Ο φετινός Σεπτέμβρης καθόλου δεν μύρισε φθινόπωρο. Αλλά μυρίζει σίγουρα το τέλος του χειμώνα, δηλαδή τις Προεδρικές του Γενάρη. Έχοντας δώσει ένα καινούριο έναυσμα, αφού προανήγγειλε την αναγγελία της υποψηφιότητάς του, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης φεύγει για άλλο ένα σημαντικό υπηρεσιακό ταξίδι στη Νέα Υόρκη.

 

Μέσα στην αναμπουμπούλα του προεκλογικού που ξεκίνησε για τα καλά, γίνεται συζήτηση για το ταξίδι του Προέδρου στις ΗΠΑ και την παρουσία και ομιλία του στη Γενική Συνέλευση των Η.Ε. Ταυτόχρονα, ελλείψει Έιντε, η αναπληρώτρια εκπρόσωπος του ΓΓ στην Κύπρο, η κ. Σπέχαρτ, διευκρινίζει ότι ο κ. Γκουτέρες περιμένει «να ακούσει από τα δύο μέρη ενδιαφέρουσες ιδέες». Εμείς, όμως, που ακούμε τις συνεχόμενες δηλώσεις από την τουρκική πλευρά, δυσκολευόμαστε πολύ να καταλάβουμε τι θα συνιστούσε «ενδιαφέρουσες ιδέες». 

 

Από τα... απόνερα του Κραν Μοντανά

 

Τι θα μπορούσε, όμως, να προκύψει από αυτό το ταξίδι και από τη συνάντηση με τον Γενικό Γραμματέα; Επί της ουσίας, μάλλον τίποτα. Το ΑΚΕΛ ήδη ποντάρει σε αυτό και επικρίνει τον Πρόεδρο ότι παραμένει απαθής μπροστά στο αδιέξοδο και τους κινδύνους της στασιμότητας. Από την Πινδάρου τούς απαντούν ότι δεν ακούνε τον Μ. Τσαβούσογλου, που δηλώνει ότι «έκλεισε ο κύκλος διαπραγματεύσεων που είχαμε από το 2008». Πολλοί, όμως, περιμένουν ότι με την επίσκεψη στη Νέα Υόρκη θα γίνει ένα ξεκαθάρισμα. Στον κύκλο του Προεδρικού θεωρούν ότι ο Πρόεδρος θα βάλει την ατζέντα του Κυπριακού για τις εκλογές. Αλλά, από την αντιπολίτευση περιμένουν να κάνει κάποιο «γλίστρημα». Με την ομιλία του ή κάποιες δηλώσεις, να τους δώσει πρόσθετα φρέσκα επιχειρήματα. Το ΑΚΕΛ υπολογίζει πάντα και στην έκθεση του Γενικού Γραμματέα, με συντάκτη τον... βουλευτή, τώρα, πια, Έσπεν Μπαρθ Έϊντε. Με αυτήν τη λογική, πριν ακόμα και τις 14 Οκτωβρίου, ο Νίκος Αναστασιάδης βάζει υποψηφιότητα, όσο και αν δεν το πει, εκεί στη Γενική Συνέλευση των Η.Ε. 

 

Υπάρχουν όμως και ορισμένοι άλλοι, αμετανόητοι, που ακόμα θεωρούν ότι οι διαπραγματεύσεις θα πρέπει «να συνεχιστούν αμέσως από εκεί που έμειναν». Οι κύκλοι αυτοί δεν περιορίζονται μόνο σε κάποιες πρεσβείες στη Λευκωσία, αλλά περιλαμβάνουν και τους γνωστούς Ελληνοκυπρίους, μονίμους «εξ απορρήτων» των πρεσβειών. Είναι πραγματικά απίστευτο ότι δεν βγάζουν κανένα συμπέρασμα από τα όσα έγιναν και κυρίως τα όσα δεν έγιναν στο Κραν Μοντανά, και ακόμα επιμένουν ότι μπορεί τώρα να επιτευχθεί συμφωνία! Οι αεροβατούντες ευσεβοποθισμοί τους φτάνουν, μάλιστα, στο σημείο να λένε ότι «επίτηδες ο ΓΓ καθυστερεί την έκθεση». Υπονοούν ότι δεν θέλει ούτε να καταγράψει ναυάγιο, ούτε να αποδώσει καμία ευθύνη, αφού «μπορεί οι διαπραγματεύσεις να συνεχιστούν»... 

