Τις θέσεις τους απέναντι στον κρατικό προϋπολογισμό για το 2017, κατέθεσαν ενώπιον της Ολομέλειας της Βουλής οι πολιτικοί αρχηγοί, με την πλειοψηφία της αντιπολίτευσης να ασκεί δριμεία κριτική στον τρόπο με τον οποίο η Κυβέρνηση διαχειρίστηκε τα οικονομικά του τόπου, αλλά και διάφορα άλλα θέματα με οικονομικές προεκτάσεις.
Την ίδια στιγμή, ο κυβερνών ΔΗΣΥ και το ΔΗΚΟ (το οποίο αποτέλεσε τον βασικό σύμμαχο στη νομοθετική διαδικασία της Κυβέρνησης τα τελευταία χρόνια) δήλωσαν ότι θα ψηφίσουν τον προϋπολογισμό, διώχνοντας έτσι και την παραμικρή πιθανότητα αυτός να μείνει στα χαρτιά.
Σημειώνεται ότι ο εν λόγω προϋπολογισμός αποτελεί τον πρώτο μεταμνημονιακό προϋπολογισμό της Κυπριακής Δημοκρατίας, μετά την έξοδό της τον περασμένο Μάρτιο από το πρόγραμμα διάσωσης.
Στις ομιλίες τους, οι οποίες κατά το μεγαλύτερο ποσοστό αναλώθηκαν σε τοποθέτηση επί του Κυπριακού, εν όψει της επανεκκίνησης των συνομιλιών και την πενταμερή διάσκεψη στη Γενεύη, οι αρχηγοί έδωσαν το σαφές τους στίγμα και εξέφρασαν την πρόθεση των κομμάτων για τη ψηφοφορία της Τετάρτης, η οποία θα πραγματοποιηθεί στις 15:00, μετά το πέρας της συνεδρίασης του Εθνικού Συμβουλίου.
Αβέρωφ: Διεθνής η οικονομική επιτυχία της Κύπρου
Στην ομιλία του, ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου ανέφερε ότι μετά την οικονομική κρίση και το κούρεμα του 2013, η Κύπρος έχει ανακτήσει το κύρος, την αξιοπιστία και τη δύναμή της, η οποία δυναμώνει τη θέση της Δημοκρατίας στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων του Κυπριακού.
Όπως είπε ο κ. Νεοφύτου, ο προϋπολογισμός έχει ως στόχους την εδραίωση και ενίσχυση της οικονομικής ανάκαμψης, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και τη διασφάλιση της βιωσιμότητας των δημοσίων οικονομικών, που είναι στόχοι που αποτελούν πυλώνες του προϋπολογισμού που βρίσκεται ενώπιόν μας.
«Το 2016, η Κύπρος με ρυθμούς ανάπτυξης της τάξης του 3%, αλλά και για το 2017 με την κατάσταση της κυπριακής οικονομίας να προβλέπεται ακόμη καλύτερη και ελπιδοφόρα, η χώρα μας διαψεύδει ευχάριστα και τους πιο αισιόδοξους διεθνείς αξιολογητές». «Οι αριθμοί ευημερούν και έχουν ξεκινήσει μαζί τους να ευημερούν και άνθρωποι», πρόσθεσε.
Όσον αφορά στο κράτος, σύμφωνα με τον κ. Νεοφύτου, αυτό δεν αποτελεί τον βασικό πυλώνα της ανάπτυξης, ενώ ο ρόλος του πρέπει να περιορίζεται στο να διευκολύνει, να εποπτεύει, να ρυθμίζει και να εμπνέει εμπιστοσύνη για να είναι ελκυστικό σε επενδύσεις.
