Εξοχότατε κύριε Πρόεδρε,
Φέρνω, ακόμα, τακτικά στο μυαλό μου, την εξαγγελία σας, στην προεκλογική σας εκστρατεία στις Πλάτρες, στο τέλος του 2012, σε συγκέντρωση των Κοινοταρχών των ορεινών κοινοτήτων του Τροόδους. Ήταν η πρώτη φορά, που υποψήφιος πρόεδρος της Δημοκρατίας προσκάλεσε τους Κοινοτάρχες των Κοινοτήτων της φθίνουσας και εγκαταλελειμμένης περιοχής του Τροόδους και τους ανέλυσε το πρόγραμμά του για ανάπτυξη των κοινοτήτων των ορεινών περιοχών.
Το ονόμασε μάλιστα «Πρότυπο Μοντέλο Ανάπτυξης Τροόδους». Μετά την εξαγγελία δημοσίευσα ένα άρθρο, με θέμα «Επιτέλους οι κοινότητες του Τροόδους ελπίζουν…». Γιατί, τόσο εγώ όσο και οι υπόλοιποι κοινοτάρχες, νιώσαμε, για πρώτη φορά, ανακούφιση και ικανοποίηση, γιατί υποψήφιος πρόεδρος δεσμεύτηκε, με γραπτό μάλιστα πρόγραμμα, να εργαστεί για το ζωντάνεμα της περιφέρειας Τροόδους.
Προσδιορίζουμε καλύτερα την περιφέρεια Τροόδους, αν την ονομάζαμε «Επαρχία Τροόδους», με ό,τι καλό συνεπάγεται. Γιατί, αν πετυχαίναμε την οριοθέτηση επαρχίας Τροόδους, είναι αυτονόητο πως τώρα θα ’τανε πολύ διαφορετικά. Θα μιλούσαμε, πιστεύω, για μια ζωντανή, γεμάτη κόσμο, εύρωστη επαρχία, με τον πλούτο, τις διαφορετικές ομορφιές ανάλογα με την εποχή, τη βιοποικιλότητα, το κλίμα και τους φιλόξενους κατοίκους της. Με επαρχία Τροόδους, δεν θα βρισκόμαστε τώρα μπροστά στην ερήμωση, την εγκατάλειψη και τον αφανισμό.
Μια τραγική κατάσταση πραγματική, που την αποδεικνύουν η δραματική μείωση του πληθυσμού, η διαμονή σ’ αυτήν κυρίως ηλικιωμένων, η σοβαρή μείωση των μαθητών στα λιγοστά συμπλεγματοποιημένα σχολεία, που λειτουργούν ακόμα, με αριθμό μαθητών στις τάξεις γύρω στους δέκα, η έλλειψη βασικών υποδομών, η απίστευτη εγκατάλειψη της γεωργίας κ.λπ. Υπάρχουν κοινότητες χωρίς να λειτουργεί έστω και ένα καφενείο, ένα μπακάλικο. Συνάντησα το πρωί δύο κυρίες στον δρόμο, που κατάγονται από τη Λευκωσία και πήγαιναν στο Νοσοκομείο Κυπερούντας, για να επισκεφτούν τη μητέρα τους, που κατοικεί μόνιμα στον Παλιόμυλο.
Πόνεσα πραγματικά όταν μου είπαν ότι στον Παλιόμυλο ζουν τώρα μόνο τέσσερεις ηλικιωμένες γυναίκες και ότι το χωριό έσβησε. Θυμήθηκα, τότε, που κάποιος ανώτατος αξιωματούχος του κράτους, σε μια κλειστή σύσκεψη για την κατασκευή του δρόμου Λεμεσού - Τριμίκλινης - Καρβουνά, είπε, ίσως χωρίς να το εννοεί, «Τζει πάνω (εννοούσε το Τρόοδος) έμειναν τέσσερεις ψόρηες και θα τους κάνουμε και δρόμο;». Είναι βέβαιο πως, αν συνεχιστεί η σημερινή δημογραφική αποψίλωση, σε μια δεκαετία δεν θα υπάρχει ούτε μια ζωντανή κοινότητα. Όλες θα γίνουν σαν τον Παλιόμυλο. Όλοι θα θρηνούμε πάνω στα ερείπια των σπιτιών των γονιών μας.
Τι χρειάζεται άμεσα να γίνει; Ποιες αποφάσεις πρέπει να παρθούν τώρα, χθες; Γιατί αύριο θα είναι αργά, χωρίς η κατάσταση να είναι αναστρέψιμη; Να δούμε το γρηγορότερο κατάματα την πραγματικότητα και να πάρουμε, κράτος και Βουλή, τολμηρές, θαρραλέες, αλλά σωτήριες, πολιτικές αποφάσεις. Ποιες είναι οι σημαντικότερες; Κάποιες περιλαμβάνονται στο Πρότυπο Μοντέλο Ανάπτυξης του Προέδρου, όπως ο ίδιος το ονόμασε. Ειρήσθω εν παρόδω, τίποτε ακόμα δεν έγινε. Φυσικά και λόγω της οικονομικής κατάρρευσης, που επήλθε στη χώρα μας.
Απαιτείται, λοιπόν, εδώ και τώρα, υλοποίηση κάποιων σημαντικών έργων και εξαγγελία νέων σχεδίων, ριζοσπαστικών και καινοτόμων. Τώρα που υπάρχει ακόμα ελπίδα, γιατί κάποιες κοινότητες της πράσινης καρδιάς της Κύπρου ακόμα είναι ζωντανές, όμως είναι στον αναπνευστήρα. Όλες οι αναλύσεις το δείχνουν. Αύριο θα είναι πολύ αργά, η κατάσταση μη αναστρέψιμη, γιατί νεκρανάσταση δυστυχώς δεν υπάρχει.