 

Ο προεκλογικός, όμως, δεν θα περιοριστεί στο Κυπριακό. Βέβαια, δεν είναι τυχαίο ότι ο ίδιος ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, που τις τελευταίες μέρες μπορεί να παρουσιάζεται πια και ως «υποψήφιος Πρόεδρος», επικεντρώνεται στο Κυπριακό και προσπαθεί να κλείσει την «εκκρεμότητα» με εκείνους που λίγο-πολύ πήγαν να του αποδώσουν ευθύνη για την αποτυχία στο Κραν Μοντανά. Ήδη, μάλιστα, του στοίχισε πολύ αυτό το «παιγνίδι» με την περίφημη γκάφα των εγγράφων που απέστειλε σε «ομάδα αποδεκτών». Αλλά, είναι αξιοσημείωτο ότι, ακόμα και το ΔΗΚΟ και το επιτελείο Νικόλα Παπαδόπουλου, περιμένοντας ακόμη απάντηση, αν, μεταξύ των αποδεκτών της «προεδρικής επιστολής», είναι και οι Α. Νεοφύτου και Χ. Στυλιανίδης, έστρεψαν τα πυρά τους σε εσωτερικά θέματα και ειδικά στην οικονομία. 

 

Στην πικρή ανάμνηση του «κουρέματος»

 

Χαρακτηριστική ήταν η «κόντρα» των ημερών. Με τον γνωστό οικονομολόγο και «τηλε-περσόνα» Στέλιο Πλατή να βγαίνει εκπροσωπώντας το επιτελείο Νικόλα Παπαδόπουλου και να κατακεραυνώνει τον Νίκο Αναστασιάδη για το «κούρεμα», ο κ. Πρόδρομος Προδρόμου, Εκπρόσωπος του ΔΗΣΥ, υπενθύμισε ότι «μιλά ο κ. Πλατής που το 2013 εμφανίστηκε εκπροσωπώντας ακόμα και το ΑΚΕΛ και ήταν αρχιτέκτονας σχεδίου για έξοδο από το Ευρώ»... Η Πινδάρου δεν παρέλειψε, μάλιστα, να ρωτά «πώς φωνάζουν για εκείνη τη δεύτερη λύση που ενέκρινε και ψήφισε τότε και ο ίδιος ο Νικόλας, ο οποίος, όμως, φέρει απόλυτη ευθύνη που απορρίφτηκε η πρώτη ηπιότερη πρόταση που έφερε ο Πρόεδρος;».

 

Αυτά είναι κομμάτι μιας πρώτης γεύσης από το τι θα ακολουθήσει. Ίσως, όμως, σημαίνει κάποια πράγματα, ότι το ΑΚΕΛ προτιμά ακόμα να στρέφει τα βέλη του στο Κυπριακό και να είναι το ΔΗΚΟ εκείνο που φορτσάρει στην οικονομία. Όσο και αν αυτό φαίνεται παράδοξο, αφού το ΑΚΕΛ, με βάση την κριτική που έκανε όλα αυτά τα χρόνια, θα περίμενε κανείς να αρχίσει για την ανεργία, τη φτώχια, τις χαμηλές συντάξεις, ο Νικόλας Παπαδόπουλος έχει βάσιμες ελπίδες ότι άμα εστιάσει στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, πιάνει τον παλμό μεγάλης μερίδας του εκλογικού κοινού. Έτσι ήρθε και η πρόταση για μια «κακή τράπεζα». Στο ΔΗΚΟ θυμούνται ότι ανάλογες αναφορές στις περσινές Βουλευτικές έφεραν καλό αποτέλεσμα. 

