Ιδιαίτερη η σημερινή μέρα για την εκκλησία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στο κατεχόμενο Λευκόνοικο με την παράδοση του ανακαινισμένου ναού στην Τεχνική Επιτροπή Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Πρόσφυγες κάτοικοι της κωμόπολης μαζί με την Δήμαρχό τους Ζήνα Λυσάνδρου – Παναγίδη και τον Μητροπολίτη Κωνσταντίας Βασίλειο, καθώς και Τουρκοκύπριοι γιόρτασαν την αναστήλωση της εκκλησίας, έργο που ανέλαβε η Τεχνική Επιτροπή για την Πολιτιστική Κληρονομιά και που χρηματοδοτήθηκε εξ’ολοκλήρου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η αναστήλωση στοίχισε 430 χιλιάδες ευρώ.
Στην ομιλία του, ο Τουρκοκύπριος συμπρόεδρος της Επιτροπής, Αλί Τουντζάι, είπε η πολιτιστική κληρονομιά και οι διαφορετικές κουλτούρες δεν θα έπρεπε να αποτελούν πλέον παράγοντες που προκαλούν διαμάχη, αλλά παράγοντες που συμβάλλουν στη συνεργασία, την ειρήνη και την ευημερία των δύο κοινοτήτων. Τόνισε την ανάγκη να εξαλειφθούν όλα τα εμπόδια και οι περιορισμοί που αφορούν την πολιτιστική κληρονομιά, έτσι ώστε να διασφαλίσουμε ότι η πολιτιστική κληρονομιά δεν θα αποτελεί πλέον πρόβλημα για την Κύπρο.
Ο κ. Τουντζάι είπε ότι η Τεχνική Επιτροπή για την Πολιτιστική Κληρονομιά «μας έμαθε πως μόνο όταν εργαζόμαστε και παράγουμε μαζί είμαστε αποτελεσματικοί». "Έχει έρθει πια η ώρα για εμάς, ως Τουρκοκυπρίους και Ελληνοκύπριους να συμφιλιωθούμε με τα ιστορικά μνημεία του τόπου αυτού», είπε, προσθέτοντας ότι «το εξαιρετικό αυτό μνημείο δεν είναι πλέον κληρονομιά μόνο των Ε/Κ αλλά και των Τ/Κ που ζουν σε αυτό το όμορφο χωριό».
Πριν από την αναστήλωση, ανέφερε ο Ε/κ συμπρόεδρος της Επιτροπής, Τάκης Χατζηδημητρίου, "αυτό το μεγαλόπρεπο κτίσμα καλαίσθητο κι επιβλητικό», ήταν έρημο κι εγκαταλειμμένο. Στη στέγη του φύτρωσαν συκιές, φάνηκαν ρωγμές στους τοίχους, γέμισε με περιστέρια η εκκλησία και ο Αρχάγγελος από το νότιο της τοίχο να παρακολουθεί με πολλή θλίψη τη φθορά…»
Χαρακτήρισε τη σημερινή μέρα για όλους «εξαιρετική», σημειώνοντας ότι η εκκλησία του Αρχάγγελου Μιχαήλ, που συγκεντρώνει την ιστορία αιώνων, πολλών ανθρώπων και πολιτισμών, διασώζεται από την καταστροφή. «Η συντήρηση του ναού είναι έργο σύμπραξης, συνεργασίας και κατανόησης Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Συνεργασίας που επεκτάθηκε πέραν της Τεχνικής Επιτροπής κι αγκάλιασε όλους τους ανθρώπους. Συγκίνησε τους Λευκονοιτζιάτες και αγαπήθηκε από τους Τουρκοκύπριους», είπε, ενώ συγκεκριμένο άτομο την φρόντιζε κατά καιρούς και κτυπούσε και την καμπάνα της.
