ΤΟΥΡΚΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΜΕ ΦΟΝΤΟ ΤΗ ΛΥΣΗ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ

Γιατί δεν είναι τυχαίοι οι χώροι όπου διενεργούνται οι ασκήσεις της Άγκυρας, γιατί είναι έτοιμη να δώσει καρότο στους γείτονες και πώς σχεδιάζει να καταστήσει την Κύπρο, από κράτος, επαρχιώτικο νησί

· Παθαίνει ή όχι ασφυξία το Ισραήλ με την ομοσπονδία

· Γιατί ο αγωγός προς Ελλάδα δημιουργεί αποτροπή και ασφάλεια

· Προστατεύουν ή όχι οι εταιρείες εκμετάλλευσης την Κύπρο από την τουρκική απειλή

Ενώ οι συνομιλίες για λύση του Κυπριακού μπαίνουν σε διαδικασία επανέναρξης, εξ αφορμής του ταξιδιού του Προέδρου στις ΗΠΑ, το τουρκικό Υπουργείο των Εξωτερικών απειλεί την Κυπριακή Δημοκρατία. Στην ουσία την προειδοποιεί να μην προχωρήσει στην εκμετάλλευση του φυσικού αερίου εντός της ΑΟΖ της. Το ταξίδι του Προέδρου Αναστασιάδη στις ΗΠΑ σχετίζεται με το θέμα της εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου. Στη διαδικασία αυτή εμπλέκονται κολοσσιαίες εταιρείες, με την προσδοκία να δημιουργεί μια αποτροπή που θα στηρίζεται σε οικονομικά συμφέροντα.

Όμως, η Τουρκία διαθέτει ισχύ και επειδή θεωρεί ότι είναι μεγάλο το διακύβευμα συνεχίζει τις προκλητικές αεροναυτικές της ασκήσεις, και σχεδιάζει τον πολυτεμαχισμό της κυπριακής ΑΟΖ μεταξύ της ίδιας και γειτονικών κρατών σε περίπτωση λύσης, προσφέροντας οικόπεδα -που σήμερα ανήκουν στην κυπριακή ΑΟΖ- στο Ισραήλ, την Αίγυπτο και τον Λίβανο.

Φόρμουλες του βαθέος κράτους

Οι σχετικές νομικές φόρμουλες, που οικοδομούνται επί τη βάσει γεωπολιτικών αντιλήψεων, έχουν σχεδιαστεί πριν από το 2011 από το τουρκικό βαθύ κράτος και δη τις Τουρκικές Ακαδημίες Πολέμου, με κύριο εμπνευστή τον Ναύαρχο Cihat Yayci, καθώς και τον Τούρκο καθηγητή του Πανεπιστημίου της Άγκυρας Sertac Hami Baseren, ο οποίος καθόρισε μαζί με άλλους τη συνταγή της αποκοπής της κυπριακής από την ελληνική ΑΟΖ.

Εάν, υποστηρίζει, γίνει δεκτό ότι εφάπτονται η κυπριακή με την ελληνική ΑΟΖ, θα είναι καταστροφή για την Τουρκία. Επί τούτων μάλιστα έχουν κυκλοφορήσει χάρτες και οι θεωρίες αυτές, που υιοθετούνται ως πολιτική και του Υπουργείου των Εξωτερικών, διδάσκονται στις Τουρκικές Στρατιωτικές Ακαδημίες. Πονοκέφαλοι της λύσης δεν είναι μόνο οι τέσσερεις βασικές ελευθερίες στους Τούρκους πολίτες, οι εγγυήσεις, ο στρατός κατοχής και η εκ περιτροπής Προεδρία, καθώς και το κόστος της λύσης, αλλά και η ίδια η ΑΟΖ και ο πλούτος που διαθέτει.

Το τουρκικό βαθύ κράτος, για να επιτύχει τους στρατηγικούς του σχεδιασμούς, τμήμα αυτού του πλούτου το προσφέρει σε γειτονικές της Κύπρου χώρες. Επί τη βάσει των αντιλήψεων του ναυάρχου Cihat Yayci και άλλων καθηγητών πανεπιστημίου και των όσων διδάσκονται στις Στρατιωτικές Ακαδημίες της Τουρκίας και περνούν ως θέσεις και στο Υπουργείο Εξωτερικών, ολόκληρο το οικόπεδο 12 και μέρος των οικοπέδων 1, 7, 8, 9, 10 και 11.

