Μια νέα εντελώς μέθοδος για την ανίχνευση του καρκίνου ενδέχεται να γίνει τόσο συνηθισμένη όσο και οι ακτίνες Χ
Η μέθοδος ονομάζεται ελαστογραφία, με την οποία γίνεται μέτρηση της ελαστικότητας των όγκων. Η Νορβηγία και η Γαλλία είναι οι πρώτες χώρες στον κόσμο που θα την δοκιμάσουν.
«Η ελαστογραφία δίνει στους ογκολόγους ακόμη μια μέθοδο για την ανίχνευση όγκων η οποία μπορεί να αποδειχτεί κατάλληλη για τον προσδιορισμό της σοβαρότητας της ασθένειας» λέει ο ακτινολόγος και κλινικός σύμβουλος, Per Kristian Hol, στο Κέντρο Παρέμβασης του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου στο Όσλο.
Για την ανίχνευση του καρκίνου, τον καθορισμό του τρόπου ανάπτυξης τουκαι του πόσο επικίνδυνος είναι, τα νοσοκομεία πρέπει να χρησιμοποιούν συχνά, μεγάλες και δαπανηρές μεθόδους. Επιπλέον μερικές από τις μεθόδους χρησιμοποιούν πολλή ακτινοβολία. "Θέλουμε την καλύτερη δυνατό διάγνωση με την ελάχιστη δυνατή ακτινοβολία. Η ελαστογραφία είναι απολύτως ασφαλής.", λέει ο δρ Hol. «Στο μέλλον, οραματιζόμαστε ότι θα πραγματοποιείται ως εξέταση ρουτίνας στο γραφείο ενός γιατρού».
Το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Όσλο σχεδιάζει τώρα να δοκιμάσει τη μέθοδο σε ασθενείς.
«Ακόμα δεν γνωρίζουμε πολλά για την ελαστογραφία, αλλά η μέθοδος είναι πολλά υποσχόμενη. Εάν αποδειχτεί ότι είναι η τεχνολογία που προσδοκούμε τότε, μπορεί να γίνει μια σημαντική εξέταση στο μέλλον, για να χαρακτηρίσουμε διάφορους τύπους όγκων, όπως ο καρκίνος του ήπατος », λέει η Anne Cathrine Τ. Martinsen, διευθύντρια τμήματος Φυσικής Διαγνωστικής στο Κέντρο Παρέμβασης και Αναπληρώτρια καθηγήτρια Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου του Όσλο.
Χρήση Δονητή
Οι όγκοι δεν έχουν την ίδια ελαστικότητα με τον υγιή ιστό. Η ελαστικότητα σχετίζεται με την πυκνότητα των αιμοφόρων αγγείων. Οι όγκοι έχουν περισσότερα αιμοφόρα αγγεία από ό, τι ο υγιής ιστός. Οι κακοήθεις όγκοι έχουν συνήθως ακόμα περισσότερα αιμοφόρα αγγεία και μια μεγαλύτερη ροή αίματος από τους καλοήθεις όγκους. Διαφορετικοί όγκοι, σε διαφορετικά στάδια της ανάπτυξης του καρκίνου έχουν διαφορετική ελαστικότητα. Οι όγκοι μπορεί να είναι λιγότερο ή περισσότερο ελαστικοί από τους υγιείς ιστούς. Μερικοί όγκοι μπορεί να εξαπλωθούν, ενώ άλλοι όχι. Με άλλα λόγια, μπορούμε να έχουμε ένα εντελώς νέο χάρτη των οργάνων και των όγκων με τη μέτρηση της ελαστικότητας.
Η εξέταση είναι απλή. Ο γιατρός τοποθετεί ένα δονητή στο σημείο του σώματος που πρόκειται να εξεταστεί. Ο δονητής έχει ένα παλμό έως 200 ταλαντώσεις ανά δευτερόλεπτο. Το κύμα πίεσης από το δονητή περνά διαμέσου του οργάνου. Αυτό επιτρέπει στους γιατρούς να μελετήσουν την ελαστικότητα των υγιών και ασθενών τμημάτων.
