Τα κακώς έχοντα πρέπει να διορθωθούν, αλλά όχι εις βάρος του ιδιωτικού τομέα
Μήπως συνεχίζεται η επανάληψη των λαθών που έγιναν με τη Λαϊκή Τράπεζα, που συνεχίζονται με την Τράπεζα Κύπρου και τώρα ακολουθούν τα Συνεργατικά Ιδρύματα;
ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ οι εργασιακές σχέσεις στον δημόσιο και ημιδημόσιο τομέα, αλλά και σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, λειτουργούν με αυτόματο πιλότο και πάνω σε μη αξιοκρατικά αιτήματα των συντεχνιών…
Το λιγότερο που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ο τρόπος που επέλεξαν οι ιθύνοντες να νομιμοποιήσουν, μέσω Διατάγματος Δικαστηρίου, τις μειώσεις αποδοχών και άλλων ωφελημάτων των υπάλληλων των Συνεργατικών Τραπεζών, είναι απαράδεκτος, σε σχέση με τις αρχές και διαδικασίες που πρέπει να ακολουθούνται για να υπάρχουν υγιείς εργασιακές σχέσεις στη χώρα. Με τον όρο εργασιακές σχέσεις χαρακτηρίζονται οι σχέσεις μεταξύ των εργοδοτών και των εργαζομένων, είτε με ατομικές συμβάσεις είτε συλλογικά, μεταξύ των εργοδοτών ή εργοδοτικών οργανώσεων και των εργατικών ενώσεων ή σωματείων και αποτελούν κύριο αντικείμενο του Εργατικού Δικαίου.
Η έκδοση, λοιπόν, του εν λόγω Διατάγματος, εκτός του ότι μπορεί να χαρακτηριστεί και ως μια αντιλαϊκή πολιτική, η οποία, κατά την άποψή μου, επικοινωνιακά ήταν και ατυχής(!) για τον λόγο ότι απέτυχε να μεταφέρει το σωστό μήνυμα σε σχέση με τα χρόνια προβλήματα της οικονομίας αλλά και ταυτόχρονα ισοπεδώνει τους αγώνες των εργαζομένων σε σχέση με τα εργατικά / εργασιακά τους δικαιώματα και προετοιμάζει (πολύ γρήγορα) τη νέα κρίση, που ενδεχόμενα να είναι βαθύτερη.
Σίγουρα, τα κακώς έχοντα, πρέπει να διορθωθούν αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να παροτρύνεται, εμμέσως πλην σαφώς, ο ήδη εξαθλιωμένος ιδιωτικός τομέας, ώστε να προσφέρει μισθούς πείνας και εξαθλίωσης, που θα επιβάλλονται με ατομικές και επιχειρησιακές συμβάσεις εργασίας και κατάργηση των Συλλογικών Συμβάσεως Εργασίας. Δεν αργεί να προσλαμβάνει μεγάλες διαστάσεις, με αυτό τον τρόπο, και η αδήλωτη ανασφάλιστη εργασία και η ισοπέδωση των δημόσιων συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης, Υγείας και Πρόνοιας.
Και το ερώτημα που προκύπτει είναι, εάν με τις εν λόγω μειώσεις των μισθών κατ΄ αυτόν τον επιτακτικό τρόπο καθώς και με τις μειώσεις των εργοδοτικών εισφορών, θα αυξηθεί η παραγωγικότητα και η ανάπτυξη ή αν έγινε μόνο για να μειωθούν οι αριθμοί και στο μέλλον να αντιμετωπίσουμε τα ίδια ή και χειρότερα προβλήματα.