«Αυτοί που αντιλαμβάνονταν των περιορισμό των δημοσιών δαπανών ως λιτότητα, έχει αποδειχτεί πόσο λάθος είχαν», είπε, προσθέτοντας ότι «οι υπέρμετρα ψηλές και αστόχευτες δημόσιες δαπάνες οδήγησαν σε αυξημένα δημοσιονομικά ελλείμματα και στον διπλασιασμό του δημόσιου χρέους. Το νοικοκύρεμα των δημόσιων δαπανών είναι το απαραίτητο βήμα για μια χώρα να αντιστρέψει αυτή την πορεία», επισήμανε, προσθέτοντας ότι η λύση δεν είναι να αυξηθούν οι φορολογίες.
«Εμείς δεν θέλουμε ένα κράτος ζητιάνο των διεθνών δανειστών που να σκορπά το παρόν και το μέλλον του λαού σε αλόγιστες δαπάνες. Εμείς θέλουμε ένα κράτος νοικοκυρεμένο, που να βασίζεται στις δικές του δυνάμεις και να εξασφαλίζει για τον κάθε πολίτη τις ευκαιρίες που δικαιούται», είπε ο κ. Νεοφύτου και πρόσθεσε ότι ένα κράτος - επιχειρηματίας δεν είναι μέσα στα «θέλω» του ΔΗΣΥ.
«Μπορεί να επιλέγουμε πάντα τον δύσκολο δρόμο, γιατί έτσι γνωρίζουμε ότι θα φέρουμε και το εθνικό αποτέλεσμα», είπε απευθυνόμενος στην αντιπολίτευση.
«Στρατηγική επιδίωξη είναι να συνεχιστεί η μακροοικονομική, δημοσιονομική και χρηματοπιστωτική σταθερότητα και η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της οικονομία,ς με γνώμονα τη βιώσιμη ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή», είπε, προσθέτοντας ότι πρέπει να εδραιωθούν συνθήκες αειφόρου ευημερίας, να επιτευχθεί εξωστρέφεια και το να καταστεί η χώρα πυλώνας οικονομικής συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Τέλος, κάλεσε το σύνολο των βουλευτών να ψηφίσει μια σειρά εκσυγχρονιστικών και μεταρρυθμιστικών νομοσχεδίων και να μην κωλυσιεργούν.
Άντρος: Είμαστε απογοητευμένοι από τον προϋπολογισμό
Απογοητευμένος από το περιεχόμενο και τις κατευθύνσεις του υπό συζήτηση προϋπολογισμού, εμφανίστηκε ενώπιον της Ολομέλειας ο ΓΓ του ΑΚΕΛ Άντρος Κυπριανού, αφού, όπως είπε, αυτός δεν θέτει τέλος στη μνημονιακή εποχή, αλλά την παρατείνει επ’ αόριστον, διαψεύδοντας έτσι με τον πιο λυπηρό τρόπο τις θριαμβολογίες της Κυβέρνησης ότι «μπήκαμε σε μεταμνημονιακή εποχή».
Όπως ανέφερε, έξοδος από την κρίση δεν σημαίνει μόνο να μεγαλώνει ξανά η οικονομία, αλλά να βελτιώνεται το βιοτικό επίπεδο για το σύνολο της κοινωνίας, να δημιουργούνται θέσεις εργασίας με δικαιώματα που να εξασφαλίζουν επαρκές εισόδημα για τους εργαζόμενους, ποιοτική δημόσια υγεία, παιδεία και μέριμνα και στήριξη των ευάλωτων στρωμάτων του πληθυσμού.
Ο ΓΓ του ΑΚΕΛ έκανε λόγο για εργασιακό μεσαίωνα, μίλησε για συνεχή μείωση των μισθών, εργασία με κουτσουρεμένα δικαιώματα, απορυθμισμένα ωράρια και ένταση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων. Πρόσθεσε ότι η Κύπρος κατέχει θλιβερά πρωτεία στα ποσοστά υποαπασχολούμενων ατόμων.