Εταιρείες, απειλή και αποτροπή

Η οικονομική σχέση των εταιρειών που εμπλέκονται στην εκμετάλλευση του φυσικού αερίου θα πρέπει να εξεταστεί σε συνάρτηση με τα συμφέροντα που έχουν και στην Τουρκία. Τα οποία συμφέροντα, και των ιδίων των εταιρειών και των κρατών που έχουν πίσω τους, είναι πολλά. Προφανώς, περισσότερα από εκείνα που έχουν στην Κύπρο. Οι εταιρείες αυτές θα ήταν δυνατό να αποτελέσουν μορφή αποτροπής έναντι της τουρκικής απειλής, εάν συνδυαστούν με άλλες στρατηγικές μεταβλητές, όπως είναι αυτές των συμμαχιών και της ασφάλειας.

Εμφανές πάντως είναι ότι η τουρκική απειλή εκδηλώνεται από την Κύπρο ώς το Καστελόριζο και από εκεί προς το Αιγαίο και τη Θράκη. Οι ασκήσεις που πραγματοποιεί η Τουρκία στα ανοικτά της Κύπρου στον 32ο μεσημβρινό, πλησίον της Πάφου και του Ακάμα, δεν είναι τυχαίες. Αφενός θέτουν υπό αμφισβήτηση τα ειδικά κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας εντός της ΑΟΖ της και εντός του FIR της, αφετέρου καταδεικνύουν τη στρατηγική ενότητα του χώρου μεταξύ Κύπρου-Τουρκίας ώς το Καστελόριζο και προς το Αιγαίο.

Τουρκικός σχεδιασμός

Ο 32ος μεσημβρινός είναι εκεί όπου η Τουρκία ισχυρίζεται ότι βρίσκεται η υφαλοκρηπίδα της. Και η Άγκυρα ζητά καθορισμό υφαλοκρηπίδας που θα προκύψει μετά τη λύση, αφού στην παρούσα φάση δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία. Το θέμα της υφαλοκρηπίδας και των ασκήσεων συνδέεται με τις διεκδικήσεις της Τουρκίας επί της κυπριακής ΑΟΖ. Δεν είναι τυχαία τα σημεία που διεξάγονται αυτό το διάστημα οι τουρκικές ασκήσεις.

Μέχρι πρότινος, ο γράφων υποστήριζε ότι στόχος της Άγκυρας είναι η τριχοτόμηση της κυπριακής ΑΟΖ. Επί τη βάσει ενδελεχούς ανάλυσης των τουρκικών στοιχείων και θέσεων, τα πράγματα μάλλον είναι χειρότερα. Όντως η Τουρκία θέλει να τριχοτομήσει την κυπριακή ΑΟΖ μεταξύ της ίδιας και των δυο συνιστώντων κρατών. Αυτοί είναι οι χάρτες που εμφανίζει. Ταυτοχρόνως, εάν εξετάσει κάποιος σε βάθος ποιοι είναι οι απώτεροι τουρκικοί στόχοι, θα διαπιστώσει, επί τη βάσει των χαρτών που παρουσιάζονται στην Τουρκική Πολεμική Ακαδημία, τα εξής:

1. Σε περίπτωση επανακαθορισμού της κυπριακής ΑΟΖ με βάση τους τουρκικούς υπολογισμούς, τμήματά της -που σήμερα ανήκουν στην Κυπριακή Δημοκρατία- θα κατανεμηθούν στην Τουρκία, την Αίγυπτο, το Ισραήλ και τον Λίβανο. Άρα έχουμε πολυτεμαχισμό της κυπριακής ΑΟΖ προς τις γειτονικές χώρες.

