«Ξερογυρίζουμε στη λάσπη και κοιτάζουμε στο παρελθόν», δήλωσε σε αποκλειστική του συνέντευξη στο Sigmalive, ο Πρόεδρος του Δημοκρατικού Συναγερμού Αβέρωφ Νεοφύτου, τονίζοντας ότι πρέπει να κοιτάξουμε στο μέλλον.
«Ήδη στο εξωτερικό κερδίζουμε την αξιοπιστία. Στο εσωτερικό είμαστε θρύψαλα», είπε χαρακτηριστικά.
Κληθείς να σχολιάσει τις καταγγελίες του Διαιτητή Παναγή, ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ είπε ότι θα μιλήσει την ώρα που πρέπει και εφόσον ολοκληρωθούν οι έρευνες, συμπληρώνοντας ότι «ζούμε σε μια εποχή που καθημερινά πρέπει ο καθένας να κάνει μια προσπάθεια να αποδεικνύει ότι δεν είναι ελέφαντας».
Αναφερόμενος στα δάνεια του, o Αβέρωφ Νεοφύτου διευκρίνισε ότι εκποίησε σοβαρά στοιχεία του ενεργητικού του τα προηγούμενα χρόνια, για να μπορεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του «διότι δεν ήταν αρκετό το εισόδημα του βουλευτή για να είμαι αξιοπρεπής και αξιόπιστος προς τον δανεισμό που είχα».
Σχολιάζοντας την τοποθέτηση της ευρωβουλευτού του ΔΗΣΥ Ελένης Θεοχάρους περί ανάγκης ανάδυσης από τα σπλάχνα της κοινωνίας ενός Παγκύπριου Πολιτικού Ανατρεπτικού Κινήματος, ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ ανέφερε ότι τα τελευταία δύο χρόνια, που είναι στην ηγεσία του ΔΗΣΥ, ακολουθεί την πολιτική της ανεκτικότητος. Παραδέχτηκε επίσης ότι αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα στον πυρήνα του Δημοκρατικού Συναγερμού και πρόσθεσε ότι «εάν ένα στέλεχος έχει μια άποψη, να μη θεωρούμε ότι υπάρχουν προβλήματα και τριγμοί».
Σε σχέση με το 18% της πρώην Λαικής Τράπεζας, ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ σημείωσε ότι αυτά τα περιουσιακά στοιχεία ανήκουν στους πιστωτές. «Αυτοί έπρεπε να έχουν τη διαχείριση των περιουσιακών τους στοιχείων», επεσήμανε.
Σε ό,τι αφορά στις εξελίξεις γύρω από την Κεντρική Τράπεζα, ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «είναι τέτοιες οι εξουσίες και χωρίς έλεγχο, που διορίζουμε ανεξάρτητους αξιωματούχους, οι οποίοι σε σύντομο χρονικό διάστημα γίνονται αυτοκράτορες».
Ερωτηθείς για το πλαίσιο αφερεγγυότητας, ο κ. Νεοφύτου κατέστησε σαφές ότι υπάρχει ανάγκη για ένα σύγχρονο πλαίσιο αφερεγγυότητας. «Ο ΔΗΣΥ κατηγορείτο, αδίκως, ότι εκφράζει το μεγάλο κεφάλαιο, κατ επέκταση εκφράζει και τους μεγάλους δανειολήπτες. Κατ επέκταση τους καλύπτει. Καλά, πώς μπορούν οι τράπεζες να κυνηγήσουν τους μεγάλους δανειολήπτες από τη στιγμή που αρνούμαστε να θεσπίσουμε ένα σύγχρονο πλαίσιο για τις εκποιήσεις; Το μόνο κόμμα που ψήφισε τις εκποιήσεις, που υποστηρίζει ότι είναι σωστό να υπάρχει το σωστό πλαίσιο για τις εκποιήσεις με την παράλληλη προστασία των ευάλωτων ομάδων, είναι ο ΔΗΣΥ», τόνισε.
Σε σχέση με την υπόθεση του πρώην δικηγορικού γραφείου του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο Αβέρωφ Νεοφύτου διατύπωσε τη θέση ότι «δεν είναι το έγκλημα των εγκλημάτων».
Εξέφρασε δε την εκτίμηση, σε σχέση με το κυπριακό, ότι αρχές Μαΐου θα αρχίσουν οι συνομιλίες και θα γίνει μια προσπάθεια να μπουν τα σοβαρά ζητήματα σε αυτό τον νέο κύκλο διαπραγματεύσεων, που αφορούν εδαφικό, περιουσιακό, θέματα ασφάλειας.
Αυτούσια η συνέντευξη πιο κάτω - Απόσπασμα στο βίντεο
Έχετε θορυβηθεί που για πρώτη φορά, δημοσκόπηση, σας δείχνει κάτω από τον ΓΓ του ΑΚΕΛ;
Οι δημοσκοπήσεις πρέπει να αξιοποιούνται, να κάνουμε την αυτοκριτική μας, να μην τις αναθεματίζουμε, να προσπαθούμε να βελτιωνόμαστε.
Πού αποδίδετε αυτή την «κατρακύλα» στις συνειδήσεις του κόσμου για την πολιτική τάξη του τόπου;
Ο κόσμος, δικαιολογημένα είναι οργισμένος. Βλέπει τη συνέχιση των προβλημάτων του, παρακολουθεί μια κρίση αξιών και είναι στο χέρι το δικό μας να επανακτήσουμε την εμπιστοσύνη της κοινωνίας μέσα από καλυτέρευση των συνθηκών και της διαβίωσης των κυπρίων πολιτών.
Καταγγελίες Παναγή
Ο διαιτητής Παναγή ισχυρίστηκε ότι κατέχει στοιχεία σε βάρος του προέδρου του Δημοκρατικού Συναγερμού. Υποστηρίζει είχατε «πρωταγωνιστικό ρόλο» σε στημένους αγώνες. Χαρακτήρισε τις συλλήψεις που έγιναν στα πλαίσια των ερευνών ως «κινήσεις εντυπωσιασμού». Ισχυρίζεται επίσης, ότι λόγω των ηχηρών ονομάτων που εμπλέκονται, δόθηκαν εντολές για «κουκούλωμα των υποθέσεων».