«Το βιοτικό επίπεδο στη χώρα έχει μειωθεί τόσο, που αν σήμερα μετρούσαμε τη φτώχεια με βάση τα οικονομικά δεδομένα του 2008, το ποσοστό φτώχειας θα ήταν υπερδιπλάσιο. Αυτό είναι το success story της Κυβέρνησης∙ η μαζική φτωχοποίηση του λαού!!!», ανέφερε.
Αναφέροντας ότι το ΑΚΕΛ δεν αρνείται την ανάγκη δημοσιονομικής εξυγίανσης, ούτε πως ο προς ψήφιση προϋπολογισμός αντανακλά μια σαφώς βελτιωμένη κατάσταση, είπε ότι το ΑΚΕΛ θεωρεί ότι ο προϋπολογισμός αυτός δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες της κυπριακής κοινωνίας.
Ανέφερε, παράλληλα, ότι η Κύπρος έχει ανάγκη για ενισχυμένες αναπτυξιακές δαπάνες από το κράτος, ιδιαίτερα μετά το κούρεμα των δαπανών της τελευταίας τριετίας.
Ο ΓΓ ανέφερε επίσης ότι η μείωση των ελλειμμάτων που επιτρέπει τον ισοσκελισμό του προϋπολογισμού επιτυγχάνεται μέσα από πρωτογενή πλεονάσματα που αφαιρούν πόρους από την ανάπτυξη και κεκτημένα από τις πιο ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού.
«Υπερηφανεύεται, σήμερα, η κυβέρνηση ότι καταργεί τις έκτακτες εισφορές από τον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, ότι καταργεί τους φόρους της ακίνητης περιουσίας, ότι παραχωρεί τις προσαυξήσεις στο δημόσιο, χωρίς να κατανοεί ότι ακόμα κι αν δεν συνέβαλαν στην αύξηση των κοινωνικών ανισοτήτων, οι φορολογικές ελαφρύνσεις από μόνες τους δεν μπορούν να συμβάλουν στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και των υπηρεσιών».
Είπε επίσης ότι με έργα που δεν ωφελούν το κοινωνικό σύνολο, αλλά ενισχύουν απλώς ορισμένες προνομιούχες κοινωνικές ομάδες δε γίνονται μεταρρυθμιστικές τομές, ούτε δημιουργούνται προϋποθέσεις ανάκαμψης με στρατηγικό και χρονικό βάθος.
Ακόμα, ανέφερε ότι χωρίς μεταρρυθμίσεις σε στρατηγικούς τομείς, όπως είναι το ΓεΣΥ, δεν εκσυγχρονίζεται το κράτος, ούτε ενισχύεται η οικονομία.
«Με τον τραπεζικό τομέα να περιορίζεται στη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, η προοπτική επανεκκίνησης της πραγματικής οικονομίας χάνεται από τον ορίζοντα και των επιχειρήσεων και των νέων επιχειρηματιών», ανέφερε.
Νικόλας: Επιλέξαμε τη σταθερότητα και ψηφίζουμε
Αναγνωρίζουμε πως η κατάσταση της κυπριακής οικονομίας είναι πολύ διαφορετική από αυτήν που ήταν πριν από τρία χρόνια, δηλαδή, στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος, κατά την ομιλία του για τον προϋπολογισμό του 2017, σημείωσε ότι κάποιοι τομείς της Οικονομίας είναι βελτιωμένοι, με τις προβλέψεις να είναι ενθαρρυντικές.
«Αναλογιζόμενοι την ευθύνη έναντι στον τόπο και τον λαό μας, αναλάβαμε το πολιτικό κόστος και με την υπεύθυνη στάση μας θεωρούμε πως έχουμε συμβάλει καθοριστικά στις προσπάθειες ανάκτησης της χαμένης εμπιστοσύνης της Κυπριακής οικονομίας», είπε, προσθέτοντας ότι το ΔΗΚΟ επέλεξε να μην κρυφτεί πίσω από άλλους, ως κόμμα της αντιπολίτευσης.
