ΜΙΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΕΠΟΧΗΣ

Τα παιδιά, αναπόφευκτα, βλέποντας το κινητό ή το tablet να είναι η προέκταση του χεριού μας, μαθαίνουν ότι είναι ένα απαραίτητο μέσο, το οποίο αναζητούν και απαιτούν να αποκτήσουν δικό τους. Πότε, όμως, είναι η ιδανική ηλικία για να αποκτήσουν το δικό τους μέσο επικοινωνίας;

Οι ειδικοί παραμένουν πιστοί στη ρήση «όσο πιο αργά τόσο το καλύτερο», επισημαίνοντας ότι ζωτικής σημασίας είναι η ενημέρωση και η εκπαίδευση των μικρών παιδιών, τόσο από το οικογενειακό περιβάλλον όσο και από το σχολικό

Έρευνες λένε ότι η χρήση του κινητού σε παιδιά κάτω της ηλικίας των 8 ετών αντενδείκνυται. Για μεγαλύτερα παιδιά μέχρι και τα 13 χρόνια η κατοχή κινητού δεν είναι απαραίτητη, αλλά η χρήση του θα πρέπει να γίνεται κάτω από επίβλεψη

Οι γονείς θα πρέπει να βάλουν όρια στα παιδιά και να τα εκπαιδεύσουν για τη σωστή χρήση του. Τα οφέλη από την απόκτηση του δικού του μέσου επικοινωνίας είναι πολλά, και αφορούν κυρίως στην άμεση επικοινωνία που μπορούν να έχουν οι γονείς με το παιδί τους

Η χρήση του διαδικτύου, από την άλλη, που επέρχεται μαζί με την αγορά κινητού ή tablet νεότερης τεχνολογίας, προσφέρει πολλά θετικά στο παιδί καθώς η άμεση ενημέρωση και πληροφόρηση για όλα τα θέματα βοηθά στον εμπλουτισμό των γνώσεών του

Ο 8χρονος Αλέξης δεν αποχωρίζεται το κινητό του τηλέφωνο. Όταν τον ρώτησα γιατί έχει δικό του κινητό τηλέφωνο, η απάντηση του ήταν απλώς αποστομωτική: «Τι εννοείς; Όλοι έχουμε κινητό». Ξανά απορημένη ρωτάω: «Όταν λες όλοι, Αλέξη μου, τι θες να πεις;», και μου τονίζει ξανά: «Μα όλοι μέσα στην τάξη μου». Ο διάλογος συνεχίζεται ακόμη πιο διασκεδαστικός: «Και τι κάνεις με το κινητό;». «Τι ανόητη ερώτηση. Μα φυσικά παίζω παιχνίδια, στέλνω μηνύματα, μιλώ με τους φίλους μου, μπαίνω στο Ίντερνετ…».

Η συζήτηση απέκτησε τρομακτικό ενδιαφέρον, όταν μου ανέλυσε με κάθε λεπτομέρεια τα χαρακτηριστικά του κινητού της πιο νέας τεχνολογίας, που θ' αποκτήσει τα Χριστούγεννα από τον Άγιο Βασίλη. Μάλιστα ειδοποίησε ήδη τον Άγιο μέσω γραπτού μηνύματος σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης! Δεν ξέρω ποιο είναι το πιο εκπληκτικό και παράλληλα τρομακτικό. Το γεγονός ότι ένας 8χρονος μού ανέλυσε με επιχειρήματα γιατί θεωρεί ότι είναι απαραίτητο στη ζωή του το κινητό τηλέφωνο, ή το γεγονός ότι την ώρα συγγραφής αυτού του άρθρου, η μόλις 2,5 χρονών κόρη μου -με περίσσια άνεση στην τεχνολογία αφής- κατέβασε μόνη της μια εφαρμογή παιγνιδιών στο tablet μου, κατάλαβε αμέσως τις αγγλικές οδηγίες και έπαιζε φωνάζοντας και τραγουδώντας!