Δεν μίλησα και δεν θα μιλήσω, μέχρι να ολοκληρωθούν οι έρευνες της Αστυνομίας, να κάνουν τη δουλειά τους οι ανακριτικές αρχές και θα βρω το χρόνο, όταν ολοκληρωθούν οι έρευνες να μιλήσω. Κοιτάξτε, ζούμε σε μια εποχή που καθημερινά πρέπει ο καθένας να κάνει μια προσπάθεια να αποδεικνύει ότι δεν είναι ελέφαντας. Δε θα ακολουθήσω αυτή την τακτική. Με ψυχραιμία, με νηφαλιότητα, θα αναμένω τα πορίσματα των ερευνών. Μόνο τότε, εφόσον ολοκληρωθούν οι έρευνες, θα μιλήσω.
Θα κινηθείτε νομικά για δυσφήμηση εναντίον του Μάριου Παναγή, στην περίπτωση που φανεί ότι οι καταγγελίες δεν ευσταθούν;
Πρώτα, δεν παρεμβαίνω για ένα λόγο αρχής: για να μην εκληφθεί από κανέναν ότι ασκείται πίεση στις ανακριτικές αρχές, είτε για να επισπεύσουν τις διαδικασίες είτε για να μην εξετάσουν εις βάθος την οποιαδήποτε καταγγελία. Δεύτερον, δεν θα προκαταλάβω το τι θα πράξω. Είπα, θα μιλήσω την ώρα που πρέπει. Απλώς, ένα γενικότερο θέμα θα ήθελα να θίξω. Σε μια εποχή που δικαιολογημένα οι πολίτες και η κοινωνία είναι οργισμένη, που παρακολουθεί την σήψη και τη διαφθορά, να μην πάμε στο άλλο άκρο. Επειδή είναι μια εποχή που ό,τι ρίξεις τον τοίχο κάτι θα κολλήσει, να μην πάμε σε μια αναρχία. Πρέπει ο οποιοσδήποτε έχει στοιχεία για οποιονδήποτε, με τεκμηριωμένο τρόπο, να τα παρουσιάζει στις αρμόδιες αρχές. Επαναλαμβάνω όμως: Όχι επειδή είναι μια εποχή που ό,τι ρίξεις στο τοίχο θα κολλήσει, να οδηγήσουμε τον τόπο μας σε μια αναρχία.
Αντιλαμβάνεστε βεβαίως ότι συγκεκριμένος άνθρωπος δεν είναι ένα τυχαίο πρόσωπο, αλλά είναι «μέσα» στα πράγματα και συνεπώς ο λόγος του έχει κάποια απήχηση και γι αυτό προκλήθηκε αυτός ο σάλος. Δεν είναι ένας άνθρωπος που κατέβηκε από το πουθενά για να εκτοξεύσει ύβρεις εναντίον του Προέδρου του ΔΗΣΥ.
Θα μιλήσω την ώρα που πρέπει
Υπόθεση Διοικήτριας
Πόσο στέκουν οι ισχυρισμοί ότι ο Πρόεδρος δεν γνώριζε για τη σχέση της Διοικήτριας με το δικηγορικό που εκπροσωπεί τον Αντρέα Βγενόπουλό; Υπάρχουν σχετικά δημοσιεύματα. Γνωρίζω ότι υπάρχει συγκεκριμένο πόστο στο Προεδρικό, υπεύθυνο για ενημέρωση του Προέδρου για τα δημοσιεύματα. Πώς είναι δυνατόν να υποστηρίζει ότι δεν γνώριζε για αυτή τη σχέση;
Αγαπητέ μου, αν θέλουμε ένα Πρόεδρο του οποίου, η μόνη του δουλεία είναι να βλέπει όλα τα sites, να διαβάζει όλες της εφημερίδες, όχι μόνο τους τίτλους, όλα τα ρεπορτάζ, να παρακολουθεί όλα τα ΜΜΕ, ηλεκτρονικά και μη, αυτός ο άνθρωπος δεν κάνει για Πρόεδρος. Αν θέλουμε τον Πρόεδρο ενός κράτους να διαβάζει τα παραπολιτικά, όλα τα ρεπορτάζ, να παρακολουθεί όλα τα social media, ξέρετε σήμερα δεν είναι 5 ή 7 συγκροτήματα ΜΜΕ. Είναι εκατοντάδες. Ο καθένας έχει λογαριασμό στο twitter, στο facebook, ιστοσελίδες, εφημερίδες, διαδικτυακές, έντυπες. Εάν κάποιος θέλει να κρίνει έναν πολιτικό, είναι από τους διορισμούς του. Σε αυτό το θέμα, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είναι ένας ευθύς άνθρωπος. Ξεκινά την διαδικασία, που για πρώτη φορά γίνεται από το 1960, για να στοιχειοθετήσει υπόθεση για παύση ενός ανεξάρτητου αξιωματούχου. Ας μείνουμε σε αυτή την πράξη, που δηλοί ότι αυτός ο διορισμός κρίνεται εκ των υστέρων, κατά την άποψη του προέδρου, λανθασμένος. Άρα, γιατί δεν μένουμε σε αυτά τα ουσιαστικά; Δικαιολογημένα θέτετε και αυτά τα ερωτήματα, όμως θεωρώ πως το σημαντικό είναι ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ξεκινά μια διαδικασία που δεν έγινε ποτέ στο παρελθόν και με αυτό τον τρόπο, εμμέσως, κάνει μια τοποθέτηση ότι αυτό ο διορισμός, κατά την άποψη του, δεν ήταν ο ενδεδειγμένος.
