Ειδικό σχέδιο για την προστασία των θαλάσσιων χελωνών της Κύπρου - πράσινη και καρέτα-καρέτα- εφαρμόζει το Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών του Κυπριακού Υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος.

Οι κυριότεροι στόχοι του Σχεδίου είναι:

-Η προστασία των κύριων παρα­λίων στις οποίες γεννούν οι χελώνες.

-Η προστασία των αυγών και των μικρών χελωνών (κυρίως από τις αλεπούδες και τον άνθρωπο), καθώς και των χελωνών όταν βγαίνουν στις παραλίες για να γεννήσουν.

-Η προστασία των χελωνών στη θάλασσα.

-Η μελέτη/παρακολούθηση του πληθυσμού των χελωνών και της αναπαραγωγικής τους δραστηριότητας.

-Η ευαισθητοποίηση του κοινού για την προστασία των χελωνών.

Η πράσινη χελώνα αναπαράγεται στην περιοχή της Λάρας/Τοξεύτρας στην περιοχή της Πάφου και στην Καρπασία (βόρεια ακτή), ενώ η καρέτα-καρέτα αναπαράγεται και στη Λάρα/Τοξεύτρα, αλλά κυρίως στις παραλίες Πόλης/Λίμνη/Λιαλιά στον Κόλπο της Χρυσοχούς στην Πάφο.

Όλες οι χελώνες που εντοπίζονται όταν γεννούν, σημαδεύονται μόνιμα με ειδικά αριθμημένα πλαστικά σήματα. Πολλές χελώνες με τα σήματα αυτά, απαντώνται επανειλημμένα στις ίδιες παραλίες.

Σύμφωνα με την Ανώτερη Λειτουργό του Τμήματος Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών Μυρούλα Χατζηχριστοφόρου, το σχέδιο της προστασίας των χελωνών της Κύπρου είναι ίσως το πιο επιτυχημένο στη Μεσόγειο, καθώς είναι το μόνο που παρουσιάζει αύξηση στον πληθυσμό των χελωνών.

Τα τελευταία τρία χρόνια παρατηρείται σημαντική αύξηση του αριθμού των φωλιών και στις δύο περιοχές. Η περιοχή της Λάρας/Τοξεύτρας είχε περίπου 200 φωλιές και από τα δύο είδη (πράσινες και καρέτα) και περίπου 350 φωλιές μόνο από χελώνες καρέτα-καρέτα η περιοχή Πόλη/Λίμνη.

Πέρυσι εκκολάφθηκαν από τις προστατευόμενες φωλιές περίπου 30 με 32.000 αυγά. Περίπου 12.000 πράσινες χελώνες, αλλά και καρέτα-καρέτα οδηγήθηκαν στη θάλασσα στην περιοχή Λάρας/Τοξεύτρας και περίπου 20.000 καρέτα-καρέτα στην περιοχή του Κόλπου της Χρυσοχούς (Πόλης/Λίμνη/Λιαλιά).

Στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής οδηγίας για τους οικότοπους, η περιοχή Πόλης/Λίμνη/Λαλιά θα ενταχθεί στην προστατευόμενη ζώνη ‘Φύση 2000’ (Natura).

Οι φωλιές στις περιοχές Λάρας/Τοξεύτρας και Πόλης/Λίμνης, προστατεύονται με ειδικά κλουβιά, εκεί όπου δημιουργούνται. Στο εκκολαπτήριο στο Σταθμό της Λάρας μεταφέρονται φωλιές από τουριστικές παραλίες, όπως του Κόλπου των Κοραλλίων, οι οποίες δεν έχουν προοπτική ως βιότοποι, ενώ σε ψηλότερο μέρος της παραλίας μεταφέρονται φωλιές οι οποίες δημιουργήθηκαν πολύ κοντά στην παραλία και κινδύνευαν να καταστραφούν από τα κύματα της θάλασσας.

Η χελώνα καρέτα-καρέτα γεννά όταν γίνει 15-20 χρόνων και η πράσινη χελώνα στα 25-30 της, με συχνότητα κάθε 2-5 χρόνια η καθεμία. Η καρέτα ξεκινά να γεννά τα αυγά της από τα τέλη Μαΐου μέχρι και τις αρχές Αυγούστου, ενώ η πράσινη περίπου δεκαπέντε ημέρες μετά, ολοκληρώνοντας τις γέννες της μέχρι το Δεκαπενταύγουστο. Η εκκόλαψη των αυγών γίνεται επτά εβδομάδες μετά τη γέννησή τους, δηλαδή από τα τέλη Ιουλίου μέχρι και τις αρχές Οκτωβρίου. Η κάθε χελώνα γεννά -κατά την αναπαραγωγική της χρονιά- 3-5 φορές, κάθε 14 μέρες περίπου. Η πράσινη χελώνα γεννά κάθε φορά γύρω στα 120 αυγά σε βάθος 50 με 80 εκατοστά στην άμμο, ενώ η καρέτα-καρέτα γεννά 80 περίπου αυγά σε κάθε φωλιά βάθους 30-50 εκατοστών.

Η εκκόλαψη των αυγών γίνεται λόγω ζέστης από τον ήλιο και το φύλο των χελωνών καθορίζεται από τη θερμοκρασία της άμμου, με τις ψηλές θερμοκρασίες να παράγουν θηλυκά και τις χαμηλές αρσενικά.

Τα μικρά χελωνάκια αναδύονται από την άμμο κατά τη διάρκεια της νύκτας και οδεύουν προς το πιο φωτεινό σημείο του ορίζοντα που είναι η θάλασσα.

Κάθε χρόνο, από το 1989, διοργανώνονται στο Σταθμό της Λάρας, εκπαιδευτικά προγράμματα, στο πλαίσιο του Προγράμματος Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP), για επιστήμονες από άλλες Μεσογειακές χώρες. Τα προγράμματα αυτά διοργα­νώνονται από το Σύνδεσμο Προστα­σίας Άγριας Ζωής, που βοηθά στο πρόγραμμα προστασίας των χελωνών, σε συνεργασία με το Τμήμα Αλιείας και θαλασσίων Ερευνών.