Το έπος του Σαράντα, η ελληνική νικηφόρα απόκρουση και κατανίκηση των υπέρτερων δυνάμεων των Ιταλών Εισβολέων, από την 28η Οκτωβρίου 1940 μέχρι τέλους Μαρτίου του 1941, αποτελεί για το έθνος την πιστή επανάληψη της αρχαίας ελληνικής δόξας των Μαραθωνομάχων του 490 π.Χρ. και των Σαλαμινομάχων του 480 π.Χρ. Όπως κι εκείνοι συνέτριψαν τις υπέρτερες δυνάμεις των Περσών Εισβολέων. Του Δαρείου οι πρώτοι, του Ξέρξη οι δεύτεροι και του Μουσολίνι οι τρίτοι:

 

Ένδοξη  επαναβεβαίωση δυόμιση χιλιάδων ετών, της αρχέγονης ελληνικής ταυτότητας. Την οποία έγραψε 53χρονος το 472 π.Χρ. και όρισε εσαεί για όλους τους ελληνικούς αιώνες, στην τραγωδία «Πέρσαι» (στιχ. 396-399), ο αρχαίος τραγωδός μας ο Αισχύλος. Και του λόγου του πολεμιστής, 35χρονος με τους πρώτους και 45χρονος με τους δεύτερους:

 

«Ω, παίδες Ελλήνων, ίτε, ελευθερούτε πατρίδ’, ελευθερούτε δε παίδας, γυναίκας, θεών τε πατρώων έδη, θήκας τε προγόνων` νυν υπέρ πάντων αγών».

 

Ιδού πως το κατέγραψε, με τα δικά του λόγια, ένας από τους αρθρογράφους, ο Γεώργιος Α. Βλάχος της «Καθημερινής» των Αθηνών του 1940 μ. Χρ.:

 

«Η 28η Οκτωβρίου 1940 είναι και θα είναι η μεγαλυτέρα ημέρα της ελληνικής ιστορίας. Όλαι αι ημέραι της ελληνικής ιστορίας είχον ηρωισμούς, θάρρος και λογικήν. Λογικήν αυτή η ημέρα δεν είχε. Όταν αντήχησαν το πρωί αι σειρήνες, οι Έλληνες όλοι επίστευσαν βαθύτατα ότι εκαλούντο να αποθάνουν. Και δεν είμεθα όλοι, μέχρι της παραμονής της ημέρας αυτής, ούτε ήρωες, ούτε φανατικοί πατριώται. Μέτριοι άνθρωποι, φρόνιμοι, της φαμίλιας και της δουλειάς, όχι το σπίτι, τα παιδιά και τους εαυτούς μας, αλλ’ ούτε το περιεχόμενο της τσέπης μας δεν είμεθα πρόθυμοι να πετάξωμεν εις τον έρανον της Πατρίδος. Και παρουσιάσθη ο έρανος του αίματος, το αξέχαστο εκείνο πρωΐ. Και η Ελλάς αμέσως χωρίς λογαριασμούς, χωρίς σκέψιν, άνοιξε όλες τις φλέβες της. Ήταν αγών υπέρ της Πατρίδος. Αυτήν ηγάπησαν έξαφνα, με οργήν και πάθος, αριστεροί, δεξιοί, αστοί και κομμουνισταί, εθνικόφρονες και αναρχικοί: την ΕΛΛΑΔΑ». («Μαρτυρίες 40-41», Κ. Ν. Χατζηπατέρας – Μ. Φαφαλιού, εκδόσεις Κέδρος 1982 σελ. 41).

 

Πρώτον  πολεμικόν ανακοινωθέν του Γενικού Στρατηγείου, Δευτέρα 28η Οκτωβρίου 1940: «Αι ιταλικαί στρατιωτικαί δυνάμεις προσβάλλουν από της 5.30 σήμερον τα ημέτερα τμήματα προκαλύψεως της ελληνοαλβανικής μεθορίου. Αι ημέτεραι δυνάμεις αμύνονται του πατρίου εδάφους».

 

Θλιβερός  μεν δικτάτωρ από 4ης Αυγούστου 1936 ο Ιωάννης Μεταξάς. Από 28ής Οκτωβρίου 1940 όμως, κατέστη γίγας. Αυθεντικός εκφραστής όλου του λαού και σύμπαντος του ελληνικού έθνους, στο ιστορικό ΟΧΙ, της εθνικής τιμής και αξιοπρέπειας, που αντέταξε στον ιταμό Ιταλό εισβολέα του φασιστικού - ναζιστικού Άξονα. Στην, επί Μεταξά, στρατιωτική προπαρασκευή της Ελλάδος, στηρίχθηκε η πρώτη περίλαμπρη νίκη, που αφήνοντας άναυδη την οικουμένη, πέτυχε η μικρή κι αδύναμη Ελλάς κατά του Άξονος. Αποκρούοντας τις μεραρχίες εισβολής του Μουσολίνι στην Πίνδο και καταδιώκοντάς τες στη μαρτυρική γη της Βορείου Ηπείρου…

 