Αυτό είναι επίσης ουσιαστικό όμως, διότι η Διοικήτρια διορίστηκε στο πιο νευραλγικό πόστο που θα μπορούσε να διοριστεί άνθρωπος μεσούσης της οικονομικής κρίσης, και μετά τρέχουμε να τα μαζέψουμε. Δηλαδή να βλέπουμε το ουσιαστικό, ότι ο Πρόεδρος, ναι, αντιλήφθηκε εκ των υστέρων το λάθος, όμως πώς γίνεται να γίνονται διορισμοί, οι οποίοι στο τέλος κρίνονται λανθασμένοι και μετά να λέμε ότι το ουσιαστικό είναι ότι κατάλαβε το λάθος του;
Δεν νομίζω ότι οι λόγοι για τους οποίους ο Πρόεδρος ξεκίνησε τη διαδικασία για παύση του ανεξάρτητου Θεσμού και αξιωματούχου, είναι η ανεπάρκεια.
Για λόγους σύγκρουσης συμφερόντων.
Ακριβώς. Κάποιος που έχει το δικαίωμα να διορίζει, πρέπει, όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα, να κάνει και μια σοβαρότατη διερεύνηση για τυχόν ασυμβίβαστο του αξιωματούχου που διορίζει. Θεωρώ πως είναι πρωταρχική ευθύνη για αυτόν που επιλέγεται να διοριστεί σε μια σημαντική θέση, είναι να λέει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ή στο όργανο που τον διορίζει, αν έχει conflict of interest.
Φάνηκε ωστόσο ότι η εναπόθεση των ελπίδων στην διακριτική ευχέρεια του υπό διορισμό προσώπου, δεν ήταν αρκετή.
Να έλθουμε στο θέμα της Κεντρικής Τράπεζας γιατί επικεντρωνόμαστε στα πρόσωπα, όχι αδίκως, αλλά μέσα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε δεν πρέπει να παίρνουμε και διδάγματα, να βελτιώνουμε τις καταστάσεις; Τα ζητήματα είναι δύο, που αφορούν τον σοβαρότατο θεσμό της Κεντρικής Τράπεζας, όπως απασχόλησε τα ΜΜΕ και την κοινή γνώμη το τελευταίο διάστημα. Το πρώτο είναι αν υπάρχουν ή όχι conflict of interest για το θέμα της διαχείρισης των περιουσιακών στοιχείων της πρώην Λαϊκής. Εδώ υπάρχει μια στρέβλωση. Κακώς, η Λαϊκή είναι κάτω από το νόμο περί εξυγίανσης εδώ και χρόνια. Κακώς η Αρχή Εξυγίανσης εδώ και δύο χρόνια συνεχίζει να ασχολείται με τη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων της Λαϊκής. Αυτά τα περιουσιακά στοιχεία ανήκουν στους πιστωτές. Αυτοί έπρεπε να έχουν τη διαχείριση των περιουσιακών τους στοιχείων και σε αυτούς έπρεπε να δοθεί το δικαίωμα της διαχείρισης. Άρα ας δούμε τα ουσιαστικά. Ξέρετε, σε αυτό τον τόπο που υπάρχει οργή, σε μια κοινωνία που δικαιολογημένα δεν θέλει να ακούσει κανέναν, υπήρξαν φωνές πριν ενάμισι χρόνο, από κάποιον που πάντα βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα, και δεν κάνω παράπονο, όταν είχα μιλήσει για την αναγκαιότητα, η διαχείριση της πρώην Λαϊκής να δοθεί στους πιστωτές. Ποια ήταν η αντίδραση πολιτικών, οικονομικών, νομικών παραγόντων, αλλά και ποια ήταν η αντίδραση από τα ΜΜΕ; «Ποιες σκοπιμότητες έχει ο Αβέρωφ». Αυτή η συνομοσιολογία, που έγινε βίωμα, την κουβαλούμε μαζί μας.
Γιατί όμως γύρω από το πρόσωπο σας αυτή η «συνομωσία»;
Αφήστε το πρόσωπο μου. Αντί να εξετάζουμε θέσεις και να προσπαθούμε να κρίνουμε αν είναι σωστή, αντιθέτως προσπαθούμε να κάνουμε αναλύσεις τι συμφέροντα παίζονται και ποιες συνομωσίες γίνονται. Αυτό είναι πάρα πολύ κακό για τον τόπο. Δεν μπορείς, αντί να εξετάζεις την ορθότητα ή όχι μια θέσης, να προσπαθείς να δεις σκοπιμότητες ή συνωμοσίες πίσω από αυτή τη θέση. Σήμερα, αφού πάθαμε ό,τι πάθαμε, όλοι συμφωνούμε ότι η διαχείριση πρέπει να περάσει στους πιστωτές.
Ένα δεύτερο θέμα: Το σύστημα μας είναι αποτέλεσμα του συντάγματος του 1960. Σε οποιεσδήποτε άλλες δημοκρατίες, υπάρχουν τα check and balances μεταξύ διαφόρων θεσμών και εξουσιών. Τα check and balances του 1960 δεν ήταν μεταξύ θεσμών, αλλά μεταξύ κοινοτήτων. Πρόεδρος ε/κ, αντιπρόεδρος τ/κ με τα προβληματικά βέτο. Κεντρική Τράπεζα: Ήταν Διοικητής ε/κ υποδιοικητής τ/κ. Μετά το 1963, με την αποχώρηση των τ/κ από τα θεσμικά όργανα, οι διάφοροι θεσμοί και οι διορισθέντες έχουν τόσες εξουσίες, χωρίς να υπάρχει διαβούλευση. Δεν είναι θέμα προσώπων. Είναι τέτοιες οι εξουσίες χωρίς έλεγχο, που διορίζουμε ανεξάρτητους αξιωματούχους που σε σύντομο χρονικό διάστημα γίνονται αυτοκράτορες. Άρα δεν είναι καιρός να αλλάξουμε το θεσμικό πλαίσιο της Κεντρικής Τράπεζας και να επιβάλουμε, δια θεσμοθετημένης ρύθμισης, τη συλλογική διακυβέρνηση; Και δεν θα ανακαλύψουμε εμείς τον τροχό. Παρόμοια μοντέλα έχουν στην Κεντρική Τράπεζα της Γερμανίας, το ίδιο και στο ευρωσύστημα στην ΕΚΤ. Ο Ντράγκι δεν αποφασίζει από μόνος του. Υπάρχει συμβούλιο.
