Η τουρκική παρεμπόδιση στο τρυπάνι Saipem 12000 δημιουργεί ορισμένα ερωτηματικά αναφορικά με τον λόγο που η Άγκυρα αποφάσισε να απαγορεύσει τη διενέργεια γεώτρησης συγκεκριμένα στο οικόπεδο 3 της ΑΟΖ. Υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία, στις γεωτρήσεις που προηγήθηκαν στα οικόπεδα 12 (Αφροδίτη), 11 (Ονησίφορος) και 6 (Καλυψώ), μπορεί να παρενοχλούσε έμμεσα, αλλά ουδέποτε έφτασε στο σημείο να μπλοκάρει μια γεώτρηση.
Προκειμένου να γίνει κατανοητή η τουρκική αντίδραση, είναι αναγκαία η ανάγνωση της κατάστασης μέσα από τη σκοπιά της Άγκυρας. Η ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ αναφέρει χαρακτηριστικά «θα συνεχίσουμε να προστατεύουμε τα δικαιώματα και τα συμφέροντά μας στη δική μας υφαλοκρηπίδα στην Ανατολική Μεσόγειο». Επομένως, αυτό που προβάλλει εδώ η τουρκική πλευρά είναι δικαιώματα στην υφαλοκρηπίδα την οποία διεκδικεί.
Τι προηγήθηκε
Όπως αποκαλύφθηκε στον ε/κ Τύπο, ήδη από το 2011, η Τουρκία κατέθεσε γραπτώς ενώπιον της ΕΕ συντεταγμένες, διά των οποίων προβάλλει διεκδικήσεις στα χωρικά ύδατα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Στις 21 Σεπτεμβρίου του 2011 απέστειλε επιστολή προς τον Γ.Γ. του ΟΗΕ, όπου τον ενημέρωνε για τα εξωτερικά όρια της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας που καθορίστηκε από τη συμφωνία διαχωρισμού της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας, η οποία υπεγράφη μεταξύ της Τουρκίας και της «Τουρκικής Δημοκρατίας Βορείου Κύπρου».
Ακολούθως, αρχές και περί τα τέλη του 2013 και αρχές του 2014 άρχισε τις παράνομες δραστηριότητές του το τουρκικό ερευνητικό σκάφος Barbaros σε περιοχές που δέσμευσε η κρατική εταιρεία πετρελαίων της Τουρκίας TPO και παραχώρησε στο ψευδοκράτος. Με βάση τους χάρτες των διεκδικήσεων της Τουρκίας, το Οικόπεδο 3 της Κυπριακής Δημοκρατίας βρίσκεται και εντός των παράνομων τουρκικών διεκδικήσεων.
Λίβανος και Συρία
Επιπλέον, το συγκεκριμένο οικόπεδο συνορεύει στα ανατολικά κυρίως με τον Λίβανο, ενώ ένα μικρό κομμάτι του με την ΑΟΖ της Συρίας. Υπενθυμίζεται ότι με τον Λίβανο η Κυπριακή Δημοκρατία υπέγραψε συμφωνία οριοθέτησης το 2007, η οποία ωστόσο δεν έχει επικυρωθεί, εξαιτίας της απροθυμίας της Βηρυτού για μια σειρά από λόγους που έχουν να κάνουν και με διαφορές με το Ισραήλ. Αν και ουδέποτε ο Λίβανος αμφισβήτησε τη συμφωνία με την Κύπρο, εντούτοις αυτή η εξέλιξη δίνει περιθώριο στην Άγκυρα να διεκδικεί την περιοχή.
H AOZ της Συρίας
Στον Λίβανο ήδη δραστηριοποιούνται οι εταιρείες ΕΝΙ-ΤΟΤΑL και Novatek.
‘Όσον αφορά την εδαφική συγγένεια του οικοπέδου 3 με την ΑΟΖ της Συρίας, είναι λογικό η Άγκυρα να επιχειρεί να αποτρέψει τη δημιουργία ενεργειακών τετελεσμένων στην περιοχή που θα την απομονώσουν εντελώς από την Ανατολική Μεσόγειο.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να ερμηνεύεται και η αμφισβήτηση εκ μέρους της Τουρκίας της συμφωνίας οριοθέτησης της μέσης γραμμής μεταξύ της Κύπρου και της Αιγύπτου. Όταν αυτό έγινε πριν από μερικές μέρες εκ μέρους του Τσαβούσογλου, το Κάιρο απάντησε σε αυστηρούς τόνους πως κανένα μέρος δεν μπορεί να αμφισβητήσει τη νομιμότητα της συμφωνίας.
Ο εφιάλτης της Άγκυρας
Δεν είναι τυχαίο, επομένως, που σε όλα αυτά τα κράτη, Λίβανο, Συρία και Αίγυπτο, η Τουρκία στήριζε ισλαμικά κινήματα και οργανώσεις, προκειμένου να ελέγχει έμμεσα και να προωθεί τα δικά της συμφέροντα στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτό που αποτελεί εφιάλτη για την Άγκυρα είναι η ισχυροποίηση του γεωπολιτικού μπλοκ Κύπρου-Ελλάδας-Ισραήλ-Αιγύπτου-Λιβάνου, με τρόπο που να μένει εκτός ενεργειακού παιχνιδιού, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον ρόλο της στην περιοχή.
Πάντως, η ιστοσελίδα marineregions.org δεν συμμερίζεται τις τουρκικές διεκδικήσεις και παρουσιάζει την Κυπριακή ΑΟΖ με βάση την οριοθέτηση της μέσης γραμμής με τα γειτονικά κράτη.
Ακολουθεί μια σειρά από χάρτες με τις τουρκικές διεκδικήσεις από διάφορές τουρκικές ιστοσελίδες, την κρατική ΤΡΑΟ, ξένα κέντρα ανάλυσης, αλλά και τον διεθνή Τύπο.
Έκδοση navtex
Εν τω μεταξύ, η Κυπριακή Δημοκρατία εξέδωσε σήμερα, μέσω του Κέντρου Έρευνας και Διάσωσης, NAVTEX, δεσμεύοντας θαλάσσια έκταση της κυπριακής ΑΟΖ, προκειμένου να διενεργηθεί αύριο άσκηση με πραγματικά πυρά. Η συγκεκριμένη θαλάσσια περιοχή βρίσκεται ακριβώς δίπλα από την περιοχή που δέσμευσε παράνομα μέχρι και τις 22 Φεβρουαρίου η Τουρκία και που είχε ως αποτέλεσμα την ακινητοποίηση του γεωτρύπανου της ΕΝΙ, SAIPEM 12000, από την περασμένη Παρασκευή.
Χάρτης των ΑΟΖ Ελλάδας - Κύπρου με τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται.
