Η Διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (ΚΤΚ) Χρυστάλλα Γιωρκάτζη προειδοποίησε σήμερα ότι δεν πρέπει να υπάρξει εφησυχασμός στη διαχείριση των δημοσίων οικονομικών λόγω της βελτίωσης των δημοσιονομικών συνθηκών και δη της αύξησης των δημοσίων εσόδων.

 

Οι προειδοποιήσεις της Διοικήτριας της ΚΤΚ έρχονται καθώς το κυβερνών κόμμα μαζί με το ΔΗΚΟ, σε συνεργασία με τη Κυβέρνηση, επεξεργάζονται πακέτο μέτρων για παροχή κινήτρων σε συνεπείς δανειολήπτες, παραχώρηση αυξήσεων σε χαμηλοσυνταξιούχους και μείωση φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα, συνολικού ύψους €100 εκατομμυρίων περίπου.

 

«Οι θετικές εξελίξεις στα δημόσια έσοδα δεν πρέπει να οδηγήσουν σε εφησυχασμό και αλόγιστες αυξήσεις στις κρατικές δαπάνες. Το δημόσιο χρέος εξακολουθεί να είναι πολύ ψηλό», ανέφερε η κ. Γιωρκάτζη μιλώντας ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών στο πλαίσιο της συζήτησης για τον κρατικό προϋπολογισμό του 2019.

 

Αναγνώρισε ότι το δημόσιο χρέος ακολουθεί πτωτική πορεία παρά την επιδείνωση που επήλθε λόγω των ομολόγων που εξέδωσε η κυβέρνηση για υποβοήθηση της συναλλαγής απορρόφησης του καλού Συνεργατισμού από την Ελληνική Τράπεζα, για να προσθέσει όμως ότι «σημαντικό ρόλο σε αυτή τη μείωση έχουν οι ισχυροί ρυθμοί οικονομικής μεγέθυνσης, καθώς και τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, τα οποία πρέπει οπωσδήποτε να διατηρηθούν».

 

Χρονιά σταθμός το 2018 για μείωση ΜΕΧ

 

Στην ομιλία της, η κ. Γιωρκάτζη είπε πως το 2018 ήταν χρονιά σταθμός τόσο για την μείωση των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων (ΜΕΧ) όσο και για τη «σημαντική ενοποίηση» του κυπριακού τραπεζικού τομέα, λόγω της απορρόφησης του καλού Συνεργατισμού από την Ελληνική Τράπεζα και της απορρόφησης της USB Bank από την Astrobank.

 

Για τις ΜΕΧ, η κ. Γιωρκάτζη αναφέρθηκε στην πώληση πακέτου ΜΕΧ €144 εκατομμυρίων από την Ελληνική στην Β2Kapital, στην αφαίρεση ενός όγκου ΜΕΧ €6,8 δισεκατομμυρίων της πρώην Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας, η οποία μεταφέρθηκε σε φορέα διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων, καθώς και στην πώληση πακέτου ΜΕΧ €2,8 δις από την Τράπεζα Κύπρου, μια διαδικασία που αναμένεται να ολοκληρωθεί περί τα τέλη του έτους.

 

«Οι πιο πάνω συναλλαγές απομακρύνουν τις ΜΕΧ από τα τραπεζικά ιδρύματα, βελτιώνοντας την ποιότητα του ενεργητικού τους και ενισχύοντας παράλληλα τη εμπιστοσύνη των επενδυτών και των καταθετών», είπε η κ. Γιωρκάτζη, για να προσθέσει ωστόσο: «Παρά την πρόοδο που σημειώνεται και η οποία θα μειώσει το ποσοστό των ΜΕΧ κάτω από το 30%, είμαστε ακόμη πολύ μακριά από τα ευρωπαϊκά επίπεδα, που κυμαίνονται κατά μέσο όρο στο 3,6%».

 

Σημείωσε εξάλλου, πως μπορεί oι ΜΕΧ να φεύγουν από τους ισολογισμούς των τραπεζών, παραμένουν ωστόσο στην πραγματική οικονομία και επιμετρώνται στο ιδιωτικό χρέος το οποίο – εξαιρουμένων των δανείων των οντοτήτων ειδικού σκοπού για την ναυτιλία ύψους 77% του ΑΕΠ -  ανέρχεται στο 220% του ΑΕΠ.