2. Με τη λογική του πολυτεμαχισμού ή της τριχοτόμησης της κυπριακής ΑΟΖ, η Τουρκία προσδοκά: Α. να καταστήσει δικές της συμμάχους τις γειτονικές χώρες, οι οποίες με βάση αυτή τη στρατηγική θα έχουν οφέλη. Β. να χωρίσει, για ευνόητους λόγους, την κυπριακή από την ελληνική ΑΟΖ στο σημείο που εφάπτονται με την αιγυπτιακή. Εάν ανοίξει ζήτημα επανακαθορισμού υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ, θα ανοίξει ο ασκός του Αιόλου. Η τριχοτόμηση θα είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου.

3. Να αποτρέψει τον καθορισμό ελληνικής ΑΟΖ πλησίον του Καστελορίζου και να κατοχυρώσει την περιοχή από τη Μαρμαρίδα ώς την Αλεξανδρέττα ως τουρκική λίμνη. Η στρατηγική αυτή σχετίζεται με τον έλεγχο και την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου, καθώς και με ζητήματα ασφαλείας. Τονίζουμε ότι, μια από τις βασικές αιτίες του πολέμου στη Συρία ήταν η άρνηση του Προέδρου Άσαντ να συμμετάσχει στον αγωγό Τουρκίας-Κατάρ. Εφόσον η Άγκυρα ελέγχει πλήρως την περιοχή αυτή, αυξάνει το στρατηγικό της βάθος και καθιστά εαυτήν ως ακόμη πιο σημαντική παίκτρια ως προς την εξυπηρέτηση των δικών της συμφερόντων σε σχέση με τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και την ΕΕ. Δηλαδή, μέσω της ομοσπονδιακής λύσης. Και μάλιστα χρησιμοποιώντας τα κυριαρχικά δικαιώματα που σήμερα ανήκουν στην Κυπριακή Δημοκρατία.

4. Να περιορίσει τα δικαιώματα του πολιτειακού συστήματος της ομοσπονδίας, που θα προκύψει από τη λύση, σε ακτίνα περίπου 12 ναυτικών μιλίων. Άντε να αφήσει την ΑΟΖ της λίγο έξω από τα 12 ναυτικά μίλια. Αυτή είναι η τουρκική λογική που υιοθετείται και στην περίπτωση του Καστελορίζου. Ότι, δηλαδή, το Καστελόριζο, ως νησί, δεν δικαιούται ΑΟΖ παρά μόνο στο ύψος των 12 ναυτικών μιλίων, που με βάση το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας εκτείνονται τα κυριαρχικά δικαιώματά του ως νησιού της Ελλάδας. Στην ουσία η Άγκυρα επιδιώκει να περιορίσει την Κύπρο στα όρια νησιού, νησιωτικής επαρχίας, αντί κράτους.

Η λογική της διπλής διάλυσης

Με την ομοσπονδιακή λύση, η Τουρκία επιδιώκει: Πρώτον, διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και αντικατάστασής της από δυο ισότιμου καθεστώτος συνιστώντα κράτη, εκ των οποίων το ένα θα είναι το σημερινό ψευδοκράτος. Αμφότερα θα τελούν υπό τη δική της κηδεμονία, λόγω της ισχύος της και των υπερδικαιωμάτων στις δομές των εξουσιών (νομοθετική, δικαστική, εκτελεστική) που θα έχουν στο νέο πολιτειακό σύστημα το τουρκοκυπριακό στοιχείο και οι έποικοι.

Κλασικό επί τούτου συναφές παράδειγμα είναι η κρίση στις σχέσεις της Τουρκίας με ευρωπαϊκά κράτη όπως η Ολλανδία και η Γερμανία, στην περίπτωση των οποίων η Άγκυρα ήθελε να τις μετατρέψει σε ψευδοκράτος. Δηλαδή να μεταφέρει τα δικά της ζητήματα, όπως το δημοψήφισμα τις 16ης Απριλίου, στην επικράτειά τους και ταυτοχρόνως να έχει λόγο στις εκλογές μέσω του τουρκικού και μουσουλμανικού στοιχείου, το οποίο η Άγκυρα χρησιμοποιεί ως στρατηγικό εργαλείο επέκτασης και εξυπηρέτησης εθνικών συμφερόντων πέραν των συνόρων της.

