10.07.2016
Γιάννος Χαραλαμπίδης
Και φυσικά η συμφωνία επαναπροσέγγισης Τουρκίας-Ισραήλ δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Από τις 15 Φεβρουαρίου του 2013, μεταδίδαμε από την Άγκυρα τα σχετικά δημοσιεύματα στον τουρκικό Τύπο, τα οποία αναφέρονταν και σε ενεργειακές διαδικασίες. Και καταγράφαμε, ταυτοχρόνως, την αδυναμία και της Κυβέρνησης Χριστόφια και αργότερα της υφιστάμενης να προχωρήσουν σε πλήρη στρατηγική συνεργασία με το Ισραήλ, επί τη βάσει των κοινών συμφερόντων που είχαμε και έχουμε στο φυσικό αέριο και σε θέματα ασφάλειας.
Τονίζαμε δε, ότι η αργοπορία και η έλλειψη στρατηγικής θα προκαλέσουν αρνητικές επιπτώσεις. Υπάρχει σχετικό ηχογραφημένο ντοκουμέντο και στο διαδίκτυο με τον Λάζαρο Μαύρο, μάλιστα, να σχολιάζει τα όσα επισήμαινε ο γράφων σχετικά με την ευκαιρία που είχαμε και κινδύνευε να χαθεί ή να μην ήταν αυτή που θα έπρεπε, δηλαδή στη στρατηγική συμμαχία με το Ισραήλ και την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου, με τον εξής τρόπο: Αν εύρεις σύκο, σήκωσ' το!
Ενδιάμεση συμφωνία
Το σύκο όχι μόνο δεν σηκώθηκε, αλλά εκείνη την περίοδο, κατά την οποία οι Τούρκοι επιχειρούσαν την αποκατάσταση σχέσεων με το Ισραήλ, η δική μας
Κυβέρνηση απέρριπτε την πρόταση της Noble Energy και της Delek (η τελευταία είναι ως γνωστόν ισραηλινών συμφερόντων) για την «ενδιάμεση συμφωνία» και τη μεταφορά φυσικού αερίου από το Λεβιάθαν στην Κύπρο. Μάλιστα, δεν είχε γίνει δεχτή η παράταση χρόνου για καλύτερη προσφορά, ενώ την ίδια εποχή είχαμε τα κωμικοτραγικά με την αγορά ή όχι σκαφών θαλάσσιας περιπολίας από το Ισραήλ.
Είναι πρόδηλες οι εσφαλμένες αποφάσεις, που είναι αποτέλεσμα έλλειψης στρατηγικής. Βεβαίως, τα θέματα αυτά σχετίζονται και με κάτι άλλο: Με ό,τι αρχηγός κόμματος είχε πει τότε προς τους Ισραηλινούς. Ότι δηλαδή η αγορά οπλικών συστημάτων δεν θα βοηθούσε στις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού, διότι προφανώς θα αντιδρούσαν οι Τούρκοι.
Ο άξονας, το Ιράν και το βρετανικό βέτο
Ενώ οι Τούρκοι έκτιζαν, η ηγεσία μας ήταν στον κόσμο της... Προσηλωμένη στο σχέδιο Α. Εξευμενισμός και όχι αποτροπή της τουρκικής απειλής και αλλαγή ισοζυγίων δυνάμεων μέσω συμμαχιών για αύξηση δυνατοτήτων διπλωματικής διαπραγμάτευσης, όπως διδάσκει η Ρεαλιστική Σχολή Σκέψης. Εκτός, βεβαίως, των ανωτέρω, συνέβησαν και άλλα. Οι Ισραηλινοί ζήτησαν διευκολύνσεις στα ραντάρ του Τροόδους, ως εναλλακτική επιλογή των δορυφόρων, για την παρακολούθηση του Ιράν, το οποίο θεωρούν ακόμη ως απειλή.
Κατόπιν, όμως, βρετανικού βέτο, η Κυβέρνηση δεν ανταποκρίθηκε στο επίπεδο διευκολύνσεων που θα ήθελε το Τελ Αβίβ, ενώ αρνητική ήταν και η απάντησή της όταν βολιδοσκοπήθηκε για να καταστεί η Βάση «Ανδρέας Παπανδρέου» ως εναλλακτική για το Ισραήλ επιλογή, σε περίπτωση κρίσης. Κάποιος θα μπορούσε να διερωτηθεί: Καλά και οι ΗΠΑ, που έκαναν κουμάντο στην περιοχή, τι έλεγαν; Κατά τις γεωτρήσεις της Noble - Delek, το φθινόπωρο του 2011, ενεπλάκησαν οι Ισραηλινοί, προσδοκώντας σε σειρά ανταλλαγμάτων, καθώς και οι ΗΠΑ.
