Σήμερα, η μνήμη όλων μας, βουβή μα συνάμα υπερήφανη, ταξιδεύει σε λίγους αλλά εκλεκτούς Έλληνες, Ίκαρους στην ψυχή, που δέχθηκαν να την παραδώσουν αγνή και αλώβητη στον θάνατο, έχοντας ως φάρο τη ρήση του μεγάλου μας ποιητή Ανδρέα Κάλβου, «θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία».
Mε αυτά τα λόγια, απευθυνόμενος στους συγγενείς των Ελλαδιτών Καταδρομέων του Νοράτλας, ο Επίτροπος Προεδρίας Φώτης Φωτίου, άρχισε τον χαιρετισμό του στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας, όπου γράφτηκε ο επίλογος της τραγικής ιστορίας.
"Βρισκόμαστε σήμερα εδώ στον ιερό αυτό χώρο για να πούμε το ύστατο αντίο και να αποτίσουμε, έστω και καθυστερημένα, τις οφειλόμενες τιμές στους 16 ήρωες του ΝΟΡΑΤΛΑΣ ΝΙΚΗ 4. Τους ήρωες που κατά την κατάρριψη του αεροσκάφους, το βράδυ εκείνο του μαύρου Ιούλη της κυπριακής τραγωδίας, απέδειξαν ότι το «χάλκεον χέρι του φόβου» δεν τους ακούμπησε ούτε για μια στιγμή. Ο πόθος της προσφοράς προς την πατρίδα και η εκπλήρωση του χρέους, ταυτίστηκε απόλυτα με την ένδοξη θυσία τους".
Η σύγκρουση του Νοράτλας
Ο κ. Φωτίου αναφέρθηκε στα γεγονότα λέγοντας ότι το αεροσκάφος βρισκόταν σε πορεία προσγείωσης. Χτυπημένο, προσέκρουσε στο έδαφος φλεγόμενο και αναποδογυρίστηκε. Από τη σύγκρουση εκσφενδονίστηκαν 16 καταδρομείς οι οποίοι και περισυλλέγησαν και τάφηκαν στο στρατιωτικό κοιμητήριο Λακατάμιας. Οι υπόλοιποι 15 των οποίων οι σωροί δεν είχαν εντοπιστεί, ήταν σφηνωμένοι στο μπροστινό μέρος του αεροσκάφους και τάφηκαν μαζί με τα συντρίμμια του.
"Οι ήρωες του ΝΟΡΑΤΛΑΣ, δεν υστέρησαν θάρρους, αυταπάρνησης και φιλοπατρίας. Γι’ αυτό και δεν πρέπει να στερηθούν των ελάχιστων τιμών τις οποίες η Πολιτεία όφειλε και οφείλει να τους αποδώσει. Γιατί η επιχείρηση «ΝΙΚΗ», ξεπερνούσε το όριο του ριψοκίνδυνου, ξεπερνούσε τον κλασικό τακτικό σχεδιασμό. Και αυτό, οι ήρωές μας το ήξεραν πολύ καλά.
Συνειδητά λοιπόν, θυσίασαν τη ζωή τους και κέρδισαν επάξια θέση στο ηρωικό πάνθεον της φυλής μας. Όπως υπερτονίζει ο Θουκυδίδης, ο πιο λαμπρός τάφος δεν είναι εκεί που είναι θαμμένοι, αλλά εκεί που η δόξα τους παραμένει και μνημονεύεται αιώνια σε κάθε ευκαιρία. Το «ἀνδρών γὰρ ἐπιφανῶν πᾶσα γῆ τάφος», θα πρέπει να γίνει αναπόσπαστο κομμάτι και της δικής μας εθνικής συνείδησης".
Οι ανασκαφές στον Τύμβο
Τα λείψανά τους εντοπίστηκαν κατά την ανασκαφή στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας. Ο 16ος ήρωας μας, η σωρός του περισυλλέγηκε από το σημείο πρόσκρουσης του αεροσκάφους στον Τύμβο και στη συνέχεια τάφηκε στο Στρατιωτικό Κοιμητήριο Λακατάμιας. Τα λείψανά του εκτάφηκαν την περίοδο 1979 –‘81 και δόθηκαν σε λάθος οικογένεια στην Ελλάδα. Επιστράφηκαν στην Κύπρο όπου μετά από επιστημονικές εξετάσεις μικρό μέρος των λειψάνων του ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο του DNA.
Χρειάστηκαν 14 μήνες για να ολοκληρωθούν οι εργασίες της ανασκαφής και της ταυτοποίησης. Μιας δύσκολης ανασκαφής για όλους όσοι τη ζήσαμε από την αρχή μέχρι το τέλος. Δύσκολης συναισθηματικά, αφού καθημερινά είμαστε αντιμέτωποι με τον εντοπισμό των ιερών λειψάνων των ηρώων μας, τα προσωπικά τους αντικείμενα, αλλά και τα συντρίμμια του αεροσκάφους. Δύσκολης επίσης γιατί έπρεπε να λαμβάνουμε μέτρα ασφάλειας καθ΄όλη τη διάρκεια της ανασκαφής λόγω της ύπαρξης εκρηκτικών.