Μήπως… λέω… μήπως;;; Συνεχίζεται η επανάληψη των μέγιστων λαθών που έγιναν με τη Λαϊκή Τράπεζα, που συνεχίζονται… με την Τράπεζα Κύπρου και τώρα ακολουθούν τα Συνεργατικά Ιδρύματα! Άραγε ποιος είναι o επόμενος ή οι επόμενοι, συμπεριλαμβανομένων και όλων αυτών που εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα και καθημερινά αντιμετωπίζουν τα ίδια θέματα;
Τι λυπηρό, που η εκάστοτε ηγεσία του Κυπριακού Κράτους ήταν δειλή και άβουλη αλλά και ανίκανη για να προσεγγίσει με σοβαρότητα τα χρονίζοντα προβλήματα της οικονομίας και της κοινωνίας. Δομικά προβλήματα του τόπου, που δεν τόλμησε κανείς, σχεδόν ποτέ, να αναπτύξει την παραμικρή πρωτοβουλία για να τα διορθώσει και να δρομολογήσει την επίλυσή τους. Και όλα αυτά… πιθανώς για να λάβει τους απαιτούμενους ψήφους ή να διατηρήσει ή/και να ανακυκλώσει τη «θέση» για την εξουσία!!!
Από την άλλη πλευρα, διερωτάται κάποιος, αφού ήταν/είναι θέμα χρόνου, η βιωσιμότητα των διαφόρων οργανισμών, μεταξύ αυτών και των Τραπεζικών και Συνεργατικών Ιδρυμάτων, γιατί οι εκπρόσωποι των παραγωγικών τάξεων δεν πήραν, έγκαιρα, την όποια πρωτοβουλία ώστε πρώτα να ενημερώσουν δεόντως(!) τους εργαζομένους για την όλη κατάσταση, ώστε να αντιληφθούν την επικινδυνότητα που υπάρχει για την εργασία τους και εν συνεχεία να διαμορφωθούν συναινετικά αποτελεσματικές λύσεις για την άρση των αδιεξόδων στο εργασιακό πεδίο, στη χώρα.
Και τώρα ήρθε η στιγμή(!) για να βιώσουμε τη σπασμωδική λήψη οριζόντιας και ισοπεδωτικής επιβολής μέτρων, όπως είναι το Διάταγμα σε σχέση με τα εργασιακά θέματα, μεταφέροντας στον κυπριακό λαό ότι είναι ανάγκη για την επιβίωση των Συνεργατικών Ιδρυμάτων καθώς είναι και επιτακτική η επιβολή των προτάσεων της Τρόικας, που αναγκάζει την Κυβέρνηση να λαμβάνει μέτρα για την ανάκαμψη της οικονομίας. Συνεπώς, συνεχίζει να λαμβάνει χώρα το παιγνίδι της εξουσίας αφού είναι πιο σημαντικό από την επιβίωση του καθενός εργαζομένου!!!
Μέχρι σήμερα, ως γνωστό σε όλους, οι εργασιακές σχέσεις σε Δημόσιους και Ημικρατικούς οργανισμούς αλλά και σε Τραπεζικά και Συνεργατικό Ιδρύματα λειτουργούν με αυτόματο πιλότο και πάνω σε μη αξιοκρατικά αιτήματα των συντεχνιών, ώστε να ικανοποιείται το λαϊκό αίσθημα και το κατεστημένο. Επί χρόνια, οι συλλογικές συμβάσεις χορηγούσαν αυξήσεις ακολουθώντας μηχανικά τον πληθωρισμό συν κάτι παραπάνω. Επιπλέον, οι πρόσθετοι θεσμοθετημένοι μηχανισμοί συσσώρευσης αυξήσεων, όπου ένας εργαζόμενος, βρέξει-χιονίσει, είναι ή δεν είναι παραγωγικός, είναι ή δεν είναι εργατικός, έχει ή δεν έχει κέρδη η επιχείρηση, απλώς και μόνο γιατί συμπληρώθηκε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα υπηρεσίας, λαμβάνει αυτόματα κατά περιόδους ποσοστιαίες αυξήσεις επί του βασικού του μισθού, πέραν της αύξησης που έχει ήδη λάβει στον βασικό μισθό με τη συλλογική σύμβαση.