Πλησίον της εξέδρας στο οικόπεδο 12 υπήρχε μονίμως αμερικανικό αντιτορπιλικό. (Για λόγους εμπιστευτικότητας, όπως λέει και ο Πρόεδρος, ο γράφων δεν δημοσιεύει σχετικές αναφορές του στρατού και του ΥΠΕξ). Και τότε όμως επισημαίναμε από τις στήλες αυτές ότι θα έπρεπε να προχωρήσουμε άμεσα προς στρατηγική συνεργασία με το Ισραήλ σε όλα τα επίπεδα, και αξιοπρεπή συνεργασία με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, διότι όσα συνέβαιναν τότε, το 2011 και αργότερα, ήταν αποτέλεσμα συγκυρίας και όχι στρατηγικού σχεδιασμού σε βάθος χρόνου.
Για τη στάση μεγάλης μερίδας Αμερικανών πολιτικών και στρατιωτικών αναφέρουμε ενδεικτικά ότι ήταν θετικοί στον αμυντικό και ενεργειακό άξονα Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδας. Ας δούμε τι έγγραφε το 2013 μια καθόλου τυχαία προσωπικότητα, και αυτό είναι πρόδηλο από το βιογραφικό του. Πρόκειται για τον ναύαρχο Seth Cropsey, ο οποίος ήταν υφυπουργός Ναυτικών στις Κυβερνήσεις Ρέιγκαν και Μπους, και ο οποίος εμφανίζεται ένθερμος υποστηρικτής του άξονα Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, θεωρώντας τον Ταγίπ Ερντογάν επικίνδυνο ισλαμιστή δικτάτορα και αποσταθεροποιητικό παράγοντα.
Υποστήριζε, μάλιστα, από το 2013 ότι η στρατηγική των «Δημοκρατικών» στην περιοχή στα θέματα ασφάλειας είχε αποτύχει και ότι έπρεπε να αναθεωρηθεί. Αναφέρει ο Cropsey, μεταξύ άλλων, και τα εξής: «Οι Αμερικανοί πολιτικοί θα πρέπει να δουν μπροστά και να εξετάσουν τον καλύτερο δυνατό τρόπο για να δημιουργήσουν πρακτικές συνθήκες, που να αντανακλούν στα συμφέροντα των ΗΠΑ, καθώς και εκείνα που μοιραζόμαστε με το Ισραήλ, την Ελλάδα και την Κύπρο, πρωτίστως στον τομέα της ασφάλειας.
Υπάρχει αύξηση της συνεργασίας και πρέπει να ενισχυθεί στην άμυνα και στην ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένων της ανταλλαγής πληροφοριών ανάμεσα στην Αθήνα και την Ιερουσαλήμ. Από μια τέτοια συνεργασία, η Ελλάδα αναμένει να κερδίσει από την εμπειρία του Ισραήλ σε ειδικές δυνάμεις και τακτικές αεροπορικές δραστηριότητες, όπως το Ισραήλ αναμένει να επωφεληθεί από τη ναυτική εμπειρία της Ελλάδας, καθώς και από τη διάθεση του ελληνικού εναέριου χώρου για ασκήσεις και καλύτερη κατάρτιση. Αυτό έχει θετικές στρατιωτικές συνέπειες.
Στο ελληνικό νησί της Κρήτης εδράζεται το αντιπυραυλικό σύστημα των S-300 εδάφους αέρος. Οι κοινές ελληνικές και ισραηλινές ασκήσεις στον ουρανό πάνω από την Κρήτη έχουν δώσει στους Ισραηλινούς πιλότους πολύτιμη εκπαίδευση ενάντια σε ένα σύστημα που μπορεί να συναντήσουν σε επιχειρήσεις εναντίον των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν. Η απόσταση 1.400 χιλιομέτρων μεταξύ του Ισραήλ και του νησιού της Κρήτης είναι ίση με την απόσταση που χωρίζει το Ισραήλ από την εγκατάσταση πυρηνικού σταθμού Νατάνζ του Ιράν».
