Στα 1963 άρχισαν οι συμμετοχές των ομάδων μας στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις
Τέλη Ιουλίου, αρχές Αυγούστου και η ποδοσφαιρική Κύπρος ζει στους ρυθμούς των ευρωπαϊκών αγώνων των ομάδων μας. Φέτος συμπληρώνονται 50 χρόνια από τότε που κάναμε τα πρώτα μας διεθνή βήματα. Ήταν στα 1963, όταν η Ανόρθωση και ο ΑΠΟΕΛ έδωσαν το «παρών» τους στην Ευρώπη εκπροσωπώντας την Κύπρο. Τα επόμενα χρόνια έζησαν και οι υπόλοιπές μας ομάδες τη σπουδαία αυτή εμπειρία. Φυσικά, στην αρχή και για τις πρώτες τρεις δεκαετίες, το επίπεδό μας απείχε κατά πολύ από το μέσο ευρωπαϊκό. Οι επιτυχίες μας ήταν σποραδικές, ενώ συχνές ήταν οι βαριές ήττες.
Τα πράγματα άλλαξαν σημαντικά τη δεκαετία του '90 και δραστικά τα τελευταία χρόνια, όπου η ευχέρεια απόκτησης αρκετών ξένων παικτών βοήθησε τη συμμετοχή ομάδων μας σε ομίλους του Τσάμπιονς Λιγκ και του Γιουρόπα Λιγκ. Είναι όμως χαρακτηριστικό ότι η 1η μας παρουσία στην Ευρώπη συνοδεύτηκε με πρόκριση. Πηγαίνοντας λοιπόν στα 1963, η Ανόρθωση συμμετείχε στο κύπελλο πρωταθλητριών και ο ΑΠΟΕΛ στο κυπελλούχων. Η Κύπρος δεν είχε δικαίωμα συμμετοχή στην τρίτη τη τάξει διοργάνωση, το κύπελλο Εκθέσεων (μετέπειτα ΟΥΕΦΑ). Ας πάρουμε τα πράγματα χρονικά.
Ντεμπούτο μετά πρόκρισης
Στις 8 Σεπτεμβρίου 1963, ο ΑΠΟΕΛ άνοιξε την αυλαία των κυπριακών συμμετοχών στην Ευρώπη, αντιμετωπίζοντας στο ΓΣΠ τη Νορβηγική Τζιόβικ Λιν. Μπροστά σε 7.500 χιλιάδες θεατές, ο ΑΠΟΕΛ προηγήθηκε με 1-0 στο ημίχρονο, ενώ στην επανάληψη ήταν καταιγιστικός και έφτασε στοΝ θρίαμβο με 6-0. Ο Τάκης Χαϊλής πέτυχε 3 γκολ (15΄, 78΄, 80΄), δύο ο Νίκος Αγαθοκλέους-Νίκαρος (67΄, 85΄) και ένα ο Τασουρής στο 60΄. Ο διαιτητής του αγώνα ήταν από την Τουρκία και ο ΑΠΟΕΛ αγωνίστηκε με τους Μαυρουδή, Ασσιώτη, Χαριτάκη, Χιώτη, Παρτάκκη, Παντέλα, Νικάκη, Χαϊλή, Αγαθοκλέους, Τασουρή και Α. Στυλιανού. Η πρόκριση ήταν εξασφαλισμένη, αλλά η ομάδα της Λευκωσίας φρόντισε να τη σφραγίσει με δεύτερη νίκη, 1-0, μέσα στη Νορβηγία (29 Σεπτεμβρίου) με γκολ-πέναλτι του Παρτάκκη. Το πέναλτι κέρδισε ο Νικάκης. Η 11άδα του ΑΠΟΕΛ: Μαυρουδής, Ασσιώτης, Χαριτάκης, Χιώτης Παρτάκκης, Παντέλας, Νικάκης, Χαϊλής, Αγαθοκλέους, Τασουρής και Πάπαλλος.
Στη 2η φάση, ο ΑΠΟΕΛ κληρώθηκε με την πανίσχυρη και μετέπειτα κάτοχο του τροπαίου Σπόρτινγκ Λισαβόνας. Και οι δύο αγώνες έγιναν στην Πορτογαλία. Στον πρώτο στις 13 Νοεμβρίου, ο ΑΠΟΕΛ βρέθηκε να χάνει νωρίς με 2-0, μείωσε σε 3-1 (το γκολ ο Σολής Ανδρέου), αλλά η συνέχεια ήταν εφιαλτική. Το σκορ στο ημίχρονο ήταν 6-1 και στο τέλος 16-1. Έξι γκολ για τη Σπόρτινγκ πέτυχε ο Μασκαρένιας. Μία εβδομάδα μετά, ο ΑΠΟΕΛ στάθηκε αξιοπρεπώς και έχασε μόνο με 2-0 (ένα γκολ ανά ημίχρονο). Στο πρώτο παιχνίδι ο ΑΠΟΕΛ αγωνίστηκε με τους Μαυρουδή, Ασσιώτη, Χιώτη, Χαριτάκη, Παρτάκκη, Αντωνιάδη, Τασουρή, Νικάκη, Σολή, Νίκαρο, Σπ. Κεττένη. Στον επαναληπτικό αγωνίστηκαν οι Αλωνεύτης, Παντέλας, Πάπαλλος, Χαϊλής αντί των Μαυρουδή, Χαριτάκη, Σολή και Τασουρή.
Ντεμπούτο στο Βελιγράδι
Στις 11 Σεπτεμβρίου 1963, τρεις μέρες μετά τον ΑΠΟΕΛ, έκανε ντεμπούτο στην Ευρώπη η Ανόρθωση. Η πρώτη αποστολή της ΄΄Κυρίας΄΄ ήταν στο Βελιγράδι με αντίπαλο την Παρτίζαν. Υπό το φως των προβολέων και μπροστά σε 11 χιλιάδες θεατές, η Ανόρθωση κράτησε εξαιρετικά στο ημίχρονο και πήγε στα αποδυτήρια με το 0-0. Στην επανάληψη, η ανωτερότητα της Παρτίζαν απέφερε 3 τέρματα. Υπάρχει και ένα πικάντικο παραλειπόμενο στην όλη ιστορία. Ο τεχνικός της Ανόρθωσης Τζούλιαν Ρέινερ έχασε το τρένο στη Θεσσαλονίκη και δεν έδωσε σημεία ζωής πριν από το παιχνίδι.
Έτσι την προηγούμενη του αγώνα, οι παίκτες προπονήθηκαν μόνοι τους και κατάρτισαν μαζί την 11άδα, η οποία ήταν: Πάπυρος, Π. Χαραλάμπους, Χρ. Ττοφής, Σιαήλης, Α. Καράς, Π. Ιακώβου, Λαμπής, Άσπρου, Οδυσσέως, Κοκκινής και Θωμάς. Την ημέρα της κυπριακής ανεξαρτησίας, την 1η Οκτωβρίου, η Ανόρθωση έδωσε το πρώτο της ευρωπαϊκό παιχνίδι στο ΓΣΕ. Κόντρα στην Παρτίζαν η Ανόρθωση προηγήθηκε στο σκορ, με τέρμα του Κοκκινή στο 22΄, ήταν ισόπαλη στο ημίχρονο και έχασε τελικά στην επανάληψη με 3-1. Η 11άδα της Ανόρθωσης: Πάπυρος, Π. Χαραλάμπους, Ττοφής, Σιαήλης, Κ. Πιερής, Άντης, Καράς, Ιακώβου, Άσπρου, Κοκκινής, Θωμάς. Και σε αυτό το παιχνίδι ο διαιτητής ήταν από την Τουρκία. Η Παρτίζαν έφτασε στα προημιτελικά του πρωταθλητριών όπου αποκλείστηκε από τη μετέπειτα τροπαιούχο Ίντερ.
Η αυλαία των υπολοίπων
ΟΜΟΝΟΙΑ: Πρώτη συμμετοχή στο κύπελλο κυπελλούχων στα 1965 με αντίπαλο τον Ολυμπιακό Πειραιώς. Η Ομόνοια έχασε στο ΓΣΠ, μπροστά σε 12 χιλιάδες κόσμου, με 1-0. Το γκολ πέτυχε ο Μποτίνος στο 4΄. Στον επαναληπτικό στο ΄΄Καραϊσκάκη΄΄, παρουσία 23 χιλιάδων θεατών, η Ομόνοια προηγήθηκε στο 19΄με τον Μελή, αλλά δέχτηκε την ισοφάριση μετά από δύο λεπτά από τον Παπάζογλου.
ΑΠΟΛΛΩΝ: Ντεμπούτο στα 1966, ξανά στο κυπελλούχων. Έδωσε και τους δύο αγώνες με τη Σταντάρ Λιέγης στο Βέλγιο και έχασε με 5-1 (το γκολ ο Κ. Βασιλειάδης) και 1-0.
ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ: Ως πρωταθλητής, κληρώθηκε στα 1967 με τη Σαράγεβο Γιουγκοσλαβίας. Στο ΓΣΠ προηγήθηκε με 2-0, αλλά ισοφαρίστηκε σε 2-2. Στη Γιουγκοσλαβία έχασε με 3-1. Και τα 3 γκολ των ΄΄μαυροπρασίνων΄΄ στα δύο παιχνίδια πέτυχε ο Κεττένης.
ΑΕΛ: Παρθενική εμφάνιση στα 1968, κόντρα στη Ρεάλ Μαδρίτης για το κύπελλοο πρωταθλητριών. Αγωνίστηκε και τις δύο φορές στην Ισπανία και έχασε και στα δύο με 6-0.
ΕΠΑ-ΠΟΛ: Οι δύο ομάδες της Λάρνακας ξεκίνησαν τις υποχρεώσεις τους στην Ευρώπη μαζί, το 1970. Η πρωταθλήτρια ΕΠΑ αγωνίστηκε με την Γκλάντμπαχ και έχασε 6-0 και 10-0, δίνοντας και τα δύο ματς στη Γερμανία. Στο κυπελλούχων ο Πεζοπορικός έχασε στην Ουαλία με 8-0 από την Κάρντιφ και έφερε λευκή ισοπαλία στο ΓΣΠ.
ΔΙΓΕΝΗΣ: Αγωνίστηκε στα 1971 στο κύπελλο ΟΥΕΦΑ με αντίπαλο τη Μίλαν. Έχασε 4-0 στο Μιλάνο και 3-0 στον επαναληπτικό στην πόλη Τριέστε.
ΕΝΠ: Συμμετείχε για πρώτη φορά στο κύπελλο ΟΥΕΦΑ στα 1976. Έδωσε δύο παιχνίδια στη Γερμανία με την Ντούισμουργκ. Έχασε με 7-1 στην ομώνυμη πόλη (το γκολ ο Μέρτακκας) και 3-2 (Μέρτακκας, Α. Κωνσταντίνου) στη πόλη Ομπερχάουζεν.
ΑΛΚΗ: Αγωνίστηκε το 1979 στο κύπελλο ΟΥΕΦΑ και έχασε δύο φορές από την Ντιναμό Βουκουρεστίου με 3-0 στη Ρουμανία και 9-0 στο ΓΣΖ.
Ν. ΣΑΛΑΜΙΝΑ: Πρώτη ευρωπαϊκή εμφάνιση στο κυπελλούχων του 1991 με δύο ήττες από την Αμπερντίν, με 2-0 στο Τσίρειο και 3-0 στη Σκοτία.
ΑΕΚ: Το 1996 στο κύπελλο κυπελλούχων απέκλεισε την Κοτάικ Αρμενίας, χάνοντας 1-0 εκτός και κερδίζοντας 5-0 στην Κύπρο.
ΕΘΝΙΚΟΣ: Μέσω Ιντερτότο, μπήκε στο κύπελλο ΟΥΕΦΑ. Αντιμετώπισε τη Ρούζελαρ Βελγίου. Έχασε 2-1 στο Βέλγιο και κέρδισε 5-0 στην Κύπρο.
ΑΠΟΠ-ΚΙΝΥΡΑΣ: Στο Γιουρόπα Λιγκ το 2009, έχασε με 2-1 από τη Ραπίντ στη Βιένη και αποκλείστηκε στο ΓΣΠ στην παράταση με 2-2.