Είναι πρόδηλο ποιο είναι το μεγάλο αφεντικό στο Κυπριακό και δη στο τουρκικό στρατόπεδο: Η Άγκυρα. Τις όποιες συνομιλίες δεν τις διεξάγει ο Μουσταφά Ακιντζί, αλλά ο Τσαβούσογλου.

Αυτή η πραγματικότητα προκύπτει για πολλοστή φορά, εξ αφορμής της επίσκεψης Τζέιν Χολ Λουτ στην Κύπρο. Η τουρκική πλευρά τόνισε δημοσίως διά των Ακιντζί - Τσαβούσογλου ότι: 1. Εάν συνεχιστούν οι έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ, η Άγκυρα θα χρησιμοποιήσει το τρυπάνι της, τον «Πορθητή», εντός της κυπριακής ΑΟΖ. 2. Ο Τούρκος ΥπΕξ έβαλε τον κατοχικό ηγέτη να ζητήσει για λογαριασμό των Τουρκοκυπρίων τη διατήρηση των εγγυήσεων και προφανώς καμιά υποχώρηση δεν μπορεί γίνει από τις πάγιες τουρκικές θέσεις, που θέλουν: Α. Την παραμονή αγημάτων του Αττίλα για 15 χρόνια και «αν είμαστε φρόνιμοι», όπως είπε ο Τσαβούσογλου στον Πρόεδρο Αναστασιάδη στο Κραν Μοντανά, το εν λόγω θέμα θα είναι δυνατό να συζητηθεί. Εάν, δηλαδή, μετά τα 15 χρόνια θα αποχωρήσουν και πόσα των τουρκικών στρατευμάτων. Β. Τη διατήρηση τουρκικής στρατιωτικής βάσης στο μοντέλο των βρετανικών, με ό,τι αυτό σημαίνει, και δη της χωριστής κυριαρχίας. 3. Διαμερισμό φυσικού αερίου, στην ουσία, δηλαδή, επανακαθορισμό  της υφιστάμενης κυπριακής ΑΟΖ με την Άγκυρα, που θα ακυρώνει και τη συμφωνία με την Αίγυπτο και το Ισραήλ.  