Εξέφρασε ευχαριστίες και ευγνωμοσύνη προς την ΕΕ, το UNDP-PFF, την Tiziana Zennaro και το συνεργάτη της, Ali Caglar που εργάστηκαν άοκνα για την υλοποίηση των σχεδίων και των αποφάσεών της επιτροπής καθώς και τον αρχιτέκτονα, Διομήδη Μυριανθέα, τον εργολάβο Γιακούπ και τον συντηρητή Παπακυριάκο.
Δια μέσου των μνημείων, είπε ο κ. Χατζηδημητρίου, «ανακαλύπτουμε ξανά τους εαυτούς μας και την Κύπρο. Στιγμές, όμως, σαν και αυτή μας δίνουν τη δυνατότητα και την ευκαιρία να στοχαστούμε το νόημα της αυριανής Κύπρου, που βρίσκεται στον αλληλοσεβασμό και στην πολυπολιτισμικότητα. Ένα όραμα για μια νέα ευκαιρία στην ιστορία. Να κατανοήσουμε ότι κανένας μας δεν μπορεί να ζήσει μόνος στο νησί μας . Έχουμε ανάγκη ο ένας τον άλλο. Και μόνο όταν είμαστε όλοι μαζί νιώθουμε πληρότητα».
Έχουμε πια κατανοήσει, συνέχισε, «ότι ο δρόμος της ειρήνης και της συμφιλίωσης είναι μακρύς και δύσκολος, όμως είναι ο μόνος που σώζει ζωές και προστατεύει τα μνημεία.»
Ο Επικεφαλής της Μονάδας Υποστήριξης Διακανονισμού Κύπρου στην Υπηρεσία Υποστήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Kjartan Bjornsson, χαρακτήρισε το έργο ξεχωριστό, σημειώνοντας ότι ήταν ένα από τα πρώτα έργα που επιλέχθηκε από την Επιτροπή, πράγμα που καθιστά τη σημερινή ημέρα ένα πραγματικό ορόσημο και σημαδεύει την ευόδωση της σκληρής δουλειάς και των προσπαθειών πολλών ανθρώπων για πολλούς μήνες.
Είπε ότι εντυπωσιάστηκε γιατί βλέπει τόσους Κυπρίους να γιορτάζουν μαζί την κοινή τους ιστορία και κληρονομιά, πράγμα που δείχνει ότι ενώ τα γεγονότα στην ιστορία μας μπορεί μερικές φορές να προκαλούν διαίρεση, «μια κοινή ιστορία ενώνει ουσιαστικά και μπορεί να αποτελέσει τη βάση στην οποία μπορούμε όλοι μαζί να οικοδομήσουμε ένα καλύτερο μέλλον για όλους».
Επαίνεσε την Τεχνική Επιτροπή για την Πολιτιστική Κληρονομιά και όλους όσους συνέβαλαν στο έργο, σημειώνοντας ότι η ΕΕ συνόδευσε και στήριξε την Τεχνική Επιτροπή από την Αρχή και από το 2012 παραχώρησε 11.7 εκατομμύρια ευρώ μέσα από το Πρόγραμμα Οικονομικής Βοήθειας για την Τουρκοκυπριακή κοινότητα για την υλοποίηση των προτεραιοτήτων της Τεχνικής Επιτροπής για την Πολιτιστική Κληρονομιά. «Αυτή η συνεργασία υπογραμμίζει τη σημασία της ενότητας και του σεβασμού ως βασικές αξίες της ΕΕ», είπε.
Τέλος διαβεβαίωσε ότι η ΕΕ θα συνεχίσει τη δέσμευσή της και «μπορείτε να βασιστείτε στην ΕΕ ως πιστό εταίρο που μοιράζεται τις αξίες σας για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και για την προώθηση της εμπιστοσύνης μεταξύ των κοινοτήτων της Κύπρου».
Η Τιτζιάνα Ζενάρο, Διευθύνουσα Σύμβουλος Προγράμματος Κύπρου στο UNDP είπε ότι η Μονή του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, με τις εντυπωσιακές αψίδες και τις καλοδιατηρημένες νωπογραφίες, μια εκ των οποίων ανακαλύφθηκε κατά τη διάρκεια των έργων συντήρησης και εκτίθεται στο χώρο «αποτελεί πολύτιμο στοιχείο της θρησκευτικής κληρονομιάς της Κύπρου».