Ο Cropsey, όπως και άλλοι ειδικοί διαφόρων Δεξαμενών Σκέψης, ήταν και είναι υπέρ του άξονα Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ ως αντισταθμιστικού παράγοντα της Τουρκίας, ως μορφής δηλαδή δυτικής αποτροπής, διότι έβλεπαν ότι ο Ερντογάν ήταν επικίνδυνος. Πού να δει η Λευκωσία σύκο… Πού να ακούσει τι υποστήριζε και τι συνεχίζει να υποστηρίζει μια άλλη σχολή σκέψης στις ΗΠΑ και δη των Ρεπουμπλικανών, για τον άξονα Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ.
Το κομματικό κατεστημένο λιβάνιζε τον Ερντογάν και επιχειρούσε επί σειρά ετών να μας πει τι καλός που ήταν, ότι ήταν δημοκράτης μεταρρυθμιστής και ότι ήθελε λύση μαζί με τον Νταβούτογλου και τον Ακιντζί. Αυτές ήταν οι πολιτικές αξιολογήσεις των κυβερνήσεων Κληρίδη το 2003 και αργότερα Χριστόφια και Αναστασιάδη. Πιο ενθουσιώδεις δε, ήταν παλαιότερα οι εκσυγχρονιστές του ΠΑΣΟΚ και του Σημίτη, με τους εν Κύπρω εκπροσώπους τους, με αποτέλεσμα το τραγικό σχέδιο Ανάν.
Το σύνδρομο
Εμείς δεν είμαστε εξ αυτών που δαιμονοποιούν είτε τις ΗΠΑ είτε τη Ρωσία είτε τη Γερμανία είτε τις άλλες Μεγάλες Δυνάμεις. Τη δουλειά τους κάνουν. Το θέμα είναι, εμείς τι κάνουμε; Εκ των πραγμάτων, έχουμε ένα κομματικό και οικονομικό κατεστημένο που έχουν αποδείξει ότι είναι ελλειμματικών ικανοτήτων, προβαίνουν σε λανθασμένες εκτιμήσεις, διαβάζουν όπως τους βολεύει τις διεθνείς εξελίξεις και αδυνατούν ή δεν θέλουν να αναγνωρίσουν και να αρπάξουν τις ευκαιρίες που κατά καιρούς εμφανίζονται, επειδή είναι κολλημένοι στο σχέδιο Α. Πάσχουν από σύνδρομα της αυτοδικαίωσης του σχεδίου Ανάν.
Και το λέμε αυτό, διότι και σε επίπεδο ΕΕ τα ίδια συμβαίνουν. Χρησιμοποιούνται οι κυπρογενείς υποχρεώσεις στα συμπεράσματα των Συμβουλίων για εσωτερική κατανάλωση, αλλά αντί να επιμένουμε εξ υπαρχής στην πρώτιστη τουρκική υποχρέωση για την αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας, συνομιλούμε για την διάλυσή της σε δυο ισότιμα συνιστώντα κράτη. Εμείς δεν ισχυριζόμαστε ότι οι εταίροι μας είναι αθώες περιστερές, αλλά δεν μπορούν να γίνουν και βασιλικότεροι του βασιλέως.
Η εμπλοκή της Ζορλού
Ενώ λοιπόν εμείς ψαχνόμαστε, εάν θα γίνει τερματικό, εάν θα πάει αγωγός στην Αίγυπτο, εάν θα λυθεί το Κυπριακό για να περάσει ο αγωγός προς την Τουρκία, η εταιρεία Ζορλού, που πρωταγωνιστεί στον αγωγό από το Ισραήλ προς την Τουρκία και ανήκει σε ιδιοκτήτες εβραϊκής καταγωγής, δρα συστηματικά και επίμονα για τον αγωγό από το Λεβιάθαν στην Τουρκία. Έχει μάλιστα προχωρήσει σε μεγάλη επένδυση στο Ισραήλ, αγοράζοντας το 25% της ισραηλινής εταιρείας Dorad Energy, που έχει οικοδομήσει τον μεγαλύτερο ηλεκτρικό σταθμό στη χώρα, την ίδια ώρα που εμείς ουδόλως προβαίναμε σε ευέλικτες και έξυπνες κινήσεις.