Ο κ. Παπαδόπουλος τάχθηκε ενάντια στις πολιτικές λαϊκισμού και ευθυνοφοβίας που οδήγησαν τη χώρα στα πρόθυρα της χρεωκοπίας τον Μάρτιο του 2013, θεωρώντας ότι η πολιτική του εξορθολογισμού των δημοσίων οικονομικών πρέπει να συνεχιστεί.
«Από την άλλη όμως, δεν συμφωνούμε με την ωραιοποιημένη εικόνα της κυπριακής οικονομίας που προβάλλει καθημερινά η Κυβέρνηση. Εμείς δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τα τεράστια εγγενή διαρθρωτικά προβλήματα που εξακολουθούν δυστυχώς σήμερα να ταλανίζουν την κυπριακή οικονομία. Αυτά τα προβλήματα έχουν να κάνουν με βαθύτερες διαρθρωτικές ανισότητες», πρόσθεσε.
Αφού έκανε αναδρομή στα τραγικά γεγονότα του 2013 και τις λανθασμένες αποφάσεις της τριετίας 2011-2013, καθώς και στις συνέπειές τους, ο κ. Παπαδόπουλος ανέφερε ότι παρά το βαρύ τίμημα, η Κύπρος δεν έχει καταφέρει να ξεπεράσει τους κινδύνους.
«Το Δημοκρατικό Κόμμα είχε προειδοποιήσει πως οι μαύρες τρύπες της κυπριακής οικονομίας του 2013 δεν πρόκειται να καλυφθούν εύκολα και ότι δυστυχώς, δεν πρόκειται να ορθοποδήσει η οικονομίας μας εύκολα, αν δεν αντιμετωπίσουμε πρώτα στη ρίζα τους τις γενεσιουργές αιτίες αυτών των προβλημάτων», πρόσθεσε
Επιπλέον, έκανε αναφορά στην επιστολή της Κομισιόν και τους φόβους για μη συμμόρφωση του προϋπολογισμού με τους στόχους του δημοσιονομικού πλαισίου, λέγοντας ότι «εξακολουθούμε λοιπόν να πιστεύουμε πως δεν υπάρχει σχέδιο για την οικονομία από την παρούσα Κυβέρνηση.
Τέλος, αφού επανέλαβε το τρίπτυχο των προτάσεών του για την ανάκαμψη της οικονομίας, ο κ. Παπαδόπουλος κατέληξε ότι, παρά τις επιφυλάξεις του, το ΔΗΚΟ θα υπερψηφίσει τον προϋπολογισμό.
Σιζόπουλος: Το μνημόνιο δεν τελείωσε
Τις ιδιαίτερα μεγάλες κοινωνικές επιπτώσεις, παρά τη βελτίωση των δεικτών της οικονομίας, προέταξε στην ομιλία του ο Πρόεδρος της ΕΔΕΚ Μαρίνος Σιζόπουλος.
Ο κ. Σιζόπυλος ανέφερε ότι ακόμα δεν έχουν αρθεί οι μεγάλες κοινωνικές επιπτώσεις οι οποίες έχουν πλήξει ιδιαίτερα τα μικρομεσαία στρώματα του λαού.
«Αναμφίβολα, για αυτή την κατάσταση, φέρει σημαντική ευθύνη και ο τραπεζικός τομέας, ο οποίος επί σειρά ετών λειτούργησε με ασυδοσία υπό την κάλυψη ή και την ανοχή των εποπτικών αρχών - πολιτικών και διοικητικών», είπε.
Αναφορικά με την έξοδο της Κύπρου από το μνημόνιο, ο κ. Σιζόπουλος ανέφερε ότι επί της ουσίας τον περασμένο Μάρτιο δεν υπήρξε έξοδος από το Μνημόνιο, απλά ολοκλήρωση της προσαρμογής «ή καλύτερα την υποταγή στους μνημονιακούς όρους, όπως τους επέβαλε η Τρόικα με αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου και νομοθετικές ρυθμίσεις».
