Δύσκολες ώρες για τη Δικαοσύνη και συνακόλουθα για την ίδια τη Δημοκρατία 

Αρκετά 24ωρα μετά την έκρηξη της βραδυφλεγούς (αποδείχθηκε) βόμβας και με τον χαρτοπόλεμο ανακοινώσεων να συνεχίζεται, ΟΥΔΕΙΣ μπορεί να δει το φως στην άκρη του σκοτεινού αυτού τούνελ.

Μήτε το Ανώτατο Δικαστήριο, μήτε ο Γενικός Εισαγγελέας, μήτε η Εκτελεστική εξουσία, μήτε τα κόμματα, μήτε τα εμπλεκόμενα δικηγορικά γραφεία έχουν δώσει, έστω ψήγμα, ενός ρεαλιστικού πλάνου επίλυσης του προβλήματος και εξόδου από το τελευταίο αδιέξοδο που μπορεί να αντιμετωπίσει μια υγιής Δημοκρατία.

Κανένας μηχανισμός αυτοκάθαρσης έχει ακόμη κινητοποιηθεί, καμία πρόθεση σοβαρής διερεύνησης των κενών και των παραλείψεων έχει εκφρασθεί, κανένας λόγος επί της ουσίας για την ανάγκη βελτίωσης αδυναμιών στον τομέα έχει ορθωθεί.

Η δημοσιοποίηση πρακτικών με δικονομικές τοποθετήσεις και η επίκληση αποφάσεων του ΕΔΔΑ (Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων Ανθρώπου) για τους τρόπους αντιμετώπισης της σύγκρουσης συμφερόντων (νεποτισμός, συγγενοκρατεια, διαφθορά) ΔΕΝ γίνονται (εύκολα) κατανοητά από τον απλό πολίτη. Ο οποίος πολίτης – και εδώ είναι η πεμπτουσία – ένιωθε και θέλει να συνεχίσει να νιώθει τη Δικαιοσύνη ως το τελευταίο αποκούμπι. Οι καταγγελίες λοιπόν – αποδειχθείσες ή όχι – καλώς ή κακώς φθείρουν την εικόνα που έχει ο πολίτης. Και όλα αυτά, σε μια περίοδο της παγκόσμιας ιστορίας που θεμελιακές αρχές της ζωής καταρρέουν, ήθη συναντούν την κατάπτωση και η εμπιστοσύνη στους πολιτικούς και όχι μόνο θεσμούς κλονίζεται όσο ποτέ άλλοτε.

Ερωτήματα προκύπτουν πολλά, οι απαντήσεις όμως είναι λόγω του ύφους του δημόσιου λόγου, σχεδόν ανύπαρκτες. Ο μέσος πολίτης, αρχόμενος από την κοινή λογική ρωτά, μεταξύ πολλών άλλων:

• Είναι οι Δικαστές ιερές αγελάδες και ουδείς μπορεί να καταφερθεί εναντίον τους;
• Μπορεί ο Δικαστής να υπερβεί τις ανθρώπινες αδυναμίες των σχέσεων που αναπτύσσονται είτε προσωπικώς, είτε δια εξ αίματος ή εξ αγχιστείας συγγενείς του με έναν διάδικο;
• Αν μπορεί να τις υπερβεί μπορεί κανείς να αδικήσει την ανάγκη όχι μόνο να είναι, αλλά και να φαίνεται αμερόληπτος;
• Αν όντως λόγω ήθους (που ουδόλως αμφισβητείται) και αμεροληψίας ο Δικαστής κρίνει ορθώς σε περιπτώσεις όπου υπάρχουν τέτοιου είδους συμφέροντα, τότε γιατί το ΕΔΔΑ διαφορετικώς αποφάσισε καταδικάζοντας την Κύπρο;
• Αν ο Γενικός Εισαγγελέας θεωρεί ότι οι αποφάσεις του Ανωτάτου σε δύο τουλάχιστον υποθέσεις για τη γνωστή Τράπεζα δεν στηρίχθηκαν στη θεμελιακή αρχή του δικαίου για τη δικαιοσύνη, γιατί ΔΕΝ το είπε ο ίδιος και ανέμενε αυτά να ακουστούν από εξ αίματος συγγενή του;
• Ποιος μπορεί να πείσει τον οποιονδήποτε ΜΗ αφελή ότι έστω και αν νομότυπα έγιναν όλα, η Τράπεζα Κύπρου δεν ήλθε σε εξώδικη ρύθμιση με κατόχους αξιογράφων, συγγενείς του Προέδρου του Ανωτάτου, λόγω ακριβώς αυτής της σχέσης, δεδομένου ότι τέτοιου είδους περιπτώσεις εκκρεμούν εκατοντάδες; Μήπως εδώ δεν κολλά και η πάντα επίκαιρη ρήση του Μέγιστου Αφροαμερικανού ηγέτη Μάρτιν Λούθερ Κινγκ που έλεγε «Δεν είναι δυνατό να είσαι υπέρ της δικαιοσύνης για κάποιους ανθρώπους και να μην είσαι υπέρ της δικαιοσύνης για όλους τους ανθρώπους.»

Και αυτά είναι μόνο μερικά – ίσως δε και επιφανειακά.

Το ζήτημα όμως δεν είναι αμιγώς νομικό, δεν είναι δε ούτε αμιγώς πολιτικό. Είναι αμιγώς κοινωνικό γιατί η Δικαιοσύνη, ως ελέχθη πιο πάνω αποτελεί το ύστατο αποκούμπι του λαού.

Προτεραιότητα της Πολιτείας και των εμπλεκόμενων θεσμών δεν είναι να βαπτισθούν στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ, πιστεύοντας πως δικαιώνονται. Αλλά να κινητοποιήσουν εκείνους τους μηχανισμούς και να αναλάβουν εκείνες τις πρωτοβουλίες που θα αποκαταστήσουν (όσο γίνεται βέβαια) το πληγέν ανεπανόρθωτα, εκτιμώ, κύρος του θεσμού. Τα υπόλοιπα έπονται.

*          Αλλά η Δικαιοσύνη βλέπει και στο σκοτάδι.

Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός  (Οιδίπους)