27.11.2016
Χρύσανθος Τσουρούλλης
Ένας Ακιντζί που βλέπει μόνο "Πενταμερή" και "Εκ περιτροπής" και το στημένο "Επεισόδιο Κοτζιά"
Από εκεί που ο Τουρκοκύπριος ηγέτης εμφανιζόταν περίπου σαν το «ταίρι» του Νίκου Αναστασιάδη, τελευταία δίνει την εικόνα ότι βρίσκεται δίπλα του μόνο για να του βάζει τρικλοποδιές. Δεν είναι σίγουρο εάν ο Μουσταφά Ακιντζί επιθυμεί να παίξει αυτό τον ρόλο ή εάν αναγκάζεται, αλλά στην πράξη αυτό δεν έχει καμία σημασία
Πώς ο Μουσταφά Ακιντζί ήθελε Ελβετία όχι για το εδαφικό, αλλά για «ντε φάκτο» πενταμερή
Οι «γνωστοί κύκλοι», followers του Έιντε και των πρεσβειών, πήγαν να κρύψουν την τουρκική αδιαλλαξία πίσω από ψεύτικο «επεισόδιο Κοτζιά»
Πονηροί σχεδιασμοί για «παράλληλη» πενταμερή και εδαφικό
Και να υπάρξει συμφωνία ποιοι θα είναι στην πολυμερή/πενταμερή;
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δηλώνει έτοιμος να επιστρέψει στις συνομιλίες. Έγινε όμως ξεκάθαρο ότι το μόνο που ενδιαφέρει την τουρκική πλευρά, όταν μιλά για διαπραγμάτευση, είναι να φέρει τα πράγματα αμέσως σε μια διεθνή διάσκεψη. Την οποία μάλιστα σχεδίασε προ πολλού και θα είναι πενταμερής. Εκεί, στην πενταμερή, οι Τούρκοι θεωρούν ότι μπορεί να κλείσει και το εδαφικό. Αλλά ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έχει πολλές φορές ξεκαθαρίσει ότι για να πάει σε πολυμερή διάσκεψη, θα πρέπει προηγουμένως να έχει κλείσει και το εδαφικό και τα άλλα ανοικτά θέματα. Επειδή στην πολυμερή η δική μας πλευρά, όπως και η Ελλάδα, θεωρεί ότι θα συζητηθεί μόνο η διεθνής πτυχή. Δηλαδή οι εγγυήσεις. Όπως είναι τα πράγματα αυτήν τη στιγμή φαίνεται ένα αδιέξοδο πολύ πιο σοβαρό από αυτό που ομολογείται επίσημα.
Τα «μαγικά» ή και «πονηρά» του Αστρολόγου
Εδώ είναι που θα μπει ο κ. Έιντε. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι θα προσπαθήσει να... τετραγωνίσει τον κύκλο. Οι υποστηρικτές του στη Λευκωσία ήδη διαδίδουν τη «φόρμουλα» που θα πλασάρει. Ότι θα γίνουν, δηλαδή, ταυτόχρονα και οι διαπραγματεύσεις για το εδαφικό και η συνάντηση των εγγυητριών δυνάμεων «κάπου εκεί δίπλα».
Μπορεί όμως η ελληνική πλευρά να δεχτεί κάτι τέτοιο ξεχνώντας ότι «πάμε σε διεθνή διάσκεψη μόνο με κλειστά τα προηγούμενα κεφάλαια»; Φαίνεται όμως ότι εδώ στη Λευκωσία υπάρχει και δραστηριοποιείται μια πολιτική φράξια, που είναι οπαδοί του κ. Έιντε και ταυτόχρονα «ακολουθούν» κάποιες πρεσβείες, όπως περίπου ακολουθούμε στο Twitter. Υποστηρίζοντας ότι η διαδικασία πρέπει να προχωρά σε «κλείσιμο» ανεξάρτητα από τα δεδομένα, κάθε τόσο ανακαλύπτουν σχήματα που θα ξεπεράσουν αντιστάσεις.
