Μεγάλο τέμενος στο μοναστήρι του Αποστόλου Ανδρέα, στην κατεχόμενη χερσόνησο της Καρπασίας, θέλουν να κτίσουν οι Τούρκοι. Διαστρεβλώνοντας ιστορικές πηγές και επικαλούμενοι ότι στο σημείο όπου βρίσκεται το Μοναστήρι σκοτώθηκε συνοδός του «Προφήτη» Μωάμεθ, «επιστήμονες» στα κατεχόμενα επαναφέρουν τη δημιουργία τεμένους για να τιμήσουν, όπως ισχυρίζονται, το εν λόγω πρόσωπο.
Δεν είναι πάντως η πρώτη φορά που κύκλοι των κατεχομένων επιδιώκουν την αλλοίωση του ιστορικού και φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής. Πριν από δέκα περίπου χρόνια, το θέμα της ανέγερσης μουσουλμανικού τεμένους είχε τεθεί στο προσκήνιο, αλλά η κατασκευή δεν προχώρησε, χωρίς όμως ποτέ να εγκαταλειφθεί η «ιδέα».
«Έχω δει φωτογραφία του σχεδίου, πρόκειται για ένα τεράστιο τέμενος με έξι μιναρέδες. Αν τελικά γίνει κάτι τέτοιο, θα πρόκειται για πραγματική καταπάτηση και βιασμό του χώρου και της ιστορίας», σχολιάζει στη «Σημερινή» ο πρόεδρος της Βυζαντινολογικής Εταιρείας Κύπρου, κ. Ανδρέας Φούλιας. Πάντως, το ιστορικό μας μοναστήρι είναι μόνο ένα από τα εκατοντάδες μνημεία στα κατεχόμενα που απειλούνται με ολοσχερή κατάρρευση, αν και για μερικά εξ αυτών δεν υπάρχει πλέον η δυνατότητα συντήρησης.
Σε οριακή κατάσταση βρίσκονται η ιστορική εκκλησία της Αγίας Παρασκευής του 16ου αι. και ο Άγιος Παντελεήμονας στην Αμμόχωστο, ο Άγιος Γεώργιος του Φαράγγου του 12ου αι., ο ναός των Αγίων Σεργίου και Βάκχου στη Νέτα της Καρπασίας, ο Άγιος Γεώργιος ο Ρηγάτης, ο Άγιος Βασίλειος στο Καράκουμι, ο ναός της Παναγίας στο παλαιό κοιμητήριο της Μόρφου, η Παναγία η Μελανδρίνα στην Κερύνεια και πάμπολλα άλλα. Την ίδια ώρα οι πληροφορίες για τα δεκάδες μνημεία που βρίσκονται σε «στρατιωτικές ζώνες» είναι από ανύπαρκτες ως ελάχιστες και εκφράζονται φόβοι για ολοκληρωτική καταστροφή τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η μετατροπή ιστορικού ναού σε… αποθήκη πυρομαχικών.
Το μέγεθος της πολιτιστικής καταστροφής είναι ασύλληπτο και η λογική της «απόλυτης ισορροπίας» της δικοινοτικής επιτροπής, «η συντήρηση, δηλαδή, ενός χριστιανικού μνημείου έναντι ενός μουσουλμανικού, ενός στις ελεύθερες περιοχές και ενός στις κατεχόμενες», δεν είναι καθόλου βοηθητική. Κληρονομιά αιώνων βρίσκεται στο έλεος του χρόνου, της εγκατάλειψης, των αρχαιοκάπηλων και της Κατοχής.
Φωτογραφίες – ντοκουμέντο και αποκλειστικές πληροφορίες μόνο στη «Σημερινή»
