Την άμεση υποβολή προτάσεων από την Ευρωπαική Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) για κυρώσεις κατά της Τουρκίας εξασφάλισε η Κυπριακή Δημοκρατία, μέσω του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων της Ε.Ε.

Συγκεκριμένα, την Τρίτη (18/6) στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ που πραγματοποιήθηκε στο Λουξεμβούργο, στο πλαίσιο της συζήτησης για την Διεύρυνση, ο Υπουργός Εξωτερικών, κ. Νίκος Χριστοδουλίδης, ενημέρωσε τους ομολόγους του για τις συνεχιζόμενες παράνομες ενέργειες της Τουρκίας εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) της Κυπριακής Δημοκρατίας, μεταφέροντας ξεκάθαρο μήνυμα ότι η κατάσταση απαιτεί όπως η ΕΕ προχωρήσει πλέον από τα λόγια στις πράξεις.

Τα αυστηρά μηνύματα της ΕΕ, υπογράμμισε ο κ. Χριστοδουλίδης, όχι μόνον δεν εισακούστηκαν, αλλά αγνοήθηκαν επιδεικτικά από την Τουρκία η οποία έχει προβεί σε περαιτέρω κλιμάκωση της κατάστασης.  

Η αλληλεγγύη πρέπει να αποδειχθεί έμπρακτα, υπογράμμισε ο κ. Χριστοδουλίδης, τονίζοντας ότι η ΕΕ δεν μπορεί να παραμείνει αδρανής έναντι τέτοιας κατάφωρης παραβίασης του ευρωπαϊκού και διεθνούς δικαίου αλλά και των συμφερόντων ολόκληρης της Ένωσης.  Καταλήγοντας, ο κ. Χριστοδουλίδης ανέφερε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να αξιοποιήσει αποτελεσματικά όλα τα μέσα που διαθέτει για αντιμετώπιση της τουρκικής προκλητικότητας.  

Η τοποθέτηση του Υπουργού Εξωτερικών στηρίχθηκε από τους εταίρους μας, με την ομόφωνη υιοθέτηση σχετικών Συμπερασμάτων, όπου γίνεται ρητή αναφορά στις συνεχιζόμενες έκνομες ενέργειες της Τουρκίας εντός της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Συγκεκριμένα, το Συμβούλιο εκφράζει σοβαρή ανησυχία για την υπό εξέλιξη παράνομη γεώτρηση και καταδικάζει το γεγονός ότι η Τουρκία δεν έχει ανταποκριθεί στις επανειλημμένες εκκλήσεις και συστάσεις της ΕΕ για να τερματίσει αυτές τις ενέργειες συμμορφούμενη με το Διεθνές Δίκαιο.

Σε αυτό το πλαίσιο, το Συμβούλιο τονίζει τις σοβαρές και άμεσες συνέπειες που οι παράνομες ενέργειες της Τουρκίας έχουν επί ολόκληρου του φάσματος των ευρωτουρκικών σχέσεων.

Εκτιμώντας την σοβαρότητα της κατάστασης και στο πλαίσιο έκφρασης έμπρακτης αλληλεγγύης, όπως και σε ανάλογες περιπτώσεις, το Συμβούλιο για πρώτη φορά στην περίπτωση της Τουρκίας καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να υποβάλουν χωρίς καθυστέρηση συγκεκριμένες εισηγήσεις για λήψη κατάλληλων μέτρων.  Σε ό,τι αφορά στην Επιτροπή, θα υποβάλει προτάσεις για μέτρα πολιτικής και οικονομικής φύσης, συμπεριλαμβανομένων της προ-ενταξιακής βοήθειας που η Τουρκία λαμβάνει αλλά και της διεξαγωγής διαλόγων υψηλού επιπέδου.  Παράλληλα, η ΕΥΕΔ θα εξετάσει στοχευμένα μέτρα που εμπίπτουν στην εξωτερική δράση της Ένωσης. 