Ο Αντρέας Βγενόπουλος κάνει λόγο για διαφαινόμενη ήττα της Κυπριακής Δημοκρατίας στη δίκη με τη MIG. Αν συμβεί αυτό, τα αποτελέσματα για την κυπριακή οικονομία θα είναι τραγικά. Εσείς πώς το βλέπετε;
Από την ώρα που ξεκίνησαν οι ποινικές διαδικασίες και οι έρευνες, θεωρώ ότι η οποιαδήποτε δημόσια συζήτηση ή η συζήτηση σε άλλα θεσμικά όργανα, έχει περισσότερες πιθανότητες να προξενήσει κινδύνους παρά να ωφελήσει στην εξιχνίαση του πιο σοβαρού κομματιού που είναι το τραπεζικό σύστημα. Από τη ζημιά που προκλήθηκε στο τραπεζικό σύστημα, σύγκριση Τράπεζας Κύπρου –Λαϊκής, η ζημιά στο κομμάτι της Λαϊκής ήταν πολύ μεγαλύτερη και πολύ πιο βάναυσος ο τρόπος με τον οποίο πλήρωσαν οι καταθέτες.
Εκ των υστέρων διαμάχες και κοντραρίσματα δεν έχουν αξία. Ξεχνούμε πολύ σύντομα σε αυτό τον τόπο. Όταν ο κ. Βγενόπουλος, το 2010 και 2011 είχε συγκεκριμένα αιτήματα για να μπορεί να επεκταθεί περισσότερο το γκρουπ της Λαϊκής και το συγκεκριμένο αίτημα ήταν επενδύσεις θυγατρικών της Λαϊκής, έπρεπε κατά την άποψη της τότε διοίκησης της Λαϊκής, να μην λαμβάνονται υπόψιν και να μην χρειάζεται η μητρική εταιρεία να βάλει επιπρόσθετα κεφάλαια. Τότε, είχε πεισθεί η κυβέρνηση και το τότε υπουργείο οικονομικών. Τότε είχε πειστεί η οικονομική και πολιτική ελίτ του τόπου. Να ενθυμίσω ότι η τότε διοίκηση της Λαϊκής έθεσε και ένα δίλημμα: ή γίνεται αυτή η αλλαγή, ή εμείς θα φύγουμε την έδρα της Λαϊκής από την Κύπρο. Υπήρξε φωνή, όχι επειδή είχα οτιδήποτε με τη συγκεκριμένη διοίκηση, αλλά διαφώνησα δημόσια γιατί θεωρούσα ότι θα αυξάνονταν οι κίνδυνοι για την οικονομία του τόπου. Τώρα δεν βοηθούμε τον τόπο μας με το να κάνουμε παρεμβάσεις. Μπορούσαμε να βοηθήσουμε τον τόπο μας προληπτικά.
Αθανάσιος Ορφανίδης και εποπτεία
Ωστόσο, ο τότε καθ’ ύλην αρμόδιος, του οποίου ο λόγος «βαρούσε» ως εκ της θέσεως του, Αθανάσιος Ορφανίδης, ο οποίος ήταν και υπό την εύνοια σας, κατηγορείται ότι δεν προέβη στις κατάλληλες ενέργειες.
Δεν έχω ευνοούμενους κι ούτε θέλω να είμαι ευνοούμενος. Ο κ. Ορφανίδης θήτευσε μια θητεία ως Κεντρικός Τραπεζίτης. Στήριξα τις πολιτικές της Κεντρικής Τράπεζας, όταν άλλοι ήθελαν το σύστημα να γίνει πιο χαλαρό. Είναι λεπτομέρειες ίσως για εσάς και για τις πλατιές μάζες. Ουσιαστικές όμως για όσους θέλουν να εμβαθύνουν. Στήριξα τις πολιτικές της Κεντρικής Τράπεζας (ΚΤ) όταν κάποιοι πίεζαν της ΚΤ να πουλήσει το χρυσάφι. Θα το είχαμε φάει και αυτό. Στήριξα την ΚΤ όταν κάποιοι επέμεναν ότι έπρεπε να χαλαρώσουν οι απαιτήσεις της σε σχέση με τα reserve, διότι για κάθε 100 ευρώ έπρεπε να δανείζουν 80 και κάποιοι επέμεναν ότι για κάθε 100 ευρώ έπρεπε να δανείζουν σχεδόν 100 ευρώ. Δηλαδή να είχαμε περισσότερη έκθεση στο δανεισμό. Στήριξα την πολιτική της Κεντρικής Τράπεζας, που είχε την άποψη ότι δεν έπρεπε να κάνουμε χαλάρωση, δηλαδή οι επενδύσεις των θυγατρικών να μην χρειάζονται περισσότερα κεφάλαια. Αν έγιναν λάθη στην εποπτεία, γίνονται οι εξετάσεις από τις αρμόδιες ανακριτικές αρχές. Άρα, το να δημιουργούμε την εντύπωση ότι κάποιοι στήριζαν τυφλά κάποιους, αυτό δεν είναι ούτε δίκαιο ούτε σωστό. Και αν κάποιοι δεν στήριζαν τις πολιτικές της Κεντρικής Τράπεζας στο να διατηρήσουμε τα επίπεδα της αυστηρότητας, σήμερα οι ζημιές θα ήταν πολύ μεγαλύτερες, αν ο δανεισμός μας δεν ήταν 60 δις και ήταν 80. Εάν οι επενδύσεις θυγατρικών στο εξωτερικό ήταν πολλαπλάσιες, σίγουρα οι ζημιές από το τραπεζικό σύστημα θα ήταν πολύ περισσότερες.