 

Το τι συμβαίνει αυτές τις μέρες, δεν προδικάζει, βέβαια, τη συνέχεια, αφού και το ΑΚΕΛ θα επανέλθει στα θέματα οικονομίας και θεσμών και το ΔΗΚΟ μαζί με τους συμμάχους του δεν θα πάψουν να σφυροκοπούν για την «εκ περιτροπής», τους εποίκους, τα αμφισβητούμενα δικαιώματα ιδιοκτησίας των προσφύγων κ.λπ. Ταυτόχρονα, όμως, στις φανερές προσπάθειες του επιτελείου Νικόλα να «αποδομήσει» προσωπικά τον Πρόεδρο, με συνεχείς αναφορές σε «αναξιοπιστία», «ασυνέπεια» κ.ο.κ., ήρθε η Πινδάρου στοχεύοντας κατ’ευθείαν την αναφορά του Νικόλα Παπαδόπουλου ότι ο ίδιος «θα τα βάλει με το κατεστημένο». Ενώ ανάλογο θέμα αποτέλεσε και η «ανεξαρτησία» του κ. Στ. Μαλά...

 

Το «στρατήγημα» του Άντρου Κυπριανού

 

Αν υπήρξε, όμως, κάποια «στρατηγική» τοποθέτηση αυτές τις μέρες, ήταν από τον ΓΓ του ΑΚΕΛ Άντρο Κυπριανού. Η προχτεσινή παρέμβασή του ότι «ο Αναστασιάδης πρέπει να φύγει», η διευκρίνιση ότι «στον δεύτερο γύρο περνά ο Στ. Μαλάς» και η προσθήκη ότι «ψήφος στον Γιώργο Λιλλήκα είναι χαμένη ψήφος», εστιάζουν στην πραγματική «μονομαχία» του πρώτου γύρου. Δηλαδή, Μαλάς εναντίον Παπαδόπουλου, για το «εισιτήριο» του δεύτερου γύρου. Γι’ αυτό, εξάλλου, ο κ. Ά. Κυπριανού συνδύασε αυτή την παρέμβαση με αναφορές στο ΔΗΚΟ, το οποίο, όπως είπε, με ερωτηματικά δημοκρατίας «έχρισε διά βοής» τον πρόεδρό του υποψήφιο και «ξεχνά τους κοινούς αγώνες με την Αριστερά»...

 

Μπροστά σε αυτή την «τοποθέτηση» που προσπαθεί να κάνει το ΑΚΕΛ, δεν πρόκειται, βέβαια, να μείνει απαθές το επιτελείο του προέδρου του ΔΗΚΟ. Μπορεί ήδη το επιτελείο του Γιώργου Λιλλήκα να απαντά στο ΑΚΕΛ ότι «ο μόνος που μπορεί να κερδίσει τον Νίκο Αναστασιάδη και είναι πραγματικά ανεξάρτητος από κόμματα και ιδεολογίες είναι ο Γιώργος Λιλλήκας», αλλά αυτή θα είναι βασικά η «κάρτα» του Νικόλα. Στον ανταγωνισμό για τη «δεύτερη θέση», το επιτελείο του θα ποντάρει πολύ στο ότι «όλα δείχνουν» ότι ο Σταύρος Μαλάς, «όπως και το 2013», δεν μπορεί να νικήσει τον απερχόμενο Πρόεδρο, αλλά τα πράγματα θα είναι εντελώς διαφορετικά, αν ο Αναστασιάδης βρει στον δεύτερο γύρο απέναντί του τον Νικόλα... 

 

Θεσμοί και κοινωνία

 