Δεύτερον, ενίσχυση της Τουρκίας ως περιφερειακής δύναμης, γεγονός που θα την καθιστά, όπως η ίδια εκτιμά, περισσότερο αναγκαία για τις μεγάλες δυνάμεις απ' ό,τι είναι σήμερα και υλοποίηση της αναθεωρητικής της πολιτικής, η οποία μετά την Κύπρο θα επεκταθεί προς Αιγαίο και Θράκη, με τη μέθοδο της σαλαμοποίησης.

Ασφαλής εκμετάλλευση

Η Τουρκία απειλεί Ελλάδα και Κύπρο σε ένα ενιαίο μέτωπο, ενώ ταυτοχρόνως η έξοδος που έχει σήμερα το Ισραήλ μέσω ημών, λόγω της δική μας έλλειψης στρατηγικού βάθους, και η οποία αποτυπώνεται στην άσκηση Ονήσιλος-Γεδεών, καθώς και στις κοινές ασκήσεις με την Ελλάδα στο ύψος της Κρήτης προς το Αιγαίο, θα περάσει από τα δικά μας χέρια σε εκείνα της Τουρκίας. Εκ των πραγμάτων, υπάρχει κοινή συνισταμένη στη σχέση Ισραήλ, Κύπρου, Ελλάδας. Και αυτή η συνισταμένη πηγάζει από την τουρκική αναθεωρητική πολιτική. Εάν πέσει η Κύπρος, δεν ακολουθεί μόνο το Αιγαίο και η Θράκη, αλλά και το ίδιο το Ισραήλ θα αισθανθεί την τουρκική εξάρτηση και γεωπολιτική και γεωστρατηγική ασφυξία.

Οι συμμαχίες οικοδομούνται πάνω σε κοινά συμφέροντα των οποίων προγραμματίζεται η επιτυχής υλοποίηση, αλλά και στην αντιμετώπιση κοινών απειλών, όπως η τουρκική. Είναι, λοιπόν, ορθή η πολιτική της εμπλοκής μεγάλων εταιρειών ως μια μορφή ασπίδας για την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου.

Είναι, όμως, ταυτοχρόνως, αναγκαία και η δημιουργία στρατηγικών συμμαχιών με γειτονικές χώρες όπως το Ισραήλ, καθώς και ο καθορισμός κοινών τρόπων εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου, ως αναπόσπαστου μέρος τέτοιων στρατηγικών συμμαχιών. Γι' αυτό, άλλωστε, θα επιμένουμε ότι, εάν δεν συμφέρει η κατασκευή LNG στο Βασιλικό, η επόμενη επιλογή είναι ο αγωγός από την Κύπρο στην Ελλάδα, που θα αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του ευρωπαϊκού δικτύου.

Το κόστος δεν είναι απαγορευτικό, όπως ελέγετο, αφού φτάνει τα 5,2 δις δολάρια, ενώ ταυτοχρόνως επιλύει το ζήτημα της ασφάλειας και δένει τα συμφέροντα μεταξύ των εμπλεκομένων εταιρειών, του Ισραήλ και της ΕΕ. Υπό αυτές τις συνθήκες, η Τουρκία δεν θα τολμήσει να ενοχλήσει αγωγό που θα μεταφέρει φυσικό αέριο της Κύπρου και του Ισραήλ σε ευρωπαϊκό δίκτυο με την εμπλοκή κολοσσών όπως η TΟΤAL, η ENI/KOGAS, η NOBLE και η EXXON.

Ο αγωγός μέσω Ελλάδας συνιστά επιλογή που αφήνει και την Κύπρο και το Ισραήλ απεξαρτημένες από την Τουρκία, και αποτρέπει τους επεκτατικούς της σχεδιασμούς, που είναι συναφείς με την ομοσπονδιακή λύση ως τμήμα της αναθεωρητικής της πολιτικής. Στην ουσία, προσφέρει ασφάλεια στην εκμετάλλευση του φυσικού αερίου, που είναι και ένα από τα βασικά ζητούμενα.