«Να σταλεί καθαρό το μήνυμα ότι θέλουμε συγκεκριμένες δράσεις από όλους για την κλιματική αλλαγή· και αυτές πρέπει να γίνουν τώρα». Αυτό είναι το μήνυμα του Γ.Γ. του Ο.Η.Ε., που μετέφερε στην πρόσφατη Παγκόσμια Σύνοδο της Λυών, την 1η και 2α Ιουλίου 2015, για το «κλίμα και εδάφη», ο εκπρόσωπός του Γ.Γ. για θέματα κλιματικής αλλαγής κ. Michael Bloomberg. Η Σύνοδος διοργανώθηκε σε συνεργασία με τη «Σύμβαση για την Κλιματική Αλλαγή των Ηνωμένων Εθνών, γνωστή ως UNFCCC.

Ως μέλος της Επιτροπής Περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είχα την ευκαιρία να συμμετάσχω στην πιο πάνω Σύνοδο, στόχευση της οποίας ήταν η συμβολή των τοπικών και περιφερειακών Αρχών στον διάλογο και προβληματισμό που αναπτύσσονται για την καλύτερη δυνατή προετοιμασία της Παγκόσμιας Διάσκεψης του Παρισιού, που προγραμματίστηκε να γίνει τον ερχόμενο Δεκέμβριο, γνωστή ως COP21. Στη Σύνοδο συμμετείχαν δεκάδες δίκτυα περιφερειακών και τοπικών Αρχών, εκπρόσωποι συνδικαλιστικών και περιβαλλοντικών οργανώσεων και μη κυβερνητικών οργανισμών από πολλές χώρες, που βιώνουν τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και βρίσκονται στην πρώτη γραμμή δράσεων και πρωτοβουλιών, προσδοκώντας αλλά και διεκδικώντας ριζικές διαφοροποιήσεις στις κρατικές πολιτικές για την αναστροφή της καταστροφικής πορείας στην οποία οδηγούν τον πλανήτη.

Στο πλαίσιο της Συνόδου λειτούργησαν δέκα ομάδες εργασίας, γεγονός που δηλώνει την ευρύτητα της θεματολογίας που απασχολεί και θα είναι αντικείμενο της Παγκόσμιας Διάσκεψης του Παρισιού. Στη διακήρυξη της Συνόδου, αποτέλεσμα των επισημάνσεων των αντιπροσώπων και των συμπερασμάτων του διαλόγου, τονίζεται η ευθύνη για δράσεις στο τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, οι οποίες θα μπορούν να έχουν καταλυτικό ρόλο στη διαμόρφωση επιτυχούς στρατηγικής ενάντια στην κλιματική αλλαγή. Είναι εκτίμηση της Συνόδου ότι μια τέτοια στρατηγική, προϋποθέτει δημόσιες πολιτικές και μέτρα ενίσχυσης της τοπικής και περιφερειακής διοίκησης. Παράλληλα αναγνωρίστηκε στη διακήρυξη της Συνόδου ότι οι διαπραγματεύσεις για την ανάπτυξη σε συνδυασμό με την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής δεν μπορούν να γίνονται μεμονωμένα. Για τους συγκεκριμένους σκοπούς είναι απαραίτητες οι συνεργασίες καθώς και η χρηματοδότηση των αναγκαίων έργων.

Επιπρόσθετα, στον σχεδιασμό και την υλοποίηση τέτοιων έργων, συστήνεται ότι πρέπει να εντάσσεται και η διάσταση άλλων προβλημάτων, για συνεισφορά και στη δική τους αντιμετώπιση, όπως η φτώχια, η πρόσβαση στην αειφόρο ενέργεια, η προστασία των δασών, η βιοποικιλότητα, το νερό, η ισότητα των φύλων, τα δικαιώματα των εργαζομένων, η προστασία των ευάλωτων πληθυσμών. Ενόψει της εν λόγω προσέγγισης, θεωρείται, σύμφωνα με τη διακήρυξη της Συνόδου, ότι πρέπει να δοθεί έμφαση στη δημιουργία νέων οικονομικών πόρων, αναγκαίων για την ενδυνάμωση της τοπικής και περιφερειακής διοίκησης, για να συμβάλει στην προώθηση της δημιουργίας ενός δυναμικού παγκόσμιου κινήματος δράσης, εντός του οποίου θα εμπλέκεται ενεργά ο τοπικός πληθυσμός.

