Ας ξεκαθαρίσουμε κάτι βασικό. Μακριά από λαϊκισμούς και φωνασκίες. Οι τράπεζες δεν παράγουν χρήμα. Και, βέβαια, δεν κατέχουν δικό τους χρήμα. Λαμβάνουν τα χρήματα των καταθετών και τα δανείζουν στους δανειολήπτες. Συνεπώς, κάθε φορά που ένας δανειολήπτης δεν επιστρέφει τα χρήματα που δανείστηκε, δεν τα στερεί από τους «κακούς» τραπεζίτες. Τα στερεί από τους συμπολίτες του καταθέτες. Το ξεκαθαρίζω αυτό, γιατί πρέπει να συμφωνήσουμε στο αυτονόητο. Οι τράπεζες οφείλουν να διεκδικούν την επιστροφή των χρημάτων που δάνεισαν. Προστατεύουν τους καταθέτες, προστατεύουν όμως και τους φορολογούμενους, που θα κληθούν να πληρώσουν τη νύφη, αν τελικά επικρατήσει η λογική «δανεικά και αγύριστα», ενισχύοντάς τες με κρατικά κεφάλαια. 

 

Μια δεύτερη αφετηρία νηφάλιας ανάλυσης των όποιων οικονομικών φαινομένων, είναι πως οικονομία χωρίς τραπεζικό σύστημα δεν μπορεί να λειτουργήσει. Εύρωστο και εύρυθμο τραπεζικό σύστημα σημαίνει και καλοκουρδισμένη οικονομία. Τόσο απλά.Ας ξεκαθαρίσουμε και κάτι άλλο, όμως. Οφείλει το κράτος και ο νομοθέτης να προστατέψουν την πρώτη κατοικία ενός κακοπληρωτή του δανείου του; Και ναι και όχι. Αν ο κακοπληρωτής είναι μισθωτός οικογενειάρχης, και κτυπήθηκαν τα εισοδήματά του σε βαθμό που αδυνατεί να αποπληρώσει το δάνειο του σπιτιού που στεγάζει την οικογένειά του, προφανώς και χρήζει προστασίας. Φτάνει το σπίτι να μην ανήκει στην κατηγορία των «παλατιών» με πισίνες, εσωτερικές και εξωτερικές αυλές και καμιά δεκαριά δωμάτια. Ένα τέτοιο σπίτι δεν είναι πρώτη κατοικία, δεν θα έπρεπε ποτέ να αποκτηθεί και βέβαια η τράπεζα όφειλε τότε να μην το δανειοδοτήσει και σήμερα οφείλει να το βγάλει στο σφυρί. Έπειτα είναι και οι δανειολήπτες, οι οποίοι είναι στρατηγικά κακοπληρωτές. Αυτούς πρέπει να τους φορτωθεί η τράπεζα ή το κράτος και κατ’ επέκτασιν ο φορολογούμενος πολίτης;

 

Όλα τα πιο πάνω, όμως, ας μη θεωρηθούν συγχωροχάρτι για κανέναν τραπεζίτη. Και βέβαια οι τελευταίοι δεν ανήκουν στην κοινωνία των αγγέλων. Ειδικά αν αναλογιστεί κανείς το μερίδιο ευθύνης τους για τα όσα ο τόπος βιώνει από το 2013 και εντεύθεν. Προφανώς και επιβάλλεται να αναλάβουν μέρος του παπλώματος, με ό,τι αυτό σημαίνει. Να κυνηγήσουν τους μεγαλοκαρχαρίες, που φέσωσαν τα τραπεζικά ιδρύματα με δεκάδες εκατομμύρια. Και βέβαια να συμπεριφερθούν ακριβοδίκαια και στους επώνυμους και στους ανώνυμους, και στους κρατικούς και κομματικούς αξιωματούχους και στους μη. 

Είναι όμως και κάτι άλλο. Υπάρχουν οι μεροκαματιάρηδες συμπολίτες μας. Αυτοί που, ενώ παλιά τα έβγαζαν πέρα, τώρα αδυνατούν. Αυτούς πρέπει να βοηθήσουν οι τράπεζες, δείχνοντας κατανόηση και προσφέροντας υποφερτές εξατομικευμένες λύσεις. Υπάρχουν βέβαια και οι δοκιμαζόμενες επιχειρήσεις, που έχασαν καταθέσεις, μειώθηκε ο κύκλος εργασίας τους και τώρα καλούνται να… τετραγωνίσουν τον κύκλο.

 

Γίνεται αυτήν τη φορά να το κάνουμε διαφορετικά; Δεν χρειάζεται για άλλη μια φορά από το ένα χείριστο και καταστροφικό άκρο της αλόγιστης ασυδοσίας δανεισμού να πάμε στο άλλο. Αυτό του ανύπαρκτου ή έντονα χρονοβόρου δανεισμού. Γιατί μετά επιχειρήσεις και ιδιωτική πρωτοβουλία, γιοκ.

Καταληκτικά: Ας μας γίνουν τα παθήματα, μαθήματα. Και ας κοιτάξουμε και λίγο έξω από τον τόπο μας. Υπάρχουν παραδείγματα ν' ακολουθήσουμε. Ας μην ανακαλύπτουμε τον τροχό κάθε φορά. Τα λάθη μας ας γίνουν, επιτέλους, οι οδηγοί μας.