Την Παρασκευή 31 Οκτωβρίου 2014, από το πρόγραμμα του αγαπητού Λάζαρου Μαύρου («Πρώτη Εκπομπή», «Ράδιο Πρώτο») με συνομιλητή τον κ. Κώστα Μαυρίδη, ευρωβουλευτή του ΔΗΚΟ, λέχθηκαν ορισμένα πράγματα για τους Βρετανούς, με αφορμή την υπό τύπον ερώτηση του Βρετ. Πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον στις Βρυξέλλες - «αν μπορεί να έχει ΑΟΖ η Κύπρος πριν από τη λύση του Κυπριακού» και επανήλθε το θέμα του χάρτη που εμφάνισε ο κ. Κ. Μαυρίδης πριν από τις τελευταίες ευρωεκλογές.
Η Βρετανία δεν έχει απαιτήσει σε καμία περίπτωση ΑΟΖ για τις βάσεις. Εκείνο που έχει, βάσει των Συμφωνιών και Συνθηκών του 1960, είναι 3 μίλια χωρικών υδάτων. Και ούτε αυτά όμως δεν απαίτησε να τα αυξήσει στα 12, παρόλο που επικαλείται ότι δικαιούται βάσει του Δικαίου της Θάλασσας, απλώς γιατί οι βάσεις δεν είναι κράτος αλλά στρατιωτικές βάσεις και το γνωρίζει καλύτερα απ' όλους η ίδια, πόσω μάλλον ΑΟΖ. Η παρουσία της στην Κύπρο καθορίζεται με το Παράρτημα Ο της Συνθήκης Εγκαθίδρυσης.
Εν τω μεταξύ, πουθενά δεν βρέθηκε ο χάρτης που εμφάνισε ο κ. Κώστας Μαυρίδης πριν από τις τελευταίες ευρωεκλογές, με τον οποίο τάχα οι βάσεις διεκδικούσαν ΑΟΖ, επικαλούμενος ότι ο χάρτης είχε ετοιμαστεί κατά την εμφάνιση του Σχεδίου Ανάν, από τους Άγγλους, αλλά αρνήθηκε να αποκαλύψει την «αγγλική» πηγή του. Εν τω μεταξύ, τον ίδιο καιρό της εμφάνισης του χάρτη Μαυρίδη, η μόνη επιτήδεια αναφορά σε δυνατότητα (potential) διεκδίκησης ΑΟΖ στις βρετανικές βάσεις στην Κύπρο, εντοπίστηκε σε μια ιστοσελίδα της Wikipedia, που καλύπτει το ιστορικό των δύο βρετανικών βάσεων στην Κύπρο.
Ο εν λόγω χάρτης παρουσίαζε με κόκκινο τις περιοχές της υποτιθέμενης ΑΟΖ που μπορούσε να διεκδικήσει η Βρετανία ως: «The UK's potential claim to 2 EEAs off Cyprus» (Δυνατότητα αξίωσης του Ηνωμένου Βασιλείου για 2 AOZ ανοικτά της Κύπρου).
Μετά την εμφάνιση του χάρτη Μαυρίδη, έγραψα στον τότε Υπουργό Άμυνας της Βρετανίας και νυν Υπ. Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας κ. Philip Hammond. Και στη συνέχεια στον αντικαταστάτη του νυν Υπ. Άμυνας κ. Michael Fallon. Και επιπλέον ζήτησα από το Υπ. Άμυνας, ως το υπεύθυνο τμήμα της βρετανικής κυβέρνησης στο οποίο υπάγονται οι βάσεις, να προβεί στις απαιτούμενες διορθώσεις σ' αυτήν την ιστοσελίδα, που έδιδε διαστρεβλωμένες πληροφορίες.