Ο κ. Φωτίου, ευχαρίστησε θερμά όλους όσους εργάστηκαν για να ολοκληρωθεί αυτό το δύσκολο έργο. "Ιδιαίτερα ευχαριστώ τον επικεφαλής της ανασκαφής κ. Ξενοφών Καλλή και τους συνεργάτες του, το Υπουργείο Άμυνας, την Εθνική Φρουρά, το Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου, καθώς και όλες τις υπηρεσίες του κράτους".
Δύσκολη η σημερινή ημέρα
Η σημερινή μέρα είναι μια δύσκολη μέρα για όλους μας, επεσήμανε στη συνέχεια ο κ. Φωτίου, λέγοντας ότι είναι μια μέρα γεμάτη συνειρμούς και συναισθήματα. "Συναισθήματα ευγνωμοσύνης, σεβασμού και αγάπης προς τους ήρωες και τις οικογένειές τους. Ταυτόχρονα όμως και συναισθήματα θλίψης και ενοχής, τόσο για το μαρτύριο και την τραγωδία που βίωσαν και βιώνουν οι οικογένειες για τόσες δεκαετίες και ιδιαίτερα για τους γονείς που έφυγαν από τη ζωή, όσο και για τον τραγικό και άδικο θάνατο των ηρώων μας.
Των ηρώων, που ως ταπεινοί προσκυνητές της μεγάλης θυσίας και προσφοράς τους, αναγνωρίζοντας το μεγαλείο της αθάνατης ψυχής τους, κλείνουμε ευλαβικά το γόνυ. Η εγκόσμια παρουσία τους ήταν παρουσία προσφοράς. Χρέος που μας το θύμιζε σε κάθε ευκαιρία, ο αείμνηστος συναγωνιστής τους Θανάσης Ζαφειρίου, ο μόνος που επέζησε της τραγωδίας, ο οποίος όμως δεν βρίσκεται σήμερα σωματικά μαζί μας. Είμαστε όμως βέβαιοι ότι η απονομή της οφειλόμενης τιμής προς τους συναδέλφους του, αγαλλιάζει και τη δική του ψυχή. Για όσα χρόνια κρατούσε το μαρτύριο των συγγενών των ηρώων, τη μνήμη των οποίων τιμούμε σήμερα, άλλο τόσο βαστούσε και ο δικός του προσωπικός Γολγοθάς.
Για τις οικογένειες των ηρώων μας είναι μια μέρα αντάμωσης και επανένωσης με τα αγαπημένα τους πρόσωπα, ενώ για την Κύπρο και τον λαό της μια μέρα αποχωρισμού και κατευόδωσης".
Απευθυνόμενος στους συγγενείς των ηρώων, ο κ. Φωτίου, επεσήμανε ότι κανένας γονιός, κανένας αδελφός, συγγενής ή φίλος δεν είναι εύκολο να αποδεχτεί τον θάνατο του δικού του παλληκαριού.
"Τα λόγια μπορούν να δώσουν μόνο για λίγο βάλσαμο στην πονεμένη σας ψυχή. Πίσω από τη σημερινή τελετή, προβάλλουν χρόνια ανείπωτου πόνου και δυστυχίας, χρόνια που πέρασαν με πολλά ερωτηματικά και μεγάλο παράπονο. Σας ευχαριστώ που βρίσκεστε σήμερα εδώ μαζί μας. Σας ευχαριστώ επίσης για τη συνεργασία σας όλο αυτό το διάστημα. Εκφράζω την εκτίμηση και τον θαυμασμό μου για την υπομονή, τη δύναμη και την καρτερία που έχετε επιδείξει και ένα μεγάλο συγγνώμη γιατί αυτή η τελετή θα μπορούσε να γινόταν εδώ και χρόνια".
Σύμφωνα με τον κ. Φωτίου, τα οστά των 15 ηρώων μας που δεν ταυτοποιήθηκαν θα παραμείνουν στην Κύπρο και θα ταφούν στον Τύμβο Μακεδονίτισσας στον ιερό χώρο, είπε, που εκατοντάδες άλλοι ήρωες μας είναι θαμμένοι.
"Εδώ στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας. Για να διαβαίνουν την πύλη του οι Ελληνίδες μάνες και να μαθαίνουν τα παιδιά τους πως στην τραγωδία του 1974 υπήρχαν Έλληνες που σε έναν προδομένο και άνισο αγώνα έδωσαν ό,τι πολυτιμότερο είχαν, την ίδια τους τη ζωή, για να υπερασπιστούν τα πάτρια εδάφη. Αθάνατοι ήρωες του μοιραίου ΝΟΡΑΤΛΑΣ, σας ευχαριστούμε. Καλό σας ταξίδι. Αιωνία ας είναι η δόξα και η τιμή που σας συνοδεύει".