Γίνεται αντιληπτό ότι το εβραϊκό λόμπι στην Τουρκία έχει τα δικά του συμφέροντα και ασκεί τις δικές του επιδράσεις. Ερώτημα, λοιπόν: Εάν η ισραηλινή κυβέρνηση σκεφτόταν με τη λογική του δικού μας κομματικού και οικονομικού κατεστημένου, που αποτιμά τα πάντα σε ευκαιριακό χρήμα χωρίς να λαμβάνει υπ' όψιν τις λοιπές μεταβλητές μιας συγκροτημένης στρατηγικής, όπως η ασφάλεια και τα ισοζύγια δυνάμεων, θα είχε ήδη υπογράψει ή όχι τη συμφωνία με την Τουρκία για τον αγωγό που θα στοιχίσει, ως συνολικό έργο, γύρω στα 8 δις δολάρια; (Από αυτά τα 2,5 με 3 δις αφορούν στον αγωγό και τα άλλα 5 δις δολάρια σε λοιπά έργα και εγκαταστάσεις).
Η δική μας θέση είναι ότι το δικό μας κατεστημένο θα υπέγραφε τη συμφωνία, αν ήταν στη θέση του Ισραήλ. Άλλωστε, το κυπριακό κατεστημένο κωλυσιεργεί με τακτικισμούς και διάφορες επικοινωνιακές δράσεις για να καλύψει την προφανή δέσμευσή, ότι η εκμετάλλευση του φυσικού αερίου θα γίνει μέσω αγωγού προς την Τουρκία μετά τη λύση. Και αν δεν υπάρξει λύση; Εφόσον υπό τις υφιστάμενες συνθήκες δεν έχουμε ισχύ και στρατηγικές συμμαχίες, δεν θα γίνει εκμετάλλευση, διότι η Τουρκία θα στείλει τον στόλο της.
Το κλίμα ψυχρού πολέμου
Ευτυχώς, ακόμη, για μας, το Ισραήλ και η πολιτική του κουλτούρα στηρίζονται πέραν του χρήματος στα ζητήματα ασφάλειας και στην ορθολογική και ρεαλιστική
ανάγνωση των πολιτικών που υιοθετούν και εφαρμόζουν γειτονικά κράτη όπως είναι η Τουρκία, η οποία μπορεί να έχει υπογράψει συμφωνία αποκατάστασης διπλωματικών σχέσεων με το Ισραήλ, αλλά δεν έχει εγκαταλείψει ποτέ τη νεο- οθωμανική επεκτατική της πολιτική, την οποία στις 6 Μαΐου κατήγγελλε επίσημα η Ρωσία μέσω του Υπουργού της των Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, παρότι εν συνεχεία έγινε επαναπροσέγγιση συμφερόντων.
Και αυτή η νεο-οθωμανική πολιτική προνοεί όπως η Τουρκία υπερισχύσει ακόμη και επ' αυτού του Ισραήλ και, από την άλλη, να ελέγξει τον χώρο της Ευρασίας και τις οδούς των πετρελαίων στον βαθμό που το επιτρέπουν η Ρωσία και οι ΗΠΑ. Ειδικώς οι Αμερικανοί, επί μακρόν, έχουν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο για τη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των Ισραηλινών και των Τούρκων συμμάχων τους, μετά το πρώτο μεγάλο λάθος της διακυβέρνησης Ομπάμα, όταν στις 4 Απριλίου του 2009 είχε δώσει στην Τουρκία το δακτυλίδι της περιφερειακής δύναμης.
Ως αποτέλεσμα τούτου ήταν η έναρξη μιας ανησυχίας, που εξελίχθηκε σε «κλίμα ψυχρού πολέμου» μεταξύ της Τουρκίας από τη μια και του Ισραήλ και της Αιγύπτου από την άλλη, ειδικώς, όταν η Άγκυρα στήριξε ανοικτά τη Μουσουλμανική Αδελφότητα το 2012 και 2013, και όταν προηγουμένως, το 2010, είχε συμβεί το επεισόδιο με το «Μαβί Μαρμαρά», που ήταν και είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου των ανταγωνιστικών σχέσεων ισχύος μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ. Προσφάτως, ο Ερντογάν αντελήφθη το αυτονόητο:
Ότι, δηλαδή, με την πολιτική του και τη ρήξη στις σχέσεις του με το Ισραήλ και τη Ρωσία είχε κόστος και όχι όφελος, και ότι οδηγείτο σε απομόνωση. Γι' αυτό προχωρεί σε λυκοφιλίες. Από την άλλη, το Ισραήλ θεωρεί ως κύρια απειλή το Ιράν και τη Χαμάς, την οποία υποθάλπει η Τουρκία. Το Τελ Αβίβ εκτιμά ότι η βελτίωση των σχέσεων με την Τουρκία περιορίζει ή αποκλείει τον έναν από τους δυο κινδύνους που έχει ενώπιόν του (Τεχεράνη και Άγκυρα).
