Οι ημέρες το έχουν να στρέφουμε εντονότερα τη θύμηση στο καλοκαίρι του 1974 και να προσπαθούμε να βάλουμε στη σειρά της σκέψης, στιγμές και γεγονότα. Σήμερα, έχοντας σαν βάση την ποδοσφαιρική περίοδο 1973-1974, η οποία ήταν η τελευταία στην επικράτεια της Κύπρου, θα καταγράψουμε τα σωματεία που δεν βρίσκονται πια στην ενεργό δράση ή στη δύναμη της Κυπριακής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου. Οι οδυνηρότερες βέβαια απουσίες είναι αυτές που αφορούν στις ομάδες οι οποίες είχαν ως φυσική τους έδρα τις κατεχόμενες περιοχές. Τα προβλήματα που προκάλεσε η προσφυγιά (οικονομική ανεπάρκεια, απουσία εγκαταστάσεων, διασκορπισμός οπαδών) υποχρέωσε αρκετές από αυτές να αναστείλουν τη δράση τους. Κάποιες κατάφεραν να δραστηριοποιηθούν ξανά και κάποιες όχι.

Υπάρχουν όμως και μη προσφυγικά σωματεία τα οποία, για διάφορους λόγους, εγκατέλειψαν τη δράση τους ή δεν καταγράφονται πια στα ποδοσφαιρικά πρωταθλήματα της ΚΟΠ. Το οικονομικό πρόβλημα ήταν και γι' αυτά τα σωματεία η βασική αιτία «εξαφάνισής» τους. Αξίζει χαρακτηριστικά να σημειώσουμε ότι από τις 41 ομάδες οι οποίες αγωνίζονταν την περίοδο 1973-74 στις τρεις κατηγορίες (Α΄-14, Β΄-14, Γ΄-13) οι 17 δεν υπάρχουν πια! Να πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά.

Στην πρώτη κατηγορία συμμετείχαν την περίοδο 1973-74 οι ομάδες Ομόνοια, Πεζοπορικός, ΑΕΛ, Απόλλων, Ολυμπιακός, ΕΝΠ, Ανόρθωση, Διγενής, Αλκή, ΕΠΑ, Άρης, Ευαγόρας, Νέα Σαλαμίνα και ΑΠΟΠ. (Ο ΑΠΟΕΛ αγωνιζόταν στο Πανελλήνιο πρωτάθλημα). Η συγχώνευση «χώνεψε» τέσσερις ομάδες. Ο Πεζοπορικός και η ΕΠΑ που έδωσαν την ΑΕΚ, και ο Ευαγόρας με τον ΑΠΟΠ που δημιούργησαν την ΑΕΠ.

Τρία μόνο ήταν τα σωματεία που είχαν την έδρα τους στις κατεχόμενες περιοχές. Ανόρθωση και Νέα Σαλαμίνα από την Αμμόχωστο και Διγενής από τη Μόρφου.

Από τις ομάδες που συμμετείχαν την περίοδο 1973-74 στη Β΄ κατηγορία (Παρθενών Ζώδιας, Κεραυνός Στροβόλου, ΑΕΜ Μόρφου, Εθνικός Αστήρ Λεμεσού, ΑΣΙΛ Λύσης, Ομόνοια Αραδίππου, ΕΝΑΔ Αγίου Δομετίου, Εθνικός Άχνας, Νέος Αιώνας Τρικώμου, Ορφέας Λευκωσίας, Χαλκάνορας Ιδαλίου, Οθέλλος Αθηένου, Εθνικός Άσσιας και ΠΑΕΚ Κερύνειας) απουσιάζουν έξι σωματεία. Τρία από κατεχόμενες περιοχές (ΑΕΜ, Παρθενών και Νέος Αιώνας) και τρία από τις υπόλοιπες (Κεραυνός, ΕΝΑΔ και Εθνικός Αστήρ).

Τις περισσότερες αλλαγές (σε σχέση με το 1974) παρατηρούμε στην Γ΄ κατηγορία, αφού από τις 13 ομάδες δεν καταγράφονται σήμερα οι επτά! Πρόκειται για τις: ΑΕΚ Καραβά (συγχωνεύθηκε με την ΠΑΕΚ Κερύνειας), ΑΣΟΒ Βατυλής, Φάρο Ακροπόλεως, Αχιλλέα Καϊμακλίου, ΑΕΚ Αμμοχώστου, ΛΑΛΛ Λύσης και Αναγέννηση Λάρνακας. Τα υπόλοιπα σωματεία που αποτελούσαν την κατηγορία ήταν: Ηρακλής Γερολάκκου, Ερμής Αραδίππου, Ακρίτας Χλώρακας, Δόξα Κατωκοπιάς, Αναγέννηση Δερύνειας και ΑΕΚ Κυθραίας. Από τις επτά ομάδες που «έσβησαν», οι τέσσερις είναι προσφυγικές…