Ερευνητές από το Hôpital Beaujon, πανεπιστημιακό νοσοκομείο στο Παρίσι, δοκιμάζουν ήδη την ελαστογραφία σε ασθενείς με ηπατική ίνωση, μια ασθένεια στην οποία το συκώτι έχει γίνει σκληρό λόγω βλάβης από ηπατίτιδα ή αλκοόλ.
Το Κέντρο Παρέμβασης του Όσλο σχεδιάζει επίσης να δοκιμάσει τη μέθοδο σε νορβηγούς ασθενείς με ηπατική ίνωση. Η μέθοδος ίσως να μπορεί να αντικαταστήσει τη βιοψία. Αυτό σημαίνει ότι οι γιατροί δεν θα χρειάζεται να εισάγουν μια βελόνα μέσα στο σηκώτι του ασθενούς τους.
Το τέχνασμα: χωρίζουν τα κύματα
"Η υπερηχογραφική ελαστογραφία είναι εντελώς διαφορετική από τους συνηθισμένους υπέρηχους. Το παραδοσιακό υπερηχογράφημα στέλνει ένα σήμα που επιστρέφει σαν ηχώ. Το πρόβλημα είναι ότι με αυτό δεν είναι δυνατή η διάκριση μεταξύ καλόηθων και κακόηθων όγκων ", λέει ο Sverre Holm, καθηγητής στο Τμήμα Τεχνολογίας και Ιατρικής Απεικόνισης στο Νορβηγικό Πανεπιστήμιο Επιστημών, ο οποίος έχει συνεργαστεί στενά με τους Γάλλους ερευνητές.
Το κοινό υπερηχογράφημα δημιουργεί δύο τύπους των κυμάτων. Ο πιο κοινός τύπος είναι τα κύματα πίεσης.Ο δέυτερος τύπος ονομάζονται κύματα διατμήσεως. Ενώ τα κύματα πίεσης επηρεάζονται κυρίως από υγρά, τα κύματα διάτμησης συλλαμβάνουν τα χαρακτηριστικά του σώματος που δεν αποτελούνται από νερό. Μέχρι σήμερα, δεν ήταν δυνατόν να μετρηθούν τα κύματα διατμήσεως.
«Μελετάμε τον τρόπο με τον οποίο τα κύματα διάτμησης συμπεριφέρονται στον ιστό", λέει ο Holm. "Πρέπει να ανακατασκευάσουμε το τι συμβαίνει. Πρέπει να απορρίψουμε όλες τις πληροφορίες από τα κύματα πίεσης και να διατηρήσουμε μόνο τις πληροφορίες από τα κύματα διάτμησης. Εάν αλλάζουν οι συχνοτήτες, αλλάζει και η ταχύτητα των κυμάτων. Αποδεικνύεται ότι όσο επικίνδυνος είναι ένας όγκος, τόσο υψηλότερη είναι η ταχύτητα των κυμάτων.».
Ίσως αντικαταστήσει τη μαστογραφία
Οι Γάλλοι ερευνητές πιστεύουν ότι στο μέλλον, η ελαστογραφία μπορεί να αντικαταστήσει τη μαστογραφία.
" Η ελαστογραφία μπορεί να αποτελέσει σημαντική συμπληρωματική εξέταση για τη διάγνωση του καρκίνου του μαστού. Θα πραγματοποιηθούν μεγάλες κλινικές δοκιμές στο εγγύς μέλλον για να δούμε αν μπορεί να αντικαταστήσει τη μαστογραφία», λέει ο καθηγητής Mickael Tanger στο ESPCI.
Το Κέντρο Παρέμβασης στο Όσλο είναι λιγότερο βέβαιο από το Γάλλο καθηγητή.
"Αν ελαστογραφία αντικαταστήσει τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του μαστού, θα πρέπει να είναι σε θέση να δείξει τους μικρότερους όγκους και τους δείξει καλύτερα από ό, τι οι σημερινές απεικονιστικές μέθοδοι. Στην μαστογραφία, είναι δύσκολο να ανιχνεύσει κανείς μικρούς όγκους. Υπάρχει ελπίδα ότι η ελαστογραφία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τους μικρούς όγκους, αλλά υέχουμε ακόμα αρκετό δρόμος για να αποδειχτεί αυτό ", σημειώνει ο δρ Per Kristian Hol.