Αμμόχωστος και Γ΄ Βιέννη

Υπό αυτές τις συνθήκες, είναι πιθανό να πάμε σε συνομιλίες, με την Τουρκία να θέτει στην ουσία θέμα παγώματος των ερευνών στην κυπριακή ΑΟΖ, ξεκαθαρίζοντας, ταυτοχρόνως, ότι είναι έτοιμη να εισβάλει με τον στόλο της εκ νέου. Αναφέρεται ιδιαίτερα στο οικόπεδο 3, της ΕΝΙ, για πολλούς λόγους, και κυρίως ένεκα των σχέσεων της Ιταλίας με την Τουρκία στον τομέα των πολεμικών βιομηχανιών και άλλων συμφερόντων. Παλαιότερα, η Τουρκία είχε απειλήσει την ΕΝΙ ότι θα την πετάξει έξω από τα ενεργειακά επί του εδάφους της προγράμματα. Κατά το παρελθόν, όταν  η ΕΝΙ είχε βρει δικαιολογία για να στείλει το τρυπάνι της μακράν της κυπριακής ΑΟΖ, παρατηρήθηκε αύξηση του τζίρου της ΕΝΙ στην Τουρκία κατά 30% μέσα σε ένα χρόνο! Το φθινόπωρο παίρνει τη σκυτάλη η EXXON, εκτός κι αν, για τους οποιουσδήποτε λόγους, οι έρευνες παγώσουν. Το ερώτημα, βεβαίως, που λογικά εγείρεται, είναι τι κάνουμε; Πάμε σε συνομιλίες για να μη μας επιτεθεί η Τουρκία στην ΑΟΖ; Μα, πώς να πάμε σε συνομιλίες, όταν η Τουρκία, επί των δικών μας κόκκινων γραμμών, που αφορούν κυρίως το θέμα της ασφάλειας, δεν υποχωρεί και όταν είναι γνωστό, πλέον, ότι η Άγκυρα θα μας θέσει ενώπιον του διλήμματος: Ή θα δεχθούμε λύση με τους δικού της όρους ή αλλάζει το πλάνο και πάμε στο τουρκικό σενάριο Β, με ό,τι αυτό σημαίνει; Ο νέος τουρκικός σχεδιασμός περιλαμβάνει πάντως και το άνοιγμα της Αμμοχώστου υπό τη διοίκηση του ψευδοκράτους, για να μας οδηγήσει ακόμη και σε εμφύλια διαμάχη. Κάποιος, βεβαίως, θα ισχυριστεί το εξής: Πάμε σε συνομιλίες για να αποδείξουμε την τουρκική ευθύνη. Λογικό, αλλά, ας δούμε την κατάσταση ρεαλιστικά. Πριν από το Κραν Μοντανά, τόσο η ηγεσία του ΑΚΕΛ όσο και του ΔΗΣΥ και ειδικώς ο τότε Υπουργός Εξωτερικών, Ι. Κασουλίδης, είχαν πει ότι πάμε εκεί είτε για λύση, είτε για καταλογισμό ευθυνών στην τουρκική πλευρά. Η αποτυχία ήταν παταγώδης. Ούτε λύση, ούτε ευθύνες στην Άγκυρα καταλογίσθηκαν, παρά μόνο άρχισε μια προεκλογική αντιπαράθεση, στην οποία η ηγεσία του ΑΚΕΛ κατηγορούσε τον Πρόεδρο Αναστασιάδη ότι δεν άδραξε την ευκαιρία, ενώ  προβάλλει ακόμη και τώρα το εξής επιχείρημα: Εάν υπήρχαν τουρκικές ευθύνες, γιατί δεν τις καταγράφουν ο ΟΗΕ και η Ε.Ε.; Εκτιμούμε ότι όλα αυτά συμβαίνουν, διότι δεν υπάρχει σχέδιο Β και διότι φοβούνται να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα και τη λανθασμένη ουτοπική τους πολιτική.  Πρόκειται για το φαινόμενο της ιδεοληψίας. Επιμονή σε ψευδαισθήσεις. Γεγονός που βαίνει σε βάρος της πατρίδας, παρότι υπάρχουν εναλλακτικές επιλογές. Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να τεθεί ως θέμα πρόταξης το θέμα της Αμμοχώστου. Εφόσον οι Τούρκοι έχουν σχεδιασμό να επιτρέψουν στους Αμμοχωστιανούς να επιστρέψουν στην περίκλειστη πόλη, γιατί δεν την επιστρέφουν υπό το καθεστώς των Ην. Εθνών; Διότι δεν έχουν καλή πρόθεση, αλλά θέλουν να χρησιμοποιήσουν την πόλη ως δική μας αχίλλειο πτέρνα. Ως εκβιασμό. Ερώτημα: Αυτό δεν αποδεικνύει την ευθύνη και το ανήθικο παιχνίδι της Άγκυρας; Εκτός της Αμμοχώστου, δεν είναι σημαντική η εφαρμογή της Γ’ Βιέννης για τους εγκλωβισμένους; Γιατί δεν τίθενται ως μορφή ΜΟΕ; Πριν από την Αμμόχωστο, δεν θα έπρεπε να ζητηθεί η εφαρμογή της Γ’ Βιέννης, εφόσον η Άγκυρα έχει πρόθεση να βοηθήσει στη λύση μέσω της επιστροφής της Αμμοχώστου υπό τη διοίκηση του ψευδοκράτους; Με τον τρόπο αυτό αποκαλύπτονται ή όχι οι προθέσεις της Τουρκίας; 

Ο East-Med και οι εναλλακτικές προτάσεις

Εκτός των ανωτέρω, υπάρχει και το εξής ερώτημα: Τι επιλογές υπάρχουν σε περίπτωση που ο τουρκικός στόλος εισβάλει εκ νέου στην κυπριακή ΑΟΖ για να εμποδίσει τις έρευνες; Επί τούτων, τονίζουμε τα εξής:

1. Ουδόλως θα πρέπει να πατήσουμε την πεπονόφλουδα της Τουρκίας, που θέλει να μας οδηγήσει σε ένταση και κρίση για να επιβάλει τετελεσμένα.