Ένα άλλο μέτωπο που παραμένει ανοικτό αφορά στους χειρισμούς της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου στο θέμα του υπό εξυγίανση υποκαταστήματος της FMBE στην Κύπρο. Η υπόθεση βρίσκεται στα δικαστήρια και μάλιστα οι πληροφορίες αναφέρουν ότι υπάρχει κίνδυνος απώλειας μισού δις στην περίπτωση η Κυπριακή Δημοκρατία χάσει τη δίκη.
Είμαστε μια χώρα που ανήκει στο ευρωσύστημα, είμαστε μια χώρα που έχει διεθνείς συμβάσεις, δε θα σχολιάσω συγκεκριμένα για την FBME. Αν μέσα από τις διεθνείς μας συμβάσεις και μέσα από την παρουσία μας στο ευρωσύστημα υπάρχουν καταγγελίες για κακές πρακτικές οποιουδήποτε τραπεζικού συστήματος, έχει υποχρέωση η Κεντρική Τράπεζα να τις εξετάσει κα να παίρνει μέτρα όταν βεβαιωθεί περί των κακών πρακτικών. Έτσι πρέπει να κάνουμε τις δουλειές μας. Αν δεν είναι βέβαιοι για τις κακές πρακτικές δεν πρέπει να προχωρήσουν σε ενέργειες που τυχόν να προξενήσουν ζημιά στην οικονομία. Από την άλλη, δεν μπορείς να μην λαμβάνεις υπόψιν τις καταγγελίες, αλλά πρέπει να τις εξετάζεις. Χρειάζεται να γίνουμε ένα σοβαρό κράτος.
Πού βρισκόμαστε με το πλαίσιο αφερεγγυότητας και πού οφείλεται η καθυστέρηση, δεδομένου ότι ο νόμος για τις εκποιήσεις αποτελεί προϋπόθεση για την εκταμίευση της επόμενης δόσης.
Το θέμα δεν είναι η δόση. Το θέμα είναι η αξιοπιστία της χώρας. Χρειαζόμαστε ένα σύγχρονο πλαίσιο αφερεγγυότητας. Δεν είχαμε και άστε τις τρόικες. Μα είναι σοβαρό, το 2015, μια χώρα να μην έχει σύγχρονη νομοθεσία για την αφερεγγυότητα; Είναι σοβαρό για μια χώρα το 2015 να μην έχει ένα σύγχρονο πλαίσιο εκποιήσεων; Ναι, είναι υποχρεώσεις λόγω τρόικας, αλλά έπρεπε να είχαμε διευθετήσει αυτά τα θέματα εδώ και δεκαετίες. Πώς μπορεί να σταθεί μια οικονομία εάν κτιστεί ο κανόνας ότι τα δανεικά είναι και αγύριστα;
Τα δανεικά ανήκουν στους καταθέτες. Πρέπει όμως να προστατεύσεις τις ευάλωτες ομάδες. Αν κάποιος πήρε ένα δάνειο 100,000 για ένα διαμέρισμα, δούλευε η γυναίκα του και ο ίδιος και λόγω της οικονομικής κρίσης έχασε τη δουλεία του, θα τον ξεσπιτώσουμε; Ποτέ! Και νομοθετικά θα τον προστατεύσουμε και πολιτικά και ανθρώπινα και δεν θα αφήσουμε κανέναν να τον αγγίξει. Αλλά, αν κάποιος πήρε δάνειο 5 000 000, έκτισε μια οκέλλα σε 10 οικόπεδα και δεν έχει πληρώσει ούτε φράγκο στα δάνεια του, αυτά τα λεφτά ανήκουν στους κουρεμένους καταθέτες, ανήκουν σε ανθρώπους που πλήρωσαν ακριβά το τίμημα. Άρα πρέπει να εκσυγχρονίσουμε τη νομοθεσία. Και κοιτάξτε αντιφάσεις: ο ΔΗΣΥ κατηγορείτο, αδίκως, ότι εκφράζει το μεγάλο κεφάλαιο, κατ επέκταση εκφράζει και τους μεγάλους δανειολήπτες. Κατ επέκταση τους καλύπτει. Καλά, πώς μπορούν οι τράπεζες να κυνηγήσουν τους μεγάλους δανειολήπτες από τη στιγμή που αρνούμαστε να θεσπίσουμε ένα σύγχρονο πλαίσιο για τις εκποιήσεις; Το μόνο κόμμα που ψήφισε τις εκποιήσεις, που υποστηρίζει ότι είναι σωστό να υπάρχει το σωστό πλαίσιο για τις εκποιήσεις με την παράλληλη προστασία των ευάλωτων ομάδων, είναι ο ΔΗΣΥ. Δεν μπορούν να ισχύουν και τα δύο. Φτάσαμε στο σημείο που, φοβούμαι πολύ, θα εκλείψει ο ορθολογισμός και η λογική. Σε μια εποχή που όλα μας φταίνε, και όχι αδίκως, δαιμονοποιήσαμε τα πάντα.