 

Η κ. Γιωρκάτζη αναγνώρισε ότι σε προηγούμενες παρουσιάσεις στη Βουλή είχε εκτιμήσει ότι οι ΜΕΧ θα χρειαστούν πέντε χρόνια για να υποχωρήσουν σε αποδεκτά επίπεδα.

 

«Τελικά με οδηγούς που εξέδωσε και η ΕΚΤ φαίνεται ότι θα χρειαστείς τουλάχιστον δέκα χρόνια για να λύσεις το πρόβλημα των ΜΕΧ», είπε.

 

Επιφυλάξεις για ΕΣΤΙΑ και για «ΕΣΤΙΑ 2»

 

Για το σχέδιο ΕΣΤΙΑ, που αφορά επιδότηση της δόσης για δανειολήπτες που έχουν μη εξυπηρετούμενο δάνειο με εξασφάλιση κύρια κατοικία αξίας μέχρι €350.000, η κ. Γιωρκάτζη είπε πως η ΚΤΚ διατηρεί τις επιφυλάξεις της, που εστιάζονται κυρίως στην ενδεχόμενη δημιουργία ηθικού κινδύνου, ο οποίος δυνητικά μπορεί να εκφραστεί μέσω εσκεμμένων αθετήσεων από δανειολήπτες που εξυπηρετούν τα δάνειά τους, οι οποίοι προσδοκούν σε τυχόν μελλοντική βοήθεια από το κράτος, ή γιατί θεωρούν ότι το εν λόγω σχέδιο άδικο, καθώς επιδοτεί στρατηγικούς κακοπληρωτές».

 

«Οι στόχοι του σχεδίου δεν φαίνεται να επιτυγχάνονται πλήρως αφού τα κριτήρια επιλεξιμότητας δεν αναφέρονται σε πραγματικά ευάλωτες ομάδες», είπε.

 

Παράλληλα, η κ. Γιωρκάτζη αναφέρθηκε στις ιδέες που εκφράζονται για την εκπόνηση σχεδίου για στήριξη των συνεπών δανειοληπτών, λέγοντας ότι η ΚΤΚ δεν είναι ενήμερη, σημειώνοντας ωστόσο πως «αυτό μας ανησυχεί λίγο για την χρηματοπιστωτική σταθερότητα, επειδή δεν κατεβαίνουν από τον ουρανό τα χρήματα, κάποιος πρέπει να πληρώνει».

 

Eξάλλου, η κ. Γιωρκάτζη είπε πως ύστερα από έρευνα που διενήργησε το Τμήμα Ερευνών της ΚΤΚ, «φάνηκε ότι οι στρατηγικοί κακοπληρωτές δεν είναι σε τέτοιο μεγάλο βαθμό όπως υπολογίζαμε».

 

Ωστόσο δεν έδωσε ποσοστά για το ύψος των στρατηγικών κακοπληρωτών.

 

Νομικό πρόβλημα με ΚΕΔΙΠΕΣ – ΣΕΔΙΠΕΣ

 

Απαντώντας σε ερωτήσεις σε σχέση με τη διάδοχο οντότητα της ΣΚΤ, την Συνεργατική Εταιρεία Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων (ΣΕΔΙΠΕΣ) και την θυγατρική της ΚΕΔΙΠΕΣ, που ανάλαβε τη διαχείριση των ΜΕΧ της πρώην ΣΚΤ, η κ. Γιωρκάτζη είπε πως «πρέπει να ομολογήσω ότι το Υπουργείο Οικονομικών προσπαθεί μαζί μας να επιλύσουμε αυτό το πρόβλημα».

 

«Έχει πρόβλημα νομικό το πώς θα δημιουργηθεί και θα το λύσουμε διότι είμαστε ανεξάρτητος οργανισμός αλλά είμαστε μέρος της κοινωνίας», είπε.