Στόχος τους να σπρώχνουν τα πράγματα ακόμα και όταν δεν υπάρχει πραγματικά το έδαφος και κάποια συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών και να δημιουργούν αυταπάτες, που σε συγκεκριμένη στιγμή μπορεί να «εξαργυρωθούν» με δεσμεύσεις. Ταυτόχρονα γίνεται λόγος για μια διαδικασία όπου η κάθε πλευρά θα παραδώσει χάρτη με τις δικές της προτάσεις στα Ηνωμένα Έθνη και έτσι θα προχωρήσουν προς τη διεθνή διάσκεψη. Και τι θα γίνει άραγε εάν εκεί διαπιστώσουν ότι οι δύο χάρτες έχουν σημαντικές αποκλίσεις;
Αναπάντητα καίρια ερωτήματα
Πέρα από τα διαδικαστικά που μοιάζουν βουνό, αυτήν τη στιγμή υπάρχουν μερικά καθαρά ερωτήματα για τα οποία δεν ακούσαμε ποτέ καμία απάντηση.
- Είναι αλήθεια ότι ο Μουσταφά Ακιντζί δεν ήταν «εξουσιοδοτημένος» για να καταλήξει σε ποσοστά εδάφους και γραμμές πάνω στον χάρτη; Αυτή πάντως η πληροφορία διοχετεύτηκε από το Μον Πελεράν. Αλλά, αν είναι έτσι τα πράγματα, τότε τι νόημα έχει να επιστρέψει ο Πρόεδρος για να διαπραγματεύεται μαζί του;
- Αν υποθέσουμε ότι με κάποιο τρόπο κλείνει το εδαφικό, αυτό θα είναι αρκετό για να πάνε οι δύο πλευρές σε διεθνή διάσκεψη; Τι θα γίνει με τις αποκλίσεις στη διακυβέρνηση, όπου η τουρκική πλευρά λέει ότι «δεν υπάρχει λύση χωρίς εκ περιτροπής προεδρία», ενώ η ελληνική πλευρά δεν είναι έτοιμη να δεχτεί μια τέτοια αντιδημοκρατική διαδικασία διακυβέρνησης;
- Όπως και τι θα γίνει με τις υπόλοιπες εκκρεμότητες σε επιμέρους θέματα, που μπορεί να μην έχουν την ίδια βαρύτητα με το εδαφικό ή τις εγγυήσεις, αλλά δεν παύουν να είναι αγεφύρωτες αποκλίσεις; Αυτά τα θέματα, όπως μαθαίνουμε από πηγές στη διαπραγματευτική ομάδα, είναι «ουκ ολίγα».
- Επιπρόσθετα, μπορεί η ελληνική πλευρά να πάει σε μια τελική διάσκεψη χωρίς να έχει εξασφαλισθεί ότι η τουρκοκυπριακή πλευρά θα έχει ετοιμαστεί και θα είναι διατεθειμένη να εναρμονιστεί άμεσα με τα ευρωπαϊκά δεδομένα και τους κανονισμούς; Όπως για παράδειγμα στο τραπεζικό ζήτημα.
- Ένα μεγάλο ερώτημα που πλανάται, αλλά κανένας δεν έχει απάντηση, είναι ποια θα είναι η σύνθεση της διεθνούς διάσκεψης. Η ελληνική πλευρά έχει κατ’ επανάληψη εξηγήσει ότι πέραν των εγγυητριών δυνάμεων εκεί πρέπει να είναι και τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Από την τουρκική πλευρά η «συνταγή» που εννοούν δεν προνοεί καθόλου τέτοια σύνθεση. Αλλά οι Τούρκοι θέλουν «να τα δούμε μεταξύ μας», δηλαδή να έχουν το πάνω χέρι της δύναμης και των εκφοβισμών.