Μία δε, εκ των όρων της συμφωνίας Τουρκίας-Ισραήλ είναι η χαλιναγώγηση από την Άγκυρα της Χαμάς, σε ό, τι αφορά τη δράση της εις βάρος του Ισραήλ. H Χαμάς, πάντως, χαιρέτισε τη συμφωνία, λόγω κυρίως της τουρκικής βοήθειας προς τους Παλαιστινίους. Βεβαίως, αληθές είναι και κάτι άλλο: Με αυτό το σκηνικό, το Ισραήλ συνεχίζει να διατηρεί τους Παλαιστινίους υπό έλεγχον και να έχει προοπτικές για αύξηση της δική του ασφάλειας.
Κράτος υπό… διάλυση
Οι Ισραηλινοί έχουν και αυτοί τα δικά τους συμφέροντα. Πέραν της δικής τους πολιτικής, θα πρέπει να δούμε και τη δική μας. Συναφώς επισημαίνουμε το εξής: Προεβάλλετο από το 2011 ο ισχυρισμός ότι εμείς θέλουμε, όμως το Ισραήλ θέλει να προχωρήσει σε μια πιο βαθιά στρατηγική συμμαχία μαζί μας; Είναι λογικό το ερώτημα και μερικώς απαντάται από τα ανωτέρω στοιχεία, τα οποία έχουμε ήδη παραθέσει, και την ελλειμματική μας πολιτική σε σχέση και με τις απειλές που οφείλει να αποτρέψει το Ισραήλ.
Εάν εμείς ήμασταν στη θέση του Ισραήλ, πόση εμπιστοσύνη θα δείχναμε σε ένα κράτος, που ακόμη και αν θέλει, δεν μπορεί να προχωρήσει σε ολοκληρωμένη συμμαχία λόγω δεσμεύσεων, κατόπιν υποδείξεων τρίτων ή λόγω λανθασμένων εκτιμήσεων; Πώς να εμπιστευθεί το Ισραήλ μια Κυβέρνηση και ένα κράτος που δεν γνωρίζουν εάν θα υπάρχουν ώς το τέλος του 2016, ή εάν θα διχοτομηθούν σε δυο συνιστώντα ισότιμα κράτη με μια κεντρική Κυβέρνηση, που ούτε ο Θεός ο ίδιος γνωρίζει πώς λειτουργεί ή εάν θα επιβιώσει;
Με ποιον θα συνομιλεί σε περίπτωση ομοσπονδίας; Με την Κεντρική Κυβέρνηση ή μέσω αυτής με την... Τουρκία; Όπως αναφέραμε και την περασμένη βδομάδα, και στο ομοσπονδιακό Σύνταγμα του Ιράκ στα άρθρα 110-112 η πλουτοπαραγωγικές πηγές ανήκουν στον λαό της χώρας και στην Κεντρική Κυβέρνηση, αλλά ή αυτόνομη κουρδική περιοχή υπέγραψε, χωρίς να ρωτήσει κανένα, συμφωνία με την ΕΧΧΟΝ-MOBIL και στη Βαγδάτη τα είχαν χαμένα.
Εάν η δική μας «ελίτ» και το κομματικό και οικονομικό κατεστημένο, που έχει την ψευδαίσθηση ότι η μοναδική μεταβλητή στην πολιτική και δη στο φυσικό αέριο είναι ο οικονομικός παράγοντας, ήταν στη θέση του Ισραήλ, θα «πουλούσε» το Τελ Αβίβ και θα έκλεινε συμφωνίες με την Τουρκία προ καιρού, έχοντας την ψευδαίσθηση, όπως ήδη ανακοινώνουν στελέχη του ΚΕΒΕ, ότι θα καταλάβουν την τουρκική και τις τουρκογενείς αγορές. Αυτούς περιμένουν! Πιο «λογική» είναι η προσέγγιση της ΟΕΒ, όπως την προβάλλουν άλλωστε και διάφοροι ξένοι διπλωμάτες στη Λευκωσία: Ότι θα γίνουμε το Χονγκ Κονγκ της Τουρκίας! Δηλαδή επαρχία της.