Όλοι οι ανεξάρτητοι παρατηρητές επιμένουν, βέβαια, ότι είναι πολύ νωρίς για όλα αυτά. Και ότι υπάρχει πραγματικά μια πολύ μεγάλη προεκλογική περίοδος μπροστά μας, όπου πολλά μπορεί να συμβούν. Και λάθη θα γίνουν απ' όλες τις πλευρές και ενδιάμεσες εξελίξεις στην Κύπρο ή και εκτός, ακόμα, μπορεί να επηρεάσουν ένα εκλογικό σώμα που γενικά δεν είναι καθόλου «ζεστό» για τις εκλογές. Ίσως, μάλιστα, αυτή η κατάσταση στην κοινωνία να είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα όλων των υποψηφίων. Ποιος από αυτούς μπορεί να «κεφαλαιοποιήσει» είτε την αδιαφορία είτε τον αυξημένο «θυμό» των πολιτών; Γι’ αυτό, για κάποιους αναλυτές, το αν έχει τελικά δικό του υποψήφιο το ΕΛΑΜ ή και τι θα κάνει στο τέλος ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου, που ξεπρόβαλε για να παίξει τον ρόλο ανεξάρτητου «από μηχανής θεού», μπορεί να αποδειχτεί ο «παράγοντας Χ».

 

Τόσο η «ισορροπία» ανάμεσα σε Στ. Μαλά και Ν. Παπαδόπουλο, όσο και η «διαφορά από τον πρώτο» θα εξαρτηθούν πρώτα από τις επιδόσεις του Γιώργου Λιλλήκα, όσο όμως και από άλλες πρόσθετες υποψηφιότητες. 

 

Μέσα σε αυτό το κλίμα, ορισμένοι σημειώνουν ότι δεν θα είναι έκπληξη, αν τελικά «θέματα θεσμών» παίξουν ένα σημαντικό ρόλο και δυσκολέψουν το έργο του επιτελείου Αναστασιάδη. Όσο και αν στο Προεδρικό έχουν από καιρό προετοιμαστεί αρκετά γι’αυτό το κεφάλαιο, αφού χρειάστηκε να απαντήσουν ουκ ολίγες φορές για τα γνωστά «περιστατικά», σίγουρα δεν θα νιώθουν άνετα όταν ακούνε για τα νέα «ευρήματα» του Γενικού Ελεγκτή και τη σύγκρουση αυτών των ημερών και πάλι με τον Υπουργό Οικονομικών. Μήπως, τελικά, ένας από τους «παράγοντες Χ» ακούει στο όνομα Οδυσσέας;

 

Το στοίχημα του Νίκου Αναστασιάδη

 

Το «μεγάλο στοίχημα» του επιτελείου Αναστασιάδη είναι κατά πόσον έχει περάσει στην καθημερινότητα και την αντίληψη των πολιτών αυτή η πραγματικότητα των αριθμών και των στατιστικών μεγεθών που δεν παύουν να αναφέρουν τόσον ο Υπουργός Οικονομικών, όσο και τα πρωτοκλασάτα στελέχη τους. Το πρόβλημά τους είναι ότι δεν υπάρχει «συνταγή» προεκλογικού για να εμπεδώσει τώρα στην αντίληψη των ψηφοφόρων κάτι τέτοιο. Αλλά, αν αυτή είναι μια γενική παράμετρος για έναν Πρόεδρο που υπερασπίζεται μια πολύ δύσκολη πενταετία, η αλήθεια είναι ότι στον κρίσιμο δεύτερο γύρο θα ξαναμοιραστούν οι «κάρτες» ίσως με εντελώς άλλα κριτήρια...

 

Γι’ αυτό, λοιπόν, ο Πρόεδρος, όσο και αν χρειάζεται «φρεσκάδα» στον προεκλογικό, χρειάζεται απόλυτα και πολιτικές παρουσίες με ουσιαστικό βάρος. Θα πρέπει, πάντως, να έχουν μια πειστική απάντηση, «γιατί ξανά Αναστασιάδης». Ίσως είναι γι’ αυτόν το λόγο που και ο ίδιος ο Πρόεδρος εστιάζει τόσο πολύ στον παράγοντα «ασφάλεια». 

 

Όμως, είναι δύσκολο και άκαιρο αυτή την ώρα να κάνουμε προβλέψεις ή και να περιγράψουμε πώς θα κινηθεί ο προεκλογικός. Απλώς, έχουμε πάρει μια πρώτη έντονη γεύση αυτές τις πρώτες μέρες του Σεπτέμβρη. Αν, όμως, διανύσαμε ένα προκαταρκτικό δεκαπενθήμερο προεκλογικού, έχουμε μπροστά μας ακόμα άλλα... εννιά!