Το μανιφέστο των διεκδικήσεων του τουρκικού ΥΠΕΞ σε ΑΟΖ (ΧΑΡΤΕΣ)

Το μανιφέστο των τουρκικών διεκδικήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο, το οποίο επιχειρεί να νομιμοποιήσει μέσω ισχυρισμών που ακριβώς παρακάμπτουν το Δίκαιο της Θάλασσας (το οποίο δεν αποδέχεται), παρουσίασε η Τουρκία διά του κορυφαίου διπλωμάτη στο τουρκικό ΥΠΕΞ Τσαγάταϊ Ερτζιγές, στους ξένους διπλωμάτες την περασμένη Παρασκευή.

Σε μια επιχείρηση εξωραϊσμού των διεκδικήσεών της και αντιμετώπισης των έντονων αντιδράσεων του διεθνούς παράγοντα για την παράνομη γεωτρητική δραστηριότητα στην κυπριακή υφαλοκρηπίδα με το γεωτρύπανο Fatih, η Τουρκία προβάλλει έναν φάκελο με χάρτες που είναι λίγο πολύ γνωστοί και αποτυπώνουν τις τουρκικές διεκδικήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και τη νομολογία του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης σε περιπτώσεις οριοθετήσεων θαλασσίων ζωνών όπου υπάρχουν και νησιά.

Τα νησιά δεν έχουν επήρεια σε θαλάσσιες ζώνες, οριστική οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών δεν μπορεί να υπάρξει στην Ανατολική Μεσόγειο πριν την επίλυση του Κυπριακού, μεταξύ του νησιού της Κύπρου και των ελληνικών νησιών (Ρόδου, Καστελόριζου) δεν μπορεί να διεκδικήσουν υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ η Κύπρος και η Ελλάδα, είναι μερικά από τα επιχειρήματα που συγκροτούν το συνολικό πακέτο αμφισβήτησης του status quo στην Ανατολική Μεσόγειο που εγκαθιδρύει το Δίκαιο της Θάλασσας. Κάτι το οποίο επιχειρεί να ανατρέψει η Τουρκία, όχι μόνο με κινήσεις όπως αυτή της εισβολής με το γεωτρύπανο Fatih, αλλά και με επικοινωνιακή επίθεση όπως αυτή που είναι σε εξέλιξη από την περασμένη Παρασκευή.

Βασικά επιχειρήματα της τουρκικής επιχειρηματολογίας είναι ότι:

- Η περιοχή της γεώτρησης δεν έχει καμία σχέση με τις «λεγόμενες άδειες» των Ελληνοκυπρίων ή τις άδειες που έδωσαν οι Τουρκοκύπριοι στην τουρκική κρατική εταιρεία πετρελαίου ΤΡΑΟ, γιατί η εν λόγω περιοχή βρίσκεται εντός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας, όπως κατοχυρώθηκε στον ΟΗΕ και μέσω της παραχώρησης αδειών στην ΤΡΑΟ το 2009 και 2012.

- Δεν υπάρχει αυτοματισμός στον ισχυρισμό ότι τα νησιά έχουν πλήρεις περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας, κάτι που δεν συμβαίνει βάσει του Διεθνούς Δικαίου. Τα νησιά έχουν περιορισμένη επίπτωση στην οριοθέτηση θαλασσίων συνόρων εάν η θέση τους στρεβλώνει τη δίκαιη οριοθέτηση.

- Δηλώνει ότι η Τουρκία έχει καταστήσει σαφή τη θέση της από το 2004 και την έχει καταθέσει στον ΟΗΕ.

- Δεν αναγνωρίζει τη μονομερή και παράνομη διεκδίκηση των Ελληνοκυπρίων σε ΑΟΖ, γιατί, όπως υποστηρίζει, το νησί της Κύπρου δεν μπορεί να αποκτήσει πλήρη ΑΟΖ βασισμένη σε απλουστευτική μέθοδο ισότιμης οριοθέτησης στα Δυτικά του νησιού, καθώς διαστρεβλώνεται η δίκαιη οριοθέτηση βάσει του Διεθνούς Δικαίου.

- Γίνεται επίκληση «πρακτικής των κρατών» και της «νομολογίας» (σ.σ. αποφεύγεται συστηματικά η επίκληση των κανόνων και προβλέψεων του Δίκαιου της Θάλασσας, καθώς η Τουρκία δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος), όπου σε αρκετές περιπτώσεις τα νησιά δεν έχουν καμιά επήρεια και συνεπώς είναι εγκλωβισμένα (σ.σ. εννοεί περιορισμένα στην αιγιαλίτιδα ζώνη).

- Διατυπώνεται για πρώτη φορά με σαφήνεια ο ισχυρισμός ότι η τελική οριοθέτηση στην Μεσόγειο μπορεί να γίνει μόνο όταν υπάρχει Συμφωνία από τις παράκτιες χώρες στη βάση του Διεθνούς Δικαίου στην αρχή της δίκαιης λύσης. Σε ό,τι αφορά στην Κύπρο, αυτό δεν είναι δυνατόν πριν την πολιτική λύση (του κυπριακού).

- Απαιτεί από τρίτα μέρη (τη διεθνή κοινότητα) να αποφύγουν να πάρουν το μέρος ενός εκ των δυο πλευρών και να λειτουργούν ως «δικαστήριο που αποφασίζει επί των θαλασσίων συνόρων» (σ.σ. αντίστοιχη μομφή είχε απευθύνει η Άγκυρα και εναντίον της Ουάσιγκτον).

- Οι μονομερείς δραστηριότητες στην Ανατολική Μεσόγειο υπονομεύουν την ασφάλεια και τη σταθερότητά στην περιοχή.

- Οι μονομερείς δραστηριότητες των Ελληνοκυπρίων παραβιάζουν όχι μόνο τα δικαιώματα και τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων, αλλά επίσης τα νόμιμα δικαιώματα της Τουρκίας στην υφαλοκρηπίδα της περιοχής.

- Η τουρκική πλευρά αναφέρεται στις προτάσεις των Τουρκοκυπρίων για εκμετάλλευση από κοινού της κυπριακής ΑΟΖ και απορρίπτει τις προτάσεις της Λευκωσίας για Ταμείο διαχείρισης των εσόδων προς όφελος και των δυο κοινοτήτων.

- Η Τουρκία δηλώνει ότι θα συνδέσει τις έρευνες και γεωτρήσεις τόσο στη δική της υφαλοκρηπίδα στις περιοχές που παραχωρήθηκαν άδειες στην ΤΡΑΟ το 2009 και 2012 και συγχρόνως επισημαίνει ότι θα προστατεύσει τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων στην υφαλοκρηπίδα.

Όλη αυτή η επικοινωνιακή «επιχείρηση» της Τουρκίας θυμίζει περισσότερο, πάντως, προετοιμασία για «διαπραγμάτευση», με τους όρους όμως και τις προϋποθέσεις που ντε φάκτο επιχειρεί να επιβάλει σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο, είτε με την πολιτική των κανονιοφόρων είτε με την πολιτική των «πειρατικών» γεωτρήσεων.