Είπε ότι χωρίς την αφοσίωση της Τεχνικής Επιτροπής καθώς και την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τίποτε απ’΄όλα αυτά δεν θα ήταν εφικτό.
Σημείωσε ότι κατά την διάρκεια των εργασιών συντήρησης, συναντήθηκαν με Ε/κ και Τ/κ και μαζί επισκέφθηκαν την εκκλησία και άκουσαν τις ανησυχίες και συστάσεις τους.
Πιστεύω, είπε, ότι η Ιερά Μονή Αρχαγγέλου Μιχαήλ θα προκαλέσει το ενδιαφέρον τους επόμενους μήνες και το κτίσμα αυτό ελπίζουμε να αποτελέσει ένα επιτυχημένο παράδειγμα οικοδόμησης εμπιστοσύνης.
Μετά την τελετή παράδοσης έγινε σύντομη δέηση και ο Μητροπολίτης Κωνσταντίας ευχαρίστησε όλους για τα έργα συντήρησης στην Εκκλησία.
Στη συνέχεια, ομάδα Τουρκοκυπρίων χόρεψε κυπριακούς χορούς στο προαύλιο της εκκλησίας.
Σε δήλωσή της στο ΚΥΠΕ, η Δήμαρχος Λευκονοίκου κ. Λυσάνδρου Παναγίδη εξέφρασε μεγάλη συγκίνηση, σημειώνοντας ότι «σήμερα είναι μεγάλη μέρα για το Λευκόνοικο, μέρα συγκίνησης αλλά και μέρα χαράς, αγαλλίασης, γιατί αυτό που κάποτε θεωρείτο ουτοπία, ένα άπιαστο όνειρο, σήμερα έγινε πραγματικό, έγινε ένα θαύμα».
Η εκκλησία, είπε, κινδύνευε να πέσει, ενώ σήμερα είναι όμορφη και παραδίδεται σε μας.
Σε ερώτηση αν οι χριστιανοί ορθόδοξοι θα μπορέσουν να εκκλησιαστούν στη γιορτή του Αρχαγγέλου, είπε, ότι «ελπίζουμε πως στις 4 Νοεμβρίου που προγραμματίζουμε να γιορτάσουμε τον Αρχάγγελο Μιχαήλ μας, θα μας δώσουν άδεια και θα μπορέσουμε να έρθουμε να λειτουργηθούμε, να κάνουμε τα μνημόσυνα των ηρώων μας, των τεθνεώτων μας, ευχόμαστε στον Αρχάγγελο για το θαύμα τα οποίο βιώνουμε σήμερα».
Η εκκλησία του Αρχάγγελου Μιχαήλ είναι ένας ναός με δύο διαδρόμους και ένα θάλαμο που προεξέχει στη νοτιοδυτική άκρη και με μια στοά στη δυτική όψη.
Φέρει στοιχεία μεσαιωνικά και είναι κτισμένος αποκλειστικά από πέτρες. Η μεγάλη αψίδα του νότιου τοίχου είναι καλυμμένη με τοιχογραφίες. Ένα έργο ζωγραφικής του Αρχαγγέλου Μιχαήλ καλύπτει όλον τον τοίχο που βρίσκεται η τυφλή αψίδα. Ένα ακόμη έργο ζωγραφικής έχει ανακαλυφθεί κατά τις εργασίες , έχει συντηρηθεί και σε αυτό έχει τοποθετηθεί γυάλινη πρόσοψη για να προστατεύεται.
Κατά τις εργασίες διατηρήθηκε και επιδιορθώθηκε το πάτωμα και μέρη που ήταν κατεστραμμένα έχουν αντικατασταθεί.
Οι βασικές κατασκευαστικές παρεμβάσεις εδραίωσαν και σταθεροποίησαν το ναό.
Πηγή: ΚΥΠΕ