Εξ όσων γνωρίζω, τα βρετανικά πανεπιστήμια δεν δέχονται ως πηγή την εν λόγω ιστοσελίδα ακριβώς γιατί α) δεν είναι πρωτογενής πηγή β) οποιοσδήποτε μπορεί να μπει μέσα να αλλάξει λεπτομέρειες και να προσθέσει ό,τι θέλει (και οι Τούρκοι και φιλότουρκοι ξένοι δεν υστερούν σε τέτοια) και γ) πολλοί ακαδημαϊκοί μάλιστα μπορούν και να τιμωρήσουν κιόλας φοιτητές τους, αν χρησιμοποιήσουν ως πηγή την εν λόγω ιστοσελίδα.
Όταν επισκέφθηκα την ιστοσελίδα αυτήν το Σάββατο 1 Νοεμβρίου 2014, τόσο ο εν λόγω διαστρεβλωτικός χάρτης όσο και το λανθασμένο λεκτικό βρήκα ότι έχουν εξαφανισθεί, και η ιστοσελίδα να υπέστη γενική διόρθωση. (Είχα κρατήσει όμως αντίγραφο του αφαιρεμένου χάρτη και του λεκτικού).
Επίσης, διαφωνώ με τον ισχυρισμό (που λέχθηκε) περί Φόκλαντ, δεν υπάρχει κανένα προηγούμενο με τα νησιά Φόκλαντ. Τον Μάρτιο του 2013 διεξήχθη δημοψήφισμα και οι κάτοικοι ψήφισαν να παραμείνουν υπό βρετανική κυριαρχία. 1513 υπέρ και 3 εναντίον. Επιπλέον, η ΑΟΖ που διεκδικεί η Βρετανία εκεί αμφισβητείται από την Αργεντινή. Η Βρετανία ούτε από το Γιβραλτάρ δεν έχει ουσιαστικά απαιτήσει ΑΟΖ, οι κάτοικοι του οποίου επίσης με δημοψήφισμα αποφάσισαν να μείνουν υπό βρετανική κυριαρχία. Εν πάση περιπτώσει και εκεί αμφισβητείται οτιδήποτε σχετικό από την Ισπανία.
Η όλη υπόθεση της αυθεντικότητας του χάρτη είναι πολύ απλή, παραμένει στην αποκάλυψη της πρωτογενούς πηγής. Αν ο κ. Μαυρίδης θέλει να πάρουμε στα σοβαρά το θέμα, οφείλει να καθορίσει τη πηγή του εν λόγω χάρτη. Ταυτόχρονα εγείρονται και τα εξής ερωτήματα, που πρέπει να απαντηθούν και που σχετίζονται με την πρωτογενή πηγή:
Από που διέρρευσε ο χάρτης και πότε;
Αν ο χάρτης διέρρευσε από τμήμα της βρετανικής κυβέρνησης, ποιος τον διέρρευσε και γιατί;
Εγκρίθηκε η διαρροή του από αξιωματούχο (υφυπουργό, υπουργό) ή σύμφωνα με τις διαδικασίες του Whitehall;
Ήταν ο χάρτης τελικός ή προπαρασκευής (draft or final);
Ποιος τον σχεδίασε και για ποιον σκοπό συγκεκριμένα;
Είχε εγκριθεί από Υπουργείο, Υπουργό, συγκεκριμένο τμήμα της βρετανικής κυβέρνησης και ποίον ή ποίο;
Ήταν ο χάρτης μέρος ευρύτερου εγγράφου α) υποθετικού σεναρίου, β) προτάσεων ή γ) πολιτικών αποφάσεων της βρετανικής κυβέρνησης;
Ανακεφαλαιώνοντας και μέχρι να απαντηθούν τα πιο πάνω και δοθεί η πηγή, στέκω σε ό,τι έγραψα σε σχετικό μου άρθρο στη «Σημερινή» 9 Μαΐου 2014, «Ο χάρτης ''Χ'' του Κώστα Μαυρίδη». Εφόσον ο κ. Κ. Μαυρίδης δεν μας τεκμηριώνει με πλήρη στοιχεία την πρωτογενή πηγή του, ο εν λόγω χάρτης παραμένει αναξιόπιστος.
ΦΑΝΟΥΛΑ ΑΡΓΥΡΟΥ
Ερευνήτρια/συγγραφέας
