Η Τουρκία επιμένει στην προσφιλή μέθοδο αμφισβητήσεων της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κυπριακής Δημοκρατίας και, κατά συνέπειαν, στην αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μας για την πραγματοποίηση ενεργειών που αφορούν στην εξερεύνηση και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων που βρίσκονται στην υφαλοκρηπίδα της νήσου μας. Η έκδοση οδηγιών προς ναυτιλλομένους (NAVTEX) από τον σταθμό της Αττάλειας έχει καταστεί το πρώτο μέσο με το οποίο η Τουρκία προκαλεί, ενώ η δέσμευση περιοχών εντός της ζώνης ευθύνης της Κυπριακής Δημοκρατίας και η πραγματοποίηση ενεργειών που δεν συνάδουν με τους κανόνες του διεθνούς δικαίου υποδεικνύουν το εύρος των προκλήσεων της Τουρκίας, αλλά και το μέγεθος των αμφισβητήσεων των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Το μπαράζ NAVTEX που το τελευταίο ειδικά διάστημα εκδίδει η Τουρκία παράτυπα και παράνομα στοχεύει, από πλευράς Τουρκίας, στην επιβεβαίωση των αμφισβητήσεων της ύπαρξης θαλάσσιων ζωνών για τα νησιά, γεγονός που έχει δύο αποδέκτες - την Κύπρο και την Ελλάδα όσον αφορά στο Αιγαίο. Η νομική βάση, φυσικά, των αμφισβητήσεων αυτών δεν υπάρχει, αφού η Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας στο άρθρο 121 δίδει ξεκάθαρα αυτήν τη δυνατότητα στα νησιά, ενώ το εν λόγω άρθρο έχει μάλιστα εθιμικό χαρακτήρα στο διεθνές δίκαιο, γεγονός που σημαίνει ότι δεσμεύει και εκείνα τα κράτη που δεν είναι μέρη στην εν λόγω σύμβαση, αποτελώντας, έτσι, αναπόσπαστο κομμάτι του διεθνούς δικαίου.
Η Τουρκία αποπειράται, όπως και στην περίπτωση του Αιγαίου, να δημιουργήσει ένα καθεστώς «γκρίζων ζωνών» και στην ΑΟΖ αλλά και την υφαλοκρηπίδα της Κύπρου. Αν και νομικά ο όρος δεν υπάρχει, η συνεχής αμφισβήτηση και οι προκλητικές ενέργειες της Άγκυρας συνεχίζονται ανελλιπώς. Σε όλες τις περιπτώσεις, η Κυπριακή Δημοκρατία προβαίνει στις δέουσες ενέργειες, ακυρώνοντας νομότυπα τις τουρκικές NAVTEX και προβαίνοντας στα απαραίτητα διαβήματα στα αρμόδια διεθνή όργανα, ενώ το πλέον σημαντικό στη δική μας περίπτωση είναι η απρόσκοπτη συνέχιση του ενεργειακού σχεδιασμού της χώρας μας, που υλοποιείται από την κυπριακή Κυβέρνηση κανονικά.
Ήδη, η γεώτρηση στο οικόπεδο 6, μεγάλο μέρος του οποίου αμφισβητεί η Τουρκία, προχωρεί κανονικά και τα αποτελέσματά της αναμένονται εντός του αμέσως επόμενου χρονικού διαστήματος, ενώ έχουν προγραμματιστεί περαιτέρω ερευνητικές γεωτρήσεις για το 2018, με την επόμενη χρονικά να πραγματοποιείται στον στόχο «Σουπιά». Η Κυβέρνηση παραμένει στοχοπροσηλωμένη στην πλήρη υλοποίηση της ενεργειακής μας στρατηγικής και στη διασφάλιση της έκφρασης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μας, όπως αυτά απορρέουν μέσα από τους κανόνες του διεθνούς δικαίου και, ειδικά, όσον αφορά τη θάλασσα, όπως απορρέουν μέσα από το δίκαιο της θάλασσας. Οι ενέργειες της Τουρκίας δεν εδράζονται σε τέτοιους κανόνες, αλλά παραβιάζουν την ίδια ώρα κανόνες που έχουν αποδεχτεί και ακολουθούν τα περισσότερα κράτη στον κόσμο.
ΔΡ ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΤ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ
Λέκτορας Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας,
LL.BLaw (Bristol), Ph.D in Law -
International Law and Human Rights (Kent),
Διευθυντής Μονάδας Νομικής Κλινικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας
