Η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Λέπρας με πρωτοβουλία της Διεθνούς Ένωσης κατά της Λέπρας και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας καθιερώθηκε κάθε χρόνο την τελευταία Κυριακή του Ιανουαρίου, με στόχο την ευαισθητοποίηση της διεθνούς κοινότητας για την ασθένεια της αυτή.
Αν και ο περισσότερος κόσμος πιστεύει ότι έχει εξαφανιστεί, η ασθένεια αυτή σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, προσβάλλει ακόμη περίπου 1,8 εκατομμύρια ανθρώπους κυρίως σε χώρες του τρίτου κόσμου.
Οι Αρχαίοι Έλληνες την ονόμαζαν ελεφαντίαση, αλλά το όνομα της προέρχεται από την ελληνική λέξη λεπρός που σημαίνει, ξεφλούδισμα του δέρματος σαν λέπια. Η Λέπρα είναι μία χρόνια, μεταδοτική , φλεγμονώδης νόσος που προσβάλει το δέρμα και τα νεύρα και προκαλείται από ένα μυκοβακτηρίδιο το Mycobacterium leprae .Το μυκοβακτηρίδιο αυτό ανακαλύφθηκε το 1873 από το νορβηγό γιατρό Γκέρχαρντ Χάνσεν, εξού και ο όρος νόσος του Χάνσεν. Η μετάδοση της γίνεται μέσω ρινικών σταγονιδίων που περιέχουν τα παθογόνα βακτηρίδια. Η είσοδος των βακτηριδίων αυτών γίνεται από τραυματισμούς ή ρωγμές του δέρματος ή μέσω του ρινικού βλεννογόνου (μύτη).
Η περίοδος επώασης της είναι μακρά, περίπου 3-7 έτη όμως έχουν αναφερθεί περιστατικά και με βραχύτερες περιόδους επώασης 6 μηνών.
Τα αρχικά συμπτώματα της ασθένειας αφορούν κυρίως το δέρμα και τα νεύρα που βρίσκονται σε αυτό. Στο δέρμα οι βλάβες αρχικά παρουσιάζονται ως μεμονωμένες ή πολλαπλές ερυθρές υπο-μελαγχρωματικές (άσπρες) κηλίδες οι οποίες κατά την διάρκεια της νόσου εξελίσσονται σε πληγές στο σώμα.
Τα νεύρα νεκρώνονται, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να χάνουν την αίσθηση του κρύου, της ζέστης και του πόνου στο δέρμα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα συχνότερους τραυματισμούς ή εγκαύματα των άκρων που λόγω μολύνσεων να οδηγούν σε απώλειες δακτύλων ή ακόμα και ακρωτηριασμούς χεριών ή ποδιών. Τα μαλλιά σταδιακά γίνονται ξηρά και παρατηρείται πτώση των φρυδιών, των βλεφαρίδων καθώς και απώλεια τριχών σε άλλα μέρη του σώματος. Εμφανίζονται επίσης παραμορφώσεις στα χέρια, τα πόδια και το πρόσωπο. Στο πρόσωπο μάλιστα παρατηρούνται διογκώσεις, οι οποίες σε συνδυασμό με τα στίγματα στο κεφάλι το κάνουν να μοιάζει με κεφάλι λιονταριού ( «Λεόντειο Προσωπείο»).
Άλλα συμπτώματα της νόσου που μπορεί να παρουσιαστούν είναι η συνεχής αιμορραγία και καταστροφή του ρινικού διαφράγματος , η απώλεια της φωνής και της όρασης καθώς και αναπνευστικά προβλήματα. Στις επιπλοκές συγκαταλέγονται επίσης η ηπατική, νεφρική ανεπάρκεια και τύφλωση.
Η Λέπρα, αυτή καθαυτή γενικά δεν θεωρείται θανατηφόρος ασθένεια. Ο θάνατος μπορεί να επέλθει από τις συνέπειες της νόσου, όπως μολύνσεις ή φυματίωση. Η αντιμετώπιση της λέπρας περιλαμβάνει την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία, παρόλο που εμβόλιο για την αντιμετώπιση της ασθένειας αυτής δεν έχει ακόμα εξευρεθεί. Ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες με την πρόοδο της επιστήμης, η νόσος έχει μειωθεί σε συχνότητα λόγω της δραστικής φαρμακοθεραπείας που έχει εφαρμοστεί.
Βασικοί στόχοι της παγκόσμιας ημέρας κατά της Λέπρας αποτελούν η διεθνής κινητοποίηση για την εξεύρεση φαρμάκων και πόρων σε περιοχές όπου η νόσος είναι ενδημική, η αφύπνιση του κοινού αναφορικά με την αναγκαιότητα της πρώιμης έναρξης θεραπείας και η ενημέρωση του ατόμου αναφορικά με τα πρώιμα συμπτώματα. «Η λέπρα κοντεύει να εξαφανισθεί, όμως η μάχη δεν έχει ακόμη πλήρως κερδηθεί».
Δρ. Κωνσταντίνος Συμεωνίδης
Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος
Μέλος της Δερματολογικής Εταιρείας Κύπρου.
