ως δόλωμα για μας, ήδη μας ανήκαν, ήσαν δικά μας!

Μεταμορφώσεις μιας ιδέας

Η σκέψη γι’ αυτό το δόλωμα, λοιπόν, για να δεχθούμε την όποια λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας βγήκε στην επιφάνεια το 2004 με την εισαγωγή του δικού τους «Σχεδίου Ανάν», που ετοιμάστηκε τότε και με συμμετοχή κάποιων δικών μας. Το οποίο ήταν απότοκο των προηγούμενων σχεδίων τους που πρωτοεμφανίστηκαν κατ’ αρχάς ως τάχατες «Αμερικανο-Καναδο-Βρετανικό» σχέδιο και επί προεδρίας Γιώργου Βασιλείου ως «Ιδέες Γκάλι», αφού κατάφεραν τελικά να περάσουν σε επίσημο έγγραφο του ΟΗΕ με το ψήφισμα 649/90 τη Διζωνική, Δικοινοτική Ομοσπονδία. Την οποία απέτυχαν να εμπεδώσουν επί Προέδρου Σπύρου Κυπριανού, εξ ου και αναζητούσαν έναν «ευέλικτο» αντικαταστάτη του, που να τη δεχόταν. Και τον βρήκαν στο πρόσωπο του Γιώργου Βασιλείου...

Έκτοτε, λοιπόν, από το 2004 κάθε τρεις και μία, μας το επαναλαμβάνουν, είτε στη Βουλή των Κοινοτήτων, είτε στη Βουλή των Λόρδων, είτε σε άλλες δηλώσεις τους.

Δώρον άδωρον

Η πραγματικότητα είναι ότι τη βάση Δεκέλειας δεν τη χρειάζονται από πολύ πιο πίσω από το 1974, όμως δεν τολμούν να την επιστρέψουν στην Κυπριακή Δημοκρατία, όπως υποχρεούνται και είναι δεσμευμένοι να κάνουν για όσες περιοχές δεν τις χρειάζονται. Έμειναν εγκλωβισμένοι στις δικές τους φιλοτουρκικές θέσεις και έκτοτε δεν την επιστρέφουν στην Κυπριακή Δημοκρατία. Και αυτό, όπως ο ίδιος ο τότε Υπ. Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας Τζέιμς Κάλαχαν είπε στη συνεδρία στο Φόρεϊν Όφις στις 10 Σεπτεμβρίου 1974, όταν συσκέπτονταν -αφού συνεργάστηκαν με τον Ετσεβίτ για τις δύο τουρκικές εισβολές- για την αποσύνδεσή τους από το Κυπριακό και κατά πόσο αυτό θα σήμαινε και εγκατάλειψη των βάσεων.

Είπε ο Κάλαχαν: «Αν αποφασίσουμε να εγκαταλείψουμε τη Βάση Δεκέλειας, οι Τούρκοι θα απαιτούν αυτή να δοθεί σ’ αυτούς». Αλλά, όπως πρόσθεσε επίσης ο Κάλαχαν, σύμφωνα με τις υποχρεώσεις τους στις Συνθήκες, θα πρέπει να παραδώσουν τις βάσεις στην Κυπριακή Δημοκρατία... Και έτσι, επειδή αφενός δεν θέλουν να δυσαρεστήσουν τους Τούρκους και αφετέρου αρνούνται να σεβαστούν τις υποχρεώσεις τους έναντι της ΚΔ, παρακαλούν για μια όποια λύση για μας, για να απελευθερωθούν και εκείνοι από τις μισές εκτάσεις των βάσεών τους και κυρίως της Δεκέλειας. Οι στρατιωτικές και άλλες τους ανάγκες καλύπτονται με τη βάση Ακρωτηρίου-Επισκοπής, εγκαταστάσεις στο Τρόοδος και τον κατασκοπευτικό σταθμό Αγίου Νικολάου.

Δωρεές με ξένα χωράφια

Όμως, πέραν του… άδωρου δώρου που μας προτείνουν, δεν μας είπαν ποτέ από το 2004 ποιες είναι αυτές οι εκτάσεις των 50 τόσων τετραγωνικών μιλίων που θέλουν να επιστρέψουν στους Κυπρίους και γιατί μετά τη λύση, οπόταν δεν θα είναι στην ΚΔ που θα τις επιστρέψουν, αλλά στο τρικέφαλο τέρας της ΔΔΟ!

Η γυναίκα του Καίσαρα δεν πρέπει να μόνο να είναι τίμια, αλλά και να φαίνεται τίμια. Γι’ αυτό το Ηνωμένο Βασίλειο (ενόσω παραμένει ενωμένο!), οφείλει να επιστρέψει τη Βάση Δεκέλειας εξ ολοκλήρου -δηλαδή τη μία από τις δύο «κυρίαρχες» βάσεις του- στην Κυπριακή Δημοκρατία όπως είναι δεσμευμένο να κάνει, και να αφήσει τις φιλοφρονητικές υποσχέσεις για... δόλωμα και δωρεές με ξένα χωράφια, για να ικανοποιεί τους Τούρκους και τα συμφέροντά τους.

Σημ.: Το μόνο πρόβλημα σε περίπτωση επιστροφής των περιοχών Δεκέλειας, όπως λένε τα αποδεσμευμένα βρετανικά έγγραφα των δεκαετιών 1970/80 του Υπ. Άμυνας της Βρετανίας, θα είναι ο κατασκοπευτικός σταθμός Αγίου Νικολάου, λόγω των πολύπλοκων και άκρως σημαντικών εγκαταστάσεών του. Η μετακίνηση του οποίου θα συνεπάγεται τέτοιες δυσκολίες, αν δεν είναι εντελώς αδύνατη, οπόταν θα χρειαστεί ειδική συμφωνία για την παραμονή του εκεί που βρίσκεται...

ΦΑΝΟΥΛΑ ΑΡΓΥΡΟΥ
Ερευνήτρια-δημοσιογράφος