Τα συμφέροντα
Βεβαίως, θα ήταν αφελής να πιστεύει κάποιος ότι οι Ισραηλινοί δεν υπολογίζουν το χρήμα. Και έχουν, παρά την κρίση, εμπορικές συναλλαγές δισεκατομμυρίων με την Τουρκία και θα τις αυξήσουν. Όπως πρέπει να είναι εξίσου αφελής κάποιος να εκτιμά ότι μας αγαπούν, επειδή είμαστε ωραίος λαός. Είναι θέμα ασφάλειας και στρατηγικών συμφερόντων. Αφενός εμείς δεν είμαστε απειλή για το Ισραήλ και αφετέρου είμαστε η μοναδική έξοδός του προς την Ευρώπη, λόγω έλλειψης στρατηγικού βάθους. Εξού και οι διάφορες προτάσεις ασφάλειας και οι κοινές ασκήσεις, που όντως γίνονται με την Εθνική Φρουρά.
Παρότι το Τελ Αβίβ είναι στενός σύμμαχος των ΗΠΑ, ειδικώς το τελευταίο διάστημα έχει αναπτύξει και έχει εμβαθύνει τις σχέσεις του με τη Μόσχα επί τη βάσει του κοινού εχθρού, που ονομάζεται ISIS και κάθε άλλη μορφή ισλαμικής τρομοκρατίας, αλλά και για να καλύψει τα νώτα του από την εμπλοκή της Ρωσίας στη Μέση Ανατολή, όπου ο καβγάς εκτός των άλλων γίνεται για τους αγωγούς του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.
Δεν είναι, μάλιστα, καθόλου μυστικό ότι οι Ισραηλινοί έχουν καλές σχέσεις με τους Κούρδους της Τουρκίας, του Ιράκ και της Συρίας, αλλά και του Ιράν. Οι δε Αμερικανοί, που είναι σύμμαχοι και φίλοι των Τούρκων, ίδρυσαν στο Ιράκ μιαν αυτόνομη κουρδική περιοχή για την εκμετάλλευση των πετρελαίων και τώρα ετοιμάζονται να ιδρύσουν ακόμη μια στη Συρία, στο πλαίσιο μιας νέας ομοσπονδίας σε περίπτωση λύσης, που θα εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους και θα συνιστά ταυτόχρονα και μοχλό πίεσης στην ατίθαση Άγκυρα.
Η ψηλή μύτη του κατεστημένου
Μπορεί μεν σήμερα ο Ερντογάν να υπογράφει συμφωνία επαναπροσέγγισης με το Ισραήλ, αλλά το 54,6% των Ισραηλινών ήταν αντίθετοι, διότι θεωρούν την Άγκυρα ως απειλή. Απλώς, η ισραηλινή κυβέρνηση μειώνει τον βαθμό της συμβατικής απειλής και καμιά σύγκριση δεν μπορεί να γίνει με την Κύπρο. Διότι στην περίπτωση της Τουρκίας και του Ισραήλ ο ισχυρός είναι το Τελ Αβίβ και όχι η Άγκυρα, και σε συμβατικό επίπεδο, αλλά κυρίως σε τακτικά και άλλα πυρηνικά όπλα και στο θέμα του Cyber-War. Ας μας προβληματίσει λοιπόν το εξής:
Όταν μια από τις μεγαλύτερες δυνάμεις στον κόσμο, το Ισραήλ, έχει αμφιβολίες για γεωπολιτικούς λόγους, καθώς και ασφάλειας να περάσει αγωγό προς την Τουρκία για να μη βρεθεί, άλλωστε, και υπό μερική εξάρτηση, τι θα έπρεπε να σκεφτόμαστε εμείς; Οι οποίοι σήμερα υπάρχουμε και, όπως η ηγεσία μας ισχυρίζεται, ενδέχεται ώς το τέλος του έτους να μην υπάρχουμε...
Εδώ, όπως δείχνουν τα πράγματα, έχουμε ένα οικονομικό και κομματικό κατεστημένο που έχει φέρει το κράτος στα πρόθυρα της πλήρους κατάρρευσης, γιατί τις πλείστες των περιπτώσεων δεν μπορεί να δει πέραν της ψηλής του μύτης. Πώς, λοιπόν, αγαπητέ Λάζαρε, θα δει το σύκο και να το σηκώσει;