Η χρήση της τεχνολογίας για μας τους μεγαλύτερους είναι αναγκαίο κακό - έτσι συνηθίσαμε τουλάχιστον να λέμε. Τα παιδιά, αναπόφευκτα, βλέποντας το κινητό ή το tablet να είναι η προέκταση του χεριού μας, μαθαίνουν ότι είναι ένα απαραίτητο μέσο, το οποίο αναζητούν και απαιτούν να αποκτήσουν δικό τους. Η χρήση τους μπορεί να προσφέρει πολλά καλά, αλλά οι ειδικοί εξακολουθούν να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την υπερβολική ή επικίνδυνη αλόγιστη χρήση τους. Πότε είναι η κατάλληλη ηλικία για να αποκτήσει ένα παιδί δικό του μέσο επικοινωνίας;

Όχι κάτω από 8 χρονών

Η νέα γενιά της ψηφιακής εποχής ήρθε αντιμέτωπη με όλα τα gadgets, χωρίς να χρειάζεται ιδιαίτερη προσαρμογή. Ήταν κάτι σαν μια φυσιολογική εξέλιξη σε αντίθεση με μας, που μεγαλώσαμε σε γειτονιές και αλάνες, ζώντας στην άγνοια ύπαρξης αυτών των μέσων επικοινωνίας. Τα νέα παιδιά μεγαλώνουν στις γειτονιές που προσφέρει το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Καταξιώνονται κοινωνικά στα μάτια των συνομηλίκων τους με τέτοια μέσα.

Από την άλλη πλευρά βρίσκονται οι γονείς, οι οποίοι δανείζουν στα παιδιά το κινητό τους, αλλά όταν αυτά ζητούν να αποκτήσουν το δικό τους με επιχειρήματα που δεν μπορούν να αντικρούσουν, τότε μένουν να αναρωτιούνται κατά πόσον είναι καλό να κάνουν το χατίρι στο παιδί τους ή να περιμένουν λίγο ακόμη. Για πόσο όμως; Οι ειδικοί παραμένουν πιστοί στη ρήση «όσο πιο αργά, τόσο το καλύτερο», επισημαίνοντας ότι ζωτικής σημασίας είναι η ενημέρωση και η εκπαίδευση των μικρών παιδιών τόσο από το οικογενειακό περιβάλλον όσο και από το σχολικό.

Έρευνες λένε ότι η χρήση του κινητού σε παιδιά κάτω της ηλικίας των 8 ετών αντενδείκνυται. Για μεγαλύτερα παιδιά, μέχρι και τα 13 χρόνια η κατοχή κινητού δεν είναι απαραίτητη, αλλά η χρήση του θα πρέπει να γίνεται κάτω από την επίβλεψη κάποιου μεγαλύτερου μέλους της οικογένειας ή δασκάλου. Στα μεγαλύτερα παιδιά, αν και εφόσον ζητηθεί, θα μπορούσε να συζητηθεί η αγορά κάποιου μέσου επικοινωνίας. Όμως και πάλι θα πρέπει να τονιστούν όλοι οι κίνδυνοι που κρύβονται από την αλόγιστη χρήση του και ειδικά αν αυτό θα έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο.

Οι γονείς θα πρέπει να βάλουν όρια στα παιδιά και να τα εκπαιδεύσουν για τη σωστή χρήση του. Τα οφέλη από την απόκτηση του δικού του μέσου επικοινωνίας είναι πολλά, και αφορούν κυρίως στην άμεση επικοινωνία που μπορούν να έχουν οι γονείς με το παιδί τους όταν αυτό είναι εκτός σπιτιού. Πέρα από αυτό, η χρήση του διαδικτύου, που επέρχεται μαζί με την αγορά κινητού ή tablet νεότερης τεχνολογίας, προσφέρει πολλά θετικά στο παιδί καθώς η άμεση ενημέρωση και πληροφόρηση για όλα τα θέματα βοηθά στον εμπλουτισμό των γνώσεών του.

Μετάλλαξη παιδιού σε ενήλικα

Από την άλλη πλευρά, οι κίνδυνοι αγοράς μέσου επικοινωνίας είναι πολλοί και σημαντικοί. Οι γονείς μπορεί να «ελέγχουν» ανά πάσα στιγμή πού είναι το καμάρι τους, ωστόσο οι πληροφορίες που παίρνουν μπορεί να μην είναι οι αληθινές. Τα παιδιά μπορούν να βρίσκονται με όποιον θέλουν και όπου θέλουν. Τις περισσότερες φορές παιδιά που νιώθουν ότι θέλουν να ξεφύγουν από τον πιεστικό έλεγχο, μπορεί να προβούν σε ψευδείς πληροφορίες.

