Το γλωσσάριο της φοροδιαφυγής

Αλεξάνδρα Ατταλίδου
Εκπρόσωπος Τύπου
Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο


Οι συστάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για να καταστεί η εταιρική φορολογία δικαιότερη και σαφέστερη εγκρίθηκαν πρόσφατα στο Στρασβούργο. Οι Ευρωβουλευτές, μεταξύ άλλων, απαιτούν τη δημιουργία μητρώου δικαιούχων των εταιρειών, μαύρη λίστα των φορολογικών παραδείσων, κυρώσεις κατά των μη συνεργάσιμων φορολογικών αρχών, έναν κώδικα συμπεριφοράς για τις τράπεζες και τους φορολογικούς συμβούλους, φορολογικούς κανόνες χρηστής διακυβέρνησης στις εμπορικές συμφωνίες της ΕΕ και μια κοινή ενοποιημένη βάση φορολογίας εταιρειών (ΚΕΒΦΕ) και παρακράτηση φόρου επί των κερδών που φεύγουν από την ΕΕ.

Την Έκθεση παρουσίασαν οι συν-εισηγητές Michael Theurer (Φιλελεύθεροι, Γερμανία) και Jeppe Kofod (Σ&Δ, Δανία), εξ ονόματος της ειδικής επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, με φορολογικές αποφάσεις τύπου «tax ruling» και άλλα μέτρα παρόμοιου χαρακτήρα ή αποτελέσματος (TAXE 2).

Η απόφαση αυτή του ΕΚ, όπως και η δημιουργία ειδικών επιτροπών για τις φορολογικές αποφάσεις, αλλά και των εγγράφων του Παναμά, εισαγάγουν και ένα ειδικό γλωσσάριο για τη φοροδιαφυγή που είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε.

Φορολογική απόφαση: Μία γραπτή δήλωση που εκδίδεται από τη φορολογική αρχή και καθορίζει πώς θα πρέπει να υπολογίζεται η φορολογία στις επιχειρήσεις αλλά και ποιες φορολογικές διατάξεις θα χρησιμοποιούνται. Οι αποφάσεις αυτές είναι νόμιμες αλλά μπορεί - σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ - να περιέχουν κρατικές ενισχύσεις και ως εκ τούτου υπάγονται σε έλεγχο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η ηθική των φορολογικών αποφάσεων μπορεί να αμφισβητηθεί από τους φορολογούμενους, σε περιπτώσεις που πολυεθνικές έχουν μικρότερο φορολογικό βάρος από ό,τι άλλοι.

Φοροαποφυγή: Χρησιμοποιεί νομικά μέσα με στόχο τη μείωση της φορολογητέας ύλης. Δεν πρέπει να συγχέεται με τη φοροδιαφυγή, που αφορά παράνομη και εσκεμμένη ενέργεια με στόχο να πληρωθούν λιγότεροι ή και καθόλου φόροι.

Φορολογικοί παράδεισοι: Είναι χώρες ή περιοχές, όπου ξένες εταιρείες ή ιδιώτες, πληρώνουν λίγους ή καθόλου φόρους. Οι χώρες αυτές, προκειμένου να προσελκύσουν επενδυτές, δεν διαθέτουν οποιαδήποτε στοιχεία σχετικά με τις οικονομικές δραστηριότητες που πραγματοποιούνται στο έδαφός τους.

Η δεύτερη ειδική επιτροπή του ΕΚ για τις φορολογικές αποφάσεις κάλεσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, να υποβάλλει το συντομότερο ένα κοινό ευρωπαϊκό ορισμό, αλλά και κατάλογο, με τις «μη συνεργάσιμες περιοχές».

Η κοινή βάση φορολογίας επιχειρήσεων είναι μια άλλη πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, από τον Μάρτιο του 2011, που προς το παρόν βρίσκεται σε αναμονή από τις κυβερνήσεις. Με αυτό τον κανόνα οι επιχειρήσεις θα έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν ενιαία φορολογική δήλωση για το σύνολο των δραστηριοτήτων τους στην ΕΕ, σε μία φορολογική υπηρεσία. Τα κράτη μέλη θα διατηρήσουν το δικαίωμα να καθορίζουν τον δικό τους συντελεστή φορολογίας εταιρειών.

Διάβρωση της βάσης και μετατόπιση των κερδών, είναι οι φορολογικές στρατηγικές που εκμεταλλεύονται κενά στην αρχιτεκτονική του διεθνούς φορολογικού συστήματος και στρέφουν τα κέρδη σε μέρη όπου υπάρχει μικρή ή καθόλου οικονομική δραστηριότητα ή φορολογία, με αποτέλεσμα να πληρώνονται ελάχιστοι ή καθόλου εταιρικοί φόροι.

Το ΕΚ έχει ήδη διασφαλίσει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να δημιουργούν κεντρικά μητρώα με πληροφορίες για τους πραγματικούς δικαιούχους των εταιρειών. Ο νέος κανόνας πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή μέχρι τις 26 Ιουνίου 2017.