Π Ε Μ Π Τ Η 31 Μαρτίου κοιμηθήκαμε ραγιάδες και Παρασκευή 1 Απριλίου ξυπνήσαμε επαναστάτες. Πριν από 61 χρόνια. Ανάμεσα σε όλους τους αιώνες, το πιο σωτήριο της εθνικής μας αξιοπρέπειας έτος: Το 1955. Οι εφημερίδες τότε, καθώς εκτυπώνονταν μετά τα μεσάνυκτα, πρόλαβαν να δημοσιεύσουν το πρωί την έκτακτη είδηση:
Εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ», Παρασκευή 1 Απριλίου 1955: «Υστάτη στιγμή. Εκκωφαντικαί εκρήξεις συνεκλόνισαν μετά τας μεσονυκτίους ώρας Λευκωσίαν, Λάρνακα και Λεμεσόν - Πυρκαϊά εξερράγη εις τον κυπριακόν ραδιοφωνικόν σταθμόν»…
Εφημερίδα «ΕΘΝΟΣ», Παρασκευή 1η Απριλίου 1955: «Ώρα 3η πρωινή - Αλλεπάλληλοι ψεσιναί εκρήξεις εις την Λευκωσίαν και Λάρνακα - Μεγάλη πυρκαϊά εις τον Ραδιοφωνικόν σταθμόν, όπου εισήλθον τέσσαρες προσωπιδοφόροι. - Ζημίαι εις τους στρατώνας εν Λευκωσία και το Γραφείον Παιδείας. - Αι εις Λάρνακαν εκρήξεις εσημειώθησαν εις την Αστυνομίαν, το Διοικητήριον και το Δικαστήριον.
Σ Τ Ο ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑ του «ΕΘΝΟΥΣ», με την ορθογραφία εκείνης της εποχής και τα ακόλουθα: «Κατά την 12.40 μ. μεσονύκτιον ώραν ολόκληρος η Λευκωσία ανεστατώθη εκ συνεχών και σφοδρών εκρήξεων και έντρομοι οι κάτοικοι ηγέρθησαν από τα κλίνας των και εξήλθον εις τας οδούς, ζητούντες πληροφορίας διά την αιτίαν των εκρήξεων τούτων. Αμέσως, δύο πυροσβεστικαί της Αστυνομίας εξεκίνησαν εκ του παρά την Πύλην Πάφου Αστυνομικού Αρχηγείου, κατευθυνθείσαι η μεν μία προς δυσμάς, η δε άλλη προς ανατολάς, εξελθούσαι των τειχών της πόλεως.
Ταυτοχρόνως ηκούοντο επανειλημμένα σφυρίγματα αστυνομικών. Η πρώτη έκρηξις, ήτις ήτο σφοδροτέρα των επακολουθησασών 8-9 τοιούτων, διέσεισε τους υαλοπίνακας των θυρών και παραθύρων. Αι εκρήξεις με μικροτέραν έντασιν εσυνεχίζοντο κατά χρονικά διαστήματα μερικών λεπτών απ’ αλλήλων, αποκορύφωμα δε τούτων ήτο η τελευταία η οποία υπερέβη εις σφοδρότητα πάσας τας προηγουμένας […] Εγνώσθη ότι εκρήξεις εγένοντο εις τους στρατώνας Γούσλεϋ, πλησίον της γέφυρας του Πεδιαίου, και εις το έναντι της Αρχιγραμματείας οίκημα του Γραφείου Παιδείας […] Συντάκτης μας μετέβη εις τον Ραδιοφωνικόν σταθμόν όπου είχεν εκραγή πυρκαϊά. Εκεί είδε ένα των φυλάκων με τας χείρας δεμένας προς τα οπίσω. Ούτος έντρομος είπεν ότι τέσσαρες προσωπιδοφόροι»….
Κ Ω Σ Τ Α Σ ΜΟΝΤΗΣ: «Αργήσαμε να μπούμε, στις λεπτομέρειες του φυλλαδίου. Εόκα; Ε-ό-κ-α. Προσπαθούσαμε να βρούμε ποιων λέξεων (χρυσών, τυχερών λέξεων) τ’ αρχικά έφτιαξαν αυτό τ’ όμορφο όνομα. Εόκα. Πού ήταν κρυμμένο τόσους αιώνες και περίμενε;» («Κλειστές πόρτες» σελ.19)…
ΛΑΖΑΡΟΣ Α. ΜΑΥΡΟΣ