Δόθηκε τροφή όμως στο κοινό
Ναι, πρέπει να φέρουμε τον εξορθολογισμό. Μέχρι και πριν από 2 χρόνια, αν κάποιος είχε καταθέσεις, η καχυποψία στην κοινωνία ήταν πώς έκανε την απατεωνιά, έστω κι αν ήταν νοικοκύρης. Ήταν ανάθεμα να έχεις καταθέσεις. Μέχρι που, πολύ τραγικά και δυστυχώς, τα λάθη που είχαν γίνει, επέφεραν το κούρεμα. Να υποστούν οι παλιοί μέτοχοι, οι κάτοχοι αξιογράφων και οι καταθέτες των δύο τραπεζών τον πιο βίαιο και τον πιο επώδυνο τρόπο. Επίσης, όποιος έχει δάνειο, είναι δαιμονοποιημένος. Μα μπορεί να υπάρξει οικονομία χωρίς καταθέσεις και δανεισμό; Από την άλλη, δαιμονοποιούμε τον δανεισμό, αλλά αρνούμαστε να ψηφήσουμε νομοθεσίες για να μπορούν οι τράπεζες να χειριστούν τους κακούς δανειολήπτες. Θα προχωρήσω κ. Αθανασίου. Το κάναμε ανάθεμα, ένας πολιτικός να εξασκεί επάγγελμα. Χίλιες δυό καχυποψίες ότι μπορεί να χρησιμοποιεί την πολιτική του επιρροή για να αυξάνει την πελατεία του και να γίνεται πλούσιος και εκατομμυριούχος.
Δε θα μπορούσε όμως;
Λέω. Εάν κάποιος από τους πολιτικούς επιλέξει να μην εξασκεί οποιοδήποτε επάγγελμα για να μην κατηγορείται ότι χρησιμοποιεί την επιρροή του, χλευάζεται. Αρχίζουν τα «υπόγεια», από πού συντηρείται, πώς πληρώνει τα δάνεια του. Και δικαιολογημένα ο κόσμος. Αλλά επιτέλους πρέπει να αποφασίσουμε τι θέλουμε. Θέλουμε τους πολιτικούς να διατηρούν την εργασία τους ή θέλουμε τους πολιτικούς να μην έχουν τις δουλειές τους. Και φυσικά, δικαιολογημένα διερωτάται ο κόσμος, πώς πληρώνει το δάνειο του ο καθένας. Ο καθένας πρέπει να βρει τους τρόπους να πληρώνει τα δάνεια του.
"Εκποίησα σοβαρά στοιχεία του ενεργητικού μου..."
Όσον αφορά εμένα, θέλω να διευκρινίσω ότι εκποίησα σοβαρά στοιχεία του ενεργητικού μου τα προηγούμενα χρόνια, για να μπορώ να είμαι εντάξει με τις τράπεζες διότι δεν ήταν αρκετό το εισόδημα του βουλευτή για να είμαι αξιοπρεπής στις υποχρεώσεις μου, αλλά και αξιόπιστος προς τον δανεισμό που είχα. Άσχετα από το τι γράφονται για τα κόκκινα και τα πράσινα δάνεια, δεν έχω υποχρεώσεις που να μην είμαι συνεπής. Πούλησα στοιχεία ενεργητικού για να πληρώνω τις δόσεις μου και να αναδιαρθρώσω τα δάνεια μου το 2012 και 2013 όταν έβλεπα το πρόβλημα να έρχεται και θα συνεχίσω να πουλώ περιουσιακά μου στοιχεία και έτσι πρέπει να κάνουμε όλοι, γιατί τα δάνεια μας είναι οι καταθέσεις του γείτονα και τους συμπολίτη μας.
Δεν θα το μετανιώσω και ήταν δική μου επιλογή να μην εξασκώ επιχειρηματικές δραστηριότητες ή να μην είμαι σύμβουλος σε ένα μεγάλο οίκο οικονομικών συμβούλων. Δεν κακίζω κάποιους συναδέλφους μου, οι οποίοι συνεχίζουν να εξασκούν το επάγγελμα τους, αλλά πρέπει αυτή η κοινωνία να αποφασίσει τι θέλει.
Αυτή η κοινωνία θέλει να είναι καθαρή Πρόεδρε, γιατί αν ο κόσμος τώρα «σκυλεύει» πάνω στο πτώμα της πολιτικής τάξης του τόπου είναι διότι υπάρχει λόγος και αιτία.
Εκ των υστέρων γινόμαστε όλοι επιμηθείς. Σημασία έχει να είμαστε Προμηθείς.
Εσείς οι πολιτικοί θα έπρεπε περισσότερο από όλους να είστε Προμηθείς.
Να θυμίσω ότι όταν στο τέλος του 2008 υπήρξε πολιτική θέση της Κεντρικής Τράπεζας να μειωθεί ο δανεισμός στην αγορά κατοικίας, θυμάστε τι πόλεμος έγινε από όλους, ότι αυτό θα ήταν καταστροφικό για την οικονομία; Άρα και κάποια θετικά στοιχεία τα ξηλώσαμε με τις παρεμβάσεις μας. Όλο το σύστημα, δεν ήταν μόνο οι πολιτικοί. Δεν αδικώ την κοινωνία. Μας δίνει την ευκαιρία η κοινωνία να διορθώσουμε πράγματα. Να φέρουμε ένα εξορθολογισμό σε πολλά ζητήματα. Πρέπει να δούμε και το αύριο. Εδώ υπάρχει μια οργή στην κοινωνία για όλα όσα βλέπουν καθημερινά το φως της δημοσιότητας, είτε είναι ο ΣΑΠΑ, είτε το ΤΕΠΑΚ είτε σωρεία άλλων σκανδάλων. Αυτά έχουν μια προϊστορία. Όταν γινόντουσαν και κρύβονταν κάτω από το χαλί είχαμε μια κοινωνία ευχαριστημένη. Δηλαδή, θα προτιμούσαμε και αυτή την κυβέρνηση να μην ψάχνει κάτω από το χαλί; Θα προτιμούσαμε, ανεξάρτητους αξιωματούχους, όπως ο Γενικός Εισαγγελέας, να μην ψάχνει κάτω από το χαλί και θα συνεχίζαμε να νοιώθουμε πιο άνετα; Άρα, εκείνη την περίοδο που γινόντουσαν τα σκάνδαλα, επειδή δεν φαινόντουσαν, όλοι ήμασταν ευχαριστημένοι.
Δεν γνώριζε ο κόσμος...
