Με αφορμή το θάνατο του οκταμηνίτικου βρέφους στο Μακάριο Νοσοκομείο, ο Δρ. Αδάμος Χατζήπαναγή, εξηγεί στο sigmaLive τι είναι η μηνιγγίτιδα, πως εκδηλώνεται και πως μπορούμε να προστατεύσουμε τα παιδιά μας.

Μηνιγγίτιδα είναι η μόλυνση των μηνίγγων (μεμβράνη που καλύπτει τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό) και του εγκεφαλονωτιαίου υγρού (υγρό που κυκλοφορεί γύρω από τον εγκέφαλο και νωτιαίο μυελό) από κάποιο μικροοργανισμό.

Ανάλογα με τον μικροοργανισμό που ευθύνεται για την μόλυνση, η μηνιγγίτιδα χωρίζεται στις δυο ακόλουθες μορφές.
1. Ιογενής μηνιγγίτιδα που οφείλεται σε κάποιο ιό και έχει συνήθως πολύ καλή πρόγνωση.
2. Μικροβιακή μηνιγγίτιδα που οφείλεται σε κάποιο μικρόβιο. Τα συνηθέστερα μικρόβια είναι ο μηνιγγιτιδόκοκκος, ο πνευμονιόκοκκος και ο αιμόφιλος της ινφλουέντζας.
Αν γίνει έγκαιρη διάγνωση έχει και αυτή η μηνιγγίτιδα, σχετικά καλή πρόγνωση. Σπάνια μπορεί να αφήσει αναπηρία στον άρρωστο, όπως για παράδειγμα βαρηκοΐα.

Πώς εκδηλώνεται η μηνιγγίτιδα;
Η συμπτωματολογία έχει άμεση σχέση με την ηλικία του αρρώστου. Ο πυρετός, η υπνηλία, ο εμετός και η ευερεθιστότητα είναι τα πιο συχνά συμπτώματα. Τα μεγαλύτερα παιδιά παραπονούνται συνήθως για έντονη κεφαλαλγία, ενώ τα βρέφη παρουσιάζουν έντονο κλάμα ή ανησυχία. Ο άρρωστος με μηνιγγίτιδα μπορεί να παρουσιάσει σπασμούς. Σε περίπτωση μηνιγγιτιδικοκκικής μηνιγγίτιδας τα παιδιά μπορεί να παρουσιάσουν το χαρακτηριστικό αιμορραγικό εξάνθημα (αιμορραγίες κάτω από το δέρμα). Όταν ο γιατρός εξετάσει τον άρρωστο, τότε θα διαπιστώσει την αυχενική δυσκαμψία (δυσκολία στην κάμψη του αυχένα προς τον θώρακα). Τα βρέφη σπάνια παρουσιάζουν αυχενική δυσκαμψία. Μπορεί όμως να προεξέχει η πρόσθια πηγή (τρύπα στο μπροστινό άνω μέρος του κρανίου, που συνήθως κλείνει σε ηλικία 15-18 μηνών).
Τα συμπτώματα στα πολύ μικρά βρέφη και νεογέννητα είναι άτυπα. Για αυτό κάθε παιδί αυτής της ηλικίας με πυρετό, πρέπει οπωσδήποτε να επισκέπτεται τον παιδίατρό του.

Πώς μεταδίδεται η μηνιγγίτιδα;
Όσον αφορά τις μικροβιακές μηνιγγίτιδες το μικρόβιο συνήθως βρίσκεται προηγουμένως σε κάποιο άλλο σημείο του οργανισμού. Στην ιογενή μηνιγγίτιδα, ο ιός μεταδίδεται από το αναπνευστικό σύστημα με το βήχα, το φτάρνισμα, το φιλί ή από το γαστρεντερικό σύστημα, αφού προηγουμένως τα χέρια μας είχαν έρθει σε επαφή με μολυσμένα κόπρανα.

Πώς γίνεται η διάγνωση της μηνιγγίτιδας;
Ο μοναδικός τρόπος να διαγνωστεί η μηνιγγίτιδα είναι η οσφυονωτιαία παρακέντηση. Ο παιδίατρος με μια βελόνα παίρνει εγκεφαλονωτιαίο υγρό από την σπονδυλική στήλη. Από πολλούς γονείς υπάρχει προκατάληψη και έντονος φόβος για αυτή την εξέταση. Δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας. Σε έμπειρα χέρια είναι μια πολύ εύκολη ,χωρίς επιπλοκές εξέταση. Δυστυχώς η διάγνωση της μηνιγγίτιδας δεν μπορεί να γίνει με ακτινογραφίες ή εξετάσεις αίματος. 

Ποια η θεραπεία της μηνιγγίτιδας;
Η μικροβιακή μηνιγγίτιδα χρειάζεται εντατική νοσηλεία με την χορήγηση συγκεκριμένων αντιβιοτικών και άλλων φαρμάκων σε περιπτώσεις που κρίνονται αναγκαία. Τα πρώτα 2-3 εικοσιτετράωρα είναι κρίσιμα. Η ιογενής μηνιγγίτιδα έχει σαφώς καλύτερη πορεία και δε χρειάζεται αντιβιοτική αγωγή.

Αφήνει αναπηρίες στο παιδί η μηνιγγίτιδα και ποιες μπορεί να είναι αυτές;
Τα παιδιά με ιογενή μηνιγγίτιδα έχουν σίγουρα άριστη πρόγνωση. Στα παιδιά με μικροβιακή μηνιγγίτιδα, η πρόγνωση εξαρτάται από την ηλικία του αρρώστου, το είδος του μικροβίου, από την παρουσία ή όχι επιπλοκών κατά την διάρκεια της θεραπείας και από το πόσο έγκαιρα άρχισε η κατάλληλη θεραπευτική αγωγή.

Πώς μπορείτε να προφυλάξετε το παιδί από την μηνιγγίτιδα;
Για την μικροβιακή μηνιγγίτιδα υπάρχουν εμβόλια εναντίον μερικών μικροοργανισμών. Το εμβόλιο του αιμοφίλου γίνεται πια, σε όλα σχεδόν τα παιδιά και προστατεύει το παιδί απέναντι στο μικρόβιο αυτό για όλη του τη ζωή. Για τον πνευμονιόκοκκο και τον μηνιγγιτιδόκοκκο υπάρχουν εμβόλια, δεν προστατεύουν όμως το παιδί για όλη του τη ζωή και συστήνονται μόνο σε ειδικές κατηγορίες ατόμων ή κάτω από ορισμένες συνθήκες (π.χ επιδημίες). Στο περιβάλλον του ασθενή με μικροβιακή μηνιγγίτιδα μπορεί να δοθεί αντιβίωση για προφύλαξη. Πότε και ποιοι θα την πάρουν θα το καθορίσει ο γιατρός που αντιμετωπίζει το παιδί με την μηνιγγίτιδα και γνωρίζει το μικρόβιο από το οποίο μολύνθηκε ο άρρωστος.

Διαβάστε περισσότερα για τη μηνιγγίτιδα στο paidiatros.com