Οι μέχρι σήμερα εμπειρίες, αποδεικνύουν ότι οι επενδύσεις σε μιαν ανθεκτική οικονομία με χαμηλού κόστους διοξείδιο του άνθρακα, μπορούν να δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας, να είναι κερδοφόρες, να βελτιώνουν την ποιότητα ζωής σε πολλές περιοχές και να προσδίδουν κοινωνικό και περιβαλλοντικό όφελος. Γι’ αυτό και οι κυβερνήσεις και οι οικονομικοί οργανισμοί καλούνται να αναβαθμίσουν τους χρηματοοικονομικούς πόρους που παρέχουν για δράσεις ενάντια στην κλιματική αλλαγή, να παρέχουν εγγυήσεις, πράσινα δάνεια, να εξασφαλίζουν χρηματοδοτήσεις από τρίτους και να εσωτερικοποιούν τις δαπάνες για το διοξείδιο του άνθρακα στην οικονομία.

Σημαντική στη σχετική προσπάθεια κρίνεται και η εμπλοκή των επιχειρήσεων και των συνδικάτων αφού ουσιαστικά οι υπό αναφορά πολιτικές, όταν υλοποιούνται, δημιουργούν ένα νέο εργασιακό περιβάλλον. Όσον αφορά την Ευρωπαϊκή Ένωση, ο ρόλος της καταγράφεται στη διακήρυξη σημαντικός, καθότι πιστεύεται ότι στην Παγκόσμια Διάσκεψη του Παρισιού, θα μπορούσε να αναγγέλλει μια «Χρηματοδοτική Δέσμη» για να υποστηρίξει τις προσπάθειες προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και μετριασμού των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στις αναπτυσσόμενες χώρες. Ένα τέτοιο μέτρο θα αφορά το μερίδιο που αναλογεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έναντι του κόστους προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, ύψους $100.000.000.000 ετησίως μέχρι το 2020 και απ' εκεί και πέρα, δηλαδή από το 2020 και μετά, θα μπορούν να καθοριστούν νέοι ξεχωριστοί χρηματοδοτικοί στόχοι. Επίσης θεωρείται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να στηρίξει ενεργά τη θέσπιση ενός παγκόσμιου μακροπρόθεσμου στόχου προσαρμογής που να ανταποκρίνεται ασφαλέστερα στα σενάρια της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή, που προνοεί μηδενικές εκπομπές άνθρακα το 2050.

Τέτοια στοχοθέτηση θα είναι ένα ισχυρό μήνυμα προς όλους τους φορείς, κυρίως τους επενδυτές, προκειμένου η παγκόσμια οικονομία να επιτύχει την απεξάρτησή της από τις πηγές ορυκτών καυσίμων. Με το πιο πάνω φιλόδοξο πλαίσιο της διακήρυξης της Συνόδου της Λυών, ενισχύονται οι προσδοκίες ότι μπορεί στην Παγκόσμια Διάσκεψη του Παρισιού, αναφορικά με το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής, να υπάρξουν θετικές και ουσιώδεις εξελίξεις. Το όλο ζήτημα, που άπτεται της υπερθέρμανσης του πλανήτη, είκοσι τρία χρόνια μετά τη διάσκεψη του Ρίο, εξακολουθεί να αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση για την παγκόσμια οικονομία, κυρίως, επειδή είναι άμεση η συνάρτησή του με τα μονοπωλιακά συμφέροντα και τον μεταξύ τους αδυσώπητο ανταγωνισμό υπεροχής και υπερκερδών.

Το περιβάλλον, η βιώσιμη ανάπτυξη και η υγεία για τους κολοσσούς της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας και τις κυβερνήσεις των κρατών που τους στηρίζουν, δυστυχώς, είναι επουσιώδους σημασίας αγαθά. Αυτό το δεδομένο πλαίσιο είναι αφενός αποθαρρυντικό, αφετέρου είναι ελάχιστα τα περιθώρια συνέχισης των ίδιων πολιτικών οπότε αναμένεται ότι η Διάσκεψη του Παρισιού μπορεί να είναι αφετηρία μιας νέας δυναμικής εξελικτικής διαδικασίας που θα επιτρέψει στη διεθνή κοινότητα να διορθώσει και να βελτιώσει την πορεία της, προκειμένου να μειωθεί η θερμοκρασία του πλανήτη κάτω από 2ο C.

KYΡΙΑΚΟΣ ΧΑΤΖΗΤΤΟΦΗ
Δήμαρχος Αγίου Αθανασίου, Μέλος της ΕτΠ της Ευρωπαϊκής Ένωσης