Δεν αδικώ την κοινωνία, όμως έχουμε ευθύνη και εμείς και εσείς να σημειώσουμε τα θετικά. Ότι υπάρχει αποφασιστικότητα, με πλήρη διαφάνεια να υπάρξει τιμωρία σε όσους ευθύνονται για οποιαδήποτε σκάνδαλα. Δεν είναι όμως αρκετή η τιμωρία και η πάταξη της διαφθοράς. Πρέπει να πάμε και τον τόπο μπροστά.
Δεν πρέπει να μείνουμε μέσα στη λάσπη. Πρέπει να εφαρμοστούν πολιτικές για να δημιουργήσουμε μια καλύτερη Κύπρο και θεωρώ ότι πρέπει να εργαστούμε και για πολιτικές οικονομικής ανάπτυξης και παρά τις αντιξοότητες και τη τουρκική προκλητικότητα, να δημιουργήσουμε προοπτικές επανένωσης της μοιρασμένης μας πατρίδας.
Ryanair και Δικηγορικό Νίκος Χρ. Αναστασιάδης
Μιλήσαμε εκτενώς προηγουμένως για το θέμα της σύγκρουσης συμφερόντων της Διοικήτριας. Παρόλα αυτά όμως, πώς μπορεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να επιχειρηματολογήσει με αυτόν τον τρόπο, τη στιγμή που και ο ίδιος ελέγχεται για το ίδιο θέμα σε σχέση με το δικηγορικό του γραφείο και την Ryanair;
Είμαι ο τελευταίος, που σε όλη την πολιτική μου σταδιοδρομία υπήρξε κόλακας. Όμως θέλω να είμαστε αντικειμενικοί και δίκαιοι. Είχε ένα δικηγορικό γραφείο όταν ήταν βουλευτής. Δεν είχε εκτελεστική εξουσία. Αυτό το γραφείο δεν ασχολείτο με υποθέσεις του δημοσίου. Για το θέμα της Ryanair, ο ίδιος διέταξε την έρευνα, δεν είναι πλέον μέτοχος, εντάξει είναι συγγενικά του πρόσωπα, αλλά δεν θεωρώ ότι είναι το έγκλημα των εγκλημάτων. Υπάρχει ένα ζήτημα το οποίο εξετάζεται από τον δικηγορικό σύλλογο, αλλά να είμαστε αντικειμενικοί. Αυτό το γραφείο δεν είχε υποθέσεις που να αφορούν το δημόσιο.
Κάποιοι λέν, να συζητήσουμε το θέμα του ασυμβιβάστου. Εγώ γελώ διότι το έκανα πράξη. Δεν χρειάζεται να με ρωτήσει κάποιος αν είμαι υπέρ. Είχα την άνεση να μην εξασκώ επάγγελμα, είχα την δυνατότητα να δανείζομαι λόγω των οικογενειακών περιουσιακών μου στοιχείων. Τι θα γίνει όμως εάν καθιερώσουμε το ασυμβίβαστο και δεν τολμήσουμε παράλληλα να αυξήσουμε τους μισθούς εκείνων που θα τους επιβάλουμε το ασυμβίβαστο; Θέλουμε την άρχουσα τάξη και την πλουτοκρατία, κατά την ορολογία των συντρόφων, να είναι οι μόνοι που θα μπορούν να γίνονται βουλευτές, υπουργοί ή να παίρνουν οποιοδήποτε αξίωμα στην κυπριακή κοινωνία; Ναι στο ασυμβίβαστο, όμως να προσέξουμε, διότι χωρίς να έχουμε την πολιτική τόλμη να αυξήσουμε τους μισθούς, μετά πάμε στο άλλο άκρο. Θα φθάσουμε, όσοι είναι πλούσιοι, να είναι οι μόνοι που θα μπορούν να διεκδικούν αξιώματα.
Παρόλα αυτά το θέμα της Ryanair είναι δημόσιο, αφορούσε τον κρατικό αερομεταφορέα.
Θα μιλήσω για την ουσία. Μακάρι, η Ryanair να προχωρούσε για να μην χάνονταν 500 και πλέον θέσεις εργασίας και να κρατιούνταν στη ζωή οι Κυπριακές Αερογραμμές. Αυτή είναι η ουσία. Το 2000 μίλησα ως Υπουργός Συγκοινωνιών για ανάγκη ιδιωτικοποίησης των Κυπριακών Αερογραμμών και την εξεύρεση στρατηγικού επενδυτή. Δεν εξετάστηκε η θέση μου, αλλά ποια συμφέροντα εξυπηρετεί, «σε ποιους δικούς του θα δώσει τις Κυπριακές Αερογραμμές» και όχι τα επιχειρήματα ότι θα μπούμε σύντομα στην Ευρώπη, θα ανοίξουν οι αιθέρες, δεν θα μπορεί πλέον το κράτος να επιδοτεί τις ΚΑ. Αφού φορτώσαμε 100δες εκατομμύρια στους φορολογούμενους, αφού δώσαμε παράνομες ενισχύσεις, δυστυχώς θυματοποιήσαμε και τους εργαζόμενους και έμεινε και η χώρα χωρίς αερομεταφορέα, τον οποίοι χρειαζόμαστε διότι είμαστε νησί, είμαστε τουριστικός προορισμός. Στο τέλος αναθεματίζονται με πιο έντονο τρόπο, όχι αυτοί που με το λαϊκισμό υποστήριξαν μη βιώσιμες πολιτικές, αλλά αυτοί που είχαν την τόλμη να προειδοποιήσουν και να εισηγηθούν τον μόνο τρόπο που σήμερα θα είχαμε ΚΑ και δεν θα θυματοποιούνταν οι εργαζόμενοι.
Η ευρωβουλευτής του κόμματος σας Ελένη Θεοχάρους αναφέρει ότι καθίσταται αναγκαία η ανάδυση από τα σπλάχνα της κοινωνίας ενός Παγκύπριου Πολιτικού Ανατρεπτικού Κινήματος, με τη συμμετοχή όσων πολιτών βάζουν την επιβίωση της Κυπριακής Δημοκρατίας, τη σωτηρία της Πατρίδας και την Ανόρθωση της Κοινωνίας, υπεράνω όλων των άλλων.