2. Σε ποιο βαθμό είναι διατεθειμένες οι εταιρείες και τα κράτη που είναι πίσω τους, ώστε να  προχωρήσουν σε έρευνες εντός της κυπριακής ΑΟΖ, παρά τις τουρκικές προκλήσεις. Το θέμα αυτό είναι συναφές με τη δημιουργία συμμαχιών με τα γειτονικά κράτη και την αξιοπιστία αυτών των συμμαχιών, που σχετίζεται με την εξυπηρέτηση κοινών συμφερόντων, πράγμα που σημαίνει ταυτοχρόνως και την αποτροπή ανάλογων απειλών. Στην εν λόγω περίπτωση, αναφερόμαστε κυρίως στην οικονομική αποτροπή, μια αντίληψη η οποία είναι συναφής με την κατασκευή του East-Med, που θα ενώνει τα κοιτάσματα του Ισραήλ, της Κύπρου και, γιατί όχι, της Αιγύπτου, με την Ελλάδα, την Ιταλία και την υπόλοιπη Ευρώπη. Όπως έχουμε πολλάκις αναφέρει, ο εν λόγω αγωγός και ο κάθε αγωγός δεν είμαι μια απλή σωλήνα, αλλά ένας γεωπολιτικός και στρατηγικός σχεδιασμός, που περιλαμβάνει τη διάθεση κάθε μορφής μέσων, οικονομικών, στρατιωτικών και άλλων. Δημιουργούνται συνθήκες αποτροπής έναντι της τουρκικής απειλής και της ασφαλούς εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου, αφού θα καλύπτει μεγάλες ανάγκες της Ε.Ε. Ο East-Med κερδίζει έδαφος, υπό την έννοια ότι στην τελευταία σύνοδο του ΝΑΤΟ οι ΗΠΑ άσκησαν οιονεί βέτο επί του βόρειου αγωγού, που θα έφερνε φυσικό αέριο από τη Ρωσία στη Γερμανία. Εφόσον οι ανάγκες της Ε.Ε. παραμένουν μεγάλες, κερδίζει έδαφος ο East-Med, αφού συνιστά εναλλακτική επιλογή. Η επιλογή του East-Med βάζει τέλος στον αγωγό από την Κύπρο στην Τουρκία, όπως η Άγκυρα αξιώνει και υποστηρίζουν οι ηγεσίες ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ ως μορφή κινήτρου και δώρου προς την τουρκική πλευρά για να υπογραφεί λύση δύο κρατιδίων ισότιμου καθεστώτος με εκ περιτροπής Προεδρία, την οποία επιδιώκει η Άγκυρα, για να διχοτομήσει ακόμη και αυτήν την εκτελεστική εξουσία και τη διπλή διεθνή εκπροσώπηση.           

3. Τη χρήση των διπλωματικών, νομικών και άλλων εργαλείων, που έχουμε στα χέρια μας και κυρίως στην Ε.Ε. Αναφερόμαστε για πολλοστή φορά στο άρθρο 42,7 των Συνθηκών, που περιλαμβάνεται στα συμπεράσματα του Συμβουλίου της Ε.Ε. και στηρίζεται στην έμπρακτη αλληλεγγύη των κρατών-μελών σε κράτος μέλος που δέχεται επίθεση από τρίτο κράτος. Το άρθρο 42,7 της Συνθήκης της Λισσαβώνας έχει ενεργοποιηθεί από τη Γαλλία μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι. Με βάση τις διαδικασίες της ενεργοποίησης, το θέμα δεν άπτεται των αρμοδιοτήτων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Είναι ζήτημα που αφορά στα κράτη μέλη και σε αυτά ανήκει η πρωτοβουλία ενεργοποίησης. Η Γαλλία είχε υποβάλει, όπως οφείλει να πράξει σε ανάλογη περίπτωση κάθε κράτος που τελεί υπό επίθεση, συγκεκριμένα αιτήματα. Δηλαδή, για ποιο λόγο και πού θέλει την αλληλεγγύη και την παροχή διαφόρων μέσων, ακόμη και στρατιωτικών. Τα αιτήματα υποβλήθηκαν από τη Γαλλία ενώπιον του Συμβουλίου των Υπουργών Άμυνας και, αφού υπήρξε συμφωνία, εγκρίθηκαν άμεσα από το Συμβούλιο. Αυτή είναι η νομική και θεσμική διαδικασία. Συνεπώς, η κύρια ευθύνη πέφτει στους ώμους της κυπριακής Κυβέρνησης, η οποία από τώρα θα πρέπει να εξηγήσει στους εταίρους τι συμβαίνει στην κυπριακή ΑΟΖ. Ότι δηλαδή τελούμε υπό κατοχήν και επίθεση και ότι η εισβολή στην κυπριακή ΑΟΖ συνιστά συνέχεια της διαρκούς επίθεσης σε βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, που είναι και θαλάσσιο και χερσαίο έδαφος της Ε.Ε., καθώς και ότι θα ζητήσουμε ενεργοποίηση με συγκεκριμένα αιτήματα επί τη βάσει διαφόρων σεναρίων τουρκικής δράσης. Για να μην υπάρξει από τους εταίρους ο ισχυρισμός αιφνιδιασμού. Γίνεται, δε, αντιληπτόν ότι, εάν γίνουν αυτές οι ενέργειες από την κυπριακή Κυβέρνηση πριν από τη δράση της Άγκυρας στην κυπριακή ΑΟΖ και η Ε.Ε. δεν αντιδράσει, η αξιοπιστία και η συνοχή της θα πληγεί και θα εξευτελιστεί διεθνώς, διότι δεν θα έχει την πολιτική πρόθεση για παροχή αλληλεγγύης και υπεράσπισης κράτους μέλους και δη της κυριαρχίας και του εθνικού του πλούτου, την οποία στηρίζει, ήδη, στα Συμπεράσματα του Συμβουλίου.