Τι, λοιπόν, απαιτείται;
1. Πρώτον, η έναρξη το συντομότερο της αναβάθμισης του Οδικού Δικτύου προς τα αστικά κέντρα, με προτεραιότητα τον δρόμο Λεμεσού - Τριμίκλινης - Καρβουνά.
2. Δεύτερον, η ταχεία και πλήρης αναβάθμιση του «Επαρχιακού» Νοσοκομείου Κυπερούντας / Τροόδους, με βάση τις εξαγγελίες, τις δεσμεύσεις και τα χρονοδιαγράμματα του υπουργείου Υγείας.
3. Τρίτον, χρειάζεται να ενσωματωθούν, ύστερα από προσεκτική μελέτη ειδικών, στο «Πρότυπο Μοντέλο Ανάπτυξης» τα πιο κάτω πολύ σημαντικά, κατά τη γνώμη μου, που θα αλλάξουν άρδην τα δεδομένα στην Επαρχία Τροόδους:
Α. Στεγαστικό Σχέδιο Ορεινών Περιοχών: Οι μόνιμοι κάτοικοι των Κοινοτήτων, με βάση δύο παραμέτρους, την απόσταση από το πλησιέστερο Αστικό Κέντρο και το υψόμετρό τους, θα δικαιούνται την ανάλογη ελκυστική επιδότηση. Για παράδειγμα, είναι δίκαιο μια κοινότητα, που απέχει 50 χιλιόμετρα από το πλησιέστερο αστικό κέντρο, να παίρνει μεγαλύτερο ποσό επιδότησης από κάποια άλλη με απόσταση 20 χιλιομέτρων. Επίσης, κάτοικοι κοινότητας σε υψόμετρο πάνω από 1.000 μέτρα, λόγω παγετών, χαμηλών θερμοκρασιών, διαμόρφωσης του εδάφους και άλλων δύσκολων συνθηκών, να δικαιούνται μεγαλύτερη επιδότηση.
Β. Το ΦΠΑ να παραμείνει σταθερά και δεσμευτικά στο χαμηλό ποσοστό του 5%.
Γ. Να επανέλθει, με δίκαιες διαφοροποιήσεις για τις κοινότητες της Επαρχίας Τροόδους, το επίδομα ορεινών μειονεκτικών περιοχών.
Δ. Σημαντικές Φορολογικές Ελαφρύνσεις για επιβίωση των υφισταμένων επιχειρήσεων και προσέλκυση νέων.
Να υπάρξει πολιτική βούληση από το κράτος και τη Βουλή στις αποφάσεις, και όχι οι αποφάσεις να λαμβάνονται μόνο με την ανάλυση τεχνοκρατικών κριτηρίων. Διαφορετικά να αναμένεται δυναμική αντίδραση με κάθε μέσο, από κάθε σκεπτόμενο και προβληματιζόμενο κάτοικο ξεχωριστά, που θα φανεί αναπόφευκτα, όσες προσπάθειες και να γίνουν, και στις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές. Θα υπερνικήσει η αγάπη των κατοίκων για τον τόπο που ζουν και έχουν ανεξίτηλες ρίζες.
Οι ψηφοφόροι που ζουν στις ηρωικές κοινότητες του Τροόδους, όπως συχνότατα αποκαλούνται, δεν θα έχουν άλλη επιλογή από την αποχή. Δεν είναι απειλή. Είναι αναγκαιότητα για τη σωτηρία και την επιβίωση της επαρχίας του Τροόδους. Εξαρτάται από τις αποφάσεις και τις επιλογές του κράτους και της Βουλής. Η διαχρονική για δεκαετίες, από όλες τις κυβερνήσεις, αδιαφορία για την ορεινή ύπαιθρο είναι καιρός να τερματιστεί. Καλούμε όλους, κόμματα και Βουλή, να πάρουν ανοικτά θέση. Δεν είμαστε πολίτες δεύτερης κατηγορίας.
Κύριε Πρόεδρε, ειλικρινά πιστεύω πως η επιβίωση και η ανάπτυξη των κοινοτήτων της Επαρχίας Τροόδους ήταν και είναι μέσα στις άμεσες προτεραιότητές σας και καθημερινή έγνοια σας, παρά τα βεβαρημένα καθήκοντά σας. Προσωπικά δεν αμφέβαλλα ποτέ, πως, όταν τα οικονομικά του κράτους το επιτρέπουν, τώρα το επιτρέπουν, θα λάβετε τολμηρές αποφάσεις για το μέλλον των κοινοτήτων του Τροόδους. Τώρα ήρθε η ώρα. Είναι σωτήριο για όλες τις κοινότητες του Τροόδους, αλλά γενικότερα και της Κύπρου, να λυθεί για πάντα το πρόβλημα της αστυφιλίας. Οι κάτοικοι θα σας ευγνωμονούν. Εμπρός, λοιπόν, για ένα ουσιαστικό, καινοτόμο, πρότυπο μοντέλο ανάπτυξης των κοινοτήτων της επαρχίας Τροόδους.
Σημ.: Οι 62 κοινότητες της ΑΝΕΤ (Αναπτυξιακή Εταιρεία Τροόδους) αποτελούν βασικά την επαρχία Τροόδους.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ
Κοινοτάρχης Κυπερούντας