 

Προσοχή στο έλεγχο από την Moneyval

 

Παράλληλα, αναφέρθηκε στον έλεγχο από την Επιτροπή Moneyval  του Συμβουλίου της Ευρώπης για τις διαδικασίες κατά του ξεπλύματος χρήματος, που έχει ήδη αρχίσει, λέγοντας πως ένα κακό αποτέλεσμα αξιολόγησης θα έχει «πολλαπλές επιπτώσεις, εφόσον οι διάφοροι επενδυτές και εμπορικοί εταίροι όσο και οι διεθνείς ανταποκρίτριες τράπεζες (εκτελούν τις συναλλαγές των κυπριακών τραπεζών σε δολάριο) λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τους κινδύνους ξεπλύματος παράνομου χρήματος που εντοπίζονται από τέτοιες αξιολογήσεις».

 

«Έχω την πεποίθηση ότι ο τραπεζικός τομέας έχει κάνει σοβαρά βήματα τα τελευταία χρόνια στη καλλιέργεια της κουλτούρας εκείνης που απορρίπτει την πρόσβαση παράνομων στοιχείων στα τραπεζικά προϊόντα που προσφέρονται», είπε.

 

Αναφορικά με το πρόγραμμα παραχώρησης υπηκοότητας σε ξένους, η κ. Γιωρκάτζη είπε πως η ΚΤΚ υποστηρίζει τον καθορισμό ενός πλαισίου αξιολόγησης των αιτήσεων το οποίο θα αποτρέπει πρόσωπα με αρνητικές πληροφορίες εις βάρος τους να επιχειρούν να αποκτήσουν κυπριακή υπηκοότητα.

 

Σε ερώτηση για τις αναφορές του Ρώσου Πρέσβη για φυγή ρωσικών κεφαλαίων από την Κύπρο, η κ. Γιωρκάτζη είπε πως έφυγαν καταθέσεις όχι στον βαθμό που μιλούσε ο Ρώσος Πρέσβης «και ήταν καταθέσεις που έφυγαν προηγουμένως δεν ήταν καταθέσεις που έχουν φύγει τώρα λόγω κάποιων αποφάσεων».

 

Σε δηλώσεις μετά το πέρας της συνεδρίας, ο Προεδρεύων της Επιτροπής, Μάριος Μαυρίδης, είπε πως η Διοικήτρια της ΚΤΚ έδωσε μια θετική εικόνα για την κυπριακή οικονομία, μίλησε για το υψηλό δημόσιο χρέος και ότι δεν υπάρχουν σοβαρές επιπτώσεις αλλά αντίθετα ευκαιρίες που καλείται να αξιοποιήσει η Κύπρος.

 

Το ΑΚΕΛ δια του εκπροσώπου Τύπου του, Στέφανου Στεφάνου έστρεψε τα πυρά του προς την κυβέρνηση μετά και τις αναφορές της κ. Γιωρκάτζη για το σχέδιο «ΕΣΤΙΑ».

 

«Αυτοί που πλήγηκαν από την κρίση, δεν καλύπτονται. Το περιλάλητο ΕΣΤΙΑ δεν καλύπτει τους ευάλωτους δανειολήπτες», ανέφερε σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρία, προσθέτοντας ότι η αναφορά της κ. Γιωρκάτζη για τα νομικά προβλήματα της ΣΕΔΙΠΕΣ και ΚΕΔΙΠΕΣ «αυτή είναι μια τρομακτική αποκάλυψη την οποία η κυβέρνηση απέκρυψε από τη Βουλή».

 

Εξάλλου, η Έλενα Λυμπουρή, κοινοβουλευτική συνεργάτιδα της ΕΔΕΚ, είπε πως τα όσα ανέφερε η κ. Γιωρκάτζη για το σχέδιο «ΕΣΤΙΑ» ενισχύουν τις ανησυχίες του κόμματος ότι με το σχέδιο δεν στηρίζονται όσοι χρειάζονται την στήριξη του κράτους.

Γι’ αυτό, είπε, «αποφασίσαμε ως ΕΔΕΚ να σταυρώσουμε το κονδύλι αυτό για να αναγκαστεί η κυβέρνηση να παρουσιάσει βελτιωμένο σχέδιο».