Επίσης, εξέφρασε την άποψη ότι η έξοδος από το Μνημόνιο θα πραγματοποιηθεί όταν θα έχουν αποκατασταθεί πλήρως οι οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις στον λαό και αποπληρωθούν τα χρέη τα οποία έχουν προκύψει.
Επιπλέον, ανέφερε ότι τα στοιχεία δείχνουν ότι η οικονομία δεν είναι τόσο ισχυροποιημένη όσο εμφανίζεται, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι η διατύπωση αυτών των απόψεων δεν αποσκοπεί στον μηδενισμό της όποιας θετικής προσπάθειας της κυβέρνησης στον τομέα της οικονομίας, αλλά στο να αποφευχθεί η επανάπαυση, στοιχείο ιδιαίτερα επικίνδυνο και για το οποίο στο παρελθόν υπήρξε κόστος.
«Ο κρατικός προϋπολογισμός του 2017 ουσιαστικά καλείται να αντιμετωπίσει περαιτέρω τις σοβαρές επιπτώσεις που έχουν προκύψει ως αποτέλεσμα της πρωτοφανούς οικονομικής κρίσης που έπληξε την πατρίδα μας και σταδιακά να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για ανάκαμψη», είπε.
Τέλος, αφού κατέθεσε τις προτάσεις της ΕΔΕΚ για τους τομείς της οικονομίας, δήλωσε ότι το κόμμα του δεν πρόκειται να ψηφίσει τον προϋπολογισμό.
Λιλλήκας: Καθόλου έργο, πολλή αλχημεία
«Μπορεί αυτή η Κυβέρνηση να είναι ανίκανη να παράξει έργα, αλλά είναι ικανότατη στην επικοινωνιακή αλχημεία», ανέφερε ο κ. Λιλλήκας κατά την ομιλία του για τον προϋπολογισμό.
Όπως είπε, «αντί να παραδεχθεί πως με το κούρεμα των καταθέσεων οδήγησε την οικονομία σε ύφεση και τις επιχειρήσεις σε μη βιώσιμη κατάσταση, περηφανεύεται ότι πέτυχε, ξένες εταιρείες να εξαγοράζουν σε εξευτελιστικές τιμές χρεοκοπημένα ξενοδοχεία και εμπορικές εταιρείες. Πιστεύω ειλικρινά ότι δικαιωματικά η Κυβέρνηση Αναστασιάδη παίρνει Νόμπελ οικονομικής αλχημείας».
Κλιμακώνοντας τη ρητορική του απέναντι στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο κ. Λιλλήκας είπε ότι η Κυβέρνηση Αναστασιάδη έκλεψε τα λεφτά των πολιτών και των εταιρειών για ανακεφαλαιοποίηση της Λαϊκής Τράπεζας και δια μαγείας την κράτησε ζωντανή αλλά αόρατη και με τους υπαλλήλους της στην ανεργία.
Διερωτήθηκε, δε, πόσες νέες θέσεις εργασίας προβλέπεται να δημιουργηθούν μέσα από τους προϋπολογισμούς του 2017 στον ιδιωτικό και όχι στον δημόσιο τομέα, ποια αναπτυξιακά έργα ή ουσιαστικά κίνητρα περιέχει αυτός ο προϋπολογισμός για να αναπτερωθούν οι ελπίδες των νέων.
Επίσης, διερωτήθηκε, τι έκανε η Κυβέρνηση για να αντλήσει ευρωπαϊκά κονδύλια, καθώς η Κύπρος είναι η μόνη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δεν πήρε μέχρι σήμερα ούτε ένα ευρώ από το πακέτο Γιούγκερ των εκατοντάδων δισεκατομμυρίων.