Όλα αυτά συσσώρευσαν ένα παράλογο εργατικό κόστος μέσω μηχανιστικών αυξήσεων που κινούνται έξω από τα δεδομένα της παραγωγικότητας, ανεξάρτητα από την απόδοση, τις ικανότητες και την εργατικότητα του εργαζομένου και χωρίς να λαμβάνεται ποσώς υπόψη η οικονομική θέση της επιχείρησης. Και εννοείται ότι μέσα από αυτές τις πρακτικές καλλιεργείται η συνείδηση της ήσσονος προσπάθειας, της φυγοπονίας, της αδιαφορίας για το αποτέλεσμα και για την κερδοφορία της επιχείρησης και με τον τρόπο αυτό διαμορφώνεται το μοντέλο του εργαζομένου των «κεκτημένων».
Παραμένουμε στο ίδιο μοτίβο
Ο ΤΡΟΠΟΣ που θα έπρεπε να ακολουθηθεί είναι πρώτα να γίνει αξιολόγηση του ρόλου καθώς και αξιολόγηση του σχηματισμού της αμοιβής μιας εργασίας με καθορισμένα κριτήρια και με κατώτατο και ανώτατο όριο αμοιβής για τον κάθε ρόλο εργασίας. Μια διαδικασία που τις τελευταίες δεκαετίες ακολουθείται σε πολλές προηγμένες χώρες. Με αυτό τον τρόπο θα έπρεπε να κινηθούν, εδώ και καιρό, ώστε να αλλάξει σταδιακά το κατεστημένο και ταυτόχρονα μέσα από διάλογο, ενημερώνοντας τον κάθε εργαζόμενο για την επόμενη ήμερα ώστε να γίνει κατανοητό το όλο πρόβλημα, με στόχο την αλλαγή στην εργασιακή κουλτούρα.
Αντ’ αυτού, άφησαν και αφήνουν τον χρόνο ανεκμετάλλευτο και έρχεται η στιγμή που είμαστε αντιμέτωποι με τα χρόνια σοβαρά προβλήματα που ζητούν άμεση λύση! Και αφού, πλέον, η αδήριτη πραγματικότητα δεν αφήνει άλλα περιθώρια καθυστερήσεων, ας καθίσουν, έστω και την υστάτη, οι ιθύνοντες, με σοβαρότητα(!!!) να αναγνωρίσουν και να ιεραρχήσουν τα προβλήματα και να βρουν τις ορθές και βιώσιμες διεξόδους και ας δοθεί, τέλος πάντων, ένα σαφές μοντέλο για την αυριανή οικονομία αλλά και των εργασιακών σχέσεων του τόπου.
Η πολιτική μας σκηνή δεν δείχνει ωριμότητα με το να συνεχίζει να μεταφέρει ότι το πρόβλημα της κακοδαιμονίας μας είναι η Τρόικα. Λίγες στιγμές πριν από την καταστροφή, ας οργανωθεί ο Πολιτικός (διάλογος) για την επόμενη μέρα και σε περίπτωση που δεν έχει να δώσει λύσεις, ας αφήσει τον λαό να τις δώσει! Πιθανώς να μπορεί καλυτέρα! Τελικά… όντως «Το πρόβλημα είναι ότι εξακολουθούμε να μην τολμάμε να βάλουμε τον δάκτυλον εις τον τύπον των ήλων» και παραμένουμε στο ίδιο μοτίβο !!! Ας είναι καλά η Τρόικα!
ΜΑΡΙΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Νομικός με ειδίκευση σε θέματα Ανθρώπινου Δυναμικού και Εργατικού Δικαίου.
Δικηγορικό Γραφείο Γιώργος Ζ. Γεωργίου & Συνεργάτες
Πρώην Νομικός Σύμβουλος Λαϊκής Τράπεζας.
mvassiliou@lawyer.com