Τα τελευταία δύο χρόνια που είμαι στην ηγεσία του ΔΗΣΥ ακολουθώ μια συγκεκριμένη πολιτική. Την πολιτική της ανεκτικότητος. Ομολογουμένως αντιμετωπίζω και ένα πρόβλημα στον πυρήνα του Δημοκρατικού Συναγερμού. Εκλαμβάνουν ως αδυναμία του ηγέτη του ΔΗΣΥ γιατί δεν βγαίνει καθημερινά να ακολουθεί την πολιτική προσέγγιση «οφθαλμό αντί οφθαλμού και οδόντα αντί οδόντος». Βγάζει ανακοίνωση ένα κόμμα της αντιπολίτευσης ή ένας πολιτικός αρχηγός και μάθαμε τον κόσμο ότι πρέπει να βγει ο άλλος αρχηγός να του τη δώσει κάτω από τη μέση. Έτσι μάθαμε τον κόσμο. Πρέπει να είμαστε ανεκτικοί. Να ακούμε τις άλλες απόψεις έστω κι αν διαφωνούμε. Κι αν είμαι ανεκτικός σε απόψεις, πολλές φορές και ακραίες από τους αντιπολιτευόμενους, δεν θα είμαι ανεκτικός σε ένα προβληματισμό ενός στελέχους της παράταξης; Η κ. Θεοχάρους παραμένει ευρωβουλευτής του ΔΗΣΥ. Εξέφρασε ένα προβληματισμό. Εάν αφαιρέσεις τις τρεις λέξεις για το «ανατρεπτικό κίνημα»...
Μα αφού αυτή είναι η ουσία..
Ναι, αλλά αν κάποιος τις θεωρήσει ως μη λεχθείσες, τα υπόλοιπα που λέει η κ. Θεοχάρους, τα λέμε καθημερινά όλοι μας. Είναι μια σωστή διαπίστωση. Εάν ένα στέλεχος έχει μια άποψη, να μη θεωρούμε ότι υπάρχουν προβλήματα και τριγμοί. Θα επιβάλουμε πολιτικές δικτατορικές;
Σε καμιά περίπτωση, όμως δεδομένης της μεγάλης απήχησης που έχει η κ. Θεοχάρους, αναρωτιέμαι κατά πόσο σας προβλημάτισε αυτή η τοποθέτηση.
Δε θα ήθελα να συνεχίσω. Γενικότερα το λέω, οποιοσδήποτε πολίτης το επιθυμεί, μπορεί να προχωρήσει με τη δημιουργία σχήματος.
Άλλαξε η στάση της Κύπρου απέναντι στην Ελλάδα επειδή άλλαξε η κυβέρνηση;
Προς θεού. Εγώ και το κόμμα του οποίου ηγούμαι δεν είμαστε απλά ελληνόφωνοι. Είμαστε βαθειά ελληνόφρονες. Η Ελλάδα είναι στην καρδιά μας. Θέλουμε να πετύχει η Ελληνική κυβέρνηση, η κάθε ελληνική κυβέρνηση.
Παρόλο που δεν προκρίνει τις δικές σας πολιτικές.
Μακάρι να πετύχει και θα ακολουθήσουμε και μεις. Στηρίζουμε την εθνική προσπάθεια της Ελλάδος να παραμείνει στο ευρώ και στην ευρωζώνη και αυτό λέει καθημερινά και η νέα ελληνική κυβέρνηση. Δεν μπορούμε να στηρίξουμε μια πολιτική που οδηγεί την Ελλάδα στη δραχμή.
Επερχόμενες λεγόμενες «εκλογές» στα κατεχόμενα. Ο Έρογλου έχει πιθανότητες να κερδίσει ξανά. Είστε αισιόδοξος για την πορεία του κυπριακού, με βάση και τη στάση του Έρογλου;
Τα πράγματα είναι δύσκολα. Πρέπει να προσπαθούμε. Εκτιμώ ότι αρχές Μαΐου θα ξεκινήσουν οι συνομιλίες και θα γίνει μια προσπάθεια να μπουν τα σοβαρά ζητήματα σε αυτό τον νέο κύκλο διαπραγματεύσεων, που αφορούν εδαφικό, περιουσιακό, θέματα ασφάλειας. Δεν θα χάσω την αισιοδοξία μου γιατί δεν θα συμβιβαστώ ποτέ με μοιρασμένη την πατρίδα μου. Και δεν θα συμβιβαστώ ποτέ με τη θέση «εκείνοι απ εκεί, εμείς απ εδώ». Αυτή την πατρίδα τη θέλω ενωμένη.
Καταληκτικό σχόλιο Πρόεδρε...
Για χρόνια μάθαμε να μιλούμε για το χθες, για λάθη και παραλήψεις, τι δεν κάναμε, ποιος δικαιώθηκε, ποιος είχε άδικο. Ξερογυρίζουμε στη λάσπη και κοιτάζουμε στο παρελθόν. Πρέπει να φύγουμε μπροστά και να κοιτάξουμε στο μέλλον, με προτάσεις, με πολιτικές, με όραμα, να δημιουργήσουμε την καλύτερη Κύπρο. Θεωρώ ότι αν πετύχουμε μια σωστή λύση του κυπριακού, αν στην οικονομία βάλουμε ένα πακέτο ανάπτυξης, ήδη στο εξωτερικό κερδίζουμε την αξιοπιστία. Στο εσωτερικό είμαστε θρύψαλα. Πρέπει να ξανακερδίσουμε αξιοπιστία στους θεσμούς. Έχουμε ανθρώπους ικανούς, έχουμε καλό προζύμι. Χρειάζεται να προχωρήσουμε και να φτιάξουμε το καλό ψωμί για την καλύτερη Κύπρο του αύριο.