Η υπερβολική χρήση του μπορεί να οδηγήσει σε εξάρτηση και σε πιθανή κοινωνική απομόνωση. Δεν είναι λίγα τα παιδιά που κλείνονται στον εαυτό τους και δεν ασχολούνται με τίποτε άλλο όλη μέρα από το κινητό τους. Δεν είναι λίγοι οι γονείς που παραπονιούνται ότι τα παιδιά τους από την ώρα που βρίσκονται στο σπίτι είναι ξαπλωμένα σε έναν καναπέ «παίζοντας» με το κινητό ή το tablet τους. Ψυχολόγοι τονίζουν την επικινδυνότητα της απόκτησης κινητού, εξηγώντας ότι με το να δώσουμε αυτό το μέσο επικοινωνίας στο παιδί το μετατρέπουμε αυτόματα σε ενήλικα. Με αυτόν τον τρόπο ο ήχος κουδουνίσματος του κινητού δεν αγχώνει μόνο τους ενήλικες αλλά και τα ίδια τα παιδιά.

Οι επιστήμονες εκφράζουν σοβαρές επιφυλάξεις, όσον αφορά τη χρήση των μέσων επικοινωνίας που αναφέρουμε. Η προφύλαξη των παιδιών από την επίδραση της ακτινοβολίας των κινητών τηλεφώνων είναι ζωτικής σημασίας για την αποφυγή δυσάρεστων εκπλήξεων στο μέλλον, όπως υποστηρίζουν οι επιστήμονες. Μάλιστα σουηδική μελέτη λέει ότι παιδιά και έφηβοι, που χρησιμοποιούν συστηματικά το κινητό, ενδέχεται να έχουν πέντε φορές μεγαλύτερες πιθανότητες απ’ όσες οι ενήλικοι να αναπτύξουν καρκίνο του εγκεφάλου.

Μάλιστα, το Ευρωκοινοβούλιο ζήτησε από τους υπευθύνους των κυβερνήσεων των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να υιοθετήσουν κανόνες που θα θέτουν αυστηρά όρια στη χρήση κινητών, αλλά και άλλων συσκευών από παιδιά. Και αυτό γιατί ο εγκέφαλος και το νευρικό τους σύστημα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στην ακτινοβολία τέτοιων συσκευών. Οι κίνδυνοι είναι πολλοί και εστιάζονται σε διαταραχές ύπνου, συγκέντρωσης, κόπωση, νευρικότητα αλλά και δυσλειτουργία της μνήμης. Από τη στιγμή όμως που το κινητό θεωρείται απαραίτητο εργαλείο για το παιδί, τότε υπάρχουν τρόποι μείωσης της εκπομπής ακτινοβολίας και αυτοί είναι με τη χρήση του ακουστικού hands free. Επίσης είναι προτιμότερο τα παιδιά να επικοινωνούν με γραπτά μηνύματα παρά τηλεφωνικώς.

Γονείς μετά την αναπόφευκτη αγορά

Καλύτερα να επιλέξετε την καρτοκινητή τηλεφωνία από τα σταθερά συμβόλαια.

Συζητήστε μαζί με το παιδί τα οφέλη που προσφέρει το μέσο αλλά και τους κινδύνους και όλα όσα πρέπει να προσέχει

Εξηγήστε γιατί πρέπει να σας δείχνει τι περιλαμβάνει στο κινητό ή tablet του και να σας συμβουλεύεται προτού κατεβάσει διάφορες εφαρμογές.

Ζητήστε να βλέπετε αποθηκευμένες εικόνες και βίντεο. Σε πολύ ιδιαίτερες περιπτώσεις ίσως επιβάλλεται στους γονείς να βλέπουν τα στοιχεία, χωρίς τη συγκατάθεση του παιδιού.

Ενημερώστε το παιδί ότι και στον κυβερνοχώρο υπάρχουν νόμοι που δεν αναιρούνται και οποιαδήποτε κίνηση μπορεί να ανιχνευτεί.

Πλοηγηθείτε μαζί στο διαδίκτυο. Εξηγήστε στο παιδί την έννοια των cookies που περιλαμβάνουν οι διάφορες ιστοσελίδες. Σελίδες με ύποπτη ονομασία μπορείτε να τις επισκεφτείτε μαζί.

Αν είστε από τους γονείς που γνωρίζουν πολύ λιγότερα από το παιδί, όσον αφορά την τεχνολογία και τα μέσα επικοινωνίας, καλό είναι να μάθετε όσα περισσότερα μπορείτε, ώστε να έχετε καλύτερη επικοινωνία με το παιδί.