Λογική του ΝΑΤΟ και τουρκικές ευθύνες        

Στο θέμα της ασφάλειας, για να εξουδετερωθεί κάθε τουρκικός ισχυρισμός για την ανάγκη παραμονής τουρκικών στρατευμάτων, θα πρέπει να προταθεί η ένταξη της Κύπρου στο ΝΑΤΟ. Άλλωστε, το όποιο σύμφωνο τριμερούς φιλίας, όπως η Αθήνα προτείνει για τη λύση, θα περιλαμβάνει την Ελλάδα και την Τουρκία που είναι κράτη μέλη του ΝΑΤΟ, το οποίο ελέγχει την περιοχή.  Η Βορειοατλαντική Συμμαχία είναι μια φόρμουλα αμοιβαίου οφέλους και κοινού συστήματος ασφάλειας, που εξουδετερώνει κάθε επιχείρημα για την παραμονή δικών της στρατευμάτων, εγγυήσεων και επεμβατικών δικαιωμάτων. Ερώτημα: Εάν η Τουρκία δεν δεχθεί μια τέτοια φόρμουλα, δεν θα αποδειχθεί ότι δεν θέλει πραγματική λύση, αλλά τη δημιουργία ενός προτεκτοράτου, που θα τελεί υπό τη δική της ασφάλεια; Το ίδιο το σύστημα άμυνας και ασφάλειας της Ε.Ε. εξαρτάται από το ΝΑΤΟ.

Κυπριακή Δημοκρατία και κομματικός πατριωτισμός

Τα ανωτέρω και πολλά άλλα, όπως η υποχρέωση της Τουρκίας να ομαλοποιήσει τις σχέσεις της και να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία, όπως καθορίζει η αντιδήλωση της 21ης  Σεπτεμβρίου του 2005, αποτελούν πυλώνες εναλλακτικής στρατηγικής και βάση βιώσιμης και δημοκρατικής λύσης. Ερώτημα: Όταν η Τουρκία τα απορρίπτει, δεν συνιστά απόδειξη ότι δεν θέλει λύση και επανένωση, αλλά διάλυση και διχοτόμηση στη λογική των δύο συνιστώντων ή μη κρατιδίων; Εάν θέταμε όσα η Ε.Ε. καθορίζει και τα απέρριπτε η Άγκυρα, δεν θα είχε την ευθύνη για την αδυναμία λύσης; Γιατί χρειάζεται να ξαναπάμε σε συνομιλίες προτού θέσουμε δημόσια προς την Άγκυρα τις πιο πάνω διατυπωθείσες θέσεις και χωρίς την αλλαγή της τουρκικής στάσης; Υπάρχει ή όχι ο κίνδυνος να βρεθούμε ακόμη και υπό κατηγορία ή να έρθει ένα σχέδιο λύσης που θα απορριφθεί ή που θα μετατρέπει την Κύπρο σε επαρχία της Άγκυρας; Ο στόχος μας πρέπει είναι διπλός: Η διάσωση της Κυπριακής Δημοκρατίας και η επανενσωμάτωση των κατεχομένων και η ασφαλής εκμετάλλευση του φυσικού αερίου. Γιατί δεν δεσμεύεται επί τούτου το Εθνικό Συμβούλιο, επί τη βάσει νέας στρατηγικής; Δεν διαβλέπουν ότι με την υφιστάμενη διαδικασία η Τουρκία μάς οδηγεί σε νέες περιπέτειες;