Αναφερόμενος στη μεταρρύθμιση της Υγείας και το ΓεΣΥ, ο κ. Λιλλήκας τη χαρακτήρισε ως «την πιο σοβαρή μεταρρύθμιση», εκφράζοντας ωστόσο την άποψη ότι αυτή συνεχίζει να δέχεται κτυπήματα υπόσκαψης από τον Υπουργό Οικονομικών και το Κυβερνών κόμμα του ΔΗΣΥ.
Τέλος, αφού εξέφρασε τις απόψεις του και για άλλα σημαντικά θέματα, ο κ. Λιλλήκας δήλωσε ότι η Συμμαχία Πολιτών θα καταψηφίσει τον κρατικό προϋπολογισμό του 2017.
Περδίκης: Άλλο οι δείκτες, άλλο οι αριθμοί
«Πρέπει να απεγκλωβιστούμε από το κυνήγι των αριθμών και των δεικτών. Δεν συμφωνούμε με την άποψη ότι πρέπει να επιβάλλονται αιματηρές θυσίες, που μπορεί ακόμα και να προκαλέσουν μόνιμες αναπηρίες στην κοινωνική συνοχή, στην ποιότητα ζωής και στο περιβάλλον, προκειμένου να βελτιωθούν οι δείκτες της οικονομίας, γεγονός που υποτίθεται ότι προσελκύει επενδύσεις που στη συνέχεια θα φέρουν τάχα θέσεις εργασίας και ευημερία».
Αυτό δήλωσε κατά την ομιλία του ο Πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων - Συνεργασία Πολιτών Γιώργος Περδίκης. Όπως είπε, οι δείκτες δεν λένε όλη την αλήθεια «και συνήθως δεν λένε τις άβολες αλήθειες».
Όπως επεσήμανε, στον προϋπολογισμό για το 2017, παρατηρείται η συνέχιση της μείωσης των κοινωνικών παροχών λόγω στόχευσης των επιδομάτων, ενώ την ίδια ώρα απορρίπτεται κάθε ιδέα για συνέχιση των στοχευμένων αποκοπών από τους υψηλούς μισθούς της κρατικής υπηρεσίας, του ευρύτερου δημόσιου τομέα καθώς και οι δαπάνες του προϋπολογισμού για τις κοινωνικές παροχές.
«Από την άλλη, δυστυχώς εντοπίζουμε ακόμα σπατάλες και μη δικαιολογημένες δαπάνες, αδικαιολόγητα προσωπικά επιδόματα αξιωματούχων και ύποπτες χρηματοδοτήσεις έργων ή υπηρεσιών. Για ακόμη μία φορά, οι Οικολόγοι ζητούν τον περιορισμό των προκλητικών επιδομάτων που έχουν αξιωματούχοι αυτής της χώρας σε περίοδο οικονομικής κρίσης και ισχνών αγελάδων», πρόσθεσε.
Ο κ. Περδίκης, αφού έκανε αναφορά στους δείκτες, στις δαπάνες, στον «λανθασμένο» χειρισμό των ζητημάτων, ανέφερε ότι η Κυβέρνηση κανονικά θα έπρεπε να δίνει ελπίδα και νέα κατεύθυνση μέσω του προϋπολογισμού, πράγμα που δεν γίνεται.
Θα θέλαμε η Κυβέρνηση «να επενδύσει στην επανεκκίνηση της οικονομίας μας, βασιζόμενη εξίσου στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα, δηλαδή τη γεωργία, την κτηνοτροφία, την αλιεία, τη βιοτεχνία, την εναλλακτική παραγωγή ενέργειας και όχι μόνο στον τριτογενή τομέα των υπηρεσιών και των τραπεζών», είπε.
Τέλος, κατέληξε ότι το κόμμα του δεν μπορεί να ψηφίσει τον εν λόγω προϋπολογισμό.
Χρίστου: Ψηφίζουμε μόνο τον προϋπολογισμό της Άμυνας