Θλιβερός μεν πρωταίτιος του καταστροφικού εμφυλίου πολέμου 1946-49 ο κομμουνιστής Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ Νίκος Ζαχαριάδης. Γίγαντα όμως τον κατέγραψε την 30η Οκτωβρίου 1940 η ιστορία του έθνους: Παρ’ ότι διωκόμενος από τη δικτατορία του αντικομμουνιστή Μεταξά, κάλεσε τους οπαδούς του και όλο τον λαό να δώσει όλες του τις δυνάμεις «στον πόλεμον αυτόν, που τον διευθύνει η Κυβέρνηση Μεταξά όλοι πρέπει να δώσουμε όλες μας τις δυνάμεις, δίχως καμμιά επιφύλαξη»…

 

Πρώτος Κύπριος ηρωικός νεκρός στο Έπος του Σαράντα: Σιερίφης  Βαρνάβας του Ελευθερίου εξ Αμμοχώστου, πτυχιούχος ιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών, εθελοντής πολεμιστής στο 39 Σύνταγμα Ευζώνων. Θυσιάστηκε μαχόμενος τυφεκιοφόρος στη νικηφόρα αντεπίθεση του Ελληνικού Στρατού κατά των Ιταλών φασιστών εισβολέων στο Τεπελένι της Βορείου Ηπείρου.

-  Λιασίδης Λουκάς του Χαραλάμπους εξ Αμμοχώστου, φοιτητής ιατρικής στην Αθήνα, εθελοντής επίσης του 39 ΣΕ, τραυματίστηκε κρίσιμα στο Τεπελένι κι εξέπνευσε σε νοσοκομείο της Αθήνας.

- Γεωργιάδης Ροδίων του Προκοπίου εκ Λεμεσού, πτυχιούχος ιστορίας και αρχαιολογίας του Παν/μίου Αθηνών κι ο αδελφός του Μιλτιάδης, πτυχιούχος Σιβιτανιδείου Σχολής, εθελοντές πολεμιστές του 39 ΣΕ, ο Ροδίων προαχθείς σε δεκανέα επ’ ανδραγαθία στο πεδίο της μάχης κατά των Ιταλών εισβολέων, στελέχη κατόπιν, αμφότεροι, της αντιστασιακής οργανώσεως «Εθνικόν Επαναστατικόν Κομιτάτον», συνελήφθησαν απ’ την Γκεστάπο, καταδικάστηκαν από Γερμανικό Στρατοδικείο, μεταφέρθηκαν στις ναζιστικές φυλακές του Βρανδεμβούργου όπου ο Ροδίων εξέπνευσε 16.10.1944 κι ο Μιλτιάδης κατέστη για πάντα αγνοούμενος. 

- Δρουσιώτης Ανδρέας του Αργυρού εκ Λεμεσού, επίσης πτυχιούχος, εθελοντής πολεμιστής του 39 ΣΕ, αργότερα αντάρτης του ΕΛΑΣ, θυσιάστηκε πολεμώντας το 1944 στην Πιερία…

- Και οι πέντε στον πρώτο κατάλογο των 46 Κυπρίων, εκ των οποίων οι 30 φοιτητές, στην Αθήνα, που αμέσως μετά την 28η Οκτωβρίου 1940 έσπευσαν εθελοντές στον Ελληνικό Στρατό και πολέμησαν τους Ιταλούς στη Β. Ήπειρο. Πλήθος στοιχεία, στο βιβλίο «Έπος και Μαρτύριο – Οι Κύπριοι Ήρωες του Αλβανικού Έπους και της Εθνικής Αντίστασης - Ροδίων και Μιλτιάδης Γεωργιάδης», του Γεωργίου Ν. Χατζηκωστή.

 

- Διακόσιους τουλάχιστον υπολογίζει τους Κυπρίους εθελοντές του Ελληνικού Στρατού στον πόλεμο του 1940-41,  ο ιστορικός Πέτρος Παπαπολυβίου.

 

- Ένα από τα στιγμιότυπα: Στις 25.11.1940 ο εξ Αμμοχώστου γόνος μεγάλης οικογένειας, Ευάγγελος Λούη Λουΐζος (μετέπειτα επιστήθιος φίλος των Γιώργου Σεφέρη και Οδυσσέα Ελύτη)  «πήρε ταξί και ζήτησε από τον εμβρόντητο οδηγό να τον οδηγήσει αμέσως στο βορειοηπειρωτικό μέτωπο» όπου κατετάγη εθελοντής. Ο ίδιος, όπως και πολλοί άλλοι Κύπριοι εθελοντές, ήσαν τέκνα επίσης εθελοντών πολεμιστών του Ελληνικού Στρατού στους Βαλκανικούς Απελευθερωτικούς Πολέμους του 1912-13, της Κρητικής Επανάστασης νωρίτερα και του ελλαδοτουρκικού πολέμου του 1897.

 

- Είκοσι περίπου χιλιάδες Κύπριοι εθελοντές πολέμησαν κατά του Ναζισμού και του Φασισμού στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τάφοι 600 Κυπρίων πεσόντων βρίσκονται σε 49 κοιμητήρια 18 διαφορετικών χωρών.

 

-  Πρώτ’ απ’ όλα και πάνω απ’ όλα: «Για της Ελλάδας μας τη λευτεριά», όπως στιχούργησε ο Τεύκρος Ανθίας, σε μουσική των Ελλήνων πολεμιστών του 1912- 13, στον ύμνο των Ακελιστών εθελοντών, που από 16.6.1943 αποφάσισαν και κατατάγηκαν στο βρετανικό «Κυπριακό Σύνταγμα»…