Το Συμβούλιο δεσμεύεται να συνεχίσει να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις.  Η συζήτηση επί των παράνομων ενεργειών της Τουρκίας θα συνεχιστεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο όπου το θέμα είναι εγγεγραμμένο στην ημερήσια διάταξη.

Η τοποθέτηση του  Γιοχάνες Χαν

Οι ενέργειες της Τουρκίας στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου απομακρύνουν περαιτέρω την Τουρκία από την Ευρωπαϊκή Ένωση και εγείρουν το ενδεχόμενο κυρώσεων, όπως προκύπτει από τις δηλώσεις του επιτρόπου αρμόδιου για την διεύρυνση Γιοχάνες Χαν.

Μιλώντας μετά την συνεδρίαση του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων ο κ. Χαν σημείωσε πως παρατείνεται η de facto αναστολή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία, που τέθηκε σε ισχύ πέρυσι. Προσέθεσε πως οι κινήσεις της Άγκυρας στην κυπριακή ΑΟΖ διαδραμάτισαν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην αξιολόγηση των εταίρων.
 
Τέτοιες «παράνομες ενέργειες», είπε ο κ. Χαν, επηρεάζουν αρνητικά ολόκληρο το εύρος των σχέσεων ανάμεσα στην Ένωση και την Άγκυρα.
 
Προσέθεσε πως υπήρξε έκκληση να εξεταστούν τα κατάλληλα μέτρα που ενδέχεται να ληφθούν σε βάθος της Τουρκίας, δίχως καθυστέρηση. Σε αυτά περιλαμβάνονται η διακοπή χρηματοδότησης και η μη πρόσκληση σε διεθνείς συναντήσεις.
 
Οι αναφορές για την Τουρκία στο κείμενο συμπερασμάτων
 
Το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης καταδίκασε τις προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας και ειδικότερα τις γεωτρήσεις στην Κυπριακή ΑΟΖ, όπως αναφέρεται στο κείμενο συμπερασμάτων.
 
Στις παραγράφους 35,36 και 37 του κειμένου γίνεται η αναφορά στην Τουρκία. Μεταξύ άλλων αναφέρονται τα εξής:
 
«35. Το Συμβούλιο εκφράζει σοβαρή ανησυχία για τις συνεχιζόμενες παράνομες δραστηριότητες γεώτρησης στην Ανατολική Μεσόγειο και αποδοκιμάζει έντονα το γεγονός πως η Τουρκία δεν έχει ακόμη απαντήσει στις συνεχείς εκκλήσεις της ΕΕ ώστε να πάψει αυτές τις δραστηριότητες. Το Συμβούλιο υπογραμμίζει την σοβαρή και άμεσα αρνητική επίδραση τέτοιων παράνομων ενεργειών σε όλο το φάσμα των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας. Το Συμβούλιο καλεί την Τουρκία να δείξει αυτοσυγκράτηση, να σεβαστεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου και να απέχει από κάθε τέτοια ενέργεια. Η ΕΕ θα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και είναι έτοιμη να απαντήσει αναλογικά και σε πλήρη αλληλεγγύη με την Κύπρο. Το Συμβούλιο καλεί την Κομισιόν και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης να υποβάλει επιλογές για κατάλληλα μέτρα, χωρίς καθυστέρηση».
 
Στην παράγραφο 37, το Συμβούλιο επαναλαμβάνει πως «Η Τουρκία συνεχίζει να απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Με βάση τα συμπεράσματα της 26ης Ιουνίου 2018, το Συμβούλιο σημειώνει πως οι διαπραγματεύσεις ένταξης της Τουρκίας έχουν παγώσει και κανένα άλλο κεφάλαιο δεν μπορεί να συζητηθεί για άνοιγμα ή κλείσιμο και καμία άλλη δράση προς τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής σύνδεσης ΕΕ-Τουρκίας δεν προβλέπεται».