- Ειδικότερα όμως η «ερώτηση του ενός εκατομμυρίου» είναι αν θα είναι παρούσα στη διεθνή διάσκεψη η Κυπριακή Δημοκρατία. Για την ελληνική πλευρά αυτό θεωρείται απαραίτητο, αφού μάλιστα σημειώνεται ότι η Δημοκρατία είναι συμβαλλόμενο μέρος στις συνθήκες που θα πρέπει να αναθεωρηθούν και επομένως πρέπει να είναι εκεί.
Πώς θα γίνει όμως αυτό, από την ώρα που η Τουρκία δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία και τη θεωρεί «εκλιπούσα»; Μήπως θα... νεκραναστηθεί για μερικά λεπτά μόνο για να πέσουν οι υπογραφές; Και ποιος Κύπριος πρόεδρος θα μπορούσε να δεχτεί κάτι τέτοιο;
Ρόλος και «μεταμορφώσεις» του Μουσταφά Ακιντζί
Παρά τις τεράστιες δυσκολίες που προέκυψαν από τις «παγερές» διαπραγματεύσεις στην Ελβετία, υπάρχουν κάποια πράγματα που ξεκαθάρισαν αρκετά. Ο Μουσταφά Ακιντζί φαίνεται να βλέπει με δυσφορία τους χειρισμούς του Ταγίπ Ερντογάν. Αλλά πρώτον δεν μπορεί να κάνει τίποτα, αφού ο «μέγας σουλτάνος» τον καθοδηγεί ακόμα και για τα ενδιάμεσα στάδια με σαφείς εντολές. Και δεύτερο, αυτή η κατάσταση όσο και αν τον μειώνει, από την άλλη τον βολεύει για να μπορέσει να διεκδικήσει αποτελεσματικότερα την «εκ περιτροπής», που είναι ο ιδιαίτερος δικός του στόχος.
Πληροφορίες λένε ότι μέρος του εκνευρισμού και της απογοήτευσης του προέδρου Αναστασιάδη είναι διότι τώρα βλέπει μπροστά του έναν «άλλο Μουσταφά». Αυτός ο διαφορετικός Ακιντζί δεν έχει να κάνει μόνο με τους δραστικούς περιορισμούς κινήσεων που του βάζει η Άγκυρα. Είναι ένας «άλλος Ακιντζί» διότι, όπως λένε οι πληροφορίες, μοιάζει τώρα να ενδιαφέρεται για ένα και μόνο πράγμα, την εκ περιτροπής προεδρία. Διότι, πολύ απλά, τον ενδιαφέρει πολύ προσωπικά!
Οι ίδιες πληροφορίες λένε ότι δεν ήταν απίθανο, αν έβρισκε έδαφος, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης να αντάλλαζε τη Μόρφου που είναι τόσο λεπτό ζήτημα για την ελληνική πλευρά, αλλά ακόμα και τη μόνιμη ισχύ του «4:1» με την εκ περιτροπής. Αλλά ο Ερντογάν τού «τράβηξε το αφτί», διότι για να δώσει έστω και μια σπιθαμή εδάφους θέλει προηγουμένως να κλειδώσει κάποια «παραλλαγή εγγυήσεων» ή/και τη στρατιωτική παρουσία στην Κύπρο.
Από εκεί που ο Τουρκοκύπριος ηγέτης εμφανιζόταν περίπου σαν το «ταίρι» του Νίκου Αναστασιάδη, τελευταία δίνει την εικόνα ότι βρίσκεται δίπλα του μόνο για να του βάζει τρικλοποδιές. Δεν είναι σίγουρο εάν ο Μουσταφά Ακιντζί επιθυμεί να παίξει αυτό τον ρόλο ή εάν αναγκάζεται, αλλά στην πράξη αυτό δεν έχει καμία σημασία.
Απομυθοποιημένος, αναγκάζεται τώρα να παίξει ρόλο «λαγού» σε μια κούρσα που θα έφερνε τον Πρόεδρο, χωρίς καλά-καλά να το καταλάβει, σε ένα στημένο σκηνικό «πενταμερούς» με έτοιμες «φόρμουλες» ανάμεσα στις οποίες θα του έλεγαν να διαλέξει. Εάν μαζί με την Ελλάδα απέρριπταν και τουρκική βάση και εγγυήσεις με «επανεξέταση» σε 5-10 χρόνια, τότε θα τον βάφτιζαν «αδιάλλακτο»!
Ο πραγματικός σκοπός
Πράγματι, από τη Νέα Υόρκη ο Τουρκοκύπριος ηγέτης περίμενε ότι θα γινόταν το «άλμα» σε μια διεθνή διάσκεψη. Ισχυρίζεται ότι αυτό «τον άφησαν να καταλάβει» ο Νίκος Αναστασιάδης και ο Έσπεν Μπαρθ Έιντε. Για τον τελευταίο μάλιστα δεν θα ήταν και δύσκολο να το πιστέψουμε. Αλλά στη Νέα Υόρκη δεν το πέτυχε. Γι’ αυτό και δεν έκρυψε τη δυσφορία του. Περίπου όμως το ίδιο σκηνικό στήθηκε στο Μον Πελεράν. Ο Μουσταφά Ακιντζί δεν πήγε εκεί για να διαπραγματευτεί το εδαφικό. Αλλά πήγε με κύριο σκοπό να πάρει μια ημερομηνία. Και όταν κατάλαβε ότι για να έχει ημερομηνία έπρεπε να δώσει χάρτη, τότε έκανε τέτοιες προτάσεις για το εδαφικό/προσφυγικό που τα τίναξε στον αέρα.
Τελικά φαίνεται να αποδεικνύεται ότι αντίθετα από ό,τι διαδόθηκε, ο λόγος για τον οποίο ο Ακιντζί ήθελε να πάει εκτός Κύπρου δεν ήταν για να αποφύγει τις δυσκολίες στη συζήτηση του εδαφικού. Ο πραγματικός λόγος ήταν διότι ήθελε πάνω στη συζήτηση για το εδαφικό να «κολλήσει» μια πενταμερή διάσκεψη.
Ο σκοπός του φαίνεται να ήταν εκεί που έφτανε στο σημείο που θα προχωρούσε σε χάρτη, να πετύχει να προσκληθούν εκεί και να συνεχίσουν μαζί και οι εγγυήτριες δυνάμεις. Αλλά το σχέδιό του χάλασε όταν ο Νίκος Αναστασιάδης ζήτησε μικρή διακοπή για να επιστρέψει στη Λευκωσία. Έτσι για να μην πάθει τα ίδια στη δεύτερη φάση, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης φρόντισε να γκρεμίσει τη διαδικασία με τις απαράδεκτες προτάσεις (55%-65%). Με αυτό τον τρόπο περιμένει τώρα ότι για να ξαναρχίσει η διαδικασία θα πάρει ημερομηνία για την τελική διάσκεψη.
Για την Τουρκία δεν υπάρχει άλλη συνέχεια από την «πενταμερή»
Ήταν λοιπόν επόμενο και όπως συμβαίνει αυτήν τη στιγμή, οι κρούσεις που γίνονται στην τουρκική πλευρά για συνέχιση της διαπραγμάτευσης βρίσκουν σαν απάντηση ότι η μόνη συνέχεια που βλέπουν οι Τούρκοι είναι καθορισμός πενταμερούς διάσκεψης. Στην πραγματικότητα η διαφορά είναι τεράστια. Η Τουρκία θέλει να πάει «κατ’ ευθείαν» σε διάσκεψη θεωρώντας ότι δεν υπάρχει τίποτε άλλο να συζητηθεί. Σε μια τέτοια διάσκεψη η Τουρκία είναι σίγουρη ότι είτε θα ανταλλάξει μια ελαφριά τροποποίηση του καθεστώτος των εγγυήσεων με την εκ περιτροπής είτε, αφού πάρει μια νέα μορφή εγγυήσεων και στρατιωτικής παρουσίας, τότε θα ανταλλάξει την εκ περιτροπής με ένα μικρό ποσοστό εδάφους (και τη Μόρφου κάτω από «ειδικό καθεστώς»).
Ολόκληρο το τουρκικό σχέδιο παζαριού θα είναι «να τα κλείσουμε όλα εδώ και τώρα». Από τη μια θα βάλουν μια πονηρή πρόταση για τροποποίηση των εγγυήσεων και την εκ περιτροπής και από την άλλη θα βάλουν μερικές χιλιάδες πρόσθετους πρόσφυγες που επιστρέφουν, δηλαδή από τις 65 χιλιάδες να ανέβουν στις 80 και μαζί λίγο έδαφος (συμπεριλαμβανόμενης της Μόρφου σε «ειδικό καθεστώς»).
Ποια είναι η «πονηρή» πρόταση για «τροποποιημένες εγγυήσεις» το ξέρουμε ήδη. Πρώτα δοκίμασαν την αμερικανική ιδέα της τουρκικής στρατιωτικής βάσης. Τώρα φαίνεται να προχωρούν με την ιδέα μιας «ετεροχρονισμένης κατάργησης» των εγγυήσεων. Δηλαδή μια συμφωνία ανανέωσης των εγγυήσεων για 5-10 χρόνια, με την πρόνοια ότι τότε «αναλόγως των συνθηκών που θα διαμορφωθούν» το όλο θέμα θα επανεξετασθεί. Με δυο λόγια το ζήτημα της κατάργησης των εγγυήσεων να σταλεί στις... ελληνικές καλένδες με τουρκική σφραγίδα. Θα μπορέσει ποτέ ο Νίκος Αναστασιάδης να δεχτεί μια τέτοια πρόταση και να τη φέρει σε δημοψήφισμα; Και αν τυχόν γελαστεί να κάνει κάτι τέτοιο, θα μπορεί να το δεχτεί η Ελλάδα; Ή μήπως πάλι θα φταίξει ο... Κοτζιάς;
Ένας Αναστασιάδης σε «αλλαγή ρόλου»;
Πάντως οι τελευταίες μέρες και η πολύ περίεργη επίθεση που έγινε από τους «γνωστούς κύκλους» εδώ στη Λευκωσία στον Έλληνα ΥΠΕΞ, ήταν πολύ αποκαλυπτικές. Μας έδειξαν τι ακριβώς «μαγειρεύεται» στο παρασκήνιο από κάποιους και φαίνεται μάλιστα να βρίσκει υποστήριξη και από αυτούς τους «γνωστούς κύκλους». Εκείνο που μαγειρεύεται είναι ούτε λίγο ούτε πολύ η παγίδευση του Προέδρου Αναστασιάδη σε μια πενταμερή, όπου θα του βάλουν μπροστά του ένα πακέτο και θα είναι «take it or leave it». Μέσα στο πακέτο θα έχει και στρατούς και εγγυήσεις και εκ περιτροπής, διότι «αυτό θα είναι το τίμημα» για την... ειρήνη και την επανένωση.
Ο Νίκος Αναστασιάδης φαίνεται όμως να μη συναινεί σε τέτοιους σχεδιασμούς. Με τις τελευταίες του κινήσεις έχει αποκτήσει πάντως ευρεία υποστήριξη από τις πολιτικές δυνάμεις -και εκείνες που μέχρι προχτές τον πυροβολούσαν- αλλά κυρίως ανάμεσα στην κοινή γνώμη. Θα συνεχίσει σε αυτή την κατεύθυνση ή θα υποκύψει στις πιέσεις που δεν έρχονται μόνο από το εξωτερικό, αλλά και από κάποιους εγχώριους «εργολάβους διευθετήσεων»;