Είναι πλέον γεγονός ότι η Κύπρος με τα δικά της οικονομικά μεγέθη και τις ιδιαιτερότητες κάτω από την πίεση της Τρόικας έχει να αντιμετωπίσει τη μετατροπή επιχειρήσεων κρατικής ιδιοκτησίας και διαχείρισης σε επιχειρήσεις ιδιωτικής ιδιοκτησίας και διαχείρισης. Πολλή συζήτηση γίνεται σχετικά με το κατά πόσον είναι ορθό να γίνουν ή όχι… Ερώτημα μεγάλο(!), που η κάθε πλευρά με τα δικά της επιχειρήματα προσπαθεί να πείσει την κοινή γνώμη.
Οι μεν (κυβερνώντες) για τα πλεονεκτήματα που υπάρχουν, οι δε (εργαζόμενοι) για τους κινδύνους που εγκυμονεί μια τέτοια απόφαση. Η αναδιάρθρωση των δημοσίων και ημικρατικών επιχειρήσεων είναι επιτακτική πλέον αλλά απουσιάζει από το προσκήνιο ένα συντονισμένο σχέδιο, για να γίνουν οι απαραίτητες διαρθρωτικές αλλαγές. Η Κυβέρνηση δεν πρέπει να έχει μόνο τον ρόλο του «καλού παιδιού» της Τρόικας, αλλά να υπερασπίζεται τα συμφέροντα του λαού που την εξέλεξε!!!
Αυτό, βέβαια, είναι κάτι που αναμένεται γενικότερα, και από τις άλλες πολιτικές δυνάμεις, αλλά με λύπη βλέπουμε ότι όλοι τους συνεχίζουν να μην αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους! Διερωτώμαι κατά πόσον υπάρχει αδιαφορία ή άγνοια;;; Το πρώτιστο που θα έπρεπε να γίνει, είναι (ήταν) η έναρξη ενός συλλογικού διαλόγου, ο οποίος θα οδηγήσει σε αποφάσεις για το τι μέλλει γενέσθαι.
Η επιτυχία των ιδιωτικοποιήσεων εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της στάσης των πολιτικών, των οικονομικών και θεσμικών θεσμών καθώς και της κοινωνικής αποδοχής. Όμως, σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να ληφθούν αποφάσεις, οι οποίες θα πλήττουν το δημόσιο συμφέρον καθώς και τα δικαιώματα των εργαζομένων. Πέρα από τα οικονομικά μεγέθη, που πρέπει να ληφθούν υπόψη για τις ιδιωτικοποιήσεις, σημαντικό είναι, εάν θέλουμε να υπάρχει συνέχεια, με σωστά αποτελέσματα και κερδοφορία, να μελετηθεί η κουλτούρα του οργανισμού, δηλαδή υπό ποιες συνθήκες θα θέλαμε να δουλεύει, ποιο είναι το όραμα, ποιοι είναι ο στόχοι και… ποιοι άνθρωποι/εργαζόμενοι μπορούν να υλοποιήσουν τους στόχους του οργανισμού.
Στόχος είναι η αύξηση της αποδοτικότητας, μειώνοντας τις στρεβλώσεις και βελτιώνοντας τα σχετικά κίνητρα, αναδεικνύοντας σημαντικά οφέλη προς τον ίδιο τον οργανισμό, την οικονομία αλλά και στην κοινωνία ευρύτερα. Θέματα, όπως οι όροι απασχόλησης των εργαζομένων, οι απολαβές σε συνάρτηση με τον ρόλο, η συνεισφορά, η απόδοση, τα δικαιώματα καθώς και τα κίνητρα για τους εργαζομένους, όλα μαζί, διασφαλίζουν την κερδοφορία της επιχείρησης. Συνεπώς, τα ζητήματα των εργαζομένων πρέπει να αναλυθούν και να μελετηθούν ενδελεχώς, διότι το ανθρώπινο κεφάλαιο συνιστά το πιο ουσιώδες στοιχείο του ενεργητικού ενός οργανισμού.
Επίσης, απαραίτητη είναι η αναθεώρηση του Ανθρώπινου Δυναμικού για την επιτυχία του στόχου και επιτυγχάνεται με καθαρές διαδικασίες επιλογής προσωπικού καθώς και η δημιουργία ενός αποδοτικού και οικονομικά βιώσιμου συστήματος μισθοδοσίας βασισμένου σε ρόλους και όχι σε προαγωγές και προσαυξήσεις! Το Ανθρώπινο Δυναμικό, λοιπόν, είναι σημαντικός άξονας προτεραιότητας, διότι είναι αλληλένδετα συνδεδεμένος με την «Ανταγωνιστικότητα» και την «Απασχόληση», που έχει σκοπό την ποιοτική και ποσοτική αναβάθμιση και αποτελεί παράγοντα αποφασιστικής σημασίας για μια οικονομία.
Ως εκ των πιο πάνω, ο προγραμματισμός της επόμενης ημέρας είναι στρατηγικής σημασίας και θα έπρεπε μέχρι σήμερα(!) ή έστω πρέπει χωρίς καθυστέρηση, πλέον, να δοθεί η δέουσα σημασία διότι άμεσα επηρεάζει βασικές επιδιώξεις αναπτυξιακής στρατηγικής. Και για να μη δαιμονοποιούμε τις ιδιωτικοποιήσεις, θα ήθελα να αναφέρω την οικονομική ανάπτυξη που παρατηρήθηκε το 1983 στη Μεγάλη Βρετάνια, όταν η Θάτσερ θέλησε να εφαρμόσει τις νεοφιλελεύθερες/συντηρητικές της αντιλήψεις και για να γίνει αυτό έπρεπε να μειώσει τη δύναμη των συνδικάτων και των επαγγελματικών ενώσεων. Ακολούθησαν απεργίες, με σημαντικότερη την απεργία των ανθρακωρύχων, η οποία διήρκεσε έναν ολόκληρο χρόνο, χωρίς όμως αποτέλεσμα.
Η Κυβέρνηση παρέμεινε ανυποχώρητη και τα περισσότερα ανθρακωρυχεία έκλεισαν. Η ήττα του συνδικαλιστικού κινήματος των ανθρακωρύχων άνοιξε τον ασκό του Αιόλου για τις ιδιωτικοποιήσεις πάρα πολλών δημοσίων επιχειρήσεων και οργανισμών, για τη δραστική περικοπή των δημοσίων δαπανών, τη δραματική συρρίκνωση του κράτους πρόνοιας κ.λπ. Η οικονομική πολιτική της Θάτσερ σημαδεύτηκε από τη ριζική μείωση του κρατικού παρεμβατισμού, την απελευθέρωση των αγορών, την προώθηση της επιχειρηματικότητας και τις ιδιωτικοποιήσεις. Οι περισσότερες δημόσιες επιχειρήσεις πωλήθηκαν, με πρώτη την εταιρεία τηλεπικοινωνιών British Telecom, η οποία ήταν κρατική από τα τέλη της δεκαετίας του 1940.
Και τώρα στην Κύπρο του 2014!!! Τριάντα χρόνια μετά, η ιστορία επαναλαμβάνεται!!! Αλλά… ακόμα δεν ξέρουμε πώς να κάνουμε το βήμα μπροστά!..
ΜΑΡΙΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Νομικός Σύμβουλος,
Ειδίκευση σε θέματα Ανθρώπινου Δυναμικού και